Wie veiligheid serieus neemt, kan niet meer om een vpn heen. Door de stijgende populariteit van vpn’s komen er bijna dagelijks nieuwe vpn-aanbieders bij. Is een dure vpn beter dan een goedkope? En waar moet je op letten als je een vpn koopt? Wij testen 10 vpn’s op gebruiksvriendelijkheid, anonimiteit, snelheid en meer.

Veel vpn-aanbieders claimen de gebruiker meer privacy te bieden maar dat blijkt in sommige gevallen niet helemaal waar. Er zijn zelfs gevallen bekend waar de vpn-aanbieder de activiteiten van consumenten nauwlettend volgde en vastlegde. Dat wil je natuurlijk voorkomen. Helemaal als je betaalt voor een vpn-abonnement mag je verwachten dat het bedrijf niet je internetgedrag vastlegt.

Het is lastig een goede vpn te vinden voor streaming. Doordat streamingdiensten zoals Netflix vpn’s vaak blokkeren, geven vpn-aanbieders geen garantie dat je de Netflix-regio van je account kunt veranderen met hun dienst. Ook Nederlandse streamingdiensten zoals Ziggo Go, KPN ITV Online en NLZiet zijn niet erg happig op vpn’s. Als je een vpn voornamelijk aanschaft om streamingblokkades te omzeilen, is het goed om te weten hoe hoog de slagingskans bij betreffende aanbieder is.

Downloadverbod

Strengere handhaving van het downloadverbod is een andere reden dat steeds meer Nederlanders een vpn-abonnement aanschaffen. De Nederlandse filmindustrie is steeds feller in het aangaan van rechtszaken om illegale downloaders aan te pakken.

Als je dan eenmaal een vpn hebt gevonden die je privacy waarborgt en je in staat stelt te doen wat je wilt doen, dan is het ook wel prettig als deze makkelijk te gebruiken is of op z’n minst goed ontworpen. In gebruiksgemak zit een groot verschil tussen aanbieders.

En dan heb je de helpdesk nog. Over het algemeen zijn vpn-helpdesks een stuk sneller dan traditionele bedrijven zoals energieleveranciers of telecombedrijven. Binnen een minuut of 5 heb je meestal antwoord op je vraag. Het verschil zit vooral in de technische kennis en klantvriendelijkheid van de medewerkers.

En wat als je de vpn wil opzeggen of je geld terug wilt: hoe makkelijk gaat dat via de klantenservice? Ook dat zijn zaken die je maar beter kunt weten vóórdat je een driejarig abonnement aangaat.

Testmethode

Testsamenvatting

CyberGhost

CyberGhost is een echte prijsvechter. Met een 3-jarig CyberGhost-abonnement heb je voor 2,50 euro per maand een goede vpn. Niet de beste, wel een goede. Waar veel andere aanbieders een niet-goed-geld-terug-garantie bieden van tussen de 24 uur en 30 dagen, heeft CyberGhost er een van liefst 45 dagen.

Snelheden zijn goed, zeker in verhouding tot de prijs. Zeer geschikt voor streaming en torrenten. Zowel de Amerikaanse als de Nederlandse Netflix-regio werken met CyberGhost. Helaas is alleen voor de Amerikaanse regio een preset aangemaakt in de app. Voor de Nederlandse regio zul je zelf een aantal Nederlandse servers moeten proberen.

Privacybescherming bij CyberGhost is goed. Door gunstige wetgeving omtrent privacy is Roemenië een goede keus om een vpn-aanbieder te vestigen. Ook de privacy policy laat zien dat CyberGhost een goede eerste stap is om jezelf te anonimiseren op internet.

Betalen kan ook relatief anoniem met cryptocurrency of een meer gangbare betalingsmethode zoals iDeal. Laatstgenoemde draagt natuurlijk niet bij aan de anonimiteit maar maakt CyberGhost wel toegankelijk voor een breder publiek.

Ondersteuning via de faq en kennisbank is redelijk tot goed en helpdeskmedewerkers helpen je snel. Binnen een minuut of twee chat je met een medewerker. Antwoorden zijn duidelijk; wel zo handig omdat de faq/kennisbank niet zo overzichtelijk is.

©PXimport

CyberGhost

1 maand: € 12,99
1 jaar: € 5,25
2 jaar: € 3,69
3 jaar: € 2,50
7Score70

ExpressVPN

Je zult ExpressVPN maar zelden buiten de top-3 tegenkomen. Mede door de bewezen extreme privacybescherming is deze vpn uit Panama zeer populair. Zelfs toen bij de moordaanslag op een Russische ambassadeur alle sporen richting een server van ExpressVPN leidden, overhandigde ExpressVPN geen klantgegevens aan autoriteiten.

Privacy en anonimiteit staan centraal maar ook streaming-fans zitten hier goed. Zowel Amerikaanse als Nederlandse Netflix werken vlekkeloos als je met de juiste server verbinding maakt. Ook Nederlandse tv-streamingdiensten werken perfect met ExpressVPN.

