Als je van plan bent om je pc te transformeren tot mediacenter, ben je bij XBMC aan het juiste adres. Met dit programma lukt het om je volledige mediacollectie te ordenen en af te spelen op de televisie. Films, muziek en foto's bedien je voortaan dus op één plek.

Tip 01: Televisie verbinden

XBMC komt het beste tot zijn recht op een televisie. De gebruikersomgeving van dit programma is namelijk geoptimaliseerd voor grote schermen. Bovendien speel je op deze manier op je televisie films af die op de pc of elders in het netwerk zijn opgeslagen. Wanneer je pc (of laptop) en televisie allebei een HDMI-uitgang hebben, gebruik je deze aansluiting om de apparaten met elkaar te verbinden. Als alternatief is het ook mogelijk om de HDMI-ingang van een geschikte receiver te gebruiken.

Het voordeel van laatstgenoemde optie is dat het geluid van films en muziek uit de luidsprekers van je hifi-set komen. Indien er geen HDMI op je pc en/of televisie aanwezig is, sluit je de boel het beste aan via een DVI- of DisplayPort-kabel. Bij oudere apparatuur doe je een beroep op VGA, S-Video of composiet om beeld aan de televisie door te geven. Houd er rekening mee dat deze analoge aansluitingen niet de beste beeldkwaliteit opleveren. Via HDMI en DisplayPort wordt meestal ook het geluid doorgegeven, al is dat wel afhankelijk van de videokaart. De overige aansluitingen geven sowieso geen geluid door. Gebruik in dat geval een optische, coaxiale of analoge kabel om audio op je televisie of hifi-set af te spelen.

©PXimport

Tip 01 Gebruik bij voorkeur een HDMI-kabel om je pc met een televisie of hifi-set te verbinden.

Tip 02: Resolutie kiezen

Zodra je de computer op de televisie hebt aangesloten, is het vaak nodig om de juiste resolutie te kiezen. Ga in Windows naar Start / Configuratiescherm en kies voor Beeldschermresolutie aanpassen. Bepaal achter Resolutie hoeveel pixels je wilt weergeven. De hoogste waarde ligt het meest voor de hand. Controleer met Toepassen of er geen zwarte balken op de televisie zichtbaar zijn. Wanneer de resolutie correct is ingesteld, bevestig je de wijziging met Wijzigingen behouden. Sluit het venster met OK.

©PXimport

Tip 02 Als je een Full HD-scherm op je computer hebt aangesloten, kies je als resolutie 1920 x 1080 pixels.

Tip 03: Twee schermen

Heb je de televisie als tweede scherm aan je pc of laptop gekoppeld? In Windows 7 en 8 geef je eenvoudig aan op welk scherm je welk beeld wilt weergeven. Druk de toetscombinatie Windows-toets+P in. Er verschijnt een keuzemenu in beeld. Via de optie Alleen op computer of Alleen computerscherm is er alleen beeld zichtbaar op de eerste monitor die op het systeem is aangesloten. Wil je op twee schermen hetzelfde beeld weergeven, dan kies je voor Dupliceren. Je kunt er ook voor kiezen om XBMC uitsluitend op je televisie te bedienen. Klik in dat geval op Alleen op projector of Alleen tweede scherm. De optie Uitbreiden is vooral bruikbaar wanneer je XBMC op de televisie wilt bedienen, terwijl de monitor van je pc of laptop beschikbaar blijft voor overige computertaken.

©PXimport

Tip 03 Je geeft desgewenst aan dat je het beeld uitsluitend op de televisie wilt weergeven.

Tip 04: XBMC installeren

Hoewel het programma Windows Media Center standaard al op veel computers aanwezig is, geven de meeste medialiefhebbers de voorkeur aan XBMC. In een prachtig menu wijs je simpel aan welke muziek en video's je wilt afspelen. Verder beschikt het softwarepakket al over de meeste audio- en videocodecs zodat je minder last hebt van compatibiliteitsproblemen. Als klap op de vuurpijl voeg je allerlei interessante functies toe aan XBMC door middel van handige add-ons. Surf naar www.xbmc.org en klik rechtsboven op de zwarte knop DOWNLOAD.

