Of je nu wilt genieten van een betere game-ervaring, een mega-aanbod aan (betaalbare en gratis) spellen, of je je gamemonster ook wilt kunnen gebruiken voor je werk of studie, een goede game-pc moet veelzijdiger zijn dan een console. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf ervan?

Tip 01: Desktop of laptop?

De keuze tussen een desktop of laptop is persoonlijk. Een laptop is gemakkelijk mee te nemen, daar waar een desktop-pc zijn eigen plek in huis nodig heeft. Een desktop biedt echter meer performance voor zijn geld, is eenvoudig uit te breiden of te upgraden, laat zich makkelijker repareren als er wat is, is stiller en biedt met een grotere monitor een gezondere game-houding. Ons advies: overweeg een desktop-pc tenzij mobiliteit écht noodzakelijk is. Hoewel je bij laptops niet elk onderdeel zelf kunt kiezen, zijn de komende tips wel degelijk het lezen waard.

©PXimport

Tip 02: Videokaart

De videokaart is het hart van je game-pc of -laptop en bepaalt voor het grootste deel hoe soepel spellen lopen. Staar je niet blind op de hoeveelheid geheugen dat de videokaart heeft, dat zegt slechts beperkt iets over de prestaties en veel verkopers maken daar misbruik van. Een GeForce GTX 1650 Super is een goed uitgangspunt voor een budget-game-pc, een RTX 2070 (Super) is fijn voor een premium-game-pc of -laptop.

Tip 03: Beeldscherm

Tijdens het gamen kijk je constant naar je beeldscherm, een goed scherm is daarom goud waard. Voor gamers is vooral snelheid belangrijk, een snelheid van 144 Hz of sneller is merkbaar fijner om op te gamen en naar te kijken. Een ips-paneel heeft de voorkeur boven een tn-paneel vanwege de betere beeldkwaliteit. Tegenwoordig is zo’n scherm in game-laptops ook wel de standaard. Gebruik je je (desktop-)game-pc ook voor creatieve taken, dan is een snel scherm met hogere resolutie (1440p) gewenst. Let op dat je daarvoor dan wel een extra sterke videokaart moet hebben, zoals een GeForce RTX 2070 Super. Laptops met snelle schermen én hoge resolutie zijn er vooralsnog niet.

©PXimport

Tip 04: Processor

Na de videokaart is de processor het belangrijkste interne onderdeel van je pc om games soepel te laten lopen. Moderne games drukken zelfs de recente quadcore-processors tegen hun limieten aan, dus voor zowel desktop-pc’s als laptops zoeken we het liefst een krachtige cpu met 6 of 8 cores. Voor desktops zijn dat Intel Core i5 (9600 of hoger), i7 of i9 uit de 9e of 10e generatie, en Ryzen 5 (3600 of hoger), Ryzen 7 of Ryzen 9 uit de 3000-serie. Voor laptops zijn dat Intel Core i7- of i9-processors uit de 9e of 10e generatie, of AMD Ryzen processors uit de 4000-series. Voor videobewerking heeft het nut om veel geld in de processor te investeren, gebruik je de pc voornamelijk voor gamen, dan doen de suggesties niet veel voor elkaar onder.

©PXimport

Tip 05: Moederbord

Een goed moederbord uitzoeken voor je game-pc is een lastige taak. Hij moet bij je gekozen processor aansluiten, en het kaf van het koren scheiden vereist diepgaande kennis over componenten. Leveranciers van kant-en-klare pc’s zien daardoor hun kans vaak schoon om er stevig op te bezuinigen. Toch is een goed moederbord cruciaal voor een lange levensduur van je pc. Ons advies is dan ook: doe goed onderzoek of laat je goed voorlichten door de (web)winkel waar je de aanschaf wil doen of het moederbord geschikt én kwalitatief in orde is.

©PXimport

Tip 06: Werkgeheugen

Met de geheugenprijzen van vandaag de dag is 16 GB aan werkgeheugen ons uitgangspunt voor game-pc’s en -laptops. Niet alleen is dat de sweetspot wat betreft prijs-prestatieverhouding, bij menig grote titel kom je al in de problemen wanneer je voor slechts 8 GB geheugen kiest. Wil je graag je eigen geheugenkit uitzoeken? Laat je dan niet gek maken door de genoemde snelheden van setjes geheugen, de impact daarvan op je systeem is gering. 3200 MHz biedt normaliter al optimale prestaties, en is betaalbaar.

©PXimport

Tip 07: Opslag

Hedendaagse games nemen ontzettend veel ruimte in, zo heb je voor de laatste Call of Duty maar liefst 160 GB nodig. Een laptop met enkel een kleine ssd is voor gamers dus geen optie. Als geld geen bezwaar is, gaat er niets boven een grote hoeveelheid razendsnelle (en stille) ssd-opslag, maar gamers met een strakker budget, zullen een kleine snelle ssd (256 of 512 GB) voor Windows en hun favoriete game willen combineren met een grote mechanische drive voor de overige opslag. Game-laptops komen veelal met een harde schijf van 1 TB als extra, voor een desktop-game-pc kun je daar normaliter voor zo’n 20 euro meer 2 TB van maken; absoluut geen slechte investering.