Elk denkbaar platform geniet goede ondersteuning bij ExpressVPN. Voor routers is er zelfs custom firmware beschikbaar. Naast standaard features zoals een kill switch heeft ExpressVPN ook split tunneling. Daarmee kun je aangeven welke applicaties wél of juist geen gebruik moeten maken van de vpn. Handig als je “normaal” wilt internetten zonder vpn terwijl je Torrent client wél verbinding maakt met de vpn.

Voor deze test probeerde ik toch de live chat uit en kreeg elke keer binnen een minuut contact met een medewerker. Technische kennis van de helpdesk was dik in orde, iets dat je niet van elke vpn kunt zeggen.

Betalen kan zowel “gewoon” via iDeal of anoniem met crypto. Je kunt deze vpn proberen door middel van een 30 dagen niet-goed-geld-terug-garantie. ExpressVPN is zeker niet de goedkoopste maar wel de beste.

©PXimport

ExpressVPN

1 maand: € 11,35
6 maanden: € 8,76
1 jaar: € 7,30
9Score90

Freedome

Freedome is onderdeel van F-Secure, vooral bekend om hun antivirus en internetbeveiliging. En zo voelt het ook. Je merkt aan alles dat Freedome onderdeel is van een groter pakket.

Serverlocaties zijn wat beperkt in vergelijking tot andere aanbieders in deze test en ook torrenting is slechts zeer beperkt toegestaan. De snelheid is wél in orde.

Tot op zekere hoogte is Freedome geschikt om je privacy te beschermen. Op onbeveiligde wifi bijvoorbeeld beschermt Freedome je tegen hackers. Maar als er meer risico is, denk hierbij aan firewalls en monitoring door vijandige overheden, zou ik Freedome links laten liggen. Ook Netflixen kun je vergeten met Freedome: alle servers zijn geblokkeerd. Nederlandse streamingdiensten werken daarentegen wel goed met Freedome.

Net zoals Hotspot Shield ondersteunt Freedome alleen Windows, Mac, iOS en Android. Je kunt Freedome alleen middels de apps gebruiken. Daardoor is handmatig instellen op je router of ander apparaat onmogelijk. Zeer beperkt en niet van deze tijd.

Dat gezegd, dat apps werken makkelijk en vereisen minimale configuratie. En mocht je er onverhoopt niet uitkomen dan heeft Freedome als enige zelfs een telefonische helpdesk. Je kunt de klantenservice ook via live chat of email bereiken.

De desktop-app doet denken aan een gedateerde antivirus. Als je Freedome als opzichzelfstaand product beoordeelt in plaats van als onderdeel in F-Secure Total is het erg mager. Freedome voelt als een bijproduct van F-Secure dat niet genoeg aandacht krijgt. Vermijden.

©PXimport

Freedome

1 jaar: € 4,164Score40

Goose VPN

Goose VPN is een Nederlandse vpn-aanbieder. Een groot voordeel voor beginnende vpn-gebruikers is dat de helpdesk grotendeels Nederlands is. Daarmee bedoel ik dat niet elke helpdeskmedewerker Nederlands spreekt. Je moet dus net geluk hebben …

Snelheden zijn matig; houd er rekening mee dat je flink wat snelheid verliest. Van onze 200 Mbit/s bleef gemiddeld slechts 34 over.

Voor streaming-fans heeft Goose VPN aparte Netflix-serverlocaties waarmee de regio van het Netflix abonnement veranderd kan worden. Helaas werken deze geregeld niet. Het idee is goed, de uitvoering minder.

Ook de apps zorgen voor gemengde gevoelens. Over het algemeen werken ze prima maar ze zijn een stuk minder doordacht dan bijvoorbeeld ExpressVPN.

Dat zou niet erg zijn als Goose spotgoedkoop zou zijn maar het voordeligste abonnement zonder datalimiet kost al 4,99 euro per maand. Daarnaast is er nog een variant voor 2,99 euro met een datalimiet van 50 GB.

Een zeer groot voordeel van Goose tegenover andere aanbieders is het onbeperkte aantal gelijktijdige verbindingen dat toegestaan is. Je kunt één account op een onbeperkt aantal apparaten tegelijk gebruiken.

Het privacybeleid is in orde maar omdat Goose VPN juridisch gezien in Nederland gevestigd is zullen privacypuristen van eigen bodem deze vpn niet snel gebruiken. Het idee hierachter is dat het “veiliger” is om een vpn buiten je eigen jurisdictie te gebruiken om overheidssurveillance te vermijden. Ben je daar niet zo gevoelig voor en kun je ermee leven dat je niet 24/7 Amerikaanse Netflix tot je beschikking hebt, dan is Goose VPN een redelijke keus.

