Of je nu wilt genieten van een betere game-ervaring, een mega-aanbod aan (betaalbare en gratis) spellen, of je je gamemonster ook wilt kunnen gebruiken voor je werk of studie, een goede game-pc moet veelzijdiger zijn dan een console. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf ervan?

Tip 01: Desktop of laptop?

De keuze tussen een desktop of laptop is persoonlijk. Een laptop is gemakkelijk mee te nemen, daar waar een desktop-pc zijn eigen plek in huis nodig heeft. Een desktop biedt echter meer performance voor zijn geld, is eenvoudig uit te breiden of te upgraden, laat zich makkelijker repareren als er wat is, is stiller en biedt met een grotere monitor een gezondere game-houding. Ons advies: overweeg een desktop-pc tenzij mobiliteit écht noodzakelijk is. Hoewel je bij laptops niet elk onderdeel zelf kunt kiezen, zijn de komende tips wel degelijk het lezen waard.

©PXimport

Tip 02: Videokaart

De videokaart is het hart van je game-pc of -laptop en bepaalt voor het grootste deel hoe soepel spellen lopen. Staar je niet blind op de hoeveelheid geheugen dat de videokaart heeft, dat zegt slechts beperkt iets over de prestaties en veel verkopers maken daar misbruik van. Een GeForce GTX 1650 Super is een goed uitgangspunt voor een budget-game-pc, een RTX 2070 (Super) is fijn voor een premium-game-pc of -laptop.

Tip 03: Beeldscherm

Tijdens het gamen kijk je constant naar je beeldscherm, een goed scherm is daarom goud waard. Voor gamers is vooral snelheid belangrijk, een snelheid van 144 Hz of sneller is merkbaar fijner om op te gamen en naar te kijken. Een ips-paneel heeft de voorkeur boven een tn-paneel vanwege de betere beeldkwaliteit. Tegenwoordig is zo’n scherm in game-laptops ook wel de standaard. Gebruik je je (desktop-)game-pc ook voor creatieve taken, dan is een snel scherm met hogere resolutie (1440p) gewenst. Let op dat je daarvoor dan wel een extra sterke videokaart moet hebben, zoals een GeForce RTX 2070 Super. Laptops met snelle schermen én hoge resolutie zijn er vooralsnog niet.

©PXimport

Tip 04: Processor

Na de videokaart is de processor het belangrijkste interne onderdeel van je pc om games soepel te laten lopen. Moderne games drukken zelfs de recente quadcore-processors tegen hun limieten aan, dus voor zowel desktop-pc’s als laptops zoeken we het liefst een krachtige cpu met 6 of 8 cores. Voor desktops zijn dat Intel Core i5 (9600 of hoger), i7 of i9 uit de 9e of 10e generatie, en Ryzen 5 (3600 of hoger), Ryzen 7 of Ryzen 9 uit de 3000-serie. Voor laptops zijn dat Intel Core i7- of i9-processors uit de 9e of 10e generatie, of AMD Ryzen processors uit de 4000-series. Voor videobewerking heeft het nut om veel geld in de processor te investeren, gebruik je de pc voornamelijk voor gamen, dan doen de suggesties niet veel voor elkaar onder.

©PXimport

Tip 05: Moederbord

Een goed moederbord uitzoeken voor je game-pc is een lastige taak. Hij moet bij je gekozen processor aansluiten, en het kaf van het koren scheiden vereist diepgaande kennis over componenten. Leveranciers van kant-en-klare pc’s zien daardoor hun kans vaak schoon om er stevig op te bezuinigen. Toch is een goed moederbord cruciaal voor een lange levensduur van je pc. Ons advies is dan ook: doe goed onderzoek of laat je goed voorlichten door de (web)winkel waar je de aanschaf wil doen of het moederbord geschikt én kwalitatief in orde is.

©PXimport

Tip 06: Werkgeheugen

Met de geheugenprijzen van vandaag de dag is 16 GB aan werkgeheugen ons uitgangspunt voor game-pc’s en -laptops. Niet alleen is dat de sweetspot wat betreft prijs-prestatieverhouding, bij menig grote titel kom je al in de problemen wanneer je voor slechts 8 GB geheugen kiest. Wil je graag je eigen geheugenkit uitzoeken? Laat je dan niet gek maken door de genoemde snelheden van setjes geheugen, de impact daarvan op je systeem is gering. 3200 MHz biedt normaliter al optimale prestaties, en is betaalbaar.

