Een gebrek aan ambitie kunnen we Fallout 76 niet verwijten. Een gebrek aan speelbaarheid en simpelweg plezier wel. Dit is wat er gebeurt als een ontwikkelaar alleen maar bezig is met de vraag of ze iets kúnnen doen, in plaats van te bedenken of ze wel het zouden móeten doen.

Fallout 76 is namelijk het eerste deel in de serie dat altijd en alleen online speelbaar is. Ambitieus, maar die fundamentele verandering heeft er ook toe geleid dat Bethesda flink wat heeft moeten aanpassen aan de bekende formule van Fallout. Met een deel van de aanpassingen komt de ontwikkelaar nog enigszins weg, maar onder de streep wegen de baten simpelweg niet op tegen de lasten.

Net als bijna iedere Fallout-game, begin je in een veilige, ondergrondse bunker, een Vault, waar jij als een van de weinige mensen een nucleaire holocaust hebt overleefd. Terwijl je in de andere games daarna altijd op ontdekking gaat door deze verwoeste, retrofuturistische wereld waar beschaving met vallen en opstaan weer opkrabbelt, beland je in Fallout 76 in een verlaten, haast spookachtig West-Virginia waar bijna geen mens meer te vinden is.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Dooie boel

Verhalend wordt weliswaar verklaard waaróm West-Virginia alleen nog maar bevolkt wordt door mutanten en robots, maar dat doet niets af aan het feit dat de wereld van Fallout 76 erg leeg aandoet. Er zijn geen menselijke nederzettingen en quests krijg je voornamelijk via audiologs of berichten op computerterminals.

Bethesda lijkt zelf ook te beseffen dat dat het bemoeilijkt om de wereld op een logische manier te ontdekken en werpt daarom veel zijmissies voor het gemak maar in je schoot. Loop je langs een gebouw waar iets te doen is, dan verschijnt er direct een questmarker die je daarop wijst. Zelf op ontdekking gaan, wat normaal in Fallout via environmental storytelling heel erg wordt aangemoedigd, is nauwelijks meer nodig.

De afwezigheid van andere zinvolle personages verstoort ook de economie van Fallout 76. Waar je in het verleden op een logische manier via quests bottlecaps (geld) of items verdiende en daarmee dan weer broodnodige zaken als gezuiverd water en RadAway tegen stralingsziekte kocht, krijg je nu na het voltooien van quests automatisch een hele zwik items in je inventaris.

Daarnaast verliest Fallout door de afwezigheid van menselijke personages simpelweg heel veel van zijn charme. Omdat veel communicatie via audiologs gaat is het eenrichtingsverkeer. Je kunt niet meer reageren en dus ook veel minder invulling geven aan de rol die je speelt. Behulpzaam zijn, een klootzak spelen of zelfs in de huid van stripboekenheld Silver Shroud kruipen? Vergeet het maar. Zelfs radio dj’s – of je ze nou haatte of niet – wisselen de plaatjes niet meer af. Het maakt van Fallout 76 een behoorlijk zielloze ervaring.

©PXimport

Samen de Apocalyps tegemoet

Nou moet je een game natuurlijk beoordelen om wat ‘ie wel is en niet om wat ie niet is, maar Fallout 76 geeft bar weinig terug voor al die verloren facetten die Fallout 3, New Vegas en 4 juist definieerden. De grote vernieuwing is dat je in een online wereld speelt, samen met andere mensen. Met maar 24 spelers tegelijkertijd in één wereld is de kans dat je elkaar tegenkomt echter klein, zeker bij gebrek aan centrale nederzettingen die als hub dienst doen. De meeste spelers gaan volledig hun eigen gang.

Soms wordt er naar elkaar gezwaaid, in een enkel geval geschoten. Elkaar doodmaken levert echter maar een paar bottlecaps op, terwijl je het risico loopt al je Junk (waar je nieuwe items mee maakt) kwijt te raken. Elkaar uitmoorden is dus allesbehalve lucratief en gebeurt zelden. Het gebeurde ons (iets) vaker dat we kortstondig een team vormden met wildvreemden, hoewel die samenwerkingsverbanden sporadisch vruchtbaar bleken.

De plot van Fallout 76 mag dan summier zijn, het loopt wel als rode draad door je avontuur. Als iemand op een heel ander punt in het verhaal zit, kan samenwerken tot rare situaties leiden. Wij sloegen bijvoorbeeld een heel deel van de main quest over doordat we een stukje meewandelden met een groepje Duitsers, die wat verder in het verhaal waren. Je deelt een wereld, maar toch niet.

