Of je nu wilt genieten van een betere game-ervaring, een mega-aanbod aan (betaalbare en gratis) spellen, of je je gamemonster ook wilt kunnen gebruiken voor je werk of studie, een goede game-pc moet veelzijdiger zijn dan een console. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf ervan?

Tip 01: Desktop of laptop?

De keuze tussen een desktop of laptop is persoonlijk. Een laptop is gemakkelijk mee te nemen, daar waar een desktop-pc zijn eigen plek in huis nodig heeft. Een desktop biedt echter meer performance voor zijn geld, is eenvoudig uit te breiden of te upgraden, laat zich makkelijker repareren als er wat is, is stiller en biedt met een grotere monitor een gezondere game-houding. Ons advies: overweeg een desktop-pc tenzij mobiliteit écht noodzakelijk is. Hoewel je bij laptops niet elk onderdeel zelf kunt kiezen, zijn de komende tips wel degelijk het lezen waard.

©PXimport

Tip 02: Videokaart

De videokaart is het hart van je game-pc of -laptop en bepaalt voor het grootste deel hoe soepel spellen lopen. Staar je niet blind op de hoeveelheid geheugen dat de videokaart heeft, dat zegt slechts beperkt iets over de prestaties en veel verkopers maken daar misbruik van. Een GeForce GTX 1650 Super is een goed uitgangspunt voor een budget-game-pc, een RTX 2070 (Super) is fijn voor een premium-game-pc of -laptop.

Tip 03: Beeldscherm

Tijdens het gamen kijk je constant naar je beeldscherm, een goed scherm is daarom goud waard. Voor gamers is vooral snelheid belangrijk, een snelheid van 144 Hz of sneller is merkbaar fijner om op te gamen en naar te kijken. Een ips-paneel heeft de voorkeur boven een tn-paneel vanwege de betere beeldkwaliteit. Tegenwoordig is zo’n scherm in game-laptops ook wel de standaard. Gebruik je je (desktop-)game-pc ook voor creatieve taken, dan is een snel scherm met hogere resolutie (1440p) gewenst. Let op dat je daarvoor dan wel een extra sterke videokaart moet hebben, zoals een GeForce RTX 2070 Super. Laptops met snelle schermen én hoge resolutie zijn er vooralsnog niet.

©PXimport

Tip 04: Processor

Na de videokaart is de processor het belangrijkste interne onderdeel van je pc om games soepel te laten lopen. Moderne games drukken zelfs de recente quadcore-processors tegen hun limieten aan, dus voor zowel desktop-pc’s als laptops zoeken we het liefst een krachtige cpu met 6 of 8 cores. Voor desktops zijn dat Intel Core i5 (9600 of hoger), i7 of i9 uit de 9e of 10e generatie, en Ryzen 5 (3600 of hoger), Ryzen 7 of Ryzen 9 uit de 3000-serie. Voor laptops zijn dat Intel Core i7- of i9-processors uit de 9e of 10e generatie, of AMD Ryzen processors uit de 4000-series. Voor videobewerking heeft het nut om veel geld in de processor te investeren, gebruik je de pc voornamelijk voor gamen, dan doen de suggesties niet veel voor elkaar onder.

©PXimport

Tip 05: Moederbord

Een goed moederbord uitzoeken voor je game-pc is een lastige taak. Hij moet bij je gekozen processor aansluiten, en het kaf van het koren scheiden vereist diepgaande kennis over componenten. Leveranciers van kant-en-klare pc’s zien daardoor hun kans vaak schoon om er stevig op te bezuinigen. Toch is een goed moederbord cruciaal voor een lange levensduur van je pc. Ons advies is dan ook: doe goed onderzoek of laat je goed voorlichten door de (web)winkel waar je de aanschaf wil doen of het moederbord geschikt én kwalitatief in orde is.

©PXimport

Tip 06: Werkgeheugen

Met de geheugenprijzen van vandaag de dag is 16 GB aan werkgeheugen ons uitgangspunt voor game-pc’s en -laptops. Niet alleen is dat de sweetspot wat betreft prijs-prestatieverhouding, bij menig grote titel kom je al in de problemen wanneer je voor slechts 8 GB geheugen kiest. Wil je graag je eigen geheugenkit uitzoeken? Laat je dan niet gek maken door de genoemde snelheden van setjes geheugen, de impact daarvan op je systeem is gering. 3200 MHz biedt normaliter al optimale prestaties, en is betaalbaar.

