Zonnepanelen hebben over het algemeen een levensduur van 25 tot 30 jaar. Dat lijkt onverslijtbaar en in principe hoef je inderdaad nauwelijks om te kijken naar de installatie. Toch zijn er bedrijven die een onderhoudscontract proberen te slijten, waarbij de panelen jaarlijks worden schoongemaakt. Is dat nodig? Kun je het ook zelf doen? En hoe vaak moeten je zonnepanelen een schoonmaakbeurt krijgen?

Zonnepanelen zijn zelfreinigend en daarom bijzonder onderhoudsarm. Door de hellingshoek spoelt het meeste vuil gewoon van de installatie af. Bovendien is het geharde glas beschermd door een vuilafstotende coating: de zogenaamde nanocoating. Beide eigenschappen zorgen dat een regenbui voldoende is om ze schoon te maken. En aan regen hebben we in Nederland en België geen gebrek. Bovendien doet de wind de rest. Een stevige bries neemt het meeste vuil en ander afzettingen met zich mee. Moet er dan niemand het dak op?  Helaas wel, maar niet vaak…

Hardnekkig vuil

Toch kan er hardnekkig vuil op de panelen belanden en blijven kleven – denk aan vogelpoep. En als het langere tijd niet regent, blijft er soms zand op het oppervlak liggen. Regelmatig komt het voor dat er een laagje zand op je auto, tuinmeubels en zonnepanelen neerdaalt: het fameuze Sahara-zand. Ligt je woning aan de kust, dan zit er veel zout en zand in de lucht. En ook in een bosrijke omgeving kan er behoorlijk wat smurrie en pollen op de panelen achterblijven, en dan moet je wel actie ondernemen. Vanwege hun opstelling kan het lastig zijn om de panelen zelf schoon te maken. Laat daarom een professioneel schoonmaakbedrijf de klus klaren. Dat kost tussen de 100 en 150 euro.

Volg het rendement

Via de smartphone volg je de opbrengst van de installatie. Merk je dat de panelen minder presteren, controleer dan zeker of er viezigheid op de panelen zit. Dat kan op jaarbasis 2 tot 3 procent aan opbrengst schelen. Een studie aan de universiteit van Californië berekende dat het rendement door vuil en stof zelfs tot 7,5 procent kan dalen, maar zoals Albert Hammond zong: “It never rains in Southern California.” Deze Amerikaanse staat is niet bepaald een referentie, omdat daar regelmatig  periodes voorkomen van meer dan 140 dagen zonder regen. 

©Marina Lohrbach

Gebruik zo min mogelijk schoonmaakmiddelen.

Wanneer?

Op welk moment kun je de panelen het best schoonmaken? Je leest online soms dat je de panelen elk jaar of om de twee jaar moet laten schoonmaken. Dat is overdreven. Het volstaat om de zonnepanelen eens in de drie of vier jaar een beurt te geven. Liefst in de lente, vooral niet in de winter en altijd op een moment dat de installatie geen of nauwelijks elektriciteit produceert. Sowieso kun je deze klus het best ’s avonds klaren. 

Zelf doen

Wil je het zelf doen, volg dan de volgende stappen.

◾ Voordat je de ladder opklimt, schakel je de zonnepanelen uit en zorg je dat je alle schoonmaakmiddelen en een zachte doek bij de hand hebt. Dat uitschakelen doe je aan de omvormer. Je kunt ook de zekering van de zonnepanelen even uitschakelen.

◾ Begin dan met het grove vuil te verwijderen, zoals bladeren, dode naalden of vogelnesten tussen de panelen. 

◾ Reinig de zonnepanelen met lauwwarm water en een neutraal schoonmaakmiddel. Gebruik nooit chemische middelen of een harde schuurspons, maar een zachte doek. 

◾ Tot slot kijk je even of alle verbindingen nog steeds goed zijn aangedraaid. Daarna kun je de zonnepanelen opnieuw aanzetten.  

Osmosewater

Pas dus op met schoonmaakmiddelen. Die kunnen strepen op de zonnepanelen veroorzaken die de straling van de zon kunnen weerkaatsen, en dan krijg je het tegenovergestelde effect, namelijk dat het rendement vermindert. De beste manier om je zonnepanelen schoon te maken, is met osmosewater en een zeem.

