De kans is groot dat je geen 3D-printer in huis hebt, maar dat betekent niet dat je deze techniek links hoeft te laten liggen. Er zijn heel veel bedrijven die jouw modellen kunnen 3D printen en 3D-ontwerpen haal je gewoon van het internet. Niettemin is het handig om een paar feiten over 3D afdrukken op een rijtje te hebben.

Het is een feit dat 3D-printen nog steeds tot de verbeelding spreekt. Hoe leuk is het dat je ontwerpen op internet gewoon als 3D-model kunt laten printen? Dat kan via een online 3D-printfabriek of gewoon thuis met je eigen 3d-printer. In dit artikel gaan we ervan uit dat je zelf geen 3D-printer hebt staan. Je leest hoe je een 3D-model kunt bewerken, waar je een model bestelt en wat de eigenschappen zijn van de diverse materialen. Wil je toch zelf aan de slag met 3D-printen, dan lees je aan het eind van dit artikel waar je bij de aanschaf van een 3D-printer rekening mee moet houden.

01 Verschillende technieken

Eigenlijk is 3D-printen een verzamelnaam voor verschillende technieken, en het is handig om te weten wat de verschillen zijn. Vrijwel alle technologieën zijn additief, wat betekent dat er laag voor laag een 3D-model wordt opgebouwd. Hóe deze lagen worden aangebracht, is per techniek anders. Bekende technieken zijn bijvoorbeeld SLS (selective laser sintering), STL (stereolithografie) en FDM (fused deposit modeling). Er bestaan ook subtractieve technieken, waarbij een model uit bijvoorbeeld een stuk metaal of een blok hout wordt gesneden, maar dat is alleen mogelijk met grote commerciële 3D-printers.

Om een object te kunnen printen met een 3D-printer, heb je een digitaal 3D-model nodig. Dat kun je zelf ontwerpen met een 3D-programma, maar er zijn ook talloze websites waar je kant-en-klare modellen kunt vinden die je eventueel met een 3D-programma naar eigen wens kunt aanpassen. Uiteraard zijn er ook bedrijven die het creëren van een 3D-model voor je kunnen overnemen. Dat is een leuk idee als je een 3D-model van jezelf als bruidspaar wilt laten maken, om maar eens iets te noemen.

©PXimport

Stereolithografie voor thuis

02 Ontwerp

Om een 3D-model te kunnen printen, heb je een 3D-ontwerp nodig. Dat is een afbeelding van een object, vergelijkbaar met een 2D-bestand, met natuurlijk het enige verschil dat het bestand met een 3D-programma van meerdere kanten te bekijken is. Net als een 2D-afbeelding kan een 3D-ontwerp verschillende extensies hebben. Bekende 2D-extensies zijn jpg, png of tiff, bekende 3D-bestandstypen zijn bijvoorbeeld stl, dae of obj.

Verreweg het meest gebruikte formaat is stl, en het is dan ook aan te raden om een bestand in dit formaat te zoeken, te creëren of te bewerken. Stl wordt door vrijwel alle 3D-software ondersteund, waaronder FreeCAD, Microsoft 3D Builder, Autodesk 3ds Max, Maya en Tinkercad.

©PXimport

03 Gereedmaken voor 3D-printen

Oké, een stl-bestand downloaden en laten printen bij een bedrijf dan maar? Hoho, niet zo snel: je moet er wel zeker van zijn dat je 3D-model daadwerkelijk te printen is. Veel 3D-bestanden zijn ooit ontworpen voor animaties, film of computergebruik. Als een 3D-object een dun lijntje bevat, kan een 3D-printer daar niks mee. Je moet je model dus gereedmaken voor een 3D-printer. Dat doe je door wanden een specifieke dikte mee te geven, bijvoorbeeld 1 of 10 millimeter. Alleen zo weet een 3D-printer hoe die je object moet printen. Ook kan het zijn dat twee objecten in je model elkaar overlappen. Deze twee objecten moet je dan eerst met elkaar combineren, zodat er geen rare snijlijnen in je model zitten. Op Materialise.com hier lees je allerlei handige tips over het voorbereiden van een 3D-bestand voordat je het laat printen.

