Zo maak je een back-up van al je Windows 10-onderdelen
Bij een Windows 10 back-up denk je misschien meteen aan het veiligstellen van je persoonlijke documenten. Maar er zijn nog veel meer zaken die je niet graag verliest en waarvoor een je back-up kunt maken. Denk aan: het Windows-register, stuurprogramma’s, applicatie-instellingen, mobiele data en nog veel meer.
In dit artikel gaat het eens niet over het back-uppen van je data, je schijf of systeem. Mocht je daar toch mee aan de slag willen, dan kom je al een heel eind met het gratis EaseUS ToDo Backup Free of AOMEI Backupper Standard – en zo zijn er nog veel andere tools.
Nemen we EaseUS ToDo Backup Free even als voorbeeld. Hiermee kun je niet alleen specifieke datamappen back-uppen, maar ook een hele partitie of schijf. Of je maakt een complete systeemimage en zelfs een heuse schijfkloon. Je kunt daarnaast incrementele back-ups inplannen – handig, want ruimtebesparend en geen omkijken naar. En je kunt een willekeurige back-up als een virtuele schijf koppelen, wat selectief herstel mogelijk maakt. Maar dit keer gaan we niet met de ‘klassieke’ back-ups aan de slag, maar juist het back-uppen van minder voor de hand liggende zaken die je ook niet graag kwijt raakt.
Onze online cursus Back-up & Herstel is ook met een boek te verkrijgen. 180 pagina's aan handig naslagwerk!
©PXimport
01 Compleet register
Het Windows register bevat talloze configuratie-instellingen van het systeem, software en hardwarecomponenten. Nu wordt weliswaar een groot deel van het register telkens geback-upt wanneer je een systeemherstelpunt in Windows maakt: druk op de Windows-toets, tik herstelpunt in en kies Herstelpunt maken (om een herstelpunt terug te zetten druk je op Windows-toets+R en voer je rstrui uit).
Maar voor een complete back-up kun je beter andere tools inzetten zoals Registry Backup and Restore. Start de tool, druk op de knop New Backup en kies een geschikte back-uplocatie en een duidelijke beschrijving. Klik op Click here to view details en plaats bij voorkeur ook een vinkje bij Others en bij alle onderdelen van System. Bevestig met OK en met Start.
Via de knop Options stel je in hoeveel oudere back-ups je wil bewaren. RegBak behoudt standaard alle gemaakte back-ups. Deze back-ups verschijnen in chronologische volgorde in het programmavenster. Je hoeft zo’n back-up maar te selecteren en met de knop Restore en Start terug te zetten. Of je klikt hier eerst op Options en je geeft zelf aan welke registerdelen je precies wil herstellen.
Deze methode werkt natuurlijk alleen als Windows zelf nog opstart. Is dat niet het geval, dan kun je zo’n back-up nog terugzetten via de ingebouwde Windows herstelomgeving (zie kader ‘WinRE’).
©PXimport
WinRE
Windows beschikt over een ingebouwde herstelomgeving: WinRE (Windows Recovery Environment). Het is dan wel nodig het nukkige systeem met een bootmedium op te starten. Zo’n medium kun je (ook op een andere computer) aanmaken met de Media Creation Tool, waar je kiest voor Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken en een USB-flashstation selecteert (minimaal 8 GB). Plaats op deze stick ook de complete back-upmap van RegBak (zie paragraaf 1 ‘Compleet register’). Met deze stick start je dan je pc op en na het kiezen van de taal, land en toetsenbord druk je op Volgende en op Uw computer herstellen / Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opdrachtprompt. Hier voer je dan het commando notepad uit en kies je Bestand / Openen. Bestandstypen stel je het beste in op Alle bestanden. Via Deze pc vogel je vervolgens de stationsletter van je systeemschijf uit (deze bevat de map \Windows). Vervolgens voer je het commando *cd
©PXimport
02 Registersleutels
Wanneer je zelf wat aan het register wilt sleutelen, vind je het wellicht overdreven om het complete register te back-uppen. Je kunt ook een back-up maken van individuele registersleutels. Druk daarvoor op de Windows-toets+R en voer regedit uit. Klik de gewenste (sub)sleutel met de rechtermuisknop aan en kies Exporteren. Onderaan, bij Geselecteerde subsleutel, zie je een verwijzing naar de gekozen sleutel. Geef het exportbestand een duidelijke naam. Dit bestand krijgt de extensie .reg mee en door op dit bestand te dubbelklikken zet je de originele sleutel terug. Dat kun je checken via regedit nadat je de weergave met F5 hebt ververst.
Let op: als je zelf een of meer nieuwe subsleutels had gemaakt, worden die op deze manier niet weer verwijderd. Is dat je bedoeling, dan kies je bij Opslaan als het type Registercomponentbestanden (*.*). Om dit binaire bestand terug te zetten, open je opnieuw regedit en kies je Bestand / Importeren. Kies ook hier het type Registercomponentbestanden (*.*) en selecteer je back-upbestand.
