ID.nl logo
Autokosten berekenen met Excel
© PXimport
Huis

Autokosten berekenen met Excel

Een eigen auto voel je vooral in de portemonnee als je bij de pomp staat. Maar er zijn ook kosten waar je misschien niet zo snel aan denkt. Wat kost je bolide nou precies? Dat gaan we in kaart brengen met Excel. Doet je mee?

In de linkerhelft van het schema vul je de gegevens in (kolom C en D om precies te zijn). Aan de rechterkant verschijnen de uitkomsten, daar zie je de kosten van de auto voor de hele periode dat je hem hebt, en verdeeld in een bedrag per jaar, per maand en per kilometer (de formules daarvoor plaatsen we daarin).

Bovenaan komen de vaste kosten, daaronder vallen: de afschrijving, motorrijtuigenbelasting, verzekeringspremie en onderhoud. Onderaan komen de variabele kosten: de brandstof of elektriciteit, de banden, rente, pechhulp, wasbeurten en overige kosten.

©PXimport

Kleuren en lijnen

Met een paar lijnen breng je structuur aan en met kleur maak je verschil tussen cellen met formules en cellen die je mag invullen.

Neem een blanco, nieuw bestand en selecteer het hele werkblad met een klik op het vlak linksboven cel A1 (drukken op Ctrl+A mag ook). Kies in de tab Start, via de knop Opvulkleur voor Wit; zo zie je geen rasterlijnen meer. Selecteer A1 tot en met J39 en klik via Opvulkleur op Meer kleuren; wij kozen uit het palet het lichtgeel links onder het midden. Maak een aantal cellen in dit gele deel wit en de vuistregel is: typ alleen in de witte cellen.

De lijnen vind je in de tab Start via het pijltje naast de knop Randopmaak. Selecteer een cel en kies via dat pijltje bijvoorbeeld Buitenranden als je een rand om een cel wilt. Voor de rand om ‘Vaste kosten’ selecteerden we B1 tot en met D1 en kozen we op die manier Buitenranden. Vervolgens neem je de woorden en aanduidingen over.

©PXimport

Geld besparen: diensten en accounts delen

Cellen als bedrag, procent of getal

In C3 noteer je het bedrag dat je voor je auto betaalde. Klik op deze cel, klik op de keuzelijst in de groep Getal (waar meestal Standaard staat) en kies Valuta; het getal krijgt er een euroteken bij en twee cijfers achter de komma. Die decimalen hoeven we niet, klik daarom tweemaal op de knop Minder decimalen. Pas deze opmaak ook toe op de cellen C9 tot en met D11, C24, en C31 tot en met D37. Aan de hand van het kader ‘Opmaak kopiëren’ verderop in dit artikel kopieer je snel de bestaande opmaak van een cel naar andere cellen. Doe dit ook voor cel C15 en C20, maar geef deze wel twee decimalen, omdat daar bedragen komen.

Procenten komen in cel C5 (voor de afschrijving) en in C27 (voor de rente). Als je die cellen vooraf de Procentnotatie geeft, hoef je daarna geen %-teken bij het getal te typen. Wil je daar meer decimalen bij, klik dan op de knop Meer decimalen.

©PXimport

Punt voor de duizendtallen

Rijd je enkel op benzine, lpg of diesel, dan vul je de drie cellen vanaf C14 in, rijd je helemaal op stroom dan neem je C19 en daaronder, rijd je hybride, dan vul je beide drietallen in.

De kilometers willen we zien als een heel getal met een punt tussen de duizendtallen. Klik met de rechtermuisknop op cel C14 en kies Celeigenschappen; daarop opent een venster. Klik daarin op Getal, zet het cijfer bij Decimalen op nul en schakel de optie Scheidingsteken voor duizendtallen (.) gebruiken in. Klik op OK en het getal ziet eruit als in de onderstaande afbeelding. Breng deze opmaak over op cel C19 en C25; zie ook weer het kader ‘Opmaak kopiëren’. En stel ook de kolommen F, G en H maar alvast zo in.

In C16 en C21 (voor het verbruik) komt een gewoon getal met één cijfer achter de komma. Typ dat er zo in en klik zo nodig op de knop Meer decimalen.

©PXimport

Afschrijving: de theorie

Je bent de koning te rijk als je met je nieuwe wagentje de garage uit rijdt. Maar op datzelfde moment is hij al een stuk minder waard, want je ontkomt niet aan de afschrijving. Die is het eerste jaar het hoogst en ieder volgend jaar iets lager; althans in euro’s. In procenten neemt de waarde ieder jaar ongeveer evenveel af. Met een afschrijving van 20 procent per jaar is je auto na een jaar 80 procent van de nieuwprijs waard. Na twee jaar blijft er 80 procent van die 80 procent over, dus 64%. Na drie jaar blijft daarvan weer 80% over enzovoort; een zogeheten exponentiële afname.