Osmosewater is goedkoop en vrij van kalk en andere stoffen, zodat het geen strepen of vlekken achterlaat. Door een zeem of zachte doek te gebruiken, voorkom je schade aan de zonnepanelen. Osmosewater ontstaat door zuiver water onder druk te filteren middels een fijn membraan. Hierdoor worden alle onzuiverheden zoals zouten, kalk, ammonium enzovoort uit het water verwijderd. De gemiddelde prijs van dit osmosewater bedraagt 0,02 euro per liter.  

©Osmosepunten.nl

Op de website van Osmosepunten lees je waar je osmosewater kunt tanken.

Omvormer

Aan de omvormer, het belangrijkste onderdeel binnenshuis van de zonnepaneleninstallatie, kun je weinig doen. Alleen hangt die vaak op zolder of in een garage waar het stof zich kan ophopen. Het volstaat om de omvormer nu en dan met een kleine schoonmaakbeurt stofvrij te maken. Doe dat vooral bij toestellen met een ventilator. Verwijder het stof van de luchtinlaten en controleer of de ventilatieroosters niet verstopt zitten.

De levensduur van de omvormer is korter dan die van de zonnepanelen. Hij gaat meestal 12 tot 15 jaar mee. Als je hem moet vervangen, kost dat ongeveer 1.200 euro exclusief plaatsing. Zorg dus dat de lucht rond de omvormer goed kan circuleren. Als het toestel oververhit zou raken, leidt dat tot zwakkere prestaties en een kortere levensduur.

Controleer de aansluitingen, het display en kijk of er corrosie op de verbindingen zit. Als een lampje op de omvormer verdacht doet, neem je zo snel mogelijk contact op met de installateur, die dan uitzoekt wat het probleem is. Behalve het reinigen kun je de volledige installatie ook af en toe laten controleren op defecten. 

Probeer de omvormer zo veel mogelijk stofvrij te houden.

Sneeuw niet ruimen

Vijand nummer één is niet vogelpoep, maar sneeuw. Als de panelen bedekt zijn door een wit sneeuwtapijt en de hellingshoek te klein is, kunnen de fotovoltaïsche cellen geen licht meer absorberen. Laat de sneeuw desondanks rustig liggen, en wel om drie redenen: 1) het is sowieso niet verstandig om met vriesweer het dak op te klauteren, 2) door de sneeuw weg te schrapen riskeer je de coating van het glas te beschadigen en 3) het rendement tijdens deze koude donkere dagen is überhaupt zo laag dat het sop de kool niet waard is. Als de sneeuw van de zonnepanelen is gegleden, laat je die rustig liggen. Die sneeuw weerkaatst het licht, wat de hoeveelheid zonneschijn op de panelen verhoogt. 

Vogelnesten onder de panelen

Tussen de zonnepanelen en de dakpannen of dakleien bevindt zich altijd een kleine opening. Die ruimte dient als ventilatieruimte, zodat de panelen kunnen afkoelen als ze te warm worden. Bovendien is de achterkant van de panelen geschikt om de bekabeling uit het zicht te houden.

Helaas gebeurt het vaak dat vogels hun nesten tussen het dak en de zonnepanelen maken. Het is lekker warm en het nest is verborgen voor bijvoorbeeld eksters. Dat zorgt echter voor geluidsoverlast onder het dak en rommel in de dakgoot, waardoor die verstopt kan raken. Ook de ventilatie van de panelen wordt hierdoor belemmerd. Bovendien trekt het insecten aan.

Bij het schoonmaken van de panelen moet je dus even goed kijken of er vogelnesten zitten. Je kunt deze nestbouw voorkomen door een vogelweringssysteem aan te brengen. Dat is een strip met kunststof pennetjes die je met clips vastzet op de rand van de zonnepanelen. 

Met BirdBlocker kunnen er geen vogels nesten maken onder de zonnepanelen. (Foto BirdBlocker.com)

Als de temperaturen dalen, grijpen veel mensen instinctief naar de thermostaat om het huis te verwarmen. Maar comfortabel wonen hoeft niet te betekenen dat je de gaskraan vol open draait. Met een paar slimme aanpassingen en gewoontes kun je de warmte in huis beter vasthouden en je gasverbruik verminderen, zonder in te leveren op comfort.