©PXimport

Tip 07: Opslag

Hedendaagse games nemen ontzettend veel ruimte in, zo heb je voor de laatste Call of Duty maar liefst 160 GB nodig. Een laptop met enkel een kleine ssd is voor gamers dus geen optie. Als geld geen bezwaar is, gaat er niets boven een grote hoeveelheid razendsnelle (en stille) ssd-opslag, maar gamers met een strakker budget, zullen een kleine snelle ssd (256 of 512 GB) voor Windows en hun favoriete game willen combineren met een grote mechanische drive voor de overige opslag. Game-laptops komen veelal met een harde schijf van 1 TB als extra, voor een desktop-game-pc kun je daar normaliter voor zo’n 20 euro meer 2 TB van maken; absoluut geen slechte investering.

©PXimport

Tip 08: Voeding

Een laptop wordt altijd met een geschikte externe voeding geleverd, een desktop vereist een passende interne voeding. Maar ook voedingen zijn een technisch zeer complex onderwerp, waar zowel winkeliers als fabrikanten gretig misbruik van maken. Zo strooien ze graag met hoge wattages om kwaliteit te duiden, terwijl vermogen en kwaliteit twee compleet verschillende dingen zijn. Aangezien de voeding alle andere componenten van stroom moet voorzien, is juist hier de kwaliteit cruciaal. Ook hier zeggen we dus: doe goed onderzoek of stel jouw pc-leverancier kritische vragen of de gebruikte voeding wel echte A-kwaliteit voeding is. Er zijn hier en daar wat uitzonderingen, maar in de regel zit je met de bekende merken als be quiet!, Cooler Master, Corsair of Seasonic wat voeding betreft goed. Een goede voeding maakt je pc niet specifiek sneller, maar je hebt er wel veel langer plezier van.

©PXimport

Tip 09: Behuizing

De stalen doos om je componenten heen, hoe belangrijk is dat nu eigenlijk? Tot op zekere hoogte totaal niet. Zolang het systeem maar voldoende frisse lucht krijgt door de ventilatieroosters, is er eigenlijk niet veel aan de hand. Toch raden we extreme besparingen op de behuizing af, zeker als je zelf je pc in elkaar wilt zetten en niet je vingers open wilt halen aan scherpe randen of achter wilt blijven met luide fans waar je na een jaar echt niet meer tegen kunt. Voor de rest is het vooral een subjectieve zaak: wat vind je mooi en welk maatje past het best op of onder jouw bureau. Uiteraard moeten alle componenten ook passen, de specificaties van de behuizingen geven aan hoe groot je moederbord, videokaart en koeling mogen zijn.

©PXimport

Tip 10: Koeling

De meeste processors worden met adequate koeling geleverd, en de meeste degelijke behuizingen met voldoende ventilatoren voor een typische game-pc. Toch kan het geen kwaad een paar tientjes te investeren in de koeling van je pc. Dit bevordert de prestaties van de processor en houdt je systeem ook stiller. Praktisch alle recente koelers passen op recente Intel- en AMD-cpu’s, dus de keuze is vooral een kwestie van smaak, budget, en of hij in jouw gekozen behuizing past.

©PXimport

Tip 11: OS

In theorie zou je Linux op je computer kunnen draaien, maar in de praktijk kiezen gamers toch veelal voor Windows 10. Bij een laptop of kant-en-klare pc zit dit normaliter inbegrepen. Bouw je zelf je pc of laat je hem bouwen, houd dan rekening met de kosten voor de Windows-licentie, zo’n 100 euro. Ben je avontuurlijk ingesteld, prijsvergelijkers en zelfs Google Shopping staan vol met goedkopere alternatieven vanaf 10 euro. Uit ervaring werken ze meestal prima, maar je kunt zeker wel je vraagtekens stellen over de legaliteit en de manier waarop die codes worden verkregen.

