Apple bracht vorig jaar de eerste producten met de eigen M1-processor uit waaronder de 13inch-variant van de MacBook Pro. Met de 14- en 16inch-uitvoeringen gaat Apple verder op de ingeslagen weg en biedt het met de M1 Pro en M1 Max nog snellere chips. Wij hebben de nieuwe MacBook Pro 16-inch getest.

Waar de 13 inch MacBook Pro en MacBook Air met M1-processor hetzelfde ontwerp had als hun Intel-voorgangers, komt Apple voor de krachtigere 14- en 16inch-modellen met een nieuw ontwerp. Dat laat zich omschrijven als iets grover en hoekiger dan de voorgangers. Wij hebben de 16inch-uitvoering getest en die is wat dikker en zwaarder dan de 16inch-uitvoering met Intel-processor. 

©PXimport

©PXimport

De laptop weegt 2,17 kilogram. Hiermee is de MacBook Pro geen overdreven zware laptop voor een workstation, maar heel licht kun je hem in de huidige markt natuurlijk ook niet noemen. De laptop is met 1,68 centimeter gelukkig wel relatief dun. Je kunt hem dan ook zonder problemen meenemen in je laptoprugzak.

©PXimport

©PXimport

Meer aansluitingen

Dat de MacBook Pro nu wat dikker is, heeft voor veel gebruikers wel voordelen. Want waar de voorgaande generatie enkel usb-c-aansluitingen had, heeft het nieuwe model drie usb-c-poorten (Thunderbolt 4), hdmi en een SDXC-kaartlezer. Je krijgt dus één usb-c-poort minder dan bij het voorgaande model, maar een heel groot probleem is dat niet. Je houdt in veel situaties namelijk net zoveel usb-c-poorten vrij als op het vorige model en je hebt geen adapter meer nodig voor hdmi. 

De hdmi-poort ondersteunt hdmi 2.0 en niet de allernieuwste hdmi 2.1-standaard. Dat betekent dat je maximaal een 4K-scherm met een verversingssnelheid van 60 Hz via hdmi kunt aansluiten. Een heel groot probleem is dat niet, betere schermen kun je immers via de usb-c-aansluitingen aansluiten die ondersteuning bieden voor DisplayPort. 

Hdmi is in de praktijk meer bedoeld voor bijvoorbeeld presentaties, veel projectors en televisies hebben immers een hdmi-aansluiting.

©PXimport

©PXimport

MagSafe is terug

Niet alleen krijg je voor die ontbrekende usb-c-poort een hdmi-aansluiting terug, opladen gaat nu ook weer als vanouds via de MagSafe-aansluiting. Hiervoor wordt een kabel meegeleverd die op de meegeleverde usb-c-lader past. Opladen kan overigens ook via een usb-c-poort, dus je kunt deze MacBook Pro ook met een usb-c-dockingstation gebruiken. De MagSafe-aansluiting ondersteunt op het 16inch-model echter snelladen met 140 watt waar laden via een usb-c-kabel met maximaal 100 watt gaat. 

MagSafe werkt hetzelfde als op oudere MacBooks en de plug lijkt veel op MagSafe 2, maar is net anders. Oudere MagSafe-laders passen dus niet. De meegeleverde MagSafe-kabel is opvallend soepel en afgewerkt met textiel. De hoge soepelheid maakt dat de kabel nooit in de weg zit. Hopelijk is hiermee ook de kabelbreuk die de vorige generaties MagSafe plaagden eindelijk verleden tijd. Je kunt in ieder geval weer struikelen over de laadkabel zonder dat de MacBook direct op de grond valt.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

M1 met meer cores

Op het scherm na zijn zowel de 14- als 16inch-uitvoering met dezelfde specificaties leverbaar. Het belangrijkste van die specificaties is natuurlijk de nieuwe processor in de vorm van een M1 Pro of M1 Max waarbij er van zowel de Pro als Max twee varianten zijn. De chips zijn gebaseerd op de M1 die Apple vorig jaar uitbracht en bevat dezelfde cpu- en gpu-cores, maar dan in alle gevallen meer stuks.

De M1 Pro is er in een variant met 8 of 10 cpu-cores waarbij er respectievelijk zes of acht van het snelle type zijn en twee van het langzamere energiezuinigere type. De Pro bevat daarnaast 14 of 16 gpu-cores. De M1 Max heeft altijd een cpu met 10 cores (acht van het snelle type en twee van de langzamere variant). Het verschil tussen beide varianten van de Max zit in de gpu waarbij er 24 of 32 gpu-cores geplaatst zijn.

