ID.nl logo
Autokosten berekenen met Excel
© PXimport
Huis

Autokosten berekenen met Excel

Een eigen auto voel je vooral in de portemonnee als je bij de pomp staat. Maar er zijn ook kosten waar je misschien niet zo snel aan denkt. Wat kost je bolide nou precies? Dat gaan we in kaart brengen met Excel. Doet je mee?

In de linkerhelft van het schema vul je de gegevens in (kolom C en D om precies te zijn). Aan de rechterkant verschijnen de uitkomsten, daar zie je de kosten van de auto voor de hele periode dat je hem hebt, en verdeeld in een bedrag per jaar, per maand en per kilometer (de formules daarvoor plaatsen we daarin).

Bovenaan komen de vaste kosten, daaronder vallen: de afschrijving, motorrijtuigenbelasting, verzekeringspremie en onderhoud. Onderaan komen de variabele kosten: de brandstof of elektriciteit, de banden, rente, pechhulp, wasbeurten en overige kosten.

©PXimport

Kleuren en lijnen

Met een paar lijnen breng je structuur aan en met kleur maak je verschil tussen cellen met formules en cellen die je mag invullen.

Neem een blanco, nieuw bestand en selecteer het hele werkblad met een klik op het vlak linksboven cel A1 (drukken op Ctrl+A mag ook). Kies in de tab Start, via de knop Opvulkleur voor Wit; zo zie je geen rasterlijnen meer. Selecteer A1 tot en met J39 en klik via Opvulkleur op Meer kleuren; wij kozen uit het palet het lichtgeel links onder het midden. Maak een aantal cellen in dit gele deel wit en de vuistregel is: typ alleen in de witte cellen.

De lijnen vind je in de tab Start via het pijltje naast de knop Randopmaak. Selecteer een cel en kies via dat pijltje bijvoorbeeld Buitenranden als je een rand om een cel wilt. Voor de rand om ‘Vaste kosten’ selecteerden we B1 tot en met D1 en kozen we op die manier Buitenranden. Vervolgens neem je de woorden en aanduidingen over.

©PXimport

Geld besparen: diensten en accounts delen

Cellen als bedrag, procent of getal

In C3 noteer je het bedrag dat je voor je auto betaalde. Klik op deze cel, klik op de keuzelijst in de groep Getal (waar meestal Standaard staat) en kies Valuta; het getal krijgt er een euroteken bij en twee cijfers achter de komma. Die decimalen hoeven we niet, klik daarom tweemaal op de knop Minder decimalen. Pas deze opmaak ook toe op de cellen C9 tot en met D11, C24, en C31 tot en met D37. Aan de hand van het kader ‘Opmaak kopiëren’ verderop in dit artikel kopieer je snel de bestaande opmaak van een cel naar andere cellen. Doe dit ook voor cel C15 en C20, maar geef deze wel twee decimalen, omdat daar bedragen komen.

Procenten komen in cel C5 (voor de afschrijving) en in C27 (voor de rente). Als je die cellen vooraf de Procentnotatie geeft, hoef je daarna geen %-teken bij het getal te typen. Wil je daar meer decimalen bij, klik dan op de knop Meer decimalen.

©PXimport

Punt voor de duizendtallen

Rijd je enkel op benzine, lpg of diesel, dan vul je de drie cellen vanaf C14 in, rijd je helemaal op stroom dan neem je C19 en daaronder, rijd je hybride, dan vul je beide drietallen in.

De kilometers willen we zien als een heel getal met een punt tussen de duizendtallen. Klik met de rechtermuisknop op cel C14 en kies Celeigenschappen; daarop opent een venster. Klik daarin op Getal, zet het cijfer bij Decimalen op nul en schakel de optie Scheidingsteken voor duizendtallen (.) gebruiken in. Klik op OK en het getal ziet eruit als in de onderstaande afbeelding. Breng deze opmaak over op cel C19 en C25; zie ook weer het kader ‘Opmaak kopiëren’. En stel ook de kolommen F, G en H maar alvast zo in.