De makers hebben versies ontwikkeld voor onder andere Windows, OS X en Linux. In dit artikel gaan we uit van de Windows-versie. Dubbelklik na het downloadproces op het exe-bestand om de installatieprocedure te starten. Via Next / I Agree neem je de eerste stappen door. Bepaal welke onderdelen je van het softwarepakket wilt installeren. Laat alle opties aangevinkt wanneer je toegang wenst tot alle functies van XBMC. Rond via Next / Next / Install de installatie af.

©PXimport

Tip 04 Als je optimaal van XBMC wilt profiteren, installeer je alle onderdelen van dit softwarepakket.

OpenELEC

Wil je een computer uitsluitend gebruiken voor het afspelen van media op een televisie? Wellicht is OpenELEC dan wat voor jou. Dit besturingssysteem geeft je uitsluitend toegang tot XBMC, want andere programma's zijn niet aanwezig. Een groot voordeel is dat de systeemeisen van OpenELEC laag zijn, zodat je deze Linux-distributie ook met oudere systemen kunt gebruiken. Je downloadt het besturingssysteem gratis vanaf www.openelec.tv. Verder zijn er ook (online) winkels die compacte machines aanbieden met een voorgeïnstalleerde versie van OpenELEC.

©PXimport

OpenELEC is een gratis besturingssysteem waarmee je uitsluitend toegang hebt tot het programma XBMC.

Tip 05: Taal en vormgeving

Voordat je met XBMC aan de slag gaat, selecteer je eerst de Nederlandse taal. Ga in XBMC naar SYSTEM / Settings / Appearance / International. Kies achter Language voor Dutch. XBMC schakelt direct over naar de Nederlandse taal. Neem globaal de overige instellingen even door en pas het softwarepakket naar eigen inzicht aan. Via Skin / Skin selecteer je een andere lay-out. Standaard zijn alleen de templates Confluence en Touched beschikbaar. Via add-ons voeg je eventueel een andere vormgeving toe. Klik op Meer verkrijgen en zoek een leuke vormgeving uit. Via Installeren / Ja activeer je de nieuwe lay-out. Afhankelijk van welke template je hebt geselecteerd, wijzig je desgewenst de kleuren en het lettertype. Als je de standaardinterface gebruikt, keer je via het pictogram met het huisje terug naar het hoofdmenu.

©PXimport

Tip 05 Er is een Nederlandse vertaling van XBMC beschikbaar.

Tip 06: Media toevoegen

In XBMC geef je eenvoudig aan waar je mediabestanden staan opgeslagen. Ga achtereenvolgens naar VIDEO'S / Bestanden / Videos toevoegen. Via Bladeren verschijnt er een mappenstructuur op je scherm. Navigeer naar de juiste locatie en klik op OK om de inhoud van een map toe te voegen. Eventueel wijs je nog meer mappen aan waar video's staan opgeslagen. Verzin voor de bestanden een verzamelnaam, bijvoorbeeld 'Films' of 'Eigen opnames'. Bevestig daarna met OK. In het volgende scherm geef je onder Deze map bevat desgewenst aan wat voor mediabestanden je hebt toegevoegd. Je hebt keuze uit de opties Muziekvideo's, TV-Series en Speelfilms. XBMC gebruikt online bronnen om in het menu relevante informatie over de bestanden weer te geven. Vandaar dat de software graag wil weten wat voor video's je hebt geselecteerd. Laat de overige instellingen intact en bevestig met OK / Ja. Vanuit het hoofdmenu gebruik je de onderdelen AFBEELDINGEN en MUZIEK om overige mediabestanden toe te voegen.

©PXimport

Tip 06 Geef aan wat voor mediabestanden je hebt toegevoegd.

Tip 07: Netwerkbronnen

Ook mediabestanden die bij andere netwerkbronnen zijn ondergebracht, breng je met XBMC in kaart. Video's, films en foto's die bijvoorbeeld op een NAS, mediaspeler of andere computer staan opgeslagen, voeg je probleemloos toe. Handig, want op deze manier beheer je op één plek je voltallige mediacollectie. Ga naar VIDEO'S, MUZIEK of AFBEELDINGEN en klik op Bestanden. Na een klik op Videos toevoegen, Muziek toevoegen of Afbeeldingen toevoegen kies je voor Bladeren. Je kunt via verschillende netwerkprotocollen opslagdragers benaderen.

