Vanaf half juni betaal je niet meer apart voor bellen en internetten, het zogenaamde roaming, in de Europese Unie. Dit gaat gewoon uit je Nederlandse bundel. Wat zijn de beperkingen, hoe zorg je dat het verbruik over de grens beperkt blijft en wat zijn de beste alternatieven voor mobiel internet? Met deze tips kun je zorgeloos internetten vanaf je vakantieadres.

01 Profiteer van Roam like at home!

Vanaf half juni mogen providers geen extra kosten meer rekenen voor het zogenaamde roamen in de Europese Unie (EU). Daarvoor betaalde je voor mobiel bellen maximaal 6 cent per minuut, voor internet 6 cent per MB. Bij de nieuwe regels gaan bellen en internetten gewoon uit je bundel onder het motto Roam like at home. Er gelden wel een paar beperkingen die we in de overige tips zullen toelichten. Let ook op dat je op veel toestellen roaming nog wel even moet aanzetten via de instellingen.

02 Weinig beperkingen meer

Er is lang gesteggeld over de precieze voorwaarden voor roamen binnen de EU. Een ouder voorstel kende als regel dat je maximaal 90 dagen per kalenderjaar mocht roamen en maximaal 30 dagen achter elkaar. Dit werd al snel ingetrokken. Het herziene voorstel kent minder beperkingen. Pas als je over een periode van vier maanden meer tijd in een ander land hebt doorgebracht én daar meer hebt verbruikt met je mobiel dan in Nederland mag de provider in actie komen. Hij mag dan bijvoorbeeld bewijs vragen dat je een stabiele relatie hebt met dat land. Dat is bijvoorbeeld het geval als je daar woont, werkt of studeert. Dit is bedoeld om misbruik in de vorm van ‘permanent’ roamen te voorkomen. Een provider moet wel eerst waarschuwen voordat hij maatregelen treft. Je hebt dan twee weken om de situatie op te helderen. Als maatregel mag de provider bijvoorbeeld een kleine toeslag berekenen. Voor internet is dat maximaal € 7,70 per GB. Dat tarief zal ieder kalenderjaar dalen, tot € 2,50 in 2022.

03 Let op de overgangsperiode

Er is op het moment nog sprake van een overgangsperiode tot half juni. Dat zorgt voor veel verwarring. Zo stellen KPN en T-Mobile nog de voorwaarde dat je een abonnement tot maximaal 60 dagen per contractjaar in de EU mag gebruiken. Robin Mobile loopt al wel vooruit op de nieuwe regels en heeft die beperking geschrapt. KPN telt op het moment overigens iedere vorm van gebruik in/naar de Europese Unie mee als een dag: niet alleen als je één seconde in bijvoorbeeld België belt maar ook als je vanuit Nederland naar een land in de EU belt. Op het moment dat de regulering ingaat zullen de providers aan de nieuwe regels (moeten) voldoen. Ook vervallen op dat moment je geactiveerde bundels voor internet in de EU.

©PXimport

04 Controleer het tarief voor je vertrekt

Vergeet het ezelsbruggetje ding-flof-bips: de Europese Unie is een rekbaar begrip gebleken. Controleer voor je vakantie of in dat land het EU-tarief wordt gehanteerd. Dit kan namelijk per provider verschillen. Zo behoren landen als Noorwegen, IJsland, Zwitserland, Turkije, Andorra, Gibraltar, Liechtenstein en Monaco niet tot de EU maar hanteren providers er soms wel EU-tarieven. Het Verenigd Koninkrijk stapt uit de EU maar roamingkosten treden waarschijnlijk in 2019 pas weer in werking, tenzij er andere afspraken worden gemaakt. Zoals bij Noorwegen dat zich wil aansluiten bij het roaming-akkoord. De bundel van je Vodafone Red- of Black-abonnement aangesloten op of na 21 november 2016 kun je overigens in alle bovengenoemde landen gebruiken.

©PXimport

05 Voldoet je abonnement nog?

Het kan zomaar dat je in het buitenland meer verbruikt dan in Nederland. In Nederland ligt het gebruik van wifi immers meer voor de hand: thuis, op het werk en soms ook onderweg ken je de weg naar de wifi-hotspots. In het buitenland is dat lastiger. Terwijl je toch wilt ‘appen’ en vakantiefoto’s delen. Het is daarom zinvol om nog eens te kijken in hoeverre je huidige abonnement voldoet, rekening houdend met het feit dat mobiel bellen en internetten in de EU uit diezelfde bundel zal gaan. Bel je vaak (mobiel) vanuit Nederland naar de EU? Ook hierin zijn er veel verschillen tussen providers. Zo kun je met T-Mobile Go per maand 120 minuten bellen in de EU én vanuit Nederland naar de EU.