©PXimport

Goose VPN

1 maand: € 12,99
1 jaar: € 4,99
2 jaar: € 2,99
5Score50

Hotspot Shield

Hotspot Shield is zeer gebruiksvriendelijk en werkt op alle populaire apparaten. Tenminste, als dat apparaat een pc of Mac is of een iOS- of Android-apparaat. Op andere besturingssystemen is het onmogelijk om Hotspot Shield te gebruiken. Dat komt doordat Hotspot Shield geen regulier vpn-protocol gebruikt zoals OpenVPN of IKEV2: Hotspot Shield heeft intern een vpn-protocol ontwikkeld onder de naam Hydra.

Doordat het protocol niet opensource is zoals OpenVPN, is het niet te controleren of er backdoors in zitten. Ook kun je Hotspot Shield onmogelijk op een ander apparaat zoals router of smart TV installeren. Zeer beperkt in vergelijking tot bijna elke andere aanbieder. Ook kwam Hotspot Shield meerdere malen in opspraak omdat de vpn-dienst zijn eigen gebruikers zou bespioneren in plaats van beschermen.

Nu het goede nieuws: apps van Hotspot Shield zijn best gebruiksvriendelijk en de servers zijn snel. Torrenting is gewoon toegestaan en diverse regioblokkades zoals die van Netflix en Nederlandse tv-diensten zijn gewoon te omzeilen met Hotspot Shield.

Prijstechnisch gezien is alleen het abonnement voor 2 en 3 jaar interessant. Kies je voor een jaar- of maandabonnement, dan is de prijs-kwaliteitverhouding zoek.

Kan privacy je gestolen worden en heb je de vpn alleen nodig op je pc of Mac of op je iOS- of Android-device? Dan is Hotspot Shield een redelijke keus.

©PXimport

Hotspot Shield

1 maand: € 15,99
6 maanden: € 10,99
1 jaar: € 6,99
2 jaar: € 3,99
3 jaar: € 3,99
5Score50

NordVPN

Op het eerste gezicht lijkt NordVPN een premium vpn-aanbieder zoals ExpressVPN. De website is overzichtelijk en de apps zijn zeer gebruiksvriendelijk. Toch betaal je een stuk minder. En dat merk je meteen aan de snelheid van de servers én de helpdesk. De helpdesk is matig en de snelheid ook.

Privacytechnisch zit NordVPN wél goed in elkaar. Net zoals ExpressVPN valt NordVPN onder Panamese wetgeving. Panama staat bekend om de soepele wetgeving omtrent dataretentie.

Streamingdiensten zoals Netflix werken wisselend met NordVPN. Amerikaanse Netflix werkt prima maar andere regio’s werken wisselend. Nederlandse tv-streamingdiensten werken wel goed.

Normaal blokkeert een kill switch de internetverbinding op het moment dat de vpn-verbinding onverwacht wegvalt. NordVPN doet het anders en sluit vooraf gedefinieerde applicaties af als de vpn-verbinding onverhoopt verbroken wordt. Niet erg handig als je net in je browser een e-mail aan het typen bent …

Groot pluspunt zijn de verschillende speciale servers die NordVPN heeft, bovenal de ‘obfuscated’ servers die het vpn-protocol vermommen als willekeurig internetverkeer. Doordat de verbinding niet als vpn herkenbaar is, kunnen overheidsblokkades makkelijk omzeild worden.

Daarnaast heeft NordVPN nog ‘Tor over vpn’-servers waarmee je tegelijkertijd Tor en vpn gebruikt. Daarmee lever je aardig wat snelheid in maar krijg je een hoop privacy terug.

Tot slot heeft NordVPN ‘Double VPN’: twee vpn-verbindingen tegelijk. Andere aanbieders noemen dit ook wel ‘multi hop’. In het kort betekent het dat je verbinding maakt met een vpn in een vpn. Voor privacy is NordVPN een aanrader. Qua streaming en snelheid wat minder.

©PXimport

NordVPN

1 maand: € 10,50
1 jaar: € 6,14
2 jaar: € 3,50
3 jaar: € 2,62
7Score70

Private Internet Access

PIA was één van de eerste vpn-aanbieders die een groot publiek wisten te bereiken. Dat de apps niet zo gebruiksvriendelijk waren, maakte destijds wat minder uit. Het draaide in de begintijd van vpn vooral om goede verbindingen en sterke privacybescherming. Tegenwoordig kom je als vpn-aanbieder alleen nog weg met een matige app als de rest van de dienstverlening uitstekend is.

Toch is PIA niet direct een slechte keus. Torrenters kunnen bij PIA gewoon port forwarden, iets dat bij geen enkele andere aanbieder in deze test mogelijk is. Een ander onderscheidend punt is de absurde hoeveelheid anonieme betalingsmethoden bij PIA. Terwijl sommige vpn’s geen enkele anonieme betalingsmethode aanbieden, kun je bij PIA naast crypto zelfs tegoedbonnen van Amerikaanse winkels als betaalmiddel gebruiken.