Apple stuurde ons een variant met de snelste M1 Max en het gaat zelfs om de vrijwel duurste uitvoering die je kunt kopen met een kostprijs van 5459 euro. Deze uitvoering is naast de M1 Max met 32core-gpu voorzien van 64 GB RAM en 4 TB opslag. Alleen de opslag zou eventueel nog één stap omhoog kunnen naar 8 TB.

©PXimport

Geen Touch Bar meer

Het toetsenbord valt door twee veranderingen direct op. Ten eerste is de Touch Bar verdwenen, het aanraakgevoelige scherm dat de functietoetsen verving. Die Touch Bar bood contextgevoelige knoppen, maar was geen groot succes omdat ontwikkelaars er weinig mee deden in hun applicaties. De nieuwe MacBook Pro’s hebben dan ook weer gewoon ouderwetse functietoetsen en die zijn bovendien uitgevoerd in volledig formaat. Dat zijn functioneel overigens wellicht andere functietoetsen als dat je van een oudere MacBook Pro gewend bent.

Apple heeft gekozen voor dezelfde functies als we een jaar geleden op de MacBook Air met M1-processor zagen en geeft je toetsen voor de zoekfunctie, niet storen-modus en dicteren. Toetsen die je op oudere MacBooks zag voor Launchpad en het regelen van de toetsverlichting ontbreken dan weer. Toetsverlichting regel je via een pictogram in de menubalk.

©PXimport

©PXimport

Iets anders dat opvalt aan het toetsenbord is dat de ruimte tussen de toetsen nu ook zwart is. Het is gelukkig alleen een optische verandering, want de bovenkant van de MacBook is nog altijd één geheel. Het zwarte gedeelte is dus geen los toetsenbord met rondom naden zoals je bij sommige goedkopere laptops weleens ziet. Het tikcomfort van de toetsen is goed en vergelijkbaar met de 13inch-uitvoering van de MacBook Pro en Air met M1-processor.

Vergeleken met de meeste Windows-laptops valt op dat je nog altijd wat minder travel krijgt, maar dat de klik weer wat duidelijker voelt. Nu de MacBook Pro weer wat robuuster is, had iets meer travel wellicht wel prettig en mogelijk geweest.

De Force-Touch touchpad is met een afmeting van 16 bij 10 centimeter enorm en werkt uitstekend. De touchpad simuleert een fysieke klik overtuigend en het blijf indrukwekkend dat je die klik door het ontbreken van een scharnier overal op de touchpad kunt maken. Multitouchgebaren worden goed herkend, Apples touchpad blijft kortom de beste op de markt.

Naast het toetsenbord vind je de luidsprekergrills. Het geluidsysteem bestaat uit zes speakers (twee tweeters en vier woofers) en klinkt uitstekend. Ook bij luider volume blijft het geheel goed klinken.

Scherm met mini-leds

De MacBook Pro is voorzien van een scherm dat Apple Liquid Retina XDR noemt. Het gaat om een ips-scherm met een resolutie van 3456 x 2234 pixels. Het scherm ziet er indrukwekkend uit en dat komt voor en groot gedeelte door de backlighttechnologie. De achtergrondverlichting bestaat uit 10.216 mini-leds die gegroepeerd zijn in 2554 dimmingzones die individueel van elkaar gedimd kunnen worden. Uitgaande van vierkante zones zou je hiermee ongeveer een ‘resolutie’ van zo’n 63 x 41 zones hebben (het scherm heeft een notch zonder zones). 

In de praktijk heb je hiermee een scherm dat de eigenschappen van een oled-scherm vrijwel benadert: het contrast is uitstekend en zwart is gewoon zwart. Alleen als je er echt naar op zoek gaat, zul je wat blooming (lichtschittering) zien om lichte objecten tegen een donkere achtergrond omdat objecten nu eenmaal niet perfect aansluiten bij de dimmingzones.

©PXimport

Vergeleken met de doorsnee laptop heeft de MacBook Pro een helder scherm, maar misschien niet zo fel als je op basis van de specificaties zou verwachten. Apple meldt in de specificaties op de website dat het scherm een helderheid tot 1000 nits heeft met een piekhelderheid van 1600 nits. Wie op basis van deze specificaties een superhelder scherm verwacht dat ook in zonlicht uitstekend afleesbaar is, komt misschien een beetje bedrogen uit.