In C16 en C21 (voor het verbruik) komt een gewoon getal met één cijfer achter de komma. Typ dat er zo in en klik zo nodig op de knop Meer decimalen.

©PXimport

Afschrijving: de theorie

Je bent de koning te rijk als je met je nieuwe wagentje de garage uit rijdt. Maar op datzelfde moment is hij al een stuk minder waard, want je ontkomt niet aan de afschrijving. Die is het eerste jaar het hoogst en ieder volgend jaar iets lager; althans in euro’s. In procenten neemt de waarde ieder jaar ongeveer evenveel af. Met een afschrijving van 20 procent per jaar is je auto na een jaar 80 procent van de nieuwprijs waard. Na twee jaar blijft er 80 procent van die 80 procent over, dus 64%. Na drie jaar blijft daarvan weer 80% over enzovoort; een zogeheten exponentiële afname.

©PXimport

Afschrijving: de formule

Je noteert dus in C3 hoeveel je voor je auto betaalde. De prijs voor een elektrische auto wordt gedrukt, want hiervoor betaal je geen BPM en je ontvangt 2000 euro subsidie voor een tweedehands of 4000 euro voor een nieuwe.

In C4 geef je op hoelang je verwacht dat je hem in bezit hebt: het aantal jaren van aankoop tot verkoop.

En in C5 typ je het percentage van de afschrijving; die verschilt per auto. Gemiddeld is die van een nieuwe elektrische auto 13%, zodat deze na vijf jaar nog de helft waard is. Op een dieselauto schrijf je rond 17% per jaar af, op een benzineauto zo’n 21%; deze zijn na vijf jaar nog 40% respectievelijk 30% waard. Voor details googel je op: afschrijving auto per merk, en gaat je naar de site van https://auto-en-vervoer.infonu.nl. Om te berekenen hoeveel de auto na dat aantal jaren nog waard is, nemen we het percentage tot de zoveelste macht; die macht staat voor het aantal jaren. In de formule geven we de macht met het dakje ^ weer en de daling van bijvoorbeeld 80% noteren we als (1-20%) waarin de 1 staat voor 100%. Zo vinden we de waarde die overblijft na bijvoorbeeld drie jaar met:

=(1-20%)^3

De afschrijving is de aanschafwaarde minus deze restwaarde, dus we trekken dit verhaal van 1 af (ook weer van 100%). Het aantal jaren staat in C4, het percentage afschrijving in C5, zodat de formule voor D6 wordt:

=1-(1-C5)^C4

Dit levert een percentage op, het concrete bedrag zetten we in de rechterhelft van de tabel. Typ in cel F6 de formule:

=D6*C3

Deze geeft het bedrag van de afschrijving over de hele periode.

Ben je benieuwd wat de restwaarde zal zijn aan het eind van de rit, typ dan in cel J6 het woord Restwaarde: en plaats daaronder de formule:

=C3-F6

Andere vaste kosten

Dan volgen de wegenbelasting (waarvan elektrische auto’s zijn vrijgesteld), de verzekering en het onderhoud. We kunnen ons voorstellen dat je het bedrag van de wegenbelasting per maand weet en voor de verzekering alleen het jaarbedrag kent. Of andersom: dat je wel de verzekeringspremie per maand weet, maar niet de wegenbelasting per jaar. Geen nood, we hebben de zaak flexibel ingesteld: je mag bij deze drie kiezen; je vult óf een bedrag per jaar in, óf het maandbedrag (maar niet allebei). Overigens is het onderhoud van een elektrische auto goedkoper, want deze heeft geen oliebeurt nodig en het remsysteem slijt veel minder.