©PXimport

06 Internationale prepaid simkaart voor frequente reizigers

Wie heel vaak op reis is, ook buiten de EU, kan een internationale prepaid simkaart overwegen. Bekende providers zijn World Mobile, transatel en WorldSim. Minpunt is dat internettarieven vaak wat aan de hoge kant zijn bij deze simkaarten. Wie vooral binnen de EU reist is met een stevig mobiel abonnement van een Nederlandse provider vaak beter af, bij de nieuwe voorwaarden voor roaming. Een voorbeeld is T-Mobile Go Unlimited EU. Momenteel mag je 60 dagen onbeperkt roamen in de EU en daarna iedere maand nog eens 10 GB opmaken in de EU. Na de overgangsperiode zal dit waarschijnlijk nog wat soepeler zijn.

©PXimport

07 Overweeg een buitenlandse simkaart!

Zeker als je langere tijd in hetzelfde land verblijft kun je flink besparen op je mobiele kosten door een prepaid simkaart van een provider in dat land te kopen. Buiten de EU is dat het meest lucratief. Neem wel even de tijd om prijzen van providers te vergelijken en controleer ook de dekking. Daarna stap je een winkel van een provider binnen. In veel landen is het voldoende als je je kunt identificeren, maar er kunnen aanvullende voorwaarden gelden. Ook procedures voor registratie en activatie verschilt per land. In de praktijk is een dual-sim toestel erg handig: je kunt de buitenlandse simkaart dan gewoon naast je eigen simkaart gebruiken. Bij vrijwel ieder dual-sim toestel kun je instellen welke simkaart voor internetverkeer gebruikt moet worden. Je bent op beide nummers bereikbaar en als je zelf belt kun je kiezen vanaf welke simkaart je dat wilt doen.

©PXimport

08 Niet heel praktisch: shoppen voor een mobiel abonnement over de grens

Er zijn grote verschillen in abonnementsprijzen binnen de Europese Unie. Zo kost een doorsnee mobiel abonnement in Estland zo’n € 8,- per maand, terwijl gebruikers in Hongarije een stevige € 57,- mogen afrekenen. Het lijkt, ook voor Nederlanders, aantrekkelijk om over de grens te shoppen voor een mobiel abonnement om dat vervolgens in Nederland te gebruiken. Het kan, maar is niet heel praktisch. Om ‘misbruik’ aan te pakken zijn namelijk meerdere maatregelen getroffen. Het is niet exact gespecificeerd, maar als je in een ander land bijvoorbeeld een zeer gunstig geprijsd abonnement met onbeperkt mobiel internet zou afsluiten kunnen daar over de grens toch aanvullende beperkingen voor gelden bij excessief internetgebruik.

©PXimport

09 Bespaar buiten de EU met internetbundels

Buiten de EU is internet een heel stuk prijziger. Tarieven lopen wel sterk uiteen. In de populairste bestemmingen rekenen KPN en T-Mobile € 2,50 per MB. Daar kun je met bundels flink op besparen. Zo dekt KPN de veertig populairste bestemmingen af met de Wereld Bundel Voordeel. Die kost € 9,99 voor 100 eenheden of € 39,99 voor 500 eenheden. Een eenheid kun je gebruiken als belminuut, sms of 1 MB internet. Ook Vodafone en T-Mobile hebben passende voordeelbundels, afhankelijk van je abonnement.

©CIDimport

10 Bespaar met wifi-hotspots

Wifi-hotspots zijn de beste manier om te besparen op mobiel internet. In ketens als Starbucks, Burger King en McDonalds is het een standaard voorziening, maar er zijn natuurlijk ook volop charmante barretjes te vinden met gratis wifi. Als je je constant verplaatst zijn hotspots minder praktisch: je moet dan steeds op zoek naar een goede verbinding. Hotspots hebben bovendien vaak de nodige beperkingen. Zo werken niet alle toepassingen en zijn er limieten als een beperkte snelheid of tijd. Ook wat veiligheid betreft hebben openbare hotspots een slechte reputatie. Voor meer veiligheid en verbindingsgemak kun je een commerciële provider zoals Boingo overwegen. Je hebt dan toegang tot een enorm aantal hotspots op abonnementsbasis.