Snelheden zijn op z’n best redelijk te noemen. Een gemiste kans voor een vpn die wel port forwarding faciliteert. Ook de helpdesk is niet om over naar huis te schrijven: lang wachten op een scripted antwoord. De kennisbank zit wel goed in elkaar. Naast goede ondersteuning voor populaire consumentenplatformen is er ook zeer brede Linux-ondersteuning.

Netflix-ondersteuning is er niet en geen enkele server die ik probeerde werkte met Netflix. Dit bevestigd nog meer het beeld dat PIA vooral gericht is op privacy en torrenting. Voor omgerekend minder dan 3 euro per maand mag je niet veel verwachten. Toch krijg je voor dat bedrag nog een redelijke vpn: met een lage prijs en redelijke kwaliteit is de prijs-kwaliteitverhouding goed.

©PXimport

Private Internet Access

1 maand: € 6,10
1 jaar: € 2,92
2 jaar: € 2,55
6Score60

ProtonVPN

Zwitserse vpn-aanbieder ProtonVPN kiest in elke ontwerpbeslissing voor privacy. Dat zie je terug in de apps en de zeer sterke privacy policy. Snelheden zijn goed en verbindingen stabiel. Torrents zijn toegestaan, behalve bij de gratis variant. Daarover kan ik zeggen dat dit het allerbeste gratis vpn-product is dat ik ooit getest heb.

Voor de privacyliefhebber heeft ProtonVPN een feature die ze ‘Secure Core’ noemen. In het kort komt het er op neer dat je een dubbele vpn-verbinding hebt. De gebruiker maakt verbinding met vpn-server #1 die op zijn beurt weer een vpn-verbinding maakt met vpn-server #2. Doordat het verkeer door meerdere servers in verschillende jurisdicties gaat, is het lastiger te onderscheppen. Dat klinkt misschien overdreven maar als je veiligheid ervan af hangt is het op z’n zachtst gezegd een handige feature.

Voor streaming is ProtonVPN minder geschikt. Alleen Amerikaanse Netflix werkt, en ook alleen op je desktop. Op andere apparaten werkt geen enkele Netflix-regio met ProtonVPN. Nederlandse streamingdiensten werken matig met ProtonVPN.

De apps zijn zeer makkelijk in gebruik en werken soepel. Heb je toch uitleg nodig, dan is er een beperkte kennisbank op de ProtonVPN-website. Voor extra hulp kun je de klantenservice via live chat en e-mail bereiken. De klantenservice heeft een goed kennisniveau en reageert snel.

De beste prijs-kwaliteit krijg je bij het Plus-abonnement. Basic is te basic voor een betaalde vpn en het Visionary-abonnement van meer dan 20 euro per maand is te duur voor een vpn & e-mail.

©PXimport

ProtonVPN

1 maand: € 8,77
1 jaar: € 7,028Score80

SaferVPN

SaferVPN is een minder bekende speler in het vpn-landschap. Onterecht, want het bedrijf levert een betere dienst dan sommige gevestigde namen. De snelheden zijn gemiddeld, het servernetwerk zeer uitgebreid. Apps vond ik zeer gebruiksvriendelijk, voor Netflixers is een aantal servers zelfs al gemarkeerd als streamingserver. Voordeel daarvan is dat je niet alle servers hoeft te proberen om Amerikaanse Netflix te kijken. Nederlandse Netflix is één van de weinige streamingdiensten die niet werkt met SaferVPN. Amerikaanse Netflix en het merendeel van Nederlandse streamingdiensten werken uitstekend met de Nederlandse servers.

Torrenters zijn welkom bij SaferVPN. Dankzij juridische vestiging in Israël maakt deze aanbieder dankbaar gebruik van de gunstige wetgeving omtrent privacy en dataretentie in dat land. Je hoeft je dus niet druk te maken als je per ongeluk illegaal een film of serie binnenhaalt met SaferVPN.

Helpdeskmedewerkers reageren snel en hebben een redelijk kennisniveau. Wel is goed te merken dat SaferVPN echt op consumenten is gericht. Zo is in de faq maar weinig informatie te vinden over Linux-toepassingen.

Qua prijs ligt SaferVPN iets aan de hoge kant; vooral als je een jaar- of maandabonnement kiest is de prijs-kwaliteitverhouding niet optimaal. De proefperiode is gelukkig lang genoeg om erachter te komen of SaferVPN aan je eisen voldoet. Wil je SaferVPN 30 dagen proberen, dan willen ze alvast je betalingsgegevens; daarin verschilt deze aanbieder overigens niet van de meeste anderen. Maar met alleen een e-mailadres krijg je SaferVPN 24 uur gratis, iets dat je bij weinig aanbieders ziet.

