Het is één van de grootste irritaties op internet: advertenties. Je kunt natuurlijk voor elk apparaat een ad-blocker in je browser installeren, maar als je ook je smartphone, slimme televisie en spelcomputer tegen reclames wilt beschermen, dan is een centrale ad-blocker veel handiger. Er zijn dure commerciële oplossingen beschikbaar, maar met een Raspberry Pi van een paar tientjes en Pi-hole bereik je exact hetzelfde. In dit artikel laten we je zien hoe makkelijk dit is.

01 Raspberry Pi aanschaffen

Voor de workshop heb je een Raspberry Pi nodig, het maakt niet uit welke versie je gebruikt. De meest recente versie is Raspberry Pi 3 Model B, die zo’n veertig euro kost. Naast de minicomputer heb je een microSD-kaartje nodig waar je de software op plaatst. Als je computer geen kaartlezer heeft, heb je ook nog een kaartlezer nodig. Daarnaast heb je een micro-usb-kabel en een usb-voeding van 2 ampère nodig. Een behuizing is optioneel, maar wel handig als je het apparaat voor langere tijd wilt inzetten.

©PXimport

02 Raspbian downloaden

Voor Pi-hole kun je het standaard besturingssysteem Raspbian installeren. Ga naar www.raspberrypi.org, klik op Downloads en vervolgens op Raspbian. Pi-hole heeft aan een gestripte versie genoeg, je kunt daarom eventueel onder Raspbian Jessie Lite op Download ZIP klikken. Als je voor de eerste keer met Raspbian aan de slag gaat, is het echter handiger om de normale versie te downloaden omdat je dan de beschikking over een desktopomgeving hebt. Na het downloaden pak je het bestand uit. In deze workshop werken we met de standaardversie van Raspbian met desktopomgeving.

03 DiskImager downloaden

Download het programma Win32DiskImager, installeer het en open het programma. Sluit de SD-kaart aan op je pc en controleer welke schijfletter de SD-kaart krijgt toegewezen. In DiskImager kijk je of de juiste letter wordt getoond en open je het Raspbian disk-image door op het mapje naast de letter te klikken. Klik op Write om het image naar de SD-kaart te kopiëren. Bevestig de actie door op Yes te klikken. Het schrijven van het besturingssysteem kan een paar minuten duren. Als het bericht Write Successful verschijnt, klik je op OK en haal je de SD-kaart uit je pc.

©PXimport

04 Raspbian installeren

Voor de eerste installatie en configuratie van Raspbian moet je een toetsenbord en monitor op je Raspberry Pi aansluiten. De monitor verbind je via een HDMI-kabel aan de aansluiting van de Raspberry Pi. Schuif vervolgens de microSD-kaart in de sleuf van je Raspberry Pi. Om de Raspberry Pi van stroom te voorzien, kun je een stroomadapter aansluiten of eventueel een usb-kabel tussen je Raspberry Pi en je pc aansluiten. Raspbian wordt gestart en regels met code verschijnen op je beeldscherm, wacht totdat het besturingssysteem zich automatisch opent.

05 Raspbian configureren

Voordat je de software Pi-hole op je Raspberry Pi zet, is het handig om even een paar instellingen in Raspbian te wijzigen. Ga naar Menu / Preferences / Raspberry Pi Configuration en geef bijvoorbeeld je locatie, tijdzone en toetsenbordindeling aan. Het is ook handig om je netwerkinstelling alvast even te configureren. Ga naar het netwerk-icoontje bovenin en kies je draadloze netwerk. Meld je aan en je hebt de Raspberry Pi met het internet verbonden. Uiteraard kun je ook een bekabelde netwerkaansluiting gebruiken.

©PXimport

SSH

06 Bestandssysteem uitbreiden

Om ervoor te zorgen dat je alle beschikbare ruimte op je SD-kaart kunt gebruiken, kun je in de terminal op de Raspberry Pi of in je SSH-client op je pc of Mac het commando sudo raspi-config typen. Selecteer Expand Filesystem en kies vervolgens voor Finish. Je moet hierna je Raspberry Pi opnieuw opstarten, kies daarom voor Yes als je gevraagd wordt dit te doen. Deze stap helpt ook vaak als je problemen tijdens de installatie van Pi-hole ondervindt.

©PXimport

07 Pi-hole installeren

Geef in de terminal de volgende code in: curl -L https://install.pi-hole.net | bash. Klik twee keer op OK en als je bij het venster over de statische IP aankomt, klik je nogmaals op OK. Pi-hole werkt namelijk alleen als de Raspberry Pi over een statisch IP-adres beschikt. Selecteer in het volgende venster of je de Raspberry Pi via ethernet of wifi hebt aangesloten, een selectie maak je door op de spatiebalk te drukken. Wil je naar het volgende venster, dan navigeer je met de pijltjestoetsen en bevestig je een actie met Enter.