In de rechterhelft van de tabel maken we de formule die deze kosten omrekent voor de hele periode. Plaats je in F9 de formule:

=C9*C$4+D9*12*C$4

Kopieer deze omlaag naar F10 en F11. Deze doet het jaarbedrag in C9 maal het aantal jaren in C4, doet het maandbedrag in D9 maal 12 maal het aantal jaren in C4 en telt die beide op. Of je nou een jaarbedrag invult of een maandbedrag, deze formule maakt er altijd een bedrag van voor de hele periode dat je de auto hebt.

©PXimport

De variabele kosten

Voor de variabele kosten beginnen we met de brandstof. Daarvoor moeten we ook invullen hoeveel kilometer per jaar we rijden. Typ je die kilometers in C14. Gebruik je de auto zowel privé als zakelijk, tel dan alle kilometers op.

In C15 noteer je de gemiddelde brandstofprijs. En in C16 typ je je verbruik, in liters per 100 km. Ben je gewend te zeggen: ‘die van mij loopt 1 op zoveel’, dan bereken je dat in cel D17 met de formule:

=100/C16

Voor een elektrische auto noteer je de kilometers per jaar in C19. De kosten per kWh hangen af van waar je de auto oplaadt. Van thuisladen voor 0,22 euro, via een publiek laadpunt voor 0,35 euro tot een Fastned-snellader van 0,60 euro. In het voorbeeld nemen we de middelste optie van 0,35 euro per kWh.

Rijd je hybride, dan vul je beide blokjes in en schat je hoeveel km je op benzine rijdt en hoeveel op stroom.

De brandstofkosten voor de hele periode berekenen we als volgt. Het aantal jaren (C4) maal het aantal kilometers per jaar (C14) maal het verbruik (C16) gedeeld door honderd maal de gemiddelde brandstofprijs (C15). Mee eens? Typ je dan in F16 de formule:

=C$4*C14*C16/100*C15

Kopieer deze naar F21.

Om de kosten van de banden te berekenen, typ je in C24 de prijs van één band en daaronder hoeveel kilometer de banden gemiddeld meegaan.

De kosten van de banden berekenen we met: aantal kilometers per jaar (in C14 en C19) gedeeld door hoeveel kilometer de banden meegaan (C25) maal de prijs van een band (C24) maal het aantal jaren (C4) en dat maal 4 omdat een auto er meestal vier heeft. Geef je F20 de formule mee:

=(C14+C19)/C25*C24*C4*4

©PXimport

Renteverlies

Heb je voor het aanschaffen van de auto geld moeten lenen, dan betaal je rente aan de bank. Betaalde je hem uit eigen zak, dan had je het bedrag van de waardevermindering kunnen sparen en is deze misgelopen spaarrente een kostenpost. Je typt het rentepercentage per jaar in C27. Voor deze rente geldt het rente-op-rente effect. In tegenstelling tot de afschrijving tellen we nu de rente bij 1 (dat is 100%) op, het aantal jaren staat in C4, dus dat stukje ziet er zo uit:

=(1+C27)^C4

Dat gaat maal de aanschafwaarde (in C3), zodat we de aankoopprijs plus de opgestapelde rente krijgen. Om alleen de rente over te houden, moet daar de aankoopprijs weer vanaf, dus in F27 typt u:

=C3*(1+C27)^C4-C3

Andere variabele kosten

De andere variabele kosten zijn: pechhulp, de wasstraat (als je daar aan doet) en overige kosten. Hier mag u, evenals in de bovenste helft, een bedrag per jaar invullen of het maandbedrag (maar niet allebei). Om deze bedragen om te rekenen naar een bedrag voor de hele periode, kopieer je de formule vanuit F11 naar F31, F32 en F33.

Ontvang je subsidie voor je elektrische auto, en een vergoeding van je werkgever? Noteer dan het bedrag per jaar in C36/C37 of het maandbedrag in D36/D37. En kopieer de formule vanuit F33 naar F36 en F37.