©PXimport

Afschrijving: de formule

Je noteert dus in C3 hoeveel je voor je auto betaalde. De prijs voor een elektrische auto wordt gedrukt, want hiervoor betaal je geen BPM en je ontvangt 2000 euro subsidie voor een tweedehands of 4000 euro voor een nieuwe.

In C4 geef je op hoelang je verwacht dat je hem in bezit hebt: het aantal jaren van aankoop tot verkoop.

En in C5 typ je het percentage van de afschrijving; die verschilt per auto. Gemiddeld is die van een nieuwe elektrische auto 13%, zodat deze na vijf jaar nog de helft waard is. Op een dieselauto schrijf je rond 17% per jaar af, op een benzineauto zo’n 21%; deze zijn na vijf jaar nog 40% respectievelijk 30% waard. Voor details googel je op: afschrijving auto per merk, en gaat je naar de site van https://auto-en-vervoer.infonu.nl. Om te berekenen hoeveel de auto na dat aantal jaren nog waard is, nemen we het percentage tot de zoveelste macht; die macht staat voor het aantal jaren. In de formule geven we de macht met het dakje ^ weer en de daling van bijvoorbeeld 80% noteren we als (1-20%) waarin de 1 staat voor 100%. Zo vinden we de waarde die overblijft na bijvoorbeeld drie jaar met:

=(1-20%)^3

De afschrijving is de aanschafwaarde minus deze restwaarde, dus we trekken dit verhaal van 1 af (ook weer van 100%). Het aantal jaren staat in C4, het percentage afschrijving in C5, zodat de formule voor D6 wordt:

=1-(1-C5)^C4

Dit levert een percentage op, het concrete bedrag zetten we in de rechterhelft van de tabel. Typ in cel F6 de formule:

=D6*C3

Deze geeft het bedrag van de afschrijving over de hele periode.

Ben je benieuwd wat de restwaarde zal zijn aan het eind van de rit, typ dan in cel J6 het woord Restwaarde: en plaats daaronder de formule:

=C3-F6

Andere vaste kosten

Dan volgen de wegenbelasting (waarvan elektrische auto’s zijn vrijgesteld), de verzekering en het onderhoud. We kunnen ons voorstellen dat je het bedrag van de wegenbelasting per maand weet en voor de verzekering alleen het jaarbedrag kent. Of andersom: dat je wel de verzekeringspremie per maand weet, maar niet de wegenbelasting per jaar. Geen nood, we hebben de zaak flexibel ingesteld: je mag bij deze drie kiezen; je vult óf een bedrag per jaar in, óf het maandbedrag (maar niet allebei). Overigens is het onderhoud van een elektrische auto goedkoper, want deze heeft geen oliebeurt nodig en het remsysteem slijt veel minder.

In de rechterhelft van de tabel maken we de formule die deze kosten omrekent voor de hele periode. Plaats je in F9 de formule:

=C9*C$4+D9*12*C$4

Kopieer deze omlaag naar F10 en F11. Deze doet het jaarbedrag in C9 maal het aantal jaren in C4, doet het maandbedrag in D9 maal 12 maal het aantal jaren in C4 en telt die beide op. Of je nou een jaarbedrag invult of een maandbedrag, deze formule maakt er altijd een bedrag van voor de hele periode dat je de auto hebt.

©PXimport

De variabele kosten

Voor de variabele kosten beginnen we met de brandstof. Daarvoor moeten we ook invullen hoeveel kilometer per jaar we rijden. Typ je die kilometers in C14. Gebruik je de auto zowel privé als zakelijk, tel dan alle kilometers op.

In C15 noteer je de gemiddelde brandstofprijs. En in C16 typ je je verbruik, in liters per 100 km. Ben je gewend te zeggen: ‘die van mij loopt 1 op zoveel’, dan bereken je dat in cel D17 met de formule:

=100/C16

Voor een elektrische auto noteer je de kilometers per jaar in C19. De kosten per kWh hangen af van waar je de auto oplaadt. Van thuisladen voor 0,22 euro, via een publiek laadpunt voor 0,35 euro tot een Fastned-snellader van 0,60 euro. In het voorbeeld nemen we de middelste optie van 0,35 euro per kWh.

Rijd je hybride, dan vul je beide blokjes in en schat je hoeveel km je op benzine rijdt en hoeveel op stroom.