©PXimport

Tip 07: Opslag

Hedendaagse games nemen ontzettend veel ruimte in, zo heb je voor de laatste Call of Duty maar liefst 160 GB nodig. Een laptop met enkel een kleine ssd is voor gamers dus geen optie. Als geld geen bezwaar is, gaat er niets boven een grote hoeveelheid razendsnelle (en stille) ssd-opslag, maar gamers met een strakker budget, zullen een kleine snelle ssd (256 of 512 GB) voor Windows en hun favoriete game willen combineren met een grote mechanische drive voor de overige opslag. Game-laptops komen veelal met een harde schijf van 1 TB als extra, voor een desktop-game-pc kun je daar normaliter voor zo’n 20 euro meer 2 TB van maken; absoluut geen slechte investering.

©PXimport

Tip 08: Voeding

Een laptop wordt altijd met een geschikte externe voeding geleverd, een desktop vereist een passende interne voeding. Maar ook voedingen zijn een technisch zeer complex onderwerp, waar zowel winkeliers als fabrikanten gretig misbruik van maken. Zo strooien ze graag met hoge wattages om kwaliteit te duiden, terwijl vermogen en kwaliteit twee compleet verschillende dingen zijn. Aangezien de voeding alle andere componenten van stroom moet voorzien, is juist hier de kwaliteit cruciaal. Ook hier zeggen we dus: doe goed onderzoek of stel jouw pc-leverancier kritische vragen of de gebruikte voeding wel echte A-kwaliteit voeding is. Er zijn hier en daar wat uitzonderingen, maar in de regel zit je met de bekende merken als be quiet!, Cooler Master, Corsair of Seasonic wat voeding betreft goed. Een goede voeding maakt je pc niet specifiek sneller, maar je hebt er wel veel langer plezier van.

©PXimport

Tip 09: Behuizing

De stalen doos om je componenten heen, hoe belangrijk is dat nu eigenlijk? Tot op zekere hoogte totaal niet. Zolang het systeem maar voldoende frisse lucht krijgt door de ventilatieroosters, is er eigenlijk niet veel aan de hand. Toch raden we extreme besparingen op de behuizing af, zeker als je zelf je pc in elkaar wilt zetten en niet je vingers open wilt halen aan scherpe randen of achter wilt blijven met luide fans waar je na een jaar echt niet meer tegen kunt. Voor de rest is het vooral een subjectieve zaak: wat vind je mooi en welk maatje past het best op of onder jouw bureau. Uiteraard moeten alle componenten ook passen, de specificaties van de behuizingen geven aan hoe groot je moederbord, videokaart en koeling mogen zijn.

©PXimport

Tip 10: Koeling

De meeste processors worden met adequate koeling geleverd, en de meeste degelijke behuizingen met voldoende ventilatoren voor een typische game-pc. Toch kan het geen kwaad een paar tientjes te investeren in de koeling van je pc. Dit bevordert de prestaties van de processor en houdt je systeem ook stiller. Praktisch alle recente koelers passen op recente Intel- en AMD-cpu’s, dus de keuze is vooral een kwestie van smaak, budget, en of hij in jouw gekozen behuizing past.

©PXimport

Tip 11: OS

In theorie zou je Linux op je computer kunnen draaien, maar in de praktijk kiezen gamers toch veelal voor Windows 10. Bij een laptop of kant-en-klare pc zit dit normaliter inbegrepen. Bouw je zelf je pc of laat je hem bouwen, houd dan rekening met de kosten voor de Windows-licentie, zo’n 100 euro. Ben je avontuurlijk ingesteld, prijsvergelijkers en zelfs Google Shopping staan vol met goedkopere alternatieven vanaf 10 euro. Uit ervaring werken ze meestal prima, maar je kunt zeker wel je vraagtekens stellen over de legaliteit en de manier waarop die codes worden verkregen.

Tip 12: Bouw zelf

Je eigen laptop bouwen is nagenoeg onmogelijk, maar je eigen desktop-game-pc in elkaar zetten is prima te doen. Geduld en goed lezen is cruciaal, maar het internet staat vol met handleidingen en het risico is minimaal. Hoe interessant het ook klinkt om een kant-en-klare (merk-)pc uit de winkel te halen, de realiteit is dat geen enkele van dergelijke pc’s echt de ideale balans weet te bereiken tussen componenten. De meeste gebruiken zelfs verouderde onderdelen of onderdelen van matige kwaliteit en in het gunstigste geval betaal je honderden euro’s meer dan wanneer je zelf (betere!) onderdelen uitzoekt. Zie je het toch niet zitten om zelf je pc in elkaar te zetten? De meeste grote (web)winkels vragen rond de 50 à 60 euro om jouw pc in elkaar te zetten. Zo kun je een toch een pc krijgen met de beste, recente componenten voor een goede prijs, plus het feit dat je één aanspreekpunt hebt als er iets met een van de onderdelen mis blijkt te zijn.