©PXimport
03 Dism
Al je hardwarecomponenten en randapparatuur werken naar behoren. Je doet je best om alle stuurprogramma’s correct te installeren en up-to-date te houden. Dan is het behoorlijk vervelend als zo’n driver corrupt is, of als je Windows moet herinstalleren en verschillende stuurprogramma’s blijken daarna te ontbreken. Je raadt het al: met een back-up voorkom je zulke ergernissen.
Er bestaan hiervoor wel back-uptools maar die zijn vaak verouderd, omslachtig of ze bevatten adware (of erger). Gelukkig kan het ook vanuit Windows zelf.
Druk op de Windows-toets, tik cmd in, klik met rechts op Opdrachtprompt en kies Als administrator uitvoeren. Vervolgens voer je het volgende commando uit, bevestig met de Enter-toets:
dism /online /export-driver /destination:<locatie-legemap>
Vervang <locatie-legemap> door een geschikte locatie op een extern medium, bijvoorbeeld /destination:d:\backups\drivers. Laat het exportproces rustig zijn gang gaan.
Om een stuurprogramma terug te zetten, druk je op de Windows-toets+R en voer je devmgmt.msc uit. In het apparaatbeheer klik je met rechts op het gewenste apparaat en kies je Stuurprogramma bijwerken. In het dialoogvenster kies je voor Op mijn computer zoeken naar stuurprogrammasoftware en via Bladeren selecteer je de back-upmap. Laat het vinkje staan bij Inclusief onderliggende mappen. Druk op Volgende en volg de instructies. Als het goed is, staat de juiste driver even later weer op zijn plek.
©PXimport
04 CloneApp (selectie)
Ben je geïnstalleerde applicaties kwijt, dan kun je die meestal wel opnieuw downloaden (of je hebt de installatiebestanden nog ergens liggen), maar je instellingen … daar kun je naar fluiten. Die ben je waarschijnlijk kwijt wanneer zo’n app corrupt raakt of als je Windows opnieuw installeert.
Met het gratis en portable CloneApp kun je zulke instellingen back-uppen en terugzetten. Pak het zip-bestand uit, klik met rechts op CloneApp.exe en kies Als administrator uitvoeren. Op het tabblad Home vind je alle ondersteunde apps terug, dat zijn er bijna 250. Zet een vinkje bij alle op je systeem geïnstalleerde applicaties waarvan je de instellingen wilt back-uppen. Of klik op Select Installed en je laat CloneApp de apps op je systeem automatisch detecteren. Onderaan de lijst vind je heel wat Windows-onderdelen terug; houd er wel rekening mee dat sommige veel schijfruimte vereisen. Vanuit het contextmenu van een willekeurig item kun je desgewenst ook Unselect all selecteren.
Klik rechtsboven op Edit Plug-in om te weten te komen welke onderdelen van een geselecteerd item meegaan in de back-up. Die kun je desnoods nog aanpassen waarna je die met Save (as new Plug-in) vastlegt.
©PXimport
05 CloneApp (back-up)
Kijk ook nog even bij de knop Settings. Hier kun je namelijk het Clone Path aangeven, de doellocatie van de back-up. Is alles naar wens, klik dan op Backup en bevestig met Ja om de back-up te starten. Je zult merken dat CloneApp voor elke geselecteerde app een afzonderlijke map aanmaakt.
De instellingen herstellen gaat net zo gemakkelijk. Start opnieuw CloneApp als administrator op en klik op Restore. CloneApp gaat op zoek naar je back-up op de gekozen back-uplocatie en na je bevestiging met Ja, worden alle instellingen teruggezet. Het is daarnaast ook mogelijk één specifieke configuratie te herstellen. Rechtsklik op die app en kies Restore in het contextmenu.
Goed om weten: je kunt op de site van de makers ook terecht voor CloneApp for Universal Apps. Dat werkt op eenzelfde manier als CloneApp maar is bedoeld voor apps uit de Microsoft Store. Hier is trouwens ook de optie Repair beschikbaar waarmee je corrupte apps kunt resetten.
©PXimport
06 ImageUSB
Om de data van een usb-stick te kopiëren kun je uiteraard een klassieke back-uptool inzetten. Maar als lezer van Computer!Totaal heb je vast ook wel een of meer sticks als bootmedium met allerlei hersteltools klaargelegd voor het geval dat, en daar wil je vast een imagebestand van.
De gratis tool ImageUSB doet daar niet moeilijk over. Pak het gedownloade zip-bestand uit en start de tool. Steek je stick in de pc en klik op Refresh Drives. Plaats een vinkje bij de stick en selecteer de optie Create Image from USB drive. Klik op Browse en kies een geschikte locatie en naam voor het imagebestand, bevestig met Create / Yes / Ja.
Dit imagebestand kun je op elk moment weer naar de stick schrijven via de optie Write image to USB drive. Gemakkelijker kan haast niet!