©PXimport

04 Modellen downloaden

Wil je zeker zijn van een geslaagde printopdracht, dan kun je websites raadplegen die speciaal bedoeld zijn voor objecten die met een 3D-printer kunnen worden geprint. Een bekende site is Cults, waar je de meest uiteenlopende modellen vindt. Klik bijvoorbeeld op Home en je kunt modellen downloaden voor lampen, bloempotten en wat niet al meer. De modellen worden gewaardeerd door gebruikers van de site, waardoor je al snel ziet of een 3D-ontwerp deugt of niet. Sommige modellen zijn gratis te downloaden, voor andere bestanden betaal je een paar euro.

Een site die al jaren bestaat, is Thingiverse. Hier vind je alleen gratis verkrijgbare stl-bestanden. Op deze site kun je eveneens lezen wat andere gebruikers van het model vinden en door de actieve community lees je veel commentaren op modellen en hoe je het model eventueel nog kunt verbeteren.

Een derde optie is CGTrader. Op deze website vind je veel kunstobjecten. Je moet wel even naar beneden scrollen en op de knop 3d printing models klikken; alleen deze bestanden zijn geschikt om te printen met een 3D-printer.

©PXimport

05 Shapeways

Helemaal klaar met je bestand? Dan is het de hoogste tijd om je bestand te uploaden naar een 3D-printdienst. Het aanbod is de afgelopen jaren enorm gegroeid, dus wij beperken je keuze tot een paar bekende en goede diensten. We beginnen met de grootste: Shapeways. Tegenwoordig een bedrijf dat vanuit New York opereert, maar het is allemaal begonnen in Eindhoven. Meld je aan bij de dienst en upload een 3D-bestand naar de servers door op Upload te klikken. Je moet aangeven of het bestand millimeters, inches of meters als eenheid gebruikt. Shapeways analyseert het bestand en geeft meteen weer hoe groot het object zal worden. Vervolgens moet je kiezen met welk materiaal je het object wilt laten printen. Je ziet meteen de prijs in euro’s. Erg handig is dat de website ook meteen laat zien of er problemen zijn met je bestand. Klik op View issues en je ziet wat voor concreet probleem Shapeways in het bestand heeft gevonden. Je kunt zelfs op het probleem klikken en meer informatie lezen over hoe je het probleem kunt oplossen. Shapeways checkt overigens elk geüpload bestand handmatig nadat je een order hebt geplaatst.

©PXimport

06 Materialise, Sculpteo en 3D HUBS

Shapeways is handig als je nog geen ervaring hebt met het laten printen van 3D-modellen. Het bedrijf ondersteunt immers de bekendste formaten, heeft een goede selectie aan materialen en biedt je informatie als iets niet werkt. Wil je echter een dienst die meer opties biedt, kijk dan eens naar Materialise. Hier kun je terecht met exotische formaten van diverse software. Ook levert Materialise meer methodes om te printen.

Andere opties om je 3D-modellen te laten printen, zijn Sculpteo en 3D HUBS. Vooral de laatste optie is interessant. Het is namelijk een soort Amazon Marketplace voor 3D-printfabrieken. Je geeft aan waar je woont en uploadt je 3D-model. De website checkt meteen of je object te printen is. Geef aan in welk materiaal je je model wilt printen en je ziet rechts hoelang dit gaat duren en wat het kost. Je doet de bestelling en betaling op de website van 3D HUBS, maar je model wordt door een lokale printfabriek gemaakt en opgestuurd.

©PXimport

3D-Airbnb

07 Materiaal

Welk materiaal kies je nu voor je te printen 3D-object? De meest voor de hand liggende optie is nylon. Dat is bij de meeste aanbieders het goedkoopst en is het makkelijkst te printen. Andere namen voor nylon zijn bijvoorbeeld strong & flexible plastic, polyamide of white plastic. Dat komt doordat je model eerst wordt geprint met wit nylonpoeder, waarna het wordt gekleurd in de kleur die je wilt hebben.