In de dagelijkse praktijk heeft deze MacBook Pro net als voorgaande modellen namelijk een scherm met een helderheid van 500 nits. Bij bijvoorbeeld browsen of tekstverwerking is het beeld dus niet bijvoorbeeld twee keer zo helder als bij de vorige generatie MacBooks. De genoemde hogere helderheid van zowel 1000 als 1600 nits wordt alleen gebruikt bij de weergave van HDR-content zoals video’s en foto’s. 

Als je een HDR-video op bijvoorbeeld Youtube bekijkt, dan spat de content echt van het scherm met felle highlights in het materiaal. Dat ziet er fantastisch uit. Tijdens het testen liepen we net als andere gebruikers tegen een probleem aan waarbij weergave van HDR op YouTube de MacBook Pro laat crashen als je de pagina scrolt. Waarschijnlijk wordt dit met een update verholpen. Heb je geen behoefte aan HDR, dan kun je HDR via de instellingen ook volledig uitschakelen.

De notch

Misschien nog opvallender dan de mini-leds-achtergrondverlichting is dat Apple de webcam net als op de iPhones in een notch verwerkt heeft. Hierdoor kan de rest van de schermrand zo dun mogelijk zijn. Die notch staat in macOS midden in de menubalk bovenin beeld. De notch geeft meer ruimte voor de camera en Apple heeft daardoor een Full-HD-variant kunnen plaatsen. Die camera biedt echt een veel betere beeldkwaliteit dan de camera’s in de voorgaande MacBooks.

Die voorgaande MacBook boden overigens al een betere beeldkwaliteit dan de meeste Windows-laptops en met deze nieuwe camera is het verschil echt heel groot. Het beeld op deze MacBook Pro is scherp, de kleuren zijn goed en de camera kan omgaan met slechtere lichtomstandigheden waardoor je altijd goed in beeld bent. Erg prettig nu webcams veelvuldig gebruikt worden. Helaas betekent de toegenomen ruimte voor de webcam niet dat er net als op de iPhone is voorzien in gezichtsherkenning, iets dat veel nieuwe Windows-laptops tegenwoordig wel hebben. 

©PXimport

Snel inloggen biedt deze MacBook Pro met een vingerafdrukscanner. Je verliest door de notch overigens geen beeldoppervlak ten opzichte van oudere MacBooks, want de schermverhouding is op de nieuwe MacBook Pro 16:10,34 in plaats van 16:10. Apple heeft het scherm dus iets hoger gemaakt en in deze ruimte vervolgens zowel de menubalk als de notch verwerkt.

Als je de laptop voor het eerst ziet, valt die notch uiteraard even op. In het gebruik zie je de notch al snel niet meer. In de meeste applicaties heb je er ook weinig last van en worden menu-items en pictogrammen netjes naast de notch getoond. Softwarematig bestaat er echter wel zoiets als ‘onder’ de notch, zo kun je bijvoorbeeld altijd de muiscursor ‘onder’ de notch bewegen. Er zijn dan ook door gebruikers applicaties gevonden die toch menu-items onder de notch tonen. Zulk gedrag kan voorkomen worden door de ontwikkelaar met een update.

Gebruik je echter een app die niet aangepast is en door de notch onbruikbaar is, dan zit er een workaround in macOS waarmee je een applicatie volledig onder de notch kunt weergeven. Hierbij behoudt macOS wel de 16:10,34-beeldverhouding waardoor alle schermranden simpelweg breder worden, vergelijkbaar met hoe een oudere MacBook Pro eruit zag. Wanneer zo’n app actief is, dan geldt die kleinere beeldweergave voor het hele besturingssysteem en alle applicaties. Het is overigens niet mogelijk om de kleinere beeldweergave via de instellingen van macOS altijd af te dwingen. 

De verwachting van Apple is dat de meeste ontwikkelaars hun applicaties snel geschikt zullen maken voor de notch. Mocht je de notch simpelweg lelijk vinden, dan zijn er applicaties die de hele menubalk zwart maken. Omdat het zwart op het gebruikte scherm door de mini-led achtergrondverlichting echt zwart is, valt de camera dan volledig weg. Alleen als je er zelf een lamp op schijnt, zie je dan nog verschil.