Veel apparaten ondersteunen het gebruik van UPnP. Dit protocol wordt veelvuldig gebruikt om films en muziek over het netwerk te streamen. Klik op UPnP Devices en ontdek welke apparaten er in het thuisnetwerk mediabestanden delen. Overigens is het vaak wel een vereiste dat UPnP op het betreffende apparaat is geactiveerd. Klik op OK om de inhoud van een netwerklocatie aan XBMC toe te voegen. Naast UPnP is het ook mogelijk om via NFS (Network File System) en SMB (Server Message Block) netwerkbronnen te benaderen. Onder meer gedeelde mappen van andere pc's zijn zichtbaar. Verder staat het je ook vrij om handmatig netwerklocaties toe te voegen.

©PXimport

Tip 07 XBMC is in staat om via verschillende protocollen netwerklocaties toe te voegen.

Tip 08: Media afspelen

Zodra alle mediabestanden zijn geïndexeerd, kun je eindelijk genieten van je favoriete films en muziekalbums. Maak in het hoofdmenu een keuze, bijvoorbeeld voor Speelfilms. Zeker bij grote collecties is het zinvol om films te sorteren. Je kiest tussen Onlangs toegevoegd, Titel, Genres, Jaren of Acteurs. Wil je graag weten waar de film over gaat? Klik met de rechtermuisknop op de titel en kies voor Filminformatie. Je leest vervolgens een korte samenvatting. Verder zie je hoe andere personen deze film beoordelen en welke sterren er meespelen. Klik op Afspelen om de weergave te starten. Gebruik de bedieningsknoppen onderaan het venster om de film te pauzeren of om een bepaald fragment op te zoeken.

©PXimport

Tip 08 XBMC toont op verzoek aanvullende informatie over films.

Tip 09: Ondertiteling

Het is vervelend wanneer er geen ondertiteling aanwezig is. Gelukkig heeft XBMC een functie in huis om ondertitels vanaf internet op te halen. Ga vanuit het hoofdmenu naar SYSTEEM / Instellingen / Video / Ondertiteling. Klik achter het onderdeel Talen van te downloaden ondertitels op Dutch. Bevestig met OK. Naar eigen inzicht pas je de kenmerken van ondertitels aan. Zo kies je bijvoorbeeld een ander lettertype uit en wijzig je de grootte. Open vervolgens een film waarbij geen ondertiteling aanwezig is. Klik binnen het videokader onderaan op Ondertitelscraper (pictogram met rechthoek) en kies voor Downloaden. XBMC laat zien welke bestanden er bij de website www.opensubtitles.org beschikbaar zijn. Klik een ondertitelbestand aan en controleer of de tekst gelijk loopt met het beeld. Is dat niet het geval? Kies voor Ondertitelscraper / Ondertitels synchroniseren. Gebruik bovenaan de tijdbalk en geef aan hoeveel tijd je de ondertitels eerder of later wilt weergeven. Bevestig tot slot met Enter.

©PXimport

Tip 09 Ontbrekende ondertitels download je vanuit de filmweergave rechtstreeks naar XBMC.

Tip 10: Afstandsbediening

Het menu bedien je in eerste instantie met de muis of pijltjestoetsen van het toetsenbord. Voor het instellen van de software werkt dat natuurlijk prima, maar dat is anders wanneer je later vanaf de bank je favoriete film of muziekalbum wilt selecteren. Gelukkig laat XBMC zich prima bedienen met een geschikte afstandsbediening. Hiervoor zijn er allerlei geschikte exemplaren op de markt. Bij sommige pc's hoort een afstandsbediening van Windows Media Center. Die kun je vaak ook probleemloos gebruiken. Daarnaast is het mogelijk om je smartphone of tablet in te zetten als afstandsbediening. Ga in XBMC achtereenvolgens naar SYSTEEM / Instellingen / Diensten / Webserver en markeer het onderdeel Webserver. Vul verder de velden achter Gebruikersnaam en Wachtwoord in. Onthoud deze gegevens goed.

Ga daarna naar het onderdeel Afstandsbediening en activeer beide instellingen. Klik vervolgens op Zeroconf en markeer de optie Zeroconf publishing. Open de applicatiewinkel van je iOS- of Android-toestel en zoek naar de app Official XBMC Remote. In de iPhone-app verschijnen via Add Host / Find XBMC als het goed is vanzelf de benodigde serverinstellingen in beeld. Typ de juiste gebruikersnaam en het wachtwoord in. Maak vervolgens verbinding en bedien XBMC voortaan met je iPhone of iPad. Gebruik je Android, dan dien je het juiste IP-adres handmatig in te vullen. Zo nodig achterhaal je het IP-adres door vanuit het hoofdvenster van XBMC op je pc naar SYSTEEM / Systeeminformatie te navigeren.