Tip 12: Bouw zelf

Je eigen laptop bouwen is nagenoeg onmogelijk, maar je eigen desktop-game-pc in elkaar zetten is prima te doen. Geduld en goed lezen is cruciaal, maar het internet staat vol met handleidingen en het risico is minimaal. Hoe interessant het ook klinkt om een kant-en-klare (merk-)pc uit de winkel te halen, de realiteit is dat geen enkele van dergelijke pc’s echt de ideale balans weet te bereiken tussen componenten. De meeste gebruiken zelfs verouderde onderdelen of onderdelen van matige kwaliteit en in het gunstigste geval betaal je honderden euro’s meer dan wanneer je zelf (betere!) onderdelen uitzoekt. Zie je het toch niet zitten om zelf je pc in elkaar te zetten? De meeste grote (web)winkels vragen rond de 50 à 60 euro om jouw pc in elkaar te zetten. Zo kun je een toch een pc krijgen met de beste, recente componenten voor een goede prijs, plus het feit dat je één aanspreekpunt hebt als er iets met een van de onderdelen mis blijkt te zijn.

Tip 13: Ideale game-pc

Het lijstje in het kader ‘Ideale game-pc’ is een perfect gebalanceerde, krachtige game- en allround-pc van zo’n 1.000 euro (exclusief Windows en assemblage), voorzien van echte A-klasse-componenten waarmee je alle games zeer soepel kunt spelen op een snelle monitor. Geen enkel kant-en-klaar systeem op de Nederlandse markt onder de 1.500 euro kan wat betreft prestaties en kwaliteit hieraan tippen.

Alle onderdelen zijn op het moment van schrijven op voorraad bij de drie grote Nederlandse pc-winkels (Azerty, Informatique en CD-ROM-LAND) die eveneens in staat zijn jouw systeem te assembleren en je toe te zenden. Tevens hebben ze de kennis jou van geschikte alternatieven te voorzien, mocht een onderdeel ten tijde van publicatie niet op voorraad zijn.

Wil je besparen? Een kleinere ssd of harde schijf, het achterwege laten van de (extra) koeler of een goedkopere behuizing zijn het overwegen waard. Vind je het niet erg om wat meer uit te geven, overweeg dan een krachtigere videokaart, zoals een RTX 2060 Super of RTX 2070 Super, of een grotere ssd.

Ideale game-pc

Kooptips pc’s

©PXimport

©PXimport

Kooptips accessoires

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Woor wie graag en veel leest en dat ook op vakantie wil doen, loopt al snel tegen de beperkingen aan voor wat betreft het menemen van boeken. Een e-reader is dan een uitkomst: een enkel apparaat kan zo je hele boekencollectie opslaan. Dat scheelt kilo's en kostbare kofferruimte.

Ben je een boekenwurm die graag leest aan het zwembad, aan zee of in bad? Dan is een waterdichte e-reader een absolute uitkomst! We hebben vijf e-readers met een lekker groot scherm voor je gevonden.

Kobo Sage

Deze e-reader is ontworpen voor de serieuze lezer die meer wil dan alleen boeken verslinden. Het grote, haarscherpe E Ink Carta 1200-scherm zorgt ervoor dat tekst er fantastisch uitziet en pagina's vlot omslaan. Handig is ook de ondersteuning voor de Kobo Stylus. Hiermee kun je direct aantekeningen maken in boeken en pdf-bestanden. Daarnaast kun je via Bluetooth ook luisterboeken afspelen, waardoor je moeiteloos wisselt tussen lezen en luisteren. De behuizing is waterdicht, dus een boek lezen in bad of aan het zwembad is geen enkel probleem. Met 32 GB aan opslag heb je bovendien genoeg ruimte voor duizenden boeken en notities.

PocketBook InkPad 4

De PocketBook InkPad heeft een iets kleiner 7,8-inch scherm. Uniek is de ingebouwde luidspreker, waarmee je direct luisterboeken kunt afspelen zonder een koptelefoon te hoeven koppelen, al is die optie er via Bluetooth natuurlijk ook. De InkPad 4 is waterbestendig en het scherm heeft daarnaast ook een extra beschermlaag tegen krassen, dus prettig als je iets minder voorzichtig met je spullen omgaat. Met de SMARTlight-functie pas je niet alleen de helderheid aan, maar ook de kleurtemperatuur van het licht, zodat je op ieder moment van de dag comfortabel kunt lezen. Dankzij de ondersteuning voor een breed scala aan bestandsformaten, inclusief stripboekformaten, hoef je je zelden zorgen te maken over het converteren van bestanden.