©PXimport

Prestaties

Qua prestaties scoort de M1 Max logischerwijs een flink stuk beter dan de normale M1 die we een jaar geleden getest hebben. Voor multicore-doeleinden althans, want voor single-core-benchmarks zijn de scores vrijwel identiek aan de normale M1. Het gaat dan ook om dezelfde processorcores. Zo scoort de M1 Max 1787 punten in de single-core-test van Geekbench 5 en dat is vrijwel identiek aan de 1723 punten die de M1 neerzet. In de multicore-test laat de M1 Max zijn kracht zien, want 12781 punten is veel hoger dan de 7547 punten die de M1 neerzet.

In Cinebench R23 zien we hetzelfde beeld, de single core-score van 1533 punten is vrijwel hetzelfde als de 1519 punten die de M1 neerzet. De multi core-score is met 12395 punten wel veel hoger dan de 7634 punten die de M1 neerzet. De koeling is bovendien goed voor elkaar, want ook als we de benchmark langer draaien blijven de scores hetzelfde. De koeling slaat dan niet aan.  Dit is op uitzondering van de veel duurdere hoogste configuraties van de Mac Pro na simpelweg de krachtigste Mac die je nu kunt kopen. Ook de ssd zet echt uitstekende prestaties neer met een leessnelheid van 5781 MB/s en een schrijfsnelheid van 7113 MB/s.

Videobewerking kan op deze laptop in 4K of 8K met meerdere videostreams tegelijkertijd.  Grafisch is er dan ook heel wat kracht. Hoewel de MacBook Pro geen gamelaptop is, kun je er natuurlijk wel op gamen en dat gaat beter dan op welke MacBook Pro ooit dan ook. Een relatief modern spel als Shadow of The Tomb Raider kun je in Full HD (1920 x 1200) in de hoge instellingen met zo’n 85 beelden per seconden spelen. Dat is een prima score die laat zien dat er in de M1 Max ook voor spellen behoorlijk wat grafische kracht zit.

©PXimport

Voor gamen ligt dat wel ergens rond het niveau van de GeForce RTX 3060. Dat is voor spellen dus niet op het niveau van een RTX 3080 waar de ingebouwde gpu volgens Apple qua kracht mee te vergelijken is, maar daar moet bij gezegd worden dat de meeste spellen niet voor de architectuur geoptimaliseerd zijn. Bovendien kun je als je alleen wil gamen beter iets anders kopen dan een laptop die bedoeld is als workstation.

De accu van de MacBook Pro scoort uitstekend, bij normaal werken kan je meer dan een werkdag moeiteloos overleven en ook de volgende dag nog uren werken. Om de accuduur wat objectiever te testen hebben we gebruikt gemaakt van een script dat de MacBook Pro geautomatiseerd laat surfen op websites bij een schermhelderheid van ongeveer 200 nits. Hiervoor is de ARM-versie van Chrome gebruikt. In deze test haalt de MacBook Pro een accutijd van 13 uur en 29 minuten, een tijd die vrijwel overeenkomt met de door Apple zelf opgegeven cijfers.

Conclusie

De nieuwe MacBook Pro 16-inch is een uitstekende laptop. Hij is indrukwekkend krachtig, uitzonderlijk stil en heeft een goede accuduur. Ook het scherm is van topkwaliteit. Tegelijkertijd had dat ook bijna niet anders gekund, want het is ook een extreem prijzige laptop. Voor de doorsneeconsument is de MacBook pro 16-inch eigenlijk zelfs wel te goed, want de kracht die deze laptop biedt is echt bedoeld voor grafische professionals. Heb je een krachtige laptop nodig voor (professioneel) grafisch werk en gebruik je macOS, dan is dit zonder twijfel de laptop die je moet kopen. Als je per se een 16inch-scherm wil hebben, dan is dit wel je enige keuze bij Apple.

Modder op het frame, zand tussen de ketting en natte bladeren in je spatbord: na een paar ritten zit je e-bike vaak flink onder het vuil. Even met een doekje erover is niet genoeg. Sterker nog, dat kan juist schade veroorzaken. Met de juiste aanpak houd je je fiets langer mooi én technisch in topconditie.

Lees ook: Fietsendragers: trekhaak, dak of achterklep? Dit moet je weten

Zand en modder zijn vijanden van je elektrische fiets. En dan bedoelen we niet omdat ze zorgen dat je fiets er vies uitziet, maar vooral omdat vuildeeltjes werken als schuurpapier. Ze vreten zich langzaam in je ketting, tandwielen en lagers. Snel even schoonmaken lijkt dan logisch, maar met een spons of doekje maak je het soms alleen maar erger. Als daar vuil in blijft zitten, kras je ongemerkt over het frame of display.