©PXimport

Tip 10 Vanaf een smartphone of tablet heb je volledige controle over de mediabibliotheek.

Tip 11: Audio-cd's rippen

XBMC beschikt over een functie om audio-cd's te rippen. Handig wanneer je nog veel cd's hebt liggen waarvan je de liedjes graag ook op een harde schijf bewaart. Doe de cd in de cd/dvd-lade. Navigeer vervolgens naar MUZIEK / Bestanden. Klik met de rechtermuisknop op de schijfletter van het cd/dvd-station en kies voor Cd rippen. Geef in de mappenstructuur aan op welke locatie je de liedjes wilt bewaren. Eventueel maak je hiervoor een nieuwe map aan. Bevestig met OK. Bovenaan in XBMC volg je de voortgang. Na afloop spuugt de computer de cd vanzelf weer uit.

Het programma slaat de nummers op in het flac-formaat. Dit bestandstype heeft als voordeel dat er geen kwaliteitsverlies optreedt. XBMC importeert data over de nummers uit een online database, waardoor de informatie compleet is. Het is ook mogelijk om losse liedjes te rippen. Ga in dat geval naar MUZIEK / Bestanden en klik op de schijfletter van het cd/dvd-station. Klik daarna met de rechtermuisknop op het nummer dat je wilt opslaan en kies voor Muzieknummer rippen.

©PXimport

Tip 11 In het contextmenu onder de rechtermuisknop vind je de functie om audio-cd's te rippen.

Tip 12: Automatisch rippen

Wanneer je een hele stapel cd's wilt rippen, is het omslachtig om deze functie telkens handmatig te activeren. Het is ook mogelijk om het ripproces automatisch te starten. Zodra XBMC een audio-cd detecteert, slaat de software de liedjes direct op. Ga naar SYSTEEM / Instellingen / Muziek / Muziek CD's. Bij Audio CD-Invoermelding selecteer je via de pijltjesknoppen die optie Rip. Eventueel wijzig je achter Opgeslagen muziek map de bestandslocatie. Start XBMC opnieuw op en leg een audio-cd in de cd/dvd-lade. Binnen enkele ogenblikken start het ripproces.

©PXimport

Tip 12 XBMC ript op eigen houtje muziekbestanden naar je pc.

Tip 13: Ripinstellingen

XBMC heeft de ripinstellingen goed verstopt, maar eenmaal gevonden kun je zelf het muziekformaat en de audiokwaliteit bepalen. Handig wanneer je liever geen flac-bestanden bewaart. Ga naar SYSTEEM / Instellingen / Muziek / Muziek CD's. Klik linksonder op Instellingen niveau om de geavanceerde opties weer te geven. Kies achter Encoder het gewenste bestandsformaat. Je hebt keuze tussen onder meer flac, m4a, wma, wav en mp3 (Lame). Stel (bij de formaten waarbij dat van toepassing is) de Kwaliteit en Bitsnelheid in. De wijzigingen zijn meteen van kracht.

©PXimport

Tip 13 Je bepaalt zelf in welk bestandsformaat je geripte cd's opslaat.

Tip 14: Add-ons

Een groot pluspunt van XBMC is dat je eenvoudig extra functies toevoegt aan de hand van honderden add-ons. Ga naar SYSTEEM / Instellingen / Add-ons / Add-ons downloaden / Alle add-ons. De uitbreidingen zijn verdeeld in verschillende categorieën. Via Video add-ons / Uitzendinggemist (NPO) / Installeren voeg je bijvoorbeeld de dienst Uitzending Gemist toe aan XBMC. Als je tv-programma's wilt terugkijken, hoef je vanuit het hoofdmenu alleen maar naar VIDEO'S / Add-ons / Uitzendinggemist (NPO) te navigeren. Herhaal bovengenoemde stappen om andere leuke tooltjes te installeren. Zo zijn er onder meer add-ons van Grooveshark, Dumpert, Eredivisie Live en YouTube beschikbaar.

©PXimport

Tip 14 Voor XBMC zijn talloze interessante uitbreidingen beschikbaar, waaronder Uitzending Gemist.

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.