Voorkom warmteverlies met tochtstrips en kit

Warmteverlies via kieren en spleten is een van de grootste energieverspillers in huis. Gelukkig zijn er eenvoudige oplossingen om dat aan te pakken. Tochtstrips zijn een snelle en betaalbare manier om openingen rond ramen en deuren af te dichten. Ze zijn eenvoudig te installeren en zorgen ervoor dat koude lucht niet binnenkomt en warme lucht niet ontsnapt. Voor grotere openingen, bijvoorbeeld bij de aansluiting van kozijnen op muren, is het gebruik van siliconenkit of schuimrubber ideaal. Deze materialen vullen de naden op en voorkomen effectief warmteverlies.

©Marina Gordejeva

Naast ramen en deuren is het ook belangrijk om aandacht te besteden aan brievenbussen en ventilatieroosters. Een tochtborstel op de brievenbus en een ventilatierooster met klep kunnen voorkomen dat koude lucht naar binnen stroomt zonder dat je de ventilatie volledig blokkeert. Controleer bovendien de aansluitingen rond leidingen en buizen die door muren of vloeren lopen. Hier kunnen vaak ongeziene tochtgaten zitten die gemakkelijk afgedicht kunnen worden.

Een handige tip is om je huis te controleren op tochtplekken op een koude en winderige dag. Loop met een brandende kaars langs ramen, deuren en andere mogelijke tochtbronnen. Beweegt de vlam? Dan ontsnapt er warmte en kun je direct actie ondernemen. Door deze kleine aanpassingen blijft je huis warmer en verbruik je minder gas, wat niet alleen je energierekening verlaagt, maar ook goed is voor het milieu.

©Olga Yastremska

Gebruik gordijnen slim

Gordijnen kunnen een grote rol spelen in het vasthouden van warmte in huis. Overdag kun je ze openen om zonnewarmte binnen te laten, vooral bij ramen op het zuiden. Deze gratis warmtebron helpt om je huis op een natuurlijke manier te verwarmen. Zodra de zon ondergaat, is het belangrijk om de gordijnen dicht te trekken. Dan fungeren ze als een extra isolatielaag, waardoor minder warmte via de ramen ontsnapt. Kies bij voorkeur voor dikke of thermische gordijnen, die speciaal zijn ontworpen om warmteverlies te minimaliseren.

Let er echter op dat gordijnen geen radiatoren bedekken. Als ze de warmte van een radiator blokkeren, verwarm je de ruimte minder efficiënt. Zorg er ook voor dat gordijnen goed aansluiten op de muur of vensterbank om tocht te verminderen. Heb je open ruimtes onder je gordijnen? Overweeg dan tochtrollen of gordijnen die tot de vloer reiken.

Heb je rolluiken of jaloezieën? Combineer deze met gordijnen voor nog betere isolatie. Overdag houd je de rolluiken open om zonlicht binnen te laten en 's avonds sluit je ze om warmteverlies verder te beperken. Op deze manier benut je gordijnen niet alleen als decoratie, maar ook als een slimme manier om energie te besparen en je huis comfortabel warm te houden.

©andrey sinenkiy

Verwarm gericht, niet je hele huis

Het verwarmen van je hele huis kan een flinke kostenpost zijn, vooral als je ruimtes verwarmt die je nauwelijks gebruikt. Door selectief te verwarmen, kun je niet alleen je gasverbruik verminderen, maar ook efficiënter omgaan met de warmte die je al hebt. Begin met het identificeren van de ruimtes waar je de meeste tijd doorbrengt, zoals de woonkamer, slaapkamer of werkkamer. Zorg ervoor dat je de deuren naar deze ruimtes gesloten houdt om te voorkomen dat de warmte ontsnapt naar minder gebruikte kamers. Dit creëert een zogenoemde 'warmtezone,' waarin de temperatuur comfortabel blijft.