Geen hogedruk, wel stromend water

Afspoelen met stromend water werkt goed. Dat kan met een tuinslang of – nog beter – met een mobiele reiniger met ingebouwde watertank. Deze reinigers werken met een lage druk van ongeveer 5 tot 10 bar. Dat is voldoende om vuil weg te spoelen, maar zacht genoeg om geen schade te veroorzaken aan lagers, afdichtingen of elektronica. Een hogedrukreiniger is af te raden, zeker op hoge stand: de krachtige straal – vaak 100 bar of meer – kan zorgen dat er water achter pakkingen terechtkomt en kan de coating of kabels beschadigen. Gebruik je toch een hogedrukreiniger, zet hem dan op de laagste stand, houd afstand (te dichtbij en de straal kan schade veroorzaken, zelfs wanneer je hem op de laagste stand hebt gezet) en richt nooit op gevoelige onderdelen zoals de motor, trapas of accu-aansluitingen.

Gebruik altijd koud tot lauwwarm water. Heet water lijkt misschien handig om vet of vuil los te weken, maar het tast juist beschermende vet- of smeerlagen aan. Bovendien kan het door het grote temperatuurverschil schade veroorzaken aan elektrische onderdelen. Als de buitenkant van bijvoorbeeld de accu snel opwarmt terwijl de binnenkant nog koud is, kan er condens ontstaan. Dat vocht blijft opgesloten in de behuizing en vergroot de kans op roest of storingen.

Behandel na het schoonmaken de metalen contactpunten van bijvoorbeeld de accu of verlichting met een vocht- en corrosiewerende spray. Dat voorkomt oxidatie bij regen, dauw of temperatuurschommelingen.

Houd rekening met het type motor

Bij e-bikes met een middenmotor zit er extra gevoelige elektronica rond de trapas. Wees daar extra voorzichtig met borstelen en afspoelen: een zachte borstel en wat afstand houden met water voorkomt schade. Bij een voor- of achterwielmotor liggen de kwetsbare onderdelen vaak wat verder van bewegende delen af, maar voorzichtigheid blijft ook daar belangrijk.

©Kärcher

Display en accu verwijderen

Haal voor het schoonmaken de accu uit de houder en, als dat mogelijk is, het display van het stuur. Bedek de contacten tijdelijk met een stukje plastic of een beschermdopje, zodat daar geen vocht bij kan komen. Zo voorkom je kortsluiting of corrosie bij het terugplaatsen. Het display zelf maak je schoon met een droge of licht vochtige microvezeldoek – zonder schoonmaakmiddel.

Gebruik een mild schoonmaakmiddel

Een biologisch afbreekbaar fietsreinigingsmiddel is veilig voor lak, kunststof en rubbers. Vermijd agressieve schoonmaakmiddelen zoals benzine, terpentine of allesreiniger. Die kunnen afdichtingen uitdrogen of lak aantasten. Afwasmiddel lijkt onschuldig, maar breekt vetlagen af die je ketting en tandwielen juist moeten beschermen.

Let ook op de omstandigheden: maak je fiets niet schoon in de volle zon. Door de warmte verdampt het schoonmaakmiddel te snel, waardoor vlekken en strepen ontstaan.

Geef extra aandacht aan de ketting

De ketting is een van de kwetsbaarste onderdelen van je e-bike. Die kun je schoonmaken met een zachte borstel en een kettingreiniger. Er bestaan ook speciale apparaatjes waarmee je de ketting automatisch laat draaien door een bakje met reinigingsvloeistof. Na het reinigen droog je de ketting goed af en breng je nieuwe olie aan, afgestemd op droge of natte omstandigheden. Zo blijft de aandrijving soepel lopen en voorkom je slijtage.

©MD | ID.nl

Vergeet de ventielen niet

Tijdens het schoonmaken kun je met je doek of borstel per ongeluk de ventielen van je binnenbanden losmaken. Controleer na afloop even of ze nog goed vastzitten. Zo voorkom je dat je later met langzaam leeglopende banden komt te staan.

Goed drogen en nakijken

Na het schoonmaken droog je je e-bike af met een schone microvezeldoek. Besteed extra aandacht aan de accuhouder, contactpunten en lastig bereikbare plekken rond de motor. Als alles droog is, plaats je de accu terug en controleer je of de ondersteuning normaal werkt. Check ook de remmen en verlichting. Even rijden na het schoonmaken helpt je om te voelen of alles nog goed schakelt, remt en ondersteunt zoals je gewend bent. Berg je e-bike na het schoonmaken altijd droog op en bewaar de accu, als je die loshaalt, bij voorkeur op kamertemperatuur.