Optellen, aftrekken en delen

De bedragen per onderdeel voor de hele periode staan nu in kolom F. Tijd om de zaak op te tellen. Plaats in cel F35 de formule:

=SOM(F6:F34)

Daarvan moeten de bedragen in F36 en F37 worden afgetrokken. Typ hiervoor in F38 de formule:

=F35-F36-F37

Je hebt nu de kosten in beeld over de hele periode dat je de auto in bezit hebt. Nu wil je natuurlijk weten wat de kosten per jaar zijn. Daarvoor is kolom G en daarin hoeven we alleen de bedragen in kolom F maar te delen door het aantal jaren. Dat aantal jaren staat in C4 en om te zorgen dat de kopietjes van deze formule netjes blijven verwijzen naar rijnummer 4, zetten we daar een $ in (zie ook het kader). Typ in G6 de formule:

=F6/C$4

Je ziet hier de afschrijving per jaar (dat bedrag zou je eigenlijk moeten sparen, zodat je meteen een andere auto kunt aanschaffen als de oude wordt afgedankt).

Om overal jaarbedragen te zien, kopieer je cel G6 omlaag naar G9, G10, G11 en zo verder, zodat er een kopie van deze formule komt naast elk bedrag in kolom F.

Dan brengen we alles terug naar maandelijkse porties, in kolom H. Hiervoor delen we het bedrag in G6 door 12. Typ hiervoor in H6 de formule:

=G6/12

Kopieer die omlaag, zodat er naast elk bedrag in kolom G een kopie van deze formule komt.

©PXimport

Kosten per kilometer

Ten slotte willen we weten hoeveel de auto per kilometer kost. Hiervoor delen we het jaarbedrag (in G6) door het aantal kilometers per jaar (in C14 en C19). We zorgen weer dat ieder kopietje van deze formule naar C14 blijft kijken. We zouden kunnen volstaan met de formule:

=G6/(C$14+C$19)

Maar als daar nog geen km staan, verschijnen er vervelende ####. Om dat te vorkomen, geef je cel I6:

=ALS(C$14+C$19=0;0;G6/(C$14+C$19))

Hier willen we wel twee cijfers achter de komma zien. Klik cel I6 en klik op de knop Meer decimalen.

Kopieer cel I6 omlaag, zodat er een kopie van deze formule komt (met twee decimalen) naast elk bedrag in kolom H.

Maar je wilt de kosten per kilometer voor brandstof en elektriciteit natuurlijk apart zien. Plaats daarom in Ii6 de formule:

=ALS(C14=0;0;G16/C14)

En kopieer die naar I21.

Opmaak kopiëren

Heb je een cel eenmaal naar wens ingesteld en wil je die opmaak op andere cellen toepassen? Dat gaat supersnel als je die opmaak kopieert met de kwast. Je hebt bijvoorbeeld cel C3 opgemaakt met eurotekens zonder decimalen en een rand. Klik op die cel, klik op de knop Opmaak kopiëren/plakken (die met de kwast) en klik op de cel die deze opmaak ook moet krijgen. Wil je deze opmaak op meer cellen overbrengen, klik dan op de cel die je opmaak al heeft (C3 in dit voorbeeld), klik op de kwast en sleep over een groep andere cellen, zoals C9 tot en met D11.

©PXimport

Verwijzing vastzetten

Waarom staan er in C$4 in een formule dollartekens? Als je een formule met een celverwijzing omlaag kopieert, schuift het rijnummer op: bijvoorbeeld =C9 wordt =C10 enzovoort. Dat is prima als het gaat om de bedragen in rij 9, 10 en 11. Maar de verwijzing naar het aantal jaren in C4 moet niet veranderen. Daarvoor zetten we het rijnummer in C4 vast door middel van het $-teken.

Meteen van start

Heb je geen zin of tijd om dit schema in Excel zelf in elkaar te sleutelen, dan scheur je even naar onze dochtersite www.computeridee.nl. Klik op Downloads, Uit het blad en haal het gratis bestand CID Autokosten.xlsx op. Je kunt het meteen invullen. Daarin zit ook een tabblad om het omslagpunt te berekenen tussen auto’s op benzine, lpg, diesel en elektriciteit.

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!