©PXimport

SaferVPN

SaferVPN

1 maand: € 9,64
1 jaar: € 4,82
2 jaar: € 2,89
3 jaar: € 2,19
7Score70

VyprVPN

VyprVPN is op veel vlakken vergelijkbaar met ExpressVPN: zeer gebruiksvriendelijke apps, snelle verbindingen en ook in ‘lastige gebieden’ zoals China en de Verenigde Arabische Emiraten kun je deze vpn gewoon gebruiken. Juridisch gezien is het van oorsprong Amerikaanse bedrijf gevestigd in Zwitserland, een land dat bekend staat om zijn gunstige privacywetgeving.

Een belangrijk verschil is dat tot kort geleden torrents niet toegestaan waren bij VyprVPN. Jammer, want met de snelheden van VyprVPN (down 134/26 up) heb je een film in no time binnen. Eind vorig jaar gooide VyprVPN het roer om en werd het een no-logging vpn.

Behalve voor onbezorgd torrenten is VyprVPN ook zeer geschikt voor streaming. Zowel de Nederlandse als Amerikaanse Netflix werken vlekkeloos als je de juiste serverlocatie kiest. Andere Nederlandse streamingdiensten werken ook goed met VyprVPN.

Apps op alle platforms zijn erg gebruiksvriendelijk, hoewel de Nederlandse vertalingen niet altijd even goed uit de bus komen. Voor routers is er zelfs custom firmware van VyprVPN. Daardoor hoef je de vpn niet meer handmatig in te stellen op de router of überhaupt een app te gebruiken. Elk apparaat dat verbinding heeft met de router maakt automatisch gebruik van de vpn.

De klantenservice reageert enigszins robotachtig: je krijgt het gevoel dat je een nummertje bent. De Nederlandstalige versie van VyprVPN’s website lijkt rechtstreeks gekopieerd vanuit Google Translate. Als je de brakke Nederlandse vertaling door de vingers kunt zien, heb voor iets meer dan 3 euro per maand een vpn van topkwaliteit.

©PXimport

VyprVPN

1 maand: € 10,52
1 jaar: € 5,11
2 jaar: € 3,29
9Score90

Conclusie

Meestal zegt een prijs niets over de kwaliteit van een vpn. Zowel de duurste als één van de goedkoopste vpn’s bleken de beste service te verlenen. Over het algemeen is ExpressVPN de beste keus maar voor een flink lager bedrag heb je bijna dezelfde kwaliteit bij VyprVPN. De allerbeste manier om erachter te komen of een vpn aan je eisen voldoet is door gebruik te maken van een gratis trial of de niet-goed-geld-terug-garantie.

©PXimport

De HMD Fusion is een van de opvallendste smartphones van 2024. Je kunt namelijk speciale hoesjes om de telefoon doen om extra functies te gebruiken. Zo kan de budgettelefoon opeens betere selfies maken of draadloos opladen. In deze HMD Fusion-review zoomen we in op de accessoire en de smartphone zelf.

De HMD Fusion is te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit en 8 GB / 256 GB. Wij hebben het eerste model getest, dat een adviesprijs van 270 euro draagt. Voor dertig euro meer koop je het betere model, wat wij een nette meerprijs vinden.

In de doos vind je naast een usb-c-oplaadkabel ook een stevig transparant hoesje, dat geen functies toevoegt behalve je toestel beschermen tegen krassen en een valpartij. HMD verkoopt het hoesje ook in het blauw, groen en roze.

Speciale hoesjes

Interessanter zijn de accessoires die wél extra’s bieden, via de stroompinnetjes in het hoesje en op de achterkant van de telefoon. HMD presenteerde in september een hoesje met uitklappende ledring voor betere selfies in het donker, een extra stevig hoesje met een SOS-knop en een hoesje dat draadloos opladen mogelijk maakt.

Met de verkrijgbaarheid van die hoesjes schiet het vooralsnog niet op: die met de selfiering en SOS-knop komen volgens de HMD-website 'later dit jaar beschikbaar' en het oplaadhoesje ontbreekt begint november nog op die website. Wat de hoesjes gaan kosten, is ook nog onduidelijk.

Gelukkig kon HMD ons wel al een hoesje met selfiering opsturen om te testen in combinatie met de Fusion. Dat hoesje is stevig en biedt veel grip. De ledring rond de cameramodule op de achterkant is met een vrije hand makkelijk – maar niet té makkelijk – omhoog te klappen en prijkt dan boven het scherm uit. Vervolgens vind je in de camera-app een instelling voor de aparte flitser, die dus stroom krijgt via het toestel. Je kunt in die instelling onder andere de kleurweergave en helderheid van de flitsring aangeven. De flitsring werkt naar behoren.