Voor ruimtes die je tijdelijk gebruikt, zoals de badkamer, kun je overwegen om elektrische alternatieven in te zetten. Een infraroodpaneel of elektrische kachel verwarmt snel en plaatselijk, waardoor je geen onnodige energie verspilt aan het verwarmen van de hele woning. Deze apparaten zijn vooral nuttig voor korte periodes, zoals tijdens het douchen of werken aan een bureau.

©PhotoSG

Daarnaast kun je het gebruik van je verwarming optimaliseren door een slimme thermostaat te installeren. Hiermee kun je precies instellen wanneer en waar je warmte nodig hebt. Veel slimme thermostaten bieden de mogelijkheid om zones in huis apart te regelen, zodat je alleen energie gebruikt voor de ruimtes die op dat moment in gebruik zijn.

Tot slot is het handig om te experimenteren met lagere temperaturen in minder gebruikte kamers. Een graad of twee lager in bijvoorbeeld de gang of logeerkamer kan al een aanzienlijke besparing opleveren zonder dat dit je wooncomfort aantast. Door gericht te verwarmen, haal je meer uit je energieverbruik en bespaar je tegelijkertijd op je gasrekening.

Maak optimaal gebruik van tapijten en vloerkleden

Een koude vloer kan een flinke invloed hebben op hoe comfortabel je huis aanvoelt, vooral in kamers met tegels of laminaat. Tapijten en vloerkleden zijn niet alleen een decoratieve toevoeging, maar ook een praktische oplossing om warmte vast te houden. Ze fungeren als een extra isolatielaag, waardoor de kou van de vloer minder snel in de ruimte trekt. Dit kan vooral nuttig zijn in slecht geïsoleerde woningen of op de begane grond.

©leonid iastremskyi

Voor maximaal effect kies je een dik, dicht geweven tapijt of kleed. Wol of hoogpolig materiaal werkt extra isolerend en voelt ook zachter en warmer aan onder je voeten. Leg het kleed in veelgebruikte ruimtes, zoals de woonkamer of slaapkamer, waar het comfort direct merkbaar is. Heb je vloerverwarming? Kies dan voor een kleed dat geschikt is voor dit type verwarming, zodat de warmte er nog steeds goed doorheen kan.

Naast thermisch comfort helpt een tapijt ook om de algemene sfeer in huis te verbeteren. Een warm kleed nodigt uit om op te zitten of te spelen, wat vooral prettig is als je kinderen hebt. Bovendien kan een vloerkleed helpen om geluiden te dempen, wat een extra voordeel is in drukke huishoudens of appartementen.

Ventileer op de juiste manier

Ventileren is belangrijk voor een gezond binnenklimaat, maar verkeerd ventileren kan leiden tot onnodig warmteverlies. Je moet daarom slim ventileren, zodat je frisse lucht binnenhaalt zonder de warmte uit je huis te laten ontsnappen. De meest effectieve manier is om kort en krachtig te ventileren. Zet bijvoorbeeld twee ramen tegenover elkaar een paar minuten wijd open om een luchtstroom te creëren. Dit ververst de lucht snel zonder dat de muren, vloeren en meubels afkoelen, waardoor je woning zijn warmte behoudt.

©Roman Möbius

Voorkom langdurig ventileren via een raam op een kier, vooral in de winter. Dat zorgt er namelijk voor dat je continu warmte verliest, terwijl de luchtuitwisseling traag verloopt. Maak in plaats daarvan gebruik van ventilatieroosters die je gedeeltelijk kunt openen. Deze bieden een constante toevoer van frisse lucht zonder grote warmteverliezen.

Let ook op ruimtes zoals de keuken en badkamer, waar vocht snel ophoopt. Gebruik de afzuigkap of mechanische ventilatie alleen wanneer nodig en zorg dat je deze systemen niet onnodig lang laat draaien. Vochtige lucht voelt kouder aan, dus het goed afvoeren van vocht helpt je huis niet alleen frisser, maar ook warmer aan te laten voelen.

Combineer met duurzame warmtebronnen

Naast het verminderen van warmteverlies kun je ook denken aan het combineren van deze tips met een duurzame warmtebron. Een elektrische deken, een warmtekussen of zelfs het dragen van meerdere lagen kleding kunnen helpen om comfortabel te blijven zonder extra gas te verbruiken.