©PXimport

08 Statisch IP-adres

Als het venster met de optie Select Protocols verschijnt, kies je voor IPv4, op dit moment werkt de ad-blocker via IPv4 namelijk het beste. Daarna krijg je de vraag of het aangeboden statische IP-adres voor jou oké is. In de meeste gevallen is dit prima en klik je op Yes. Mocht het IP-adres in het bereik vallen van de adressen die je router willekeurig aan apparaten toewijst, dan kan dit een conflict opleveren. In dat geval kies je voor No en voer je zelf een IP-adres in. Als je voor Yes kiest, zal Pi-hole je sowieso nog even waarschuwen voor dit eventuele conflict.

©PXimport

09 Upstream provider

De installatie is bijna klaar, op het einde vraagt Pi-hole of je de Upstream DNS Provider wilt wijzigen. Google is de standaardkeuze en dit is in de meeste gevallen prima, maar je kunt ook de upstream van OpenDNS, Level3, Comodo of Norton gebruiken. Als de tekst Make it so in beeld verschijnt, is de installatie klaar. Noteer het IP-adres van je Pi-hole, dit is het adres wat je apparaten voortaan moeten gebruiken, daarmee gaan we aan de slag in de volgende stappen. Sluit af met OK, er verschijnen nog een paar regels code en dan is het echt gedaan met de installatie.

©PXimport

10 Router of losse apparaten

Om reclames te blokkeren, moet je nu al je internetverkeer via de Pi-hole laten lopen. Dit kan op twee manieren. De eerste manier is dat je op al je apparaten naar je Pi-hole verwijst. Dit heeft als nadeel dat je dit op elk apparaat apart moet instellen. Een andere optie is om je router zo in te stellen dat elke verbinding door de Pi-hole gaat voordat het naar apparaten in je netwerk wordt doorgelaten. We leggen beide opties in de volgende stappen uit.

11 Windows configureren

In Windows 10 ga je naar het configuratiescherm en klik je op Netwerk en Internet / Netwerkcentrum. Klik op Adapterinstellingen wijzigen. Klik met je rechtermuisknop op de verbinding die je wilt wijzigen en selecteer Eigenschappen. Zorg dat je in het tabblad Netwerken bent en selecteer Internet Protocol versie 4. Klik op Eigenschappen / Geavanceerd. Kies het tabblad DNS en voeg het IP-adres van je Pi-hole toe door op Toevoegen te klikken. Sluit af met OK en vergeet deze stappen niet ook bij je eventuele andere netwerkverbindingen te doen.

©PXimport

Macs en smartphones

12 Administratiepaneel

Ga in je browser naar het IP-adres van je Pi-hole en typ achter het IP-adres /admin. Dit is de configuratiepagina van je Pi-hole. Je ziet hoeveel reclame vandaag al is tegengehouden, hoeveel domeinen geblokkeerd zijn en welke apparaten welke aanvragen hebben gedaan. Onder Top Advertisers zie je van welke domeinen de meeste reclames worden geblokkeerd. Bij Query Log vind je een overzicht van al je internetverkeer, helaas kun je dit niet uitschakelen of bepaalde entries verwijderen.

©PXimport

13 Lokale DNS in je router

De handigste manier is om al het verkeer vanuit je router naar je Pi-hole om te leiden. Ga naar de instellingen van je router en zoek naar het instellingenscherm waar je DHCP-opties kunt wijzigen of waar je instellingen voor IPv4-adressen vindt. Hier vind je dan waarschijnlijk ook de optie om een lokale DNS-server aan te geven. Of deze optie in jouw router wordt aangeboden en of dit überhaupt mogelijk is, kun je alleen ervaren door in de handleiding van je router te kijken of je provider even een mailtje te sturen.

14 DHCP vernieuwen

Het kan zijn dat je op je apparaat nog even de DHCP-lease moet vernieuwen voordat het verkeer via de Pi-hole wordt geleid. In Windows open je de Opdrachtprompt door in de zoek-balk cmd in te toetsen. Typ ipconfig /release en druk op de Entertoets. Als dit succesvol is, typ je vervolgens nog eens het commando ipconfig /renew en sluit je af door op Enter te drukken. Op je Mac vind je deze optie bij Systeemvoorkeuren / Netwerk. Klik op je netwerkverbinding en kies voor Geavanceerd. Klik op TCP/IP en selecteer Vernieuw DHCP-lease.

©PXimport

15 Blacklist en whitelist

Als je bepaalde domeinen wilt whitelisten of blacklisten, dan kun je dat doen in het administratiepanel van je Pi-hole. Websites ‘leven’ van advertentie-inkomsten, dus het is ‘aardig’ om sites die je graag bezoekt te whitelisten. Klik op Whitelist of Blacklist om een domein toe te voegen. Omdat de Pi-hole op DNS-niveau reclames filtert, heeft het geen zin om gewoon een url toe te voegen. Op de website van Pi-block vind je een heldere uitleg hoe je een whitelist of blacklist toepast op je Pi-hole. Hier leggen we uit hoe je onze sites kunt whitelisten.

©PXimport

IPv4 en IPv6

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.