📱Leestip: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

©Rens Blom

Hieronder vind je twee selfies, gemaakt in het donker op straat. Op de linkerfoto gebruikten we de HMD Fusion als een normale smartphone, waarbij het scherm oplicht om je gezicht in beeld te brengen. Op de rechterfoto stond de flitsring boven het scherm. Wij kregen gemengde reacties op het nut en de kwaliteit van de flitsring, met name omdat hij je gezicht minder natuurlijk weergeeft.

©Rens Blom

Interessant initiatief

Hoewel we dus nog niets kunnen zeggen over de prijzen en de kwaliteit van de andere hoesjes, vinden we het initiatief van HMD interessant. Het doet ons terugdenken aan Motorola, dat jaren geleden al smartphonehoesjes met boeiende functies uitbracht. Denk aan een extra accu, krachtige luidspreker of zelfs miniprinter. HMD pakt het vooralsnog minder exotisch aan, maar belooft wel meer speciale hoesjes. Wij zijn benieuwd.

Positief in ieder geval is dat HMD alle benodigde technische informatie opensource gemaakt heeft, waardoor bedrijven en hobbyisten zelf hoesjes en accessoires kunnen maken die werken met de Fusion.

De HMD Fusion als smartphone

Als smartphone is de HMD Fusion ook noemenswaardig. In lijn met HMD's duurzaamheidsfilosofie is het toestel grotendeels zelf uit elkaar te halen met een schroevendraaier. Op die manier kun je het scherm, de accu, usb-c-poort en andere belangrijke onderdelen vervangen.

HMD verkoopt die onderdelen (straks) zelf via zijn website en stelt reparatiehandleidingen beschikbaar. Een mooi pluspunt van het toestel, zeker ten opzichte van concurrerende telefoons die alleen door een professionele partij te repareren zijn. De prijzen van vervangende onderdelen vinden we schappelijk. Een nieuwe accu kost 25 euro, een nieuw scherm 50 euro.

©Rens Blom

Als 270 euro kostende telefoon biedt de HMD Fusion echter minder goede specificaties dan je verwacht in deze prijsklasse. Weliswaar voelt het toestel stevig aan, het 6,56inch-LCD-scherm met lage resolutie van 1612 x 720 pixels maakt het beeld niet scherp. En de Qualcomm Snapdragon 4 Gen 2-processor is oud en eenvoudig, waardoor de telefoon merkbaar trager is dan de concurrentie. Dat belooft weinig goeds voor de prestaties na een jaar gebruik.

Ook op de camera's is bezuinigd. De Fusion mist een groothoekcamera om extra wijde foto’s te schieten, bijvoorbeeld. Daar staat tegenover dat HMD de Fusion wel een prima selfiecamera met een 50megapixel-resolutie geeft. De camera achterop heeft maar liefst 108 megapixels, maar is kwalitatief niet bijzonder.

©Rens Blom

De 5000mAh-accu gaat wel lekker lang mee, geholpen door de eenvoudige processor en lage schermresolutie. Je kunt de HMD Fusion bijna twee dagen gebruiken voordat je de oplader moet pakken.

Mager updatebeleid

Het updatebeleid van de Fusion is helaas mager. HMD belooft upgrades naar Android 15 en 16 en drie jaar beveiligingsupdates. In dit prijssegment kun je telefoons met vier of vijf jaar updates kopen, onder andere van Samsung.

Conclusie: HMD Fusion kopen?

De HMD Fusion is een interessante smartphone omdat je hem kunt uitbreiden met hoesjes vol extra functies. Een bijzonder concept, al hebben we helaas nog niet alle hoesjes kunnen testen. Als toestel zelf maakt de Fusion minder indruk: hij is weliswaar prima te repareren, maar heeft eenvoudige specificaties en krijgt korter updates dan de concurrentie. Zo is de HMD Fusion een opvallende telefoon voor een select publiek.

WhatsApp gebruikt standaard het lettertype Helvetica. Dat is een duidelijk lettertype dat al bestaat sinds 1957, maar de letters zijn wel heel saai. Net als andere socialmediaplatformen, blinkt WhatsApp niet uit in mogelijkheden voor tekstopmaak. Toch kun je je tekst opleuken: als je deze trucjes kent.

Het was in WhatsApp al mogelijk om tekst vet, cursief of doorgehaald te plaatsen. Sinds februari 2024 heeft Meta het in WhatsApp ook mogelijk gemaakt om bullets, genummerde lijsten, blockquotes en inline code toe te voegen. Al deze functies zijn beschikbaar in gesprekken op iOS, Android, web en Mac. Je moet alleen even weten hoe je dat precies doet.

Vet, cursief, doorhalen

In WhatsApp kun je tekst prima vet, cursief en doorgehaald weergeven. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is je tekst tussen speciale tekens plaatsen. Om een stukje tekst vetgedrukt te maken, plaats je een asterisk/sterretje (*). Deze zet je voor en na de tekst die je vetgedrukt wilt hebben. Tijdens het typen zie je dat de tekst tussen de asterisken vetgedrukt wordt, nog voordat je hem hebt verzonden. De ontvanger ziet de sterretjes natuurlijk niet.