Kleine 3D-printers die je voor thuis kunt kopen, printen meestal met filament. Dat zijn spaghetti-achtige draden die je op een rol koopt in de kleur waarmee je je object wilt printen. Het nadeel van filament is dat het minder sterk is dan nylonpoeder en de kosten zijn veel hoger. Filament koop je in elke 3D-vakwinkel en is beschikbaar in enorm veel varianten. Bekende opties zijn ABS, PLA en PETG. Elk soort materiaal heeft andere eigenschappen; zo heeft ABS bijvoorbeeld een langere levensduur dan de meeste andere opties, maar is PLA veel gemakkelijker te printen. Uiteraard bieden de meeste bedrijven ook andere materialen aan, zoals aluminium of metaal. Sommige fabrikanten kunnen je 3D-objecten zelfs als keramiek-object printen of in goud laten maken.

Elk materiaal heeft andere eigenschappen en voorwaarden, dus kijk van tevoren goed of jouw object wel in het gewenste materiaal kan worden geprint. Een gouden model moet bijvoorbeeld wanden hebben van ten minste 0,8 millimeter – dat is iets dikker dan bij bijvoorbeeld nylon. De meeste aanbieders hebben duidelijke voorwaarden op hun website staan waarin precies staat beschreven waar je bij welk materiaal op moet letten.

©PXimport

08 Zelf printen

Als je in de ban bent geraakt van het printen van 3D-objecten, kun je natuurlijk ook zelf eens aan de slag met een 3D-printer. Tien jaar geleden moest je daarvoor je zomervakantie overslaan, maar tegenwoordig zijn 3D-printers een stuk goedkoper. Bedenk wel dat een thuisprinter nooit kan opboksen tegen een professionele machine van duizenden euro’s en dat objecten die je met je eigen printer met bijvoorbeeld ABS of PLA print, zwakker zijn dan nylonobjecten die je bijvoorbeeld bij Shapeways, 3D Hubs of Sculpteo bestelt.

Een van de beste budgetmachines is de XYZprinting da Vinci Mini, een 3D-printer die FDM-technologie gebruikt met PLA-filament. Deze printer koop je voor iets meer dan 300 euro. Wil je iets meer uitgeven, dan is de FlashForge Creator Pro 2017 een goede optie. Deze printer kost zo’n 800 euro, maar kan concurreren met machines die het dubbele kosten. Twee goede allround-machines waarmee je professioneel ogende modellen kunt printen, zijn de Nederlandse Ultimaker 3 of de MakerBot Replicator+. Deze apparaten kosten twee- tot drieduizend euro. De MakerBot-printer lust alleen PLA-filament, de Ultimaker kun je ook met nylon en ABS voeden.

©PXimport

Maak je eigen printer

09 Software

Naast een 3D-printer en filament moet je ook een 3D-programma hebben om je 3D-modellen mee te maken. Je kunt vrijwel elk professioneel 3D- of cad-programma gebruiken om 3D-modellen te maken en in een formaat op te slaan waarmee je 3D-printer overweg kan. Heb je echter een 3D-printer staan, dan is het verstandig om op maat gemaakte software voor de specifieke printer te gebruiken. Ultimaker biedt haar software Cura gratis aan en op de site van MakerBot kun je MakerBot Print downloaden. Beide programma’s kunnen overweg met het stl-formaat, zowel om te importeren als te exporteren.

Een ander voordeel van op maat gemaakte software is dat ze slimme gereedschappen bevatten om bijvoorbeeld zo weinig mogelijk filament te gebruiken of om de printvoortgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Ben je echter gewend aan een standaardprogramma als AutoCAD, dan kun je je model prima in dit programma creëren, om het vervolgens als stl-bestand te importeren in de software die bij de 3D-printer past.

©PXimport

De Xiaomi Pad 7 Pro is een krachtige en capabele Android-tablet met een prijskaartje vanaf 489 euro. Daar krijg je het model met 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagruimte voor; als je 589 euro betaalt, dan krijg je respectievelijk 12 en 512 GB.