Pocketbook InkPad Color 3

Voor wie zijn leeservaring letterlijk meer kleur wil geven, is er de PocketBook InkPad Color 3. De IkPad Color 3 heeft - zoals de naam al doet vermoeden - een 7,8-inch kleurenscherm van de nieuwste generatie dat 4096 kleuren kan weergeven. Dit maakt het apparaat perfect voor het lezen van tijdschriften, graphic novels, en kinderboeken, waarbij illustraties echt tot leven komen. De kleuren zijn weliswaar subtieler dan op een tablet, maar het grote voordeel blijft het rustige, niet-reflecterende e-ink scherm. Net als zijn zwart-wit broertje hierboven heeft dit model een ingebouwde luidspreker, Bluetooth, waterbestendigheid en de aanpasbare SMARTlight-verlichting. Een goede keuze als je vaak content met beeldmateriaal leest.

Kobo Libra Colour

Deze Kobo Libra Colour met zijn 7-inch kleurenscherm biedt een prachtige middenweg als je een iets kleinere e-reader zoekt. Dit model brengt de voordelen van een kleurenscherm naar een compacter en betaalbaarder niveau. Je kunt er niet alleen boekomslagen in kleur op zien, maar ook direct in je boeken arceren en notities maken met de los verkrijgbare Kobo Stylus 2. Het ergonomische ontwerp met fysieke bladerknoppen wordt als zeer prettig ervaren, omdat je de e-reader stevig kunt vasthouden zonder het scherm aan te raken. Uiteraard is ook dit model waterdicht. Hij is ook voorzien van ComfortLight PRO dat blauw licht filtert zodat het prettiger is voor je ogen.

PocketBook Era

De PocketBook Era is een andere goede kandidaat in de 7-inch categorie. Het model is robuust en strak vormgegeven, met een dunne rand en fysieke bladerknoppen aan de zijkant voor de bediening. Dit model leest vrijwel alle bestandsformaten die je maar kunt bedenken, heeft een ingebouwde luidspreker voor audioboeken en is waterdicht. Hoewel het een zwart-wit scherm heeft, is de schermkwaliteit uitstekend dankzij de E Ink Carta 1200-technologie, wat zorgt voor een hoog contrast en snelle reactietijden. Als je geen behoefte hebt aan een kleurenscherm of stylus-ondersteuning, dan is de PocketBook Era een prima keuze.

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, maar ook de meest toegankelijke telefoon van het - Nederlandse! - merk tot dusver. De Fairphone 6 is een smartphone die voor iedereen boeiend is, vertelt de fabrikant vol trots. Is dat echt zo? Je leest het in deze Fairphone 6-review.

Het verhaal van Fairphone is nobel: het maakt smartphones (en audioproducten) met respect voor mens en milieu, onder andere door zoveel mogelijk duurzaam gewonnen grondstoffen te gebruiken en Chinese fabrieksarbeiders goed te behandelen en te betalen. De telefoons zelf zijn deels door jou als gebruiker te repareren en krijgen vele jaren software-updates. Alles voor een zo duurzaam mogelijke smartphone die jij zo lang mogelijk kunt gebruiken. Een streven waar niemand op tegen kan zijn, maar een groot verkoopsucces zijn Fairphones nooit geworden. Wij denken dat dat onder andere komt omdat Fairphone vaak koos voor technisch wat minder goede onderdelen, waardoor een Fairphone op papier en in de praktijk minder goed presteerde dan even dure – maar veel minder duurzame – smartphones van andere merken. 

©Rens Blom

De batterij kun je zelf uit de smartphone halen.

©Rens Blom

De batterij uit de behuizing.

©Rens Blom

Een nieuwe batterij is zo in de smartphone te stoppen.