Om een tekst cursief te maken, gebruik je voor en na de tekst die je schuingedrukt wilt hebben, het onderstrepingsteken/underscore (_). Dat is bijvoorbeeld handig als je citaten typt in WhatsApp. Het is ook mogelijk om een stukje tekst door te halen. Hiervoor plaats je een tilde (~) aan beide kanten van de tekst.

Hier passen we zowel de stijlen vet, cursief en doorgehaald toe.

Tekstopmaak combineren

Uiteraard kun je deze teksttrucjes mixen in hetzelfde bericht. Zet bijvoorbeeld het ene woord in cursief en het andere in vet. Het is zelfs mogelijk om stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst. Als je bijvoorbeeld _*tekst*_ typt, dan komt dit woord zowel cursief als vet in beeld. Voeg je voor en achter nog een tilde toe, dus ~_*tekst*_~, dan krijg je dit: tekst.

Het is mogelijk om verschillende stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst.

Monospace

Monospacing is een opmaaktechniek die de focus op een stukje tekst legt. Hierdoor komt er meer ruimte tussen de tekens. Elke letter krijgt daarmee dezelfde verticale en horizontale ruimte, wat bij de meeste lettertypes niet het geval is. De i neemt bijvoorbeeld normaal gesproken minder plaats in dan de w en de m.

Om deze teksttruc te gebruiken, plaats je drie backticks voor en na het stukje tekst waarop je monospace wilt toepassen. De backtick staat ook bekend als backquote en accent grave. Dit is het streepje op een letter dat van linksboven naar rechtsonder wijst, zoals in de woorden carrière en crème.

Met drie backticks zet je een stukje tekst om in monospace.

Snelkoppelingen

Het kan lastig zijn om al deze WhatsApp-opmaaktrucjes te onthouden. De mobiele app heeft gelukkig zelf een aantal ingebouwde snelkoppelingen die je kunt gebruiken tijdens het typen. Tik en houd het gebied vast zodat je een selectietool krijgt. Selecteer het stukje tekst dat je op een speciale manier wilt opmaken. Tik hierop en dan krijg je bij de bekende opdrachten te zien zoals Knip, Kopieer en Plak. Klik nu op het pijltje rechts tot je bij de optie Structuur komt. Daar herken je het kleine menu om de opmaak aan te passen. Als je dit selecteert, krijg je de opties Vet, Cursief, Doorgestreept en Monospace te zien die je vanaf daar rechtstreeks kunt toepassen. Deze mogelijkheid is niet beschikbaar in de desktop-app.

Je kunt de basisstijlen ook uit de opmaaksnelkoppelingen halen.

Opsommingstekens

Wil je een lijstje naar iemand of naar jezelf sturen, dan kun je heel gemakkelijk opsommingstekens of bullets plaatsen. Sommige mensen gebruiken WhatsApp als notitie-app en sturen een bericht naar zichzelf om dingen niet te vergeten. Typ eerst een asterisk of een liggend streepje, dat maakt in dit geval geen verschil. Daarna moet je eraan denken om een spatie te typen en vervolgens typ je het eerste item. Tik vervolgens op Return of Enter. Daar zie je nu direct de tweede bulletpoint die wacht op het volgende item. Vanaf nu hoef je niet meer een liggend streepje met een spatie te typen, WhatsApp doet dit voor je.

Typ een asterisk of een liggend streepje gevolgd door een spatie en WhatsApp maakt er automatisch een opsommingsteken van.

Genummerde lijst

Heb je liever een genummerde lijst? Dat kan ook. Typ een nummer, bijvoorbeeld 1, gevolgd door een punt en een spatie en schrijf daarna het eerste item van je lijst. Wanneer je nu op Enter na het eerste item tikt, verschijnt het volgende nummer dat wacht op het volgende item in de lijst. Als je zou beginnen met een ander getal, bijvoorbeeld 7, gevolgd door een punt, dan plaatst WhatsApp meteen het volgende getal (dus 8) als je op Enter tikt.

Met een cijfer gevolgd door een punt en een spatie krijg je een genummerde lijst.

Quoteblokjes

Een quoteblokje of blockquote gebruik je om een stukje tekst te markeren. Je plaatst hiermee een vette verticale streep voor een stukje tekst. Om deze opmaak te krijgen, typ je eerst > gevolgd door een spatie. De boodschap die je daarna typt, wordt voorafgegaan door een grijs verticaal balkje.

Tot slot kun je ook tekst als inline code opmaken. Je begint en eindigt dan met de backticks. Daartussen zet je de tekst die je wil highlighten (`tekst`).

Net alleen het balkje maar ook de tekst daarachter (de quote) komt in het grijs.