Wat je van de Xiaomi Pad 7 Pro mag verwachten, hangt sterk af van wat je ermee wilt doen. Gebruik je 'm vooral om te streamen, scrollen of wat licht werk te verrichten, dan zit je met het basismodel goed. Maar wil je de tablet echt als werkmachine gebruiken? Dan loont het om zo’n honderd euro extra te investeren in accessoires zoals het toetsenbord en de stylus.

Beide zijn nog niet officieel op de Nederlandse Xiaomi-site verschenen, maar de prijzen lijken rond de 80 euro voor het toetsenbord en 70 euro voor de stylus te liggen. Niet goedkoop, maar vergelijkbaar met accessoires voor concurrerende modellen zoals de OnePlus Pad 2.

Er lijken overigens twee toetsenbordvarianten te bestaan: eentje met touchpad en eentje zonder. Wij testten de versie zonder touchpad. Daarmee kun je prima typen, maar de bediening verloopt dan verder via het touchscreen, de stylus of eventueel een externe muis via de usb-c-aansluiting.

Gebruik op schoot is verrassend prettig: het geheel voelt stabiel aan en kantelt niet naar achteren. Ook op tafel of aan een bureau kun je er comfortabel mee werken. Het toetsenbord voegt daarmee echt iets toe – zeker als je de tablet regelmatig productief inzet.

©Wesley Akkerman

Krachtig en courant

De Xiaomi Pad 7 Pro draait op de Qualcomm Snapdragon 8s Gen 3 – een iets lichtere variant van de high-end chip uit 2023 en sinds begin 2024 op de markt. Deze processor levert ruim voldoende kracht voor dagelijkse taken, browsen, tekstverwerken en zelfs de meeste Android-games. Voor zwaardere toepassingen zoals videobewerking is het nét niet de ideale keuze, maar met de juiste apps is het zeker mogelijk. Wel belangrijk om te weten: bij intensief gebruik wordt het apparaat behoorlijk warm.

Het ontwerp is strak, functioneel en onopvallend. Je zou het zakelijk kunnen noemen, al mist het net dat beetje flair waarmee andere merken zich weten te onderscheiden. Op één detail na: de aansluiting voor de toetsenbordhoes zit in een hoek van het toestel, in plaats van in de rand – zoals je bij concurrenten als Samsung, Lenovo of OnePlus vaak ziet. Dat oogt wat minder elegant, al kijk je er zelf zelden tegenaan. Verder doet het ontwerp gewoon wat het moet doen, zonder veel poespas.

©Wesley Akkerman

Goed genoeg voor binnenshuis

Met zijn 11,2 inch lcd-scherm zit de Xiaomi Pad 7 Pro precies op de grens tussen handzaam en serieus werkbaar. Hij is compact genoeg voor op schoot of voor een relaxte sessie op de bank. Het scherm biedt een scherpe resolutie van 3200 bij 2136 pixels, wat zorgt voor een prettige kijkervaring bij films, series en games. De kleuren zijn oké, maar missen wat levendigheid en contrast. Ook de helderheid is niet overweldigend, maar ruim voldoende zolang je binnen blijft. Positieve noot: de verversingssnelheid van 144 Hz maakt het scrollen en gamen heerlijk soepel, en dankzij de 3:2-verhouding heb je lekker veel ruimte om te lezen, typen of multitasken.

Onder de motorkap vind je een accu van 8850 mAh. Dat is niet uitzonderlijk voor een tablet van dit formaat, maar voldoende om een dag door te komen – mits je je bezighoudt met lichte taken zoals tekstverwerken of fotobewerking. Opladen gaat gelukkig razendsnel: met 67 watt zit je in een half uur op zo'n 60 procent, en na een uurtje is de batterij weer vol. Ideaal als je snel nog wat extra sap nodig hebt voor onderweg of een werksessie.