Tot slot

Je e-bike schoonmaken hoeft geen grote klus te zijn, als je het regelmatig en zorgvuldig doet. Spoel vuil weg met een zachte waterstraal, vermijd agressieve middelen en wees alert op gevoelige onderdelen zoals accu, motor en ketting. Extra aandacht na ritten in de regen, bij modder of in de winter voorkomt veel ellende op lange termijn. Even een paar minuten schoonmaken na het fietsen kan net het verschil maken tussen soepel doortrappen of onverwachte storingen. Kortom: een schone e-bike is niet alleen mooier, maar blijft ook beter presteren.

Een boeiende diapresentatie maken is altijd wel een uitdaging, maar met AI hoef je daar echt niet meer over te piekeren. Van brainstorming en tekstopmaak tot inhoudsoptimalisatie, sprekernotities, voice-overs en diacreatie: AI kan het allemaal.

Je hebt het vast al bedacht en geprobeerd: met AI-chatbots als ChatGPT, Bing Chat, Gemini, Claude en Grok kun je snel relevante antwoorden genereren die aansluiten bij je presentatieonderwerp. Maar er is meer mogelijk.

Je kunt bijvoorbeeld een schermafbeelding van een dia maken en deze uploaden naar een chatbot (bij ChatGPT via het paperclip- of plus-pictogram), met een prompt als ‘Genereer uitgebreid gesproken commentaar bij deze dia uit mijn powerpointpresentatie’. Nog handiger is het wellicht om je volledige pptx-bestand te uploaden en een gerichte prompt te gebruiken, zoals ‘Geef uitgebreid commentaar voor de spreker bij dia 6 over ontbossing en landgebruik’, ‘Vind op internet copyrightvrije afbeeldingen die goed passen bij dia 6’, of ‘Genereer een leuke cartoon die perfect aansluit bij dia 6’.

Er zijn natuurlijk nog andere nuttige vragen te bedenken, maar je zult wat moeten knippen en plakken om de bruikbare resultaten in je presentatie te verwerken. Daarom richten we ons vooral op AI-tools die iets nauwer samenwerken met presentatie(software), met de focus op PowerPoint.

Upload je presentatiebestand naar de AI-chatbot en vraag bijvoorbeeld om een passende afbeelding te genereren.

Copilot in PowerPoint

Gebruik je PowerPoint als onderdeel van een Microsoft 365-licentie, dan heb je aan Copilot een handige geïntegreerde AI-tool. Je kunt er als volgt mee aan de slag.

Start een nieuwe, lege PowerPoint-presentatie. Op het tabblad Start druk je in het Lint op de knop Copilot om het bijbehorende deelvenster te openen. Onderaan vind je de chatbalk voor het invoeren van prompts. Je kunt bijvoorbeeld iets vragen als ‘Creëer een voorstelling van acht dia’s rond klimaatopwarming, waarin zowel de oorzaken, gevolgen als remedies worden behandeld’. Dit levert wellicht al een (eerste) bruikbare presentatie op. Klik op het wereldbol-pictogram om Copilot internet te laten raadplegen voor je prompt. Je kunt om extra dia’s vragen, zoals ‘Voeg een extra dia toe na dia vier waarin je (geografische) relevante statistieken of tabellen opneemt die een en ander verduidelijken’. Een andere nuttige prompt is bijvoorbeeld ‘Genereer voor elke dia (uitgebreide) sprekernotities en voeg deze toe’. Deze verschijnen dan in het notitiegebied onderaan het ontwerpvenster en kunnen nog worden aangepast.

Met de ingebouwde functie Designer, op het tabblad Start, kun je snel een ander ontwerp selecteren voor een geselecteerde dia. Onderaan het Designer-deelvenster kun je op Meer ontwerpideeën zien klikken.

Deze presentatie werd in minder dan een minuut geheel door Copilot gegenereerd (met een beetje hulp van Designer).

Copilot-prompts

Wanneer je met de muisaanwijzer over een prompt gaat, verschijnt een pictogram om de prompt te bewaren. Bewaarde prompts kun je oproepen via het plusknopje op de chatbalk. Klik op Prompts weergeven en open Jouw prompts om de opgeslagen prompts snel te kunnen hergebruiken.