Tip 13: Ideale game-pc

Het lijstje in het kader ‘Ideale game-pc’ is een perfect gebalanceerde, krachtige game- en allround-pc van zo’n 1.000 euro (exclusief Windows en assemblage), voorzien van echte A-klasse-componenten waarmee je alle games zeer soepel kunt spelen op een snelle monitor. Geen enkel kant-en-klaar systeem op de Nederlandse markt onder de 1.500 euro kan wat betreft prestaties en kwaliteit hieraan tippen.

Alle onderdelen zijn op het moment van schrijven op voorraad bij de drie grote Nederlandse pc-winkels (Azerty, Informatique en CD-ROM-LAND) die eveneens in staat zijn jouw systeem te assembleren en je toe te zenden. Tevens hebben ze de kennis jou van geschikte alternatieven te voorzien, mocht een onderdeel ten tijde van publicatie niet op voorraad zijn.

Wil je besparen? Een kleinere ssd of harde schijf, het achterwege laten van de (extra) koeler of een goedkopere behuizing zijn het overwegen waard. Vind je het niet erg om wat meer uit te geven, overweeg dan een krachtigere videokaart, zoals een RTX 2060 Super of RTX 2070 Super, of een grotere ssd.

Ideale game-pc

Kooptips pc’s

©PXimport

©PXimport

Kooptips accessoires

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Een 'gewoon prima' smartphone hoeft echt geen vele honderden euro's te kosten, weten we inmiddels. De nieuwe Motorola Edge 60 Fusion is daar een mooi voorbeeld van, lees je in deze review. Voor een adviesprijs van 329 euro krijg je een telefoon die luxe oogt, fijne specificaties heeft en zes jaar updates ontvangt.

De Edge 60 Fusion is het goedkoopste model in Motorola's Edge 60-serie en verkrijgbaar in drie kleuren: blauw, roze en het geteste turquoise. Niet de meeste alledaagse kleuren voor een smartphone, en het veilige grijs, zwart en wit ontbreken. Wij kunnen dat wel waarderen.

Opvallend ontwerp

De Edge 60 Fusion valt lekker op in de saaie massa. Een hoesje kan handig zijn om de telefoon beter te beschermen, maar is niet nodig voor grip. De nepleren achterkant biedt namelijk veel grip. Motorola schermt bovendien met een MIL-STD-810H-certificering, die aangeeft dat de Edge 60 Fusion niet stuk zou moeten gaan door een val van maximaal 1,2 meter hoogte.

©Rens Blom

De Edge 60 Fusion valt lekker op.

De gebruikservaring van de Motorola-smartphone is uitstekend. Met 178 gram is het toestel relatief licht, door de gekromde randen aan de zijkanten heb je het idee dat je een hele dure telefoon in handen hebt en het 6,67 inch-oledscherm ziet ook heel goed uit. De verversingssnelheid is 120 Hz en de resolutie wat hoger dan Full-HD, waardoor het scherm scherp oogt.

Complete smartphone

We zijn ook blij dat Motorola de scherp geprijsde smartphone zo compleet heeft gemaakt. De Edge 60 Fusion is bijvoorbeeld waterbestendig, ondersteunt een e-sim en heeft lekker veel (256 GB) opslagcapaciteit. Ook het werkgeheugen is van gebruikelijke grootte (8 GB) en de gangbare accucapaciteit van 5200 mAh levert een meer dan prima accuduur op. Wij kunnen de smartphone bij redelijk intensief gebruik, ook buiten de deur, zeker een lange dag gebruiken. 's Avonds opladen kan, maar de volgende ochtend redt het toestel ook.

©Rens Blom

Het grote scherm ziet er goed uit

Je dient wel zelf een oplaadadapter te regelen, en het liefst een krachtige. Motorola levert – vanwege nieuwe EU-wetgeving – namelijk alleen een usb-c-kabel in de doos van de Edge 60 Fusion mee. Met de juiste adapter kan de smartphone overigens lekker rap opladen, namelijk met 68 watt. Wat dat zegt? Dat het drie kwartier duurt om de telefoon van 0 naar 100 procent te brengen.

Is de Edge 60 Fusion zonder compromissen? Nee. De gebruikte MediaTek-processor is niet zo snel, waardoor de telefoon ons af en toe niet kan bijhouden. Geen ramp, maar wel een aandachtspunt. Toestellen worden door de jaren heen namelijk wat trager door alle apps en bestanden die je erop hebt gezet, en de Edge 60 Fusion is dus vanaf dag één al niet de snelste in zijn segment.

©Rens Blom

Camera's

De camera's van de smartphone zijn wat verwarrend. Achterop lijken drie cameralenzen te zitten, aangevuld met een flitser. Er zijn echter maar twee camera's: een hoofdcamera en een groothoekcamera. De Edge 60 Fusion kan ook inzoomen, maar gebruikt daar zijn hoofdcamera voor. Hoewel de camera's prima zijn gelet op de prijs, merken we duidelijk dat duurdere smartphones betere kiekjes schieten. Een begrijpelijk compromis, en we zijn blij dat Motorola de groothoeklens voorzien heeft van een macrofunctie, om van heel dichtbij te fotograferen. Dat kunnen lang niet alle telefoons in dit prijssegment.