©Wesley Akkerman

Coole software, maar…

De Xiaomi Pad 7 Pro draait op Android 15, met daaroverheen HyperOS – Xiaomi's eigen softwareschil, die je ook terugziet op toestellen als de Xiaomi 15 Ultra. Het systeem is vooral gericht op naadloze samenwerking tussen Xiaomi-apparaten. Heb je bijvoorbeeld ook een Xiaomi-telefoon, dan kun je eenvoudig meldingen synchroniseren, het klembord delen, apps heen en weer gebruiken en zelfs de camera's van beide apparaten combineren voor een extra camerahoek tijdens het livestreamen.

Qua gebruikservaring biedt HyperOS op de tablet wat je inmiddels mag verwachten. Je kunt werken met meerdere vensters (tot vier tegelijk), onderaan staat een dock met veelgebruikte apps, en multitasking verloopt soepel. Allemaal prima, maar niet bijzonder.

Wat wel opvalt: de softwareondersteuning is aan de magere kant. De Pad 7 Pro krijgt slechts twee Android-upgrades en drie jaar beveiligingsupdates. Voor een Pro-model is dat ronduit karig – zeker aangezien het reguliere model vier Android-versies en zes jaar beveiligingspatches krijgt. Ook staan er standaard enkele Xiaomi-apps op die je misschien niet direct nodig hebt, al is dat inmiddels bij vrijwel elk Android-merk gangbaar.

©Wesley Akkerman

Beperkingen in AI en kleine ergernissen

Op het gebied van AI-mogelijkheden stelt de Xiaomi Pad 7 Pro enigszins teleur. Je kunt aan de slag met Google Gemini en Circle to Search, wat basisfunctionaliteit biedt, maar daar houdt het grotendeels op. Voor andere AI-functies binnen Xiaomi's eigen apps ben je aangewezen op plug-ins die alleen werken als je ook een Xiaomi-account hebt. Fotobewerking werkt redelijk, al gaat het – net als bij de Xiaomi 15 Ultra – niet altijd vlekkeloos. Zo zie je soms duidelijk sporen van een opvulfunctie, en ondersteuning voor Nederlandse taal ontbreekt volledig.

Ook zijn er wat kleinere details die in de praktijk kunnen storen. Het hoesje dat wij meekregen blokkeert deels de vingerafdrukscanner, waardoor je je vinger schuin moet houden om goed contact te maken. Het uit de behuizing stekende camera-eiland zorgt er bovendien voor dat de tablet wiebelt wanneer je hem plat op tafel legt. En met een gewicht van 500 gram is hij niet bijzonder zwaar, maar bij langdurig gebruik – zeker op schoot of als je hem gewoon vasthoudt – voel je het gewicht wel degelijk.

©Wesley Akkerman

Xiaomi Pad 7 Pro kopen?

Het gebrek aan echt unieke AI-functies zal veel mensen een zorg zijn. Als je niets met dat soort functies hebt, dan kan het juist goed zijn om te investeren in de Xiaomi Pad 7 Pro. Andere redenen daarvoor zijn de krachtige processor, de prima accuduur en het sobere doch strakke ontwerp. Het scherm zou beter kunnen, maar als je binnen blijft, hoeven er geen problemen te zijn. Het updatebeleid is overigens wel echt ondermaats. Dat is het grootste struikelblok momenteel: voor de rest is dit een prima tablet voor een brede doelgroep.

Sta jij ook weleens 's ochtends in een mand vol klamme kleding te graaien, op zoek naar iets dat nét droog genoeg is om aan te kunnen? Dan is het hoog tijd voor een droger die wél met je meewerkt. Maar waar kies je voor: een condensdroger of een warmtepompdroger? Of toch die ouderwetse luchtafvoerdroger? We leggen je uit wat de verschillen zijn, zodat jij straks nooit meer hoeft te gokken of je sokken al droog zijn.

De belangrijkste verschillen op een rij

Er zijn grofweg drie soorten wasdrogers, elk met hun eigen gebruiksgemak en eigenaardigheden:

💨 De luchtafvoerdroger is een echte no-nonsense machine. Hij blaast warme lucht door je kleding en voert de vochtige lucht naar buiten af via een slang. Simpel, snel en effectief. Maar let op: je moet wel een raam of gat in de muur hebben waar die slang doorheen kan. Niet bepaald ideaal in een strak appartement.