©CIDimport

11 Veel steden bieden gratis stadswifi

Gratis stadswifi is volop aanwezig in grote steden binnen en buiten Europa, zoals Londen, Barcelona, Milaan, Parijs, New York en Melbourne. In New York worden zelfs reclamezuilen en oude telefooncellen omgebouwd tot wifi-hotspot. Melbourne is laat maar ambitieus: in september 2016 opende het een gratis wifi-netwerk dat tot de grootste en meest geavanceerde ter wereld moet gaan behoren. Londen telt drie grote aanbieders, deels gericht op betalende klanten, en ook veel andere Britse steden gaan draadloos. Parijs kent 300 openbare plekken met gratis wifi, onder meer in parken, stadstuinen, bibliotheken en musea. Barcelona telt er bijna 600 en ook Madrid en Bilbao zijn goed voorzien. Dankzij Free Italia Wifi kennen veel Italiaanse steden gratis wifi, waaronder Milaan, Rome, Pisa, Siena en Florence. Er gaan, zoals in Nederland veel is gebeurd, ook soms projecten mis, zoals Dublin waar de aanbieder failliet ging (maar nog wel de bordjes hangen).

©PXimport

12 Duitsland maakt een inhaalslag

Heb je je ook weleens verwonderd over de zeer beperkte beschikbaarheid van wifi-hotspots in Duitse horecagelegenheden? Dat komt vooral door de zogeheten Störerhaftung, een strikte wet die de eigenaren aansprakelijk stelt voor illegale activiteiten op hun netwerk. Inmiddels zijn de meeste bepalingen geschrapt en zien we een ommekeer. Het maakt tevens de weg vrij voor stadswifi want ook op dat punt loopt Duitsland achter. Berlijn wachtte niet op de wetswijziging: Europa’s belangrijkste startup stad opende vorig jaar al een publiek wifi-netwerk met honderden toegangspunten, wat er uiteindelijk 650 moeten worden.

©PXimport

13 Zoek wifi-hotspots met WiFi Map

Diverse apps en websites wijzen je de weg naar gratis wifi-hotspots. Een van de handigste en meeste complete is WiFi Map. Deze app vertelt je niet alleen waar je hotspots kunt vinden maar ook welk wachtwoord je moet gebruiken om verbinding te maken. Je kunt ook zelf bijdragen door hotspots toe te voegen. Dat helpt: er zijn al meer dan 50 miljoen gebruikers en 100 miljoen wifi-hotspots. Er zijn regelmatig updates voor de database die je direct vanuit de app kunt downloaden. Standaard laat WiFi Map hotspots in je directe omgeving zien, Na (gratis) registratie kun je ook gegevens voor steden wereldwijd ophalen en bekijken. Helaas zijn er wel wat opdringerige advertenties, maar die kun je tegen betaling uitschakelen.

14 Instabridge

©PXimport

Instabridge is een grote community met gebruikers wereldwijd die locaties van bekende hotspots en toegangscodes delen. Via de app zijn ruim drie miljoen hotspots te doorzoeken, onder meer via de kaartweergave. Desgewenst laat Instabridge alleen hotspots op loopafstand zien. De app probeert ook inzicht te geven in de betrouwbaarheid van hotspots. Gegevens kun je per regio downloaden voor offline gebruik. Wel zo handig als je in het buitenland bent. Via Instabridge kun je ook relatief veilig je eigen hotspot delen.

15 Streamingdiensten in het buitenland

Houd er rekening mee dat streamingdiensten in het buitenland soms anders werken dan in Nederland. Gebruik je bijvoorbeeld Netflix over de grens dan krijg je het aanbod van het land zelf. Het aanbod kan afwijken en je mist de Nederlandse ondertitels. Dergelijke regioblokkades moeten vanaf 2018 overigens over zijn: de EU stelt dat abonnees in heel Europa naar hun ‘eigen’ aanbod moeten kunnen kijken of luisteren. De nieuwe regels gaan helaas alleen voor betaalde streamingdiensten gelden. Gratis diensten, zoals Uitzending Gemist, mogen zelf beslissen of ze hun content in de gehele EU beschikbaar maken. Tot die tijd kun je eventuele beperkingen soms wel omzeilen door via een VPN met Nederlands IP-adres in te loggen.

©CIDimport

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!