Samenspelen met je eigen vrienden werkt daarom een stuk beter, zeker als je dan samen afspreekt om bijvoorbeeld op zoek te gaan naar zijmissies in plaats van elkaars hoofdverhaal in de war te schoppen. Fallout 76 kent geen verschillende klassen zoals veel andere online rpg’s, dus verwacht niet dat je elkaar echt aanvult, maar samen in Power Armors een bende Super Mutants oprollen voelt weldegelijk goed, zeker wanneer iemand opeens een Fat Man uit zijn broekzak tovert en een Mini Nuke rondslingert. De lollige kant van Fallout komt zeker tot zijn recht met vrienden.

Het is echter moeilijk te begrijpen dat Bethesda zóveel heeft opgeofferd voor die paar sporadische momenten dat samenspelen echt voor iets unieks zorgt. Een eenvoudige drop-in drop-out multiplayermodus, zoals in games als Far Cry, had waarschijnlijk evenveel bewerkstelligd zonder de noodzakelijke opofferingen. Nu ondervind je vooral hinder van het altijd online zijn.

©PXimport

Zwevend hoofd

Want buiten de inhoudelijke concessies die gemaakt zijn om een online spelwereld te maken, zijn er ook veel technische opofferingen gemaakt. Altijd online spelen heeft merkbare consequenties voor de laadtijden en stabiliteit van het spel. Opstarten duurt lang, bij onderhoud is Fallout 76 onspeelbaar en er is lang niet altijd een driedubbele nucleaire explosie voor nodig om het spel te laten crashen.

Pauzeren kan niet en bij gebrek aan veilige havens, zoals menselijke nederzettingen, sluit je dus het liefste het spel af als je alleen maar even koffie gaat halen of naar het toilet moet. Zelfs je map raadplegen zorgt er voor dat het hele spel enkele seconden bevriest. Veel van deze zaken zien we ook bij andere games die altijd online zijn, en het is ook niet per definitie erg - mits je er tenminste een toffe ervaring voor terug krijgt. Dat is bij Fallout 76 niet het geval.

Daar bovenop wordt Fallout 76 geplaagd door andere bugs die niet per se aan de internetverbinding liggen. We zijn op vijanden gestuit die ineens met geen mogelijkheid schade konden oplopen, zagen objecten net boven de grond zweven, hebben een tijdje gespeeld als rondvliegend hoofd omdat onze outfit extreem traag inlaadde en de framerate hakkelt als je alleen maar springt.

Bugs van deze aard zijn niet vreemd voor de serie, met als belangrijk verschil dat we ze daar voor lief namen omdat het verder zo leuk was om met onze virtuele knapzak op avontuur te gaan door die prachtige dystopie. Op die goodwill kan Fallout 76 niet rekenen en dan wordt ineens pijnlijk zichtbaar hoe de techniek rammelt en kraakt.

©PXimport

Overleeft ternauwernood

Fallout 76 is daardoor een bittere pil voor Fallout-fans, maar dat betekent niet dat de game helemaal waardeloos is. Als survivalgame is het spel best interessant. De nadruk ligt in dit deel veel meer op overleven. Je krijgt bijvoorbeeld honger en dorst en kan ziek worden van bedorven eten, iets dat in andere Fallout-games hooguit een rol speelde in aparte Survival-modi.

Hoewel je via quests veel noodzakelijke items verdient, is geld over het algemeen wel schaarser. In een winkeltje nog even wat Stimpacks of RadAways inslaan is dan ook minder vanzelfsprekend. Dat soort items moet je dus veel meer in de gigantische spelwereld gaan zoeken, als een echte overlever. Reken er niet op dat je medespelers je aan eten of medicijnen helpen, want waarom zouden ze? Je bent veel meer op jezelf aangewezen.

De sporadische momenten dat Fallout 76 wél indruk maakt, ontstaan dan ook wanneer je als een soort Chuck Noland uit Cast Away maniakaal lacht als je met je laatste middelen water kookt of een maaltijd weet te maken van gemuteerde kakkerlakken die je even daarvoor kapot hebt geslagen. Of wanneer je met je Junk jouw eigen basiskamp verder uitbouwt, iets dat net even wat lekkerder werkt dan in Fallout 4.

Het zijn die momenten dat bijna alle elementen van Fallout 76 wél in elkaar klikken. Overleven in deze onvergefelijke wereld legt nog net wat meer de nadruk op hoe vernietigd de wereld van Fallout is, zonder voortdurend te ginnegappen over colamerken en de Amerikaanse consumptiemaatschappij. De vraag blijft echter: waarom moet ik daar in vredesnaam aldoor voor online zijn?

Fallout 76 is nu verkrijgbaar voor pc, Xbox One en PlayStation 4. Voor deze review is gespeeld op een PlayStation 4 Pro.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.