Assassin’s Creed Odyssey heeft zoveel content dat het in het begin overweldigt. Na verloop van tijd valt echter op hoe alles in elkaar past, hoe alle systemen samenwerken om een levende, ademende spelwereld voor te schotelen waarin je je nooit hoeft te vervelen. Ook al moet je soms zelf de krenten uit de pap vissen.

De eerste pakweg acht uur liep ik als een kip zonder kop rond in het oude Griekenland. Ik probeerde het verhaal te volgen, dat gaat over het hoofdpersonage dat zijn of haar Spartaanse familie probeert terug te vinden. Ik vocht mee in oorlogen; in elk gebied op de kaart vechten de Athenen tegen de Spartanen en jij beslist wie er wint. Ik ontmaskerde en vermoordde leden van een geheimzinnige, lugubere sekte. Ik werkte mij omhoog in een ranglijst van huurmoordenaars; er lopen er tientallen rond in de spelwereld en door ze te verslaan ontgrendel je diverse handige bonussen in de spelwereld. En natuurlijk ging ik de diverse typische AC-icoontjes op de map af, van de hoge punten op de map van waaruit je synchroniseert, tot de vele kampen, forten en gebieden waar talloze vijandelijke soldaten, bandieten en dieren op je wachten.

©PXimport

Ik raakte een beetje gestrest van bovenstaande lijst aan bezigheden. De verschillende elementen worden kort na elkaar geïntroduceerd en het was alsof ik geen orde kon scheppen in de chaos. En toen, na een uurtje of acht ploeteren, voelde ik een klik. Ik begon de meest basale optionele content te negeren en zag hoe de diverse hoofdelementen (de zoektocht naar de familie, de oorlog tussen Athene en Sparta en de mysterieuze sekte) met elkaar in verbinding staan, zowel qua verhaal als qua gameplay.

Soms nam ik een zijmissie aan die vanzelf uitmondde in een hoofdmissie. Een andere keer doodde ik een vooraanstaand persoon van Athene of Sparta om de oorlog voor een van de kampen te beslechten, maar had ik tegelijk een sektelid te pakken. Op die manier staat zoveel in de game met elkaar in verbinding en overtuigt Odyssey je van zijn spelwereld. Je voelt je een onderdeel van deze oude Griekse samenleving en belangrijker nog: je drukt er je stempel op.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Kleur de wereld

En wát voor een spelwereld. Origins is een technisch meesterwerk: een gigantische open wereld waar geen einde aan lijkt te komen. Maar het is ook nogal eentonig qua kleurgebruik, een woestijn is immers vooral vijftig tinten bruin. Odyssey barst daarentegen van de kleuren. Er is een overvloed aan weelderige fauna te vinden, er zijn grote, open zeeën om te verkennen en zeker de verschillende eilanden die daarin liggen hebben vaak een eigen uiterlijk en sfeer. De map is met gemak dubbel zo groot als die van Origins. Je bent vele tientallen uren verder voordat je elk gedeelte van de kaart hebt ingekleurd door er voet aan wal te zetten.

Vooral de bovengenoemde eilanden stelen de show. De diverse regio’s op het vasteland lopen qua setting een beetje in elkaar over – met hier en daar een indrukwekkende stad die de sleur van de vele bossen en groene vlaktes en heuvels doorbreekt – maar wanneer je een flinke tocht over zee hebt gehouden en een eiland bezoekt heb je werkelijk geen idee wat je te wachten staat. Het kan een tropisch pirateneiland zijn met een pittoresk stranddorpje, een dor stuk grond waar een slapende vulkaan is gesitueerd, of het welbekende Kreta, waar Griekse mythologieën hoogtij vieren en je de verrassendste architectuur én wezens tegenkomt. Daarbij biedt elk eiland vaak een eigen ecosysteem en missies die daarbij horen, waardoor het overzichtelijk blijft. Eigenlijk is bijna elk eiland in Odyssey een kleine open wereld op zich.

©PXimport

Maar ook op zee, terwijl je op je zelf samengestelde schip met nauwkeurig uitgekozen bemanning vaart naar waar het verhaal je ook maar heen stuurt, voel je de wind haast door je haren wapperen en voeren de zeemansliederen je mee naar een andere wereld waarin alles mogelijk is. Het varen, inclusief gevechten tussen schepen, keert terug uit Black Flag en is nóg een extra kers op de toch al rijkelijk aangeklede taart die Assassin’s Creed Odyssey heet.

Rpg je mee?

Om terug te komen op die eigen stempel: dat is het resultaat van de westerse rpg-invloeden die steeds meer overhand krijgen in de franchise. Nog meer dan in Origins voer je hier allerlei dialogen, maar krijg je nu ook regelmatig de mogelijkheid om de wending van een gesprek te beïnvloeden. Beledig een persoon en de manier waarop een missie verloopt en de beloning die aan het einde op je wacht kan zomaar veranderen. De manier waarop je hoofd- en zijmissies uitvoert heeft al net zoveel invloed op het einde van het spel; er zijn verschillende eindes die bepaald worden door jouw keuzes.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Het lijken in het begin vooral nuances, maar sommige van die keuzes hebben grote gevolgen. Je bepaalt of Athene of Sparta de overhand in een gebied krijgt door specifieke forten aan te vallen, goederen te verbranden of een vooraanstaand persoon te vermoorden. Een zijmissie op een bepaalde manier uitspelen kan de dood van de missiegever veroorzaken, waardoor hele toekomstige missies niet meer beschikbaar komen of een andere wending krijgen. Je kunt aan het begin zelfs kiezen tussen twee speelbare personages, Alexios en Kassandra, maar afgezien van het betere acteerwerk van de actrice achter Kassandra maakt dat voor het verhaal nauwelijks verschil.