Met deze praktische tips kun je je huis comfortabel warm houden en tegelijkertijd je gasverbruik minimaliseren. Het resultaat? Een lagere energierekening, een kleinere ecologische voetafdruk en een heerlijk comfortabel huis!

Een handdruk, een deurklink, even ergens tegenaan leunen, en ZAP! Voor je het weet, krijg je een elektrische schok. Statische kleding is behoorlijk irritant, maar gelukkig kun je er wat aan doen. In dit artikel ontdek je hoe. Let op: het antwoord kan schokkend zijn!

Lees ook: 8 veelgemaakte fouten bij het wassen van kleding

Waarom is mijn kleding statisch? 

Een statische schok is een vorm van elektriciteit. Het komt door wrijving van kleding tegen andere kleding, tegen je huid, of gewoon door de (droge) lucht om je heen. Vooral synthetische stoffen als nylon en polyester hebben er last van. Ook wol staat erom bekend. Bij katoen en linnen merk je het amper, omdat die de statische elektriciteit weer makkelijk afgeven aan de omgeving. Bij synthetische stoffen wordt de kleding pas ontladen als je iets aanraakt – een deurklink, of de hand van iemand anders, bijvoorbeeld. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om het schokeffect te verminderen. 

©komta

Tip 1: Slim wassen en drogen

Je kunt al veel problemen voorkomen door op een slimme manier te wassen en drogen. Het gebruik van wasverzachter zorgt er al voor dat je kleding minder snel statisch geladen wordt als je het aantrekt. Je kunt ook een bolletje aluminiumfolie in de trommel doen bij het wassen, dat zorgt ervoor dat de statische elektriciteit meteen wordt afgegeven aan de trommel. Let op: doe geen aluminiumfolie in de droger! 

©Tanya Rozhnovskaya

Kleding die snel statisch wordt kun je sowieso beter niet in de droger doen, ook als dat volgens het label wel kan. Er bestaan antistatische drogerdoekjes die je bij je wasgoed in de droger kunt stoppen, en die de statische elektriciteit verminderen. 

Tip 2: Metaal

Contact met metaal zorgt ervoor dat de statische elektriciteit wordt afgegeven aan de lucht. Pak voor je je kleding aantrekt een metalen kledinghanger of een ander stuk metaal (een sleutel, een lepel), en wrijf even over de binnen- en buitenkant van je kleding. Zo wordt de elektriciteit ontladen, en kun je je kleding in elk geval zonder schok aantrekken. 

Een andere veelgebruikte manier is een metalen veiligheidsspeld aan je kleding bevestigen. Die zorgt er gedurende de dag voor dat de statische elektriciteit sneller wordt afgegeven, en je hebt minder last van schokken en plakkende kleding. 

Tip 3: De vriezer

De vriezer? Jazeker! Als je je kleding voor je het gaat dragen een halfuurtje in de vriezer legt, wordt de statische elektriciteit ook ontladen, en het bouwt bovendien minder snel weer op. Zorg wel dat je kleding kurkdroog is voor je het in de vriezer legt, anders loop je straks met ijspegels in je nek naar buiten. 

Tip 4: Sprayen

Een beetje sprayen is ook geen slecht idee. Er zijn anti-statische sprays op de markt, die ervoor zorgen dat de lading verdwijnt en minder snel weer opbouwt, maar er zijn ook doe-het-zelf-oplossingen: een beetje haarlak aan de binnenkant van je kleding of een beetje wasverzachter in een plantenspuit heeft ongeveer hetzelfde effect. 

Conclusie

Statische elektriciteit in je kleding is niet fijn, niet voor jou en niet voor degene die je een hand geeft. Vooral wol en synthetische stoffen hebben er last van; katoen en linnen juist helemaal niet. Op een slimme manier wassen en drogen scheelt al een hoop, en aanraking met metaal kan de ergste statische elektriciteit ook oplossen. Besprenkel de binnenkant van je kleding met anti-statische spray, haarlak of wasverzachter, of stop je kleren na het drogen even in de vriezer, en je hebt in elk geval voorlopig nergens meer last van.