In de rubriek Microsoft-prompts vind je talrijke modelprompts, ingedeeld in categorieën als Maken, Vragen en Ontwerpen, en thematische secties zoals Marketing en IT.

Doe inspiratie op in de talrijke modelprompts van Microsoft.

Gamma: instellingen

Copilot is een handige tool voor het genereren van diapresentaties, maar vereist een Microsoft 365-licentie. Er zijn gelukkig alternatieven, zoals ChatGPT for PowerPoint (zie het kader ‘Invoegtoepassing’) en Gamma, dat gratis beschikbaar is, weliswaar met beperkingen.

Na aanmelding en een korte profilering kun je aan de slag. Je hebt drie startopties: Tekst plakken (om vanuit aantekeningen of andere informatie een presentatie te maken), Genereren (op basis van je prompt), en Bestand of URL importeren (om een bestaande presentatie te optimaliseren). We gaan hier uit van Genereren.

Geef aan dat het om een presentatie gaat, bepaal het aantal kaarten oftewel dia’s, met een maximum van tien in de gratis versie, en selecteer de taal. Vul je prompt in en bevestig met Overzicht genereren om een tekstueel dia-overzicht te krijgen. Je kunt direct een thema kiezen (klik ook op Meer bekijken) en bepalen hoeveel tekst er gemiddeld op de dia’s moet staan. Daarnaast kun je aangeven welke bronnen de tool mag gebruiken voor beelden, zoals Automatisch, AI-beelden (via een instelbare beeldgenerator) of Stockfoto’s (van Unsplash).

Beschrijf het onderwerp, geef het aantal dia’s op en kies een geschikt thema.

Gamma: bewerkingen

Klik na je selecties op Genereren om de eigenlijke diavoorstelling te maken, bijvoorbeeld in filmstripweergave.

Vanuit je Gamma-dashboard kun je de gegenereerde dia’s op verschillende manieren bewerken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een dia gaat, verschijnen knoppen voor het toevoegen van notities en het aanpassen van de stijl, zoals een andere accent- of achtergrondafbeelding, kleur en breedte. Via Bewerken met AI kun je de tekst langer of korter maken, opsplitsen, corrigeren, vereenvoudigen of vertalen.

Aan de rechterzijde biedt een knoppenbalk opties om elementen toe te voegen, zoals afbeeldingen, video’s, grafieken, diagrammen, formulieren en knoppen. Ook kun je een link naar een geüpload bestand insluiten. Basisblokken zoals tekst, tabellen, lijsten en interactieve knoppen kunnen worden toegevoegd en aangepast.

Ben je klaar, klik dan rechtsboven op de Deel-knop. Op het tabblad Deel kun je een link naar je online presentatie kopiëren (die ziet er als volgt uit: https://gamma.app/docs/<naam-code>). Op het tabblad Samenwerken voeg je e-mails van anderen toe zodat zij de presentatie eventueel verder kunnen optimaliseren. Je kunt je presentatie ook naar een website laten omzetten, gratis op het domein gamma.site.

Via Exporteer kun je de presentatie downloaden, onder meer als pdf of PowerPoint. In de gratis versie verschijnt een reclameknop rechtsonder de dia’s. Je kunt deze in PowerPoint desgewenst verwijderen via Beeld / Diamodel. Selecteer het knopje in de bovenste dia, verwijder het met de Delete-knop en herhaal dit voor de andere dia’s. Klik vervolgens op Modelweergave sluiten.

Je kunt je presentatie in Gamma online bewerken, maar ook (als pptx) downloaden.

Interactie: Mentimeter

Een AI-tool als Gamma is handig voor het snel genereren en bewerken van presentaties, maar voor interactieve presentaties is Mentimeter beter geschikt. Je kunt deze tool gratis gebruiken tot vijftig deelnemers per maand. Alle vraagtypes zijn beschikbaar en je kunt per presentatie een onbeperkt aantal vragen toevoegen.

Ga naar Mentimeter en creëer een account, bijvoorbeeld via Google. Na enkele profileringsvragen kun je aan de slag. Op je dashboard kun je via New Menti een quiz of enquête maken, of Start with AI gebruiken en een beschrijving invoeren, zoals ‘Creëer een Nederlandstalige quiz met vijf vragen over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.’ Kies vervolgens een kleurencombinatie en even later is je quiz met interactieve dia’s klaar.

