ID.nl logo
Wat is nou het verschil tussen usb-c en Thunderbolt?
© PXimport
Huis

Wat is nou het verschil tussen usb-c en Thunderbolt?

Thunderbolt 3 is onlosmakelijk verbonden met usb-c qua connector, maar usb-c kan ook zonder Thunderbolt bestaan. Ook usb 4 kan onderdeel zijn van usb-c. Aan de buitenkant kun je niet zien wat er precies wordt ondersteund. Kortom: wat is nou het verschil tussen usb-c en Thunderbolt?

usb-c is zo ongeveer dé standaard op nieuwe digitale hardware. Je treft de platte connector met afgeronde hoeken aan op laptops, smartphones, tablets, portable gadgets en meer. Eindelijk iets universeels, zou je zeggen. Maar hoewel usb-c een standaard lijkt, is het meer een soort van ‘serviceplatform’. Want usb-c is enerzijds usb 3.x, maar kán tegelijkertijd ook Thunderbolt zijn. En Thunderbolt (3) is dan weer een nog veel snellere seriële poort die bovendien dankzij die snelheid de pci Express-bus uit het inwendige van je computer of apparaat naar buiten brengt (zo zijn er kasten beschikbaar die Thunderbolt 3 ‘omzetten’ naar pcie-slots waar je vervolgens bijvoorbeeld een reguliere videokaart of iets dergelijks in kunt prikken). 

Probleem is dat je aan de aansluiting alleen niet kunt zien of het alleen om een usb 3.x-compatibele verbinding gaat, of dat ook Thunderbolt 3 deel uit maakt van het pakket. En om de zaak nog wat gecompliceerder te maken: er zijn ook generaties van usb-c die verschillende snelheden wat usb 3.x betreft ondersteunen. Eén troost: gaat het je alleen om ’t aansluiten van een externe harde schijf, dan maken de snelheidsverschillen gelukkig allemaal niet zo heel veel uit onder de streep. Zeker bij een mechanische harddisk niet. 

Hoe dan ook: usb-c is de naam van de mechanische aansluiting, de achterliggende ondersteunde protocollen variëren.

©PXimport

Check de specs (liefst voor aanschaf)

Terug naar de basis. Hoe kun je achterhalen wat de usb-c-aansluiting op jouw apparaat wel en niet kan? Daarvoor moet je echt even de specs van je device induiken, alleen daar staat letterlijk de ondersteunde snelheid vermeld. Usb-c Gen 1 ondersteunt bijvoorbeeld doorvoersnelheden tot en met 5 Gbps, bij Gen 2 is dat al 10 Gbps. Staat er ook Thunderbolt 3 bij vermeld? Dan stijgt die snelheid verder naar tot en met 40 Gbps. Dat laatste is een groot voordeel bij het aansturen van externe beeldschermen met een hogere – bijvoorbeeld 4K – resolutie. Je kúnt ook een extern 4K-scherm via usb-c aansluiten, maar dan maximaal eentje. Bij Thunderbolt 3 kun je veelal meerdere schermen aansluiten, bovendien worden nog weer hogere resoluties ondersteund. Ook geldt dat Thunderbolt 3 ‘native’ hdmi ondersteunt.

Kabelsoorten

Omdat Thunderbolt 3 significant hogere datasnelheden ondersteunt, is ook een ander type kabel noodzakelijk. Je kunt dus géén Thunderbolt-snelheid halen middels een standaard usb-c-kabel. Goed op letten bij de aanschaf dus. Anderzijds heeft het ook geen zin om extra te investeren in een Thunderbolt-kabel als je slechts een usb 3.x-apparaat via usb-c wilt aansluiten. Verder geldt dat de kabellengte bij de goedkopere passieve Thunderbolt 3-kabels bepalend is voor de haalbare snelheid. Wil je de 40 Gbps halen, dan is een kabellengte van maximaal 0,5 meter bruikbaar. Met duurdere actieve kabels (denk aan een paar tientjes) ben je meer flexibel.

Usb snelheden

Usb 3 bestaat inmiddels zoals gezegd in diverse uitvoeringen. De meest recente op moment van schrijven is usb 3.2, ook wel bekend als SuperSpeed+ (usb 3.1 met een maximale doorvoersnelheid van 20 Gbps wordt SuperSpeed genoemd). Superspeed+ ofwel usb 3.2 kent een maximale doorvoersnelheid van 20 Gbps (gemiddeld ergens tussen de 1 en 2,4 Gigabyte per seconde). Nog weer nieuwer is – om de verwarring compleet te maken – usb 4. Dat is de eerste usb-standaard die alleen via de usb-c aansluiting geïmplementeerd is (de 3.x-standaarden zijn ook beschikbaar via de bekende rechthoekige usb-aansluitingen, die dan blauw gemarkeerd zijn). Feitelijk is usb 4 usb met geïntegreerd Thunderbolt 3, vandaar ook dat de maximale doorvoersnelheid van 40 Gbps akelig bekend voorkomt. Inderdaad: het is erg opletten geblazen tegenwoordig met wat