De brandstofkosten voor de hele periode berekenen we als volgt. Het aantal jaren (C4) maal het aantal kilometers per jaar (C14) maal het verbruik (C16) gedeeld door honderd maal de gemiddelde brandstofprijs (C15). Mee eens? Typ je dan in F16 de formule:

=C$4*C14*C16/100*C15

Kopieer deze naar F21.

Om de kosten van de banden te berekenen, typ je in C24 de prijs van één band en daaronder hoeveel kilometer de banden gemiddeld meegaan.

De kosten van de banden berekenen we met: aantal kilometers per jaar (in C14 en C19) gedeeld door hoeveel kilometer de banden meegaan (C25) maal de prijs van een band (C24) maal het aantal jaren (C4) en dat maal 4 omdat een auto er meestal vier heeft. Geef je F20 de formule mee:

=(C14+C19)/C25*C24*C4*4

©PXimport

Renteverlies

Heb je voor het aanschaffen van de auto geld moeten lenen, dan betaal je rente aan de bank. Betaalde je hem uit eigen zak, dan had je het bedrag van de waardevermindering kunnen sparen en is deze misgelopen spaarrente een kostenpost. Je typt het rentepercentage per jaar in C27. Voor deze rente geldt het rente-op-rente effect. In tegenstelling tot de afschrijving tellen we nu de rente bij 1 (dat is 100%) op, het aantal jaren staat in C4, dus dat stukje ziet er zo uit:

=(1+C27)^C4

Dat gaat maal de aanschafwaarde (in C3), zodat we de aankoopprijs plus de opgestapelde rente krijgen. Om alleen de rente over te houden, moet daar de aankoopprijs weer vanaf, dus in F27 typt u:

=C3*(1+C27)^C4-C3

Andere variabele kosten

De andere variabele kosten zijn: pechhulp, de wasstraat (als je daar aan doet) en overige kosten. Hier mag u, evenals in de bovenste helft, een bedrag per jaar invullen of het maandbedrag (maar niet allebei). Om deze bedragen om te rekenen naar een bedrag voor de hele periode, kopieer je de formule vanuit F11 naar F31, F32 en F33.

Ontvang je subsidie voor je elektrische auto, en een vergoeding van je werkgever? Noteer dan het bedrag per jaar in C36/C37 of het maandbedrag in D36/D37. En kopieer de formule vanuit F33 naar F36 en F37.

Optellen, aftrekken en delen

De bedragen per onderdeel voor de hele periode staan nu in kolom F. Tijd om de zaak op te tellen. Plaats in cel F35 de formule:

=SOM(F6:F34)

Daarvan moeten de bedragen in F36 en F37 worden afgetrokken. Typ hiervoor in F38 de formule:

=F35-F36-F37

Je hebt nu de kosten in beeld over de hele periode dat je de auto in bezit hebt. Nu wil je natuurlijk weten wat de kosten per jaar zijn. Daarvoor is kolom G en daarin hoeven we alleen de bedragen in kolom F maar te delen door het aantal jaren. Dat aantal jaren staat in C4 en om te zorgen dat de kopietjes van deze formule netjes blijven verwijzen naar rijnummer 4, zetten we daar een $ in (zie ook het kader). Typ in G6 de formule:

=F6/C$4

Je ziet hier de afschrijving per jaar (dat bedrag zou je eigenlijk moeten sparen, zodat je meteen een andere auto kunt aanschaffen als de oude wordt afgedankt).

Om overal jaarbedragen te zien, kopieer je cel G6 omlaag naar G9, G10, G11 en zo verder, zodat er een kopie van deze formule komt naast elk bedrag in kolom F.

Dan brengen we alles terug naar maandelijkse porties, in kolom H. Hiervoor delen we het bedrag in G6 door 12. Typ hiervoor in H6 de formule:

=G6/12

Kopieer die omlaag, zodat er naast elk bedrag in kolom G een kopie van deze formule komt.

©PXimport

Kosten per kilometer

Ten slotte willen we weten hoeveel de auto per kilometer kost. Hiervoor delen we het jaarbedrag (in G6) door het aantal kilometers per jaar (in C14 en C19). We zorgen weer dat ieder kopietje van deze formule naar C14 blijft kijken. We zouden kunnen volstaan met de formule:

=G6/(C$14+C$19)

Maar als daar nog geen km staan, verschijnen er vervelende ####. Om dat te vorkomen, geef je cel I6:

=ALS(C$14+C$19=0;0;G6/(C$14+C$19))

Hier willen we wel twee cijfers achter de komma zien. Klik cel I6 en klik op de knop Meer decimalen.