In een poging nog meer avontuur in het spel te injecteren heeft Ubisoft de Exploration-modus toegevoegd. Waar de Guided-modus Assassin’s Creed is zoals je het gewend bent, daar krijg je in de Exploration-modus vaak geen icoontje om aan te geven waar je heen moet voor het klaren van een klus. Een gebied wordt grofweg beschreven en vervolgens moet je het zelf op de kaart vinden. Dit is echter binnen een half minuutje gevonden door even op de kaart te kijken en te zoeken met je adelaar wanneer je in de buurt komt, dus echt veel verschil levert dit niet op. Het is een aardige poging, maar hier had meer uit gehaald kunnen worden.

©PXimport

Aangezien Odyssey een rpg-light is, komt er ook wat grinden aan te pas. Het grootste gedeelte van de game richtte ik mij op het belangrijkste verhaallijnen: de zoektocht naar mijn familie en het uitschakelen van de sekteleden. Voor het slotstuk van dat verhaal moet je echter een behoorlijk hoog level hebben. Elk gebied heeft zoals in Origins een eigen niveau qua vijanden, en als je daar een aantal niveaus onder zit, maken ze gehakt van je. Het resultaat was dat ik met gemak tien uur bezig was met het doen van allerlei randzaken voordat ik het verhaal door kon zetten. Daardoor ontneemt Ubisoft je een beetje de keuze in hoeverre je je op het verhaal wilt richten. Tegelijkertijd ging ik daardoor nog meer van de spelwereld en de diverse zijmissies verkennen, content die ik anders had gemist. Dat was zonde geweest, want er zitten enkele zeer originele situaties in, van een aantal gevechten tegen indrukwekkende wezens tot een leuke persiflage op het battle royale-genre.

This is Sparta!

Ondanks de rpg-invloeden komt er ook genoeg actie te pas aan Odyssey. Sluipen werkt zoals je gewend bent – al gaan niet langer alle vijanden met één steek neer, met alle hectische gevolgen in een willekeurig vijandig fort van dien – maar de combat is behoorlijk uitgebreid. Het systeem uit Origins, waarbij je de schouderknoppen gebruikt om lichte en zware aanvallen in te zetten, blijft intact, maar met de skill-tree speel je allerlei speciale acties vrij die je kunt inzetten met behulp van een adrenalinemeter die zich vult tijdens gevechten.

©PXimport

Deze speciale acties zijn een geweldige toevoeging. Er zijn er meer dan een dozijn te ontgrendelen en er zijn er altijd wel een paar die bij jouw specifieke speelstijl passen. Je kunt een ‘This is Sparta!’-achtige schop uitdelen, schilden van vijanden afpakken en ze ermee op hun hoofd slaan, je zwaard met gif insmeren, in brand zetten of juist je vijanden tijdelijk verblinden om zo stilletjes weg te sluipen middenin een gevecht. Deze moves maken de combat een stuk gevarieerder dan eerdere Assassin’s Creeds. Ook leuk is dat vijanden sommige van deze moves ook tot hun beschikking hebben. Tegelijkertijd zijn er dit keer minder verdedigende opties. Je draagt immers geen schild, dus ben je aangewezen op een goed getimed pareren of tijdig wegduiken.

Waar heb ik mijn paspoort ook alweer gelaten…

Dankzij dat en meer weet Assassin’s Creed Odyssey je langdurig te vermaken. Laat de allerkleinste missies die je op vele prikborden verspreid in de spelwereld kunt vinden vooral voor wat ze zijn. De game loopt over van dat soort automatisch gegenereerde missies, een slimme manier van Ubisoft om het spel in principe oneindig speelbaar te maken, maar het voegt niets toe aan je avontuur. Laat je ook niet uit het veld slaan door het overweldigende eerste gedeelte van de game, waarin alle bovengenoemde elementen in een moordend tempo worden geïntroduceerd en je hoofd begint te tollen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Na verloop van tijd vind je je eigen flow in de game en zijn er vele tientallen uren aan avonturen te beleven die worden ondersteund door sterk uitgewerkte gameplay, de mogelijkheid om je eigen keuzes te maken en vooral een weergaloos vormgegeven spelwereld waar je in zou willen wonen. Ik overweeg op moment van schrijven serieus een vliegticket naar Griekenland te boeken. Knappe game die dat voor elkaar krijgt.

Assassin’s Creed Odyssey is vanaf 5 oktober verkrijgbaar voor pc, PlayStation 4 en Xbox One. Voor deze recensie is gespeeld op een PlayStation 4 Pro. Bekijk ook alle screenshots die we maakten tijdens het spelen.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.