©PXimport

Tip 08: Voeding

Een laptop wordt altijd met een geschikte externe voeding geleverd, een desktop vereist een passende interne voeding. Maar ook voedingen zijn een technisch zeer complex onderwerp, waar zowel winkeliers als fabrikanten gretig misbruik van maken. Zo strooien ze graag met hoge wattages om kwaliteit te duiden, terwijl vermogen en kwaliteit twee compleet verschillende dingen zijn. Aangezien de voeding alle andere componenten van stroom moet voorzien, is juist hier de kwaliteit cruciaal. Ook hier zeggen we dus: doe goed onderzoek of stel jouw pc-leverancier kritische vragen of de gebruikte voeding wel echte A-kwaliteit voeding is. Er zijn hier en daar wat uitzonderingen, maar in de regel zit je met de bekende merken als be quiet!, Cooler Master, Corsair of Seasonic wat voeding betreft goed. Een goede voeding maakt je pc niet specifiek sneller, maar je hebt er wel veel langer plezier van.

©PXimport

Tip 09: Behuizing

De stalen doos om je componenten heen, hoe belangrijk is dat nu eigenlijk? Tot op zekere hoogte totaal niet. Zolang het systeem maar voldoende frisse lucht krijgt door de ventilatieroosters, is er eigenlijk niet veel aan de hand. Toch raden we extreme besparingen op de behuizing af, zeker als je zelf je pc in elkaar wilt zetten en niet je vingers open wilt halen aan scherpe randen of achter wilt blijven met luide fans waar je na een jaar echt niet meer tegen kunt. Voor de rest is het vooral een subjectieve zaak: wat vind je mooi en welk maatje past het best op of onder jouw bureau. Uiteraard moeten alle componenten ook passen, de specificaties van de behuizingen geven aan hoe groot je moederbord, videokaart en koeling mogen zijn.

©PXimport

Tip 10: Koeling

De meeste processors worden met adequate koeling geleverd, en de meeste degelijke behuizingen met voldoende ventilatoren voor een typische game-pc. Toch kan het geen kwaad een paar tientjes te investeren in de koeling van je pc. Dit bevordert de prestaties van de processor en houdt je systeem ook stiller. Praktisch alle recente koelers passen op recente Intel- en AMD-cpu’s, dus de keuze is vooral een kwestie van smaak, budget, en of hij in jouw gekozen behuizing past.

©PXimport

Tip 11: OS

In theorie zou je Linux op je computer kunnen draaien, maar in de praktijk kiezen gamers toch veelal voor Windows 10. Bij een laptop of kant-en-klare pc zit dit normaliter inbegrepen. Bouw je zelf je pc of laat je hem bouwen, houd dan rekening met de kosten voor de Windows-licentie, zo’n 100 euro. Ben je avontuurlijk ingesteld, prijsvergelijkers en zelfs Google Shopping staan vol met goedkopere alternatieven vanaf 10 euro. Uit ervaring werken ze meestal prima, maar je kunt zeker wel je vraagtekens stellen over de legaliteit en de manier waarop die codes worden verkregen.

Tip 12: Bouw zelf

Je eigen laptop bouwen is nagenoeg onmogelijk, maar je eigen desktop-game-pc in elkaar zetten is prima te doen. Geduld en goed lezen is cruciaal, maar het internet staat vol met handleidingen en het risico is minimaal. Hoe interessant het ook klinkt om een kant-en-klare (merk-)pc uit de winkel te halen, de realiteit is dat geen enkele van dergelijke pc’s echt de ideale balans weet te bereiken tussen componenten. De meeste gebruiken zelfs verouderde onderdelen of onderdelen van matige kwaliteit en in het gunstigste geval betaal je honderden euro’s meer dan wanneer je zelf (betere!) onderdelen uitzoekt. Zie je het toch niet zitten om zelf je pc in elkaar te zetten? De meeste grote (web)winkels vragen rond de 50 à 60 euro om jouw pc in elkaar te zetten. Zo kun je een toch een pc krijgen met de beste, recente componenten voor een goede prijs, plus het feit dat je één aanspreekpunt hebt als er iets met een van de onderdelen mis blijkt te zijn.

Tip 13: Ideale game-pc

Het lijstje in het kader ‘Ideale game-pc’ is een perfect gebalanceerde, krachtige game- en allround-pc van zo’n 1.000 euro (exclusief Windows en assemblage), voorzien van echte A-klasse-componenten waarmee je alle games zeer soepel kunt spelen op een snelle monitor. Geen enkel kant-en-klaar systeem op de Nederlandse markt onder de 1.500 euro kan wat betreft prestaties en kwaliteit hieraan tippen.

Alle onderdelen zijn op het moment van schrijven op voorraad bij de drie grote Nederlandse pc-winkels (Azerty, Informatique en CD-ROM-LAND) die eveneens in staat zijn jouw systeem te assembleren en je toe te zenden. Tevens hebben ze de kennis jou van geschikte alternatieven te voorzien, mocht een onderdeel ten tijde van publicatie niet op voorraad zijn.

Wil je besparen? Een kleinere ssd of harde schijf, het achterwege laten van de (extra) koeler of een goedkopere behuizing zijn het overwegen waard. Vind je het niet erg om wat meer uit te geven, overweeg dan een krachtigere videokaart, zoals een RTX 2060 Super of RTX 2070 Super, of een grotere ssd.

Ideale game-pc

Kooptips pc’s

©PXimport

©PXimport

Kooptips accessoires

©PXimport

©PXimport

©PXimport

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.