©PXimport
In veel gevallen neemt een klassiek databack-upprogramma ook je e-mailberichten mee. Zo niet, dan zijn er altijd nog gespecialiseerde tools. In Computer!Totaal 07-08/2019 zijn al dergelijke programma’s besproken, voor zowel Outlook als Gmail. We lichten er hier twee uit. Voor Outlook is er Safe PST Backup. De betaalde versie kost 29,95 euro, maar voor één Outlook-profiel voldoet de gratis variant. Zodra je een back-uplocatie hebt ingevoerd, worden de pst-bestanden gekopieerd die aan je Outlook-profiel zijn gekoppeld. Deze bestanden bevatten niet alleen de e-mails maar onder meer ook je agenda’s en contactpersonen. Via Options / Schedule bepaal je de frequentie van deze (incrementele) back-ups. Raakt je originele pst-bestand ooit corrupt dan vervang je het gewoon door het geback-upte exemplaar. Voor Gmail bestaan dezelfde soort oplossingen, zoals UpSafe Free Gmail Backup. Meld je aan met je Google-account en bevestig met Allow. Via Backup Options bepaal je aan de hand van diverse criteria welke berichten je mee wil nemen in je back-up. Op het tabblad Storage kies je een geschikte opslaglocatie. Na een gratis registratie komt de optie Create a schedule beschikbaar in het Tools-menu, zodat je het een en ander kunt automatiseren.
©PXimport
07 iOS en iPadOS
Je kunt ook een back-up maken van je iPhone, iPad of iPod Touch, handig voor het geval dat je toestel verloren of beschadigd is of vervangen wordt. Er zijn twee methodes: via iCloud (tot 2 TB opslagruimte waarvan de eerste 5 GB gratis) en een lokale back-up naar je pc. Hier vind je beide in het kort.
Om een back-up te maken met iCloud verbind je je apparaat eerst met een draadloos netwerk. Vervolgens ga je naar Instellingen / <je naam> en kies je iCloud / iCloud-reservekopie en selecteer je Maak nu reservekopie. Hier zie je de datum en de tijd van je laatste reservekopie. iCloud maakt ook dagelijkse back-ups, althans wanneer je apparaat is aangesloten op een stroombron, je via wifi bent verbonden en de schermvergrendeling actief is.
Voel je er weinig voor om je data in de cloud te bewaren, dan is een lokale back-up ook mogelijk. Dat kan door je apparaat aan te sluiten op een Mac met macOS Catalina 10.15 (via Finder) of op een pc of een Mac met macOS Mojave 10.14 of lager (via iTunes). Zorg dat je toestel via een usb-kabel is verbonden en laat je computer naar het apparaat zoeken (in Finder verschijnt dat in de navigatiekolom; in iTunes 12 klik je linksboven op het apparaatsymbool). Met een druk op de knop start je de reservekopie, waarbij je bij voorkeur ook de optie Codeer…-reservekopie activeert.
©PXimport
08 Android (cloud)
Ook bij Android zijn back-ups perfect mogelijk. Regelmatige back-ups voorkomen dat je belangrijke data kwijtraakt, zoals je contacten, geïnstalleerde apps en wachtwoorden. Zo’n back-upmogelijkheid zit standaard in Android ingebouwd en bewaart je gegevens in je Google-account. Bij de meeste smartphones vind je deze functie bij Instellingen, waar je dan Systeem / Back-up selecteert. Zorg dat de knop bij Back-up maken op Google Drive is ingeschakeld. Hierdoor gebeurt alles automatisch en wordt regelmatig een back-up gemaakt. Je kunt dit trouwens ook altijd forceren via de knop Nu back-up maken. Op ditzelfde scherm vind je ook meer details over de actieve back-ups terug.
Houd er wel rekening mee dat foto’s niet zomaar in deze back-ups worden meegenomen. Dat kun je wel automatiseren vanuit de app Google Foto’s. Start de app en open het menu. Tik op Instellingen, ga naar Back-up en synchronisatie en zorg dat de knop bovenaan is ingeschakeld.
Ook WhatsApp-berichten kun je afzonderlijk back-uppen. Start de app, tik op het knopje met de drie puntjes en kies Instellingen / Chats / Chat back-up en maak de back-up (via wifi). Tik op Back-up maken naar Google Drive om de back-upfrequentie in te stellen.
©CIDimport
09 Android (lokaal)
Het is ook mogelijk back-ups te maken naar je pc. Dat gaat het snelste door je apparaat via een usb-kabel met je pc te verbinden. Vervolgens check je of usb-debugging wel is geactiveerd op je Android-toestel. Ga naar Instellingen / Systeem / Ontwikkelaarsopties en activeer hier USB-foutopsporing. Vind je de ontwikkelaarsopties niet ga dan naar Over de telefoon / Build-nummer en tik minimaal zeven keer na elkaar op dit nummer. Bij Ontwikkelaarsopties selecteer je USB-foutopsporing.
Vervolgens tik je op de melding Dit apparaat wordt opgeladen via USB en bij USB gebruiken voor kies je Bestandsoverdracht. Als het goed is, vind je je Android-apparaat nu terug in de Verkenner en kun je je data kopiëren.
Een (min of) meer complete back-up gaat het gemakkelijkste met behulp van een app. Er zijn er verschillende beschikbaar, waaronder Dr. Fone, Syncios Android Manager of Syncios One-Click Data Transfer, SyncDroid en Helium – App Sync and Backup via de Google Play Store.