Kopieer cel I6 omlaag, zodat er een kopie van deze formule komt (met twee decimalen) naast elk bedrag in kolom H.

Maar je wilt de kosten per kilometer voor brandstof en elektriciteit natuurlijk apart zien. Plaats daarom in Ii6 de formule:

=ALS(C14=0;0;G16/C14)

En kopieer die naar I21.

Opmaak kopiëren

Heb je een cel eenmaal naar wens ingesteld en wil je die opmaak op andere cellen toepassen? Dat gaat supersnel als je die opmaak kopieert met de kwast. Je hebt bijvoorbeeld cel C3 opgemaakt met eurotekens zonder decimalen en een rand. Klik op die cel, klik op de knop Opmaak kopiëren/plakken (die met de kwast) en klik op de cel die deze opmaak ook moet krijgen. Wil je deze opmaak op meer cellen overbrengen, klik dan op de cel die je opmaak al heeft (C3 in dit voorbeeld), klik op de kwast en sleep over een groep andere cellen, zoals C9 tot en met D11.

©PXimport

Verwijzing vastzetten

Waarom staan er in C$4 in een formule dollartekens? Als je een formule met een celverwijzing omlaag kopieert, schuift het rijnummer op: bijvoorbeeld =C9 wordt =C10 enzovoort. Dat is prima als het gaat om de bedragen in rij 9, 10 en 11. Maar de verwijzing naar het aantal jaren in C4 moet niet veranderen. Daarvoor zetten we het rijnummer in C4 vast door middel van het $-teken.

Meteen van start

Heb je geen zin of tijd om dit schema in Excel zelf in elkaar te sleutelen, dan scheur je even naar onze dochtersite www.computeridee.nl. Klik op Downloads, Uit het blad en haal het gratis bestand CID Autokosten.xlsx op. Je kunt het meteen invullen. Daarin zit ook een tabblad om het omslagpunt te berekenen tussen auto’s op benzine, lpg, diesel en elektriciteit.

▼ Volgende artikel
Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond
© Wesley Akkerman
Huis

Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

Goed
Conclusie

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Plus- en minpunten
  • Robuust en waterdicht
  • Lekker vol geluid
  • Meegeleverde schouderband
  • Doet dienst als powerbank
  • Equalizer niet altijd te gebruiken
  • Zonder ULT-knop wat karig

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

▼ Volgende artikel
Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud
© natrot - stock.adobe.com
Huis

Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

In dit artikel laten we zien hoe je met Microsoft Word spraak omzet in tekst:

  • Activeer de dicteerfunctie in Microsoft Word
  • Spreek leestekens in of laat Word deze automatisch toevoegen
  • Laat Word opgenomen bestanden omzetten naar tekst met de transcribeerfucntie, of maak live-opnamen
  • Gebruik Copilot om lange transcripties automatisch samen te vatten

Vaker je stem gebruiken? Geen toetsenbord meer nodig: laat je stem het werk doen

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Ook mobiel

De dicteerfunctie werkt ook in de Word-app op een iPhone, iPad of Android-apparaat. Open de app en start een nieuw document door op het plusteken te tikken. Daarna tik je op het pictogram van de microfoon. Soms kan het nodig zijn om op een willekeurige plek in het document te tikken om de microfoon zichtbaar te maken. Weer spreek je de tekst in terwijl je de leestekens ook uitspreekt. Ben je klaar, dan tik je opnieuw op de knop Dicteren.

Ook op een mobiel apparaat werkt de dicteerfunctie van Word uitstekend.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Geen computer bij de hand?

Een voicerecorder werkt net zo goed!

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Aandachtspunten

Transcriberen kan zelfs helpen om vergaderingen te notuleren. Als het om lange vergaderingen gaat, dan kun je de opname het beste vastleggen in onderdelen of agendapunten. Op die manier duurt het maken van de transcriptie niet te lang. Zorg vooral voor een goede microfoon. De kwaliteit van de audio is belangrijk om de transcriptie zo nauwkeurig mogelijk te maken. Wanneer het gaat om een vergadering in een grote ruimte, is een opname met de dictafoon van je mobiele toestel of je laptop niet van voldoende kwaliteit. Uiteraard kunnen ook verschillende dialecten de nauwkeurigheid van de transcriptie beïnvloeden. Microsoft zegt dat de audio-opname niet op haar servers wordt bewaard. Toch moet je uitkijken wanneer er privacygevoelige of vertrouwelijke onderwerpen worden besproken om die op te nemen en te transcriberen. Ten slotte moet je de transcriptie altijd nog controleren op fouten.

Voor de opname start, waarschuwt Microsoft dat je toestemming moet vragen van alle sprekers.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.

Watch on YouTube