De Fairphone 6 moet dat verhaal veranderen. Het 193 gram wegende toestel is net als zijn voorgangers erg duurzaam, krijgt updates tot 2033 en is grotendeels zelf te repareren. Fairphone belooft die reserve-onderdelen ook te blijven verkopen tot 2033. Bovendien krijg je vijf jaar garantie op de hardware van de smartphone, tegenover twee jaar die de meeste andere merken bieden. Tot zover de aspecten die Fairphone interessant maken voor de bekende doelgroep. 

©Rens Blom

Prima specificaties

Fairphone heeft echter ook stappen gezet om zijn nieuwste smartphone interessanter te maken voor een grotere doelgroep. In de Fairphone 6 zitten meer gangbare specificaties, zoals een prima Qualcomm-processor en — net als in de Fairphone 5 – 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagcapaciteit. De Fairphone 6 heeft een beter oledscherm gekregen. Dat scherm is met 6,3 inch redelijk goed met één hand te bedienen, oogt soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid en kan ook op andere vlakken aardig meekomen met de concurrentie. 

©Rens Blom

De camera's zijn ook vernieuwd en bevallen ons heel aardig. Met de 50megapixel-hoofdcamera schiet je in veel omstandigheden realistische foto's en de 13megapixel-groothoekcamera doet ook keurig zijn werk. Er zijn in dit prijssegment wel smartphones met nog betere camera's. Voor de batterij geldt hetzelfde. De Fairphone 6 beschikt over een 4415mAh-accu die probleemloos een dag meegaat, maar daar houdt het op. Veel concurrerende toestellen hebben grotere accu's en gaan langer mee. Opladen doet de Fairphone 6 met maximaal 30 watt via usb-c, waardoor de accu snel genoeg vol zit. 

Rustgevende modus

Om een bredere doelgroep aan te spreken, heeft Fairphone meer gedaan dan een technisch fijne smartphone maken. De Fairphone 6 heeft echt een eigen smoel, komt – ondanks dat je hem grotendeels uit elkaar kunt schroeven – degelijk over en houdt prettig vast. Een speciale knop laat je overschakelen naar een rustgevende modus met slechts vijf apps, zonder meldingen. Helaas ervaren wij nogal wat bugs in deze modus.

©Rens Blom

De rustgevende modus.

©Rens Blom

Met deze gele knop schakel je de rustgevende modus in en uit.

We vinden het ook leuk en slim bedacht dat je officiële accessoires kunt kopen om op de achterkant te schroeven. Denk aan een kaarthouder, nekkoord en verticaal rubber handvat voor meer grip. De accessoires bevestigen en verwijderen gaat erg eenvoudig en doet ons veel denken aan de aanpak van de concurrerende CMF Phone 1 die begin 2024 uitkwam. 

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Wat CMF niet doet en andere merken vrijwel ook niet, is jou de telefoon laten openschroeven om onderdelen als het scherm, de batterij en luidspreker te vervangen bij schade of een defect. Fairphone doet dit wel en profileert zich zo niet alleen als een duurzaam merk, maar ook als een merk dat jou als gebruiker verder helpt bij problemen. Die filosofie waarderen we.

Software nog met bugs

Fairphone belooft zijn nieuwste smartphone tot 2033 software-updates te geven, een belofte die bij oude toestellen is waargemaakt. Het merk heeft langer nodig dan andere fabrikanten om updates uit te rollen, maar heeft wel een lange adem. Opmerkelijk is dat wij en veel andere vroege gebruikers nogal wat softwareprobleempjes ervaren met de Fairphone 6. Een topman van Fairphone (h)erkent de bugs en belooft deze zomer updates met oplossingen. Fijn, maar als vroege koper kunnen de eerste weken tot maanden met je nieuwe Fairphone 6 dus ook frustrerend zijn.  

©Rens Blom

Dan blijft alleen nog de prijs over. De eerste Fairphones waren niet heel duur, maar technisch ook niet zo geavanceerd. De Fairphone 5 uit 2023 was technisch een stuk beter, maar kostte een serieuze 699 euro. We vinden het dan ook een goede stap dat de Fairphone 6 verschijnt voor 599 euro – een prijs die in potentie meer mensen aanspreekt. Zeker omdat de smartphone technisch echt prima bevalt.

Conclusie: Fairphone 6 kopen?

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.