Hieronder zie je twee fotoseries met van links naar rechts de hoofdcamera, groothoekcamera en zoomfunctie (2x) aan het werk.

©Rens Blom

©Rens Blom

Zes jaar updates

Prettig aan de Motorola Edge 60 Fusion is dat de telefoon drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates krijgt. Je kunt het toestel dus heel lang veilig gebruiken. Motorola installeert ook heel wat AI-functies op het toestel. Sommige functies zijn nuttig, andere niet. Vertrouwd prettig blijven de gebaren om de smartphone efficiënt te bedienen. Motorola's tijdlijn met artikelen in allerlei categorieën toont ons om onduidelijke redenen alleen Engelstalige content, aangevuld met advertenties. Google's nieuwsfeed blijft dus relevanter.

©Rens Blom

Sommige onderdelen van Motorola's software bevallen goed, andere delen minder.

Conclusie: Motorola Edge 60 Fusion kopen?

De Motorola Edge 60 Fusion is niet de snelste smartphone in zijn prijsklasse, maar scoort op alle andere belangrijke punten wel (erg) goed. We zijn ook blij met het updatebeleid van zes jaar. Voor iets meer dan 300 euro koop je zo een telefoon waar je veel plezier aan kunt beleven.

WhatsApp is de meest geïnstalleerde app op Nederlandse smartphones, gevolgd door Google Maps, DigiD en YouTube. Dat blijkt uit het Mobile App Trends Report 2025 van Framna. Voor dit rapport zijn 600 apps geanalyseerd en 9.000 gebruikers ondervraagd.

Praktisch wint het van nieuws

De Top 20 laat een duidelijke voorkeur zien voor praktische apps, zoals 9292, NS, PostNL en Buienradar. Ook supermarktapps als die van Albert Heijn en Lidl Plus zijn vertegenwoordigd; terwijl ook Marktplaats, Bol en Spotify populair zijn.Nieuwsapps van onder andere NU.nl, NOS en De Telegraaf ontbreken. Daarin verschilt Nederland bijvoorbeeld van Scandinavische landen als Zweden en Denemarken, waarin de categorie nieuwsapps sterker scoort.

Kijken we naar sociale media, dan staan Facebook, Instagram en LinkedIn wel in de Top 20, maar TikTok ontbreekt.

Hoge waardering ≠ (automatisch) vaak geïnstalleerd

Framna keek niet alleen naar hoeveel een app wordt geïnstalleerd, maar ook naar de mate van waardering. De zogeheten "App Pulse-score" is gebaseerd op tevredenheid, gebruikswaarde, relevantie en het imago van de aanbieder. Op basis van die score staan WhatsApp, Spotify en ChatGPT bovenaan. Opvallend: sommige apps met een hoge App Pulse-score – zoals ChatGPT en Teletekst – komen niet voor in de lijst van meest geïnstalleerde apps.

WhatsApp niet weg te denken

WhatsApp is met een gebruikspercentage van 97 procent met afstand de populairste app in Nederland. De app wordt zowel privé als zakelijk gebruikt, onder meer voor klantenservice, groepsgesprekken en afspraakherinneringen. Daarmee speelt WhatsApp een centrale rol in de digitale communicatie van veel Nederlanders.

DigiD en Tikkie onmisbaar geworden

Ook DigiD en Tikkie zijn breed ingeburgerd. DigiD is de standaard geworden voor online toegang tot overheidsdiensten en zorginstanties. Tikkie wordt veel gebruikt voor het eenvoudig terugbetalen van bedragen onderling. Beide apps combineren gebruiksgemak met een duidelijke functie, waardoor ze inmiddels voor veel gebruikers tot de vaste uitrusting van hun telefoon behoren.

Social media dagelijks het meest geopend

In het onderzoek is ook gekeken naar het daadwerkelijke gebruik van apps. Social media worden het vaakst dagelijks geopend (door 62 procent van de ondervraagden), gevolgd door nieuwsapps (61 procent), financiële apps (31 procent) en entertainmentapps (28 procent). Toch halen nieuwsapps de top 20 van meest gebruikte apps niet.

De 20 meest gedownloade apps in Nederland

1: WhatsApp

2: Google Maps

3: DigiD

4: YouTube

5: Facebook

6: Marktplaats

7: Instagram

8: Albert Heijn

9: Spotify

10: Bol

11: PostNL

12: Messenger

13: NS

14: Netflix

15: Buienradar

16: Tikkie

17: Lidl Plus

18: LinkedIn

19: 9292

20: ING