WhatsApp Editor

Wil je je WhatsApp-boodschappen af en toe wat meer glans geven en heb je geen zin om de speciale toetsen te onthouden? Gebruik dan de WhatsApp Editor. Deze online editor werkt op twee manieren.

Je kunt de tekst gewoon in het tekstvak typen. Met de formatteerknoppen zet je stukjes tekst vervolgens in vet, cursief, onderstreept of monospace. In deze editor voeg je ook eenvoudig emoticons toe. Als de boodschap klaar is, klik je op de balk Copy to clipboard. Daarna plak je de opgemaakte boodschap in de app of de webversie van WhatsApp.

Nog interessanter is het als je deze webtoepassing koppelt aan je WhatsApp-id. Daarvoor klik je bovenaan op de knop WhatsApp Link, zodat je op een pagina komt waar je je telefoonnummer ingeeft met de juiste landcode. Daarna komt de blauwe balk Create Link tevoorschijn. Als je daarop klikt, verschijnt er een QR-code die je scant met je smartphone. Er is ook een speciale WhatsApp-link om met je WhatsApp-contacten te delen. Vanuit de webpagina kun nu rechtstreeks WhatsApp openen. Er is verder nog een Speech-To-Text-pagina, maar daarvan viel het resultaat ons dik tegen.

WhatsApp Editor plaatst de speciale tekens voor jou.

Fonts For WhatsApp

Een leuke oplossing voor als je af en toe verrassend uit de hoek wilt komen met een leuke uitnodiging, een stijlvolle invitatie of een fleurige felicitatie, is Fonts For Whatsapp.

Eerst typ je de boodschap in het tekstvak en vervolgens zie je dat er automatisch een heleboel voorbeelden worden gegenereerd. Ze voorzien de tekst niet alleen van een leuk lettertype, er worden ook hartjes, krulletjes, emoticons en ornamenten bij geplaatst. In de linkerbovenhoek kun je de thematische categorieën openen zoals Cute, Crazy, Ugly, Box, Sad, Thankyou, Asian en meer. Heb je de tekst vormgegeven, dan is het weer een kwestie van kopiëren en plakken. Deze combinaties kun je trouwens bij alle sociale-mediasites toepassen.

Naar gelang het thema plaatst Fonts For Whatsapp de juiste versieringen.

Generatieve websites

Om berichten op sociale mediasites nog stijlvoller te maken, is er een aantal generatieve websites beschikbaar. Open zo’n site met de webbrowser. Typ de tekst in het hoofdvak en zie hoe de verschillende lettertypen en stijlen de webpagina vullen. Blader er doorheen en als er een stijl je bevalt, klik je op de knop Kopiëren.

Als generatieve websites tippen we YayText waar het aanbod aan stijlen onuitputtelijk lijkt. Gelukkig zijn er in de linkerbalk de categorieën waardoor de keuze gemakkelijker wordt. Er is ook een bibliotheek met emoji voor de meest uiteenlopende onderwerpen.

Bij Lingojam kom je bij de Fancy TextGenerator. Weer typ je eerst je tekst en rechts verschijnt de fancy text. Hier moet je gewoon door de lange lijst resultaten scrollen, want die zijn niet thematisch geordend.

De laatste generatieve website de we al tip noemen, is Igfonts. De naam komt van de Instagram-lettertypen. Ook deze site creëert een massa verschillende stijlen met behulp van een groot aantal unicode-tekens. Dat betekent dat je niet echt lettertypes kiest, maar verschillende unicode-tekens combineert die de letters op het scherm vormen.

Het aanbod van de generatieve website YayText is overweldigend.

Populaire opmaakapps

Naast de standaardopmaakopties in WhatsApp en de generatieve websites kun je ook talloze mobiele apps van derden gebruiken. Enkele populaire WhatsApp-opmaakapps zijn Blue Words, Font Keyboard, Stylish Texts en Fonts.

Eerst moet je de app downloaden, daarna zorg je via de instellingen van je smartphone dat de app als extra toetsenbord beschikbaar wordt. Wanneer je daarna een boodschap wilt typen, kun je dit extra toetsenbord selecteren en vervolgens kies je uit de honderden stijlen en kant-en-klare sjablonen.

Voor alle apps die we hebben getest, moet je betalen. Ze zijn behoorlijk prijzig, om niet te zeggen te duur, voor wat ze te bieden hebben. Bij sommige gaat er elke maand een bedrag van je rekening, bij andere elke week. Ze hebben allemaal een proefperiode van drie tot zeven dagen, maar dan moet je wel eerst een abonnement afsluiten met je creditcard. Tijdens de proefperiode kun je het abonnement nog annuleren. Alleen we merkten dat er zelfs geld van onze rekening ging nadat we het abonnement hadden geannuleerd bij Fonts. Voel je vrij om deze apps te gebruiken, maar je bent gewaarschuwd.

Dit is de app Fonts die je een extra toetsenbord geeft om je WhatsApp-berichten op te leuken.