💧 De condensdroger is wat flexibeler: hij vangt het vocht uit je was op in een waterreservoir of voert het af via een afvoerslangetje. Geen gedoe met buitenlucht, dus hij past overal. Verwacht wel iets meer droogtijd dan bij de luchtafvoerdroger.

☀ De warmtepompdroger is de energiebesparende kampioen. Hij hergebruikt de warme lucht, waardoor je stroomverbruik flink daalt. Wel even geduld hebben, want deze droger neemt de tijd – maar dat doet hij met beleid én liefde voor je energierekening.

Snel, maar niet meer van deze tijd: de luchtafvoerdroger

Heb jij geen zin om uren te wachten tot je was eindelijk droog is? Dan klinkt de luchtafvoerdroger als een droom: snel, doeltreffend en niet al te duur in aanschaf. De vochtige lucht wordt direct naar buiten geblazen, dus jouw handdoeken liggen in no-time weer fris en droog in de kast. Ideaal voor drukke huishoudens of ongeduldige types die niet van half werk houden.

Maar… er zit een addertje onder het wasrek. Deze drogers zijn tegenwoordig lastig te vinden – en dat is niet voor niets. Ze slurpen namelijk energie en zijn allesbehalve zuinig. Heb je er nog eentje thuis staan? Dan is het misschien tijd om te overwegen over te stappen op een nieuwer, duurzamer model. Je portemonnee (en het milieu) zullen je dankbaar zijn.

©alexlmx

Compact en flexibel: de condensdroger

Weinig ruimte, maar toch geen zin in rondslingerende wasrekken? Dan is de condensdroger jouw redder in nood. Omdat hij het vocht opvangt in een reservoir, hoef je geen afvoerslang naar buiten te leggen. Stekker in het stopcontact en draaien maar, of je nu in een studio woont of in een kast van een huis.

Qua prijs en verbruik zit de condensdroger mooi in het midden. Iets duurder dan de ouderwetse luchtafvoerdroger, maar een stuk vriendelijker voor je energierekening. En hoewel hij je was niet razendsnel droogt, doet hij dat wel netjes, betrouwbaar en zonder ingewikkeld gedoe met installaties of verbouwingen.

Slim, zuinig en toekomstproof: de warmtepompdroger

Wil je je was drogen zónder dat je energiemeter op tilt slaat? Dan zit je goed met een warmtepompdroger. Deze slimme droogtechnologie hergebruikt warme lucht, waardoor je wasmachinevriend net zo efficiënt werkt als een moderne chef met restjes: weinig verspilling, groots resultaat. Het energieverbruik is opvallend laag en dat zie je terug op je energierekening.

Ja, de aanschafprijs ligt wat hoger. Maar daar staat tegenover dat je jarenlang vooruit kunt met deze duurzame krachtpatser. Hij werkt rustiger, slijt minder snel en heeft vaak allerlei handige programma's om je kleding in topvorm te houden.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de planeet. Warmtepompdrogers zijn veruit de meest milieuvriendelijke optie van de drie. Minder CO₂-uitstoot, minder verspilling, meer gemoedsrust. Goed voor je portemonnee én voor de wereld van morgen.

Ook interessant: Het ideale vulgewicht voor jouw wasmachine

Succes met je beslissing!

Zoals je ziet, heeft elk type droger zo z'n eigen voordelen. Het is dus vooral een kwestie van goed afwegen wat voor jou de beste keuze is. Is je budget wat krapper en heb je niet al te veel ruimte thuis? Dan is een condensdroger waarschijnlijk de beste keuze voor jou. Als je voor duurzaamheid gaat, dan is de warmtepompdroger jouw vriend. Met deze handige tips kun jij in ieder geval een weloverwogen beslissing nemen over de aanschaf van je nieuwe droger. Veel succes en geniet van je sneldrogende was!