Je kunt de inhoud en vormgeving nog aanpassen. Wanneer je klaar bent, klik je op Share en voeg je de bijbehorende link of QR-code toe aan je presentatie. Zodra alle deelnemers zich via www.menti.com met de juiste code hebben aangemeld, start je de quiz met Present en stuur je deze verder aan.

Voor een betere integratie met je presentatie kun je in PowerPoint naar Start / Invoegtoepassingen gaan, Mentimeter voor PowerPoint selecteren en je quiz of poll direct in je presentatie laden.

Je quiz-ontwerp in Mentimeter en het mobiele scherm van een deelnemer.

Visuals

Ben je op zoek naar leuke afbeeldingen, dan kun je ChatGPT met Dall-E gebruiken, maar voor creatieve visuals is Microsoft Designer vaak beter geschikt. Je hebt hiervoor een Microsoft-account nodig, bij voorkeur met een 365-abonnement voor extra maandelijkse tegoeden. Op https://account.microsoft.com kun je het saldo hiervan controleren.

Meld je aan bij https://designer.microsoft.com, klik op Maken met AI en scrol door het visuele aanbod. Categorieën als Afbeeldingen, Pictogrammen en Achtergronden lijken ons het meest geschikt voor diapresentaties. Selecteer een categorie, kies indien nodig een formaat zoals Breed (1792 x 1024) en voer een gedetailleerde prompt in. Bevestig met Genereren.

Je krijgt vier resultaten waaruit je kunt kiezen. Download de gewenste afbeelding in jpeg-formaat via het pijlknopje en importeer deze in PowerPoint. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken, dan klik je er met rechts erop en kies je Naar achtergrond. Via het tabblad Afbeeldingsindeling kun je de doorzichtigheid aanpassen.

Voor een opvallende openingsdia kies je in Microsoft Designer Volledig nieuw ontwerp en daarna PowerPoint cover. Je kunt een sjabloon selecteren, tekst en visuals toevoegen en meerdere ontwerpen maken. Deze kun je als afzonderlijke afbeeldingen of als pdf downloaden.

Designer weet vast enkele leuke visuals voor je presentatie uit zijn AI-hoed te toveren.

Audio

Een handige dienst om tekst naar spraak om te zetten is Elevenlabs. Maak eerst een account aan en kies Text to Speech. Plak of typ je tekst (tot 10.000 tekens in de gratis versie) en selecteer bij Settings een stem die ook in het Nederlands goed klinkt. Verder kun je hier ook het AI-model en enkele parameters instellen, zoals Speed en Stability. Klik vervolgens op Generate om de audio te beluisteren. Je kunt deze daarna downloaden als mp3-bestand.

Heb je al een eigen stemopname, dan kun je deze via de rubriek Voice Changer uploaden of je maakt hier zelf een opname via Record audio. Daarna kun je hiervoor een alternatieve stem kiezen en ook deze aangepaste opname kun je downloaden.

Ook leuk: via Sound Effects kun je op basis van je eigen prompts allerlei geluidseffecten laten genereren. Ook deze kun je weer als mp3 downloaden.

Alle audiobestanden kun je natuurlijk eenvoudig in je diapresentatie importeren en gebruiken. In PowerPoint bijvoorbeeld doe je dit via Invoegen / Audio / Audio op mijn pc.

Je kunt tekst eenvoudig naar een ingesproken opname laten omzetten.

Video

Je kunt nog een stap verdergaan en eigen tekst (bestanden) niet alleen naar gesproken tekst laten omzetten, maar ze ook door geanimeerde avatars of personages gesynchroniseerd laten uitspreken en vervolgens in je diapresentatie opnemen.

Een goede oplossing hiervoor is Synthesia (gratis met beperkingen). Meld je bij deze dienst aan en open bijvoorbeeld de rubriek Video. Kies Videos en klik rechtsboven op New video. Selecteer een sjabloon of kies Start from blank of Import PowerPoint. Bij dit laatste kun je per dia bepalen welke tekst door welke stem (ook in het Nederlands) wordt ingesproken, waarna een video van de presentaties met voice-overs wordt gecreëerd. Kies je Start from blank, dan maak je zelf scènes waarin je een zelfgekozen avatar jouw tekstscripts laat uitspreken. Ook dit is naar video om te zetten. In de gratis versie kun je van je video een link of embedcode genereren en delen. Downloaden als mp4 kan alleen in de betaalde versie.

Je eigen scripts, uitgesproken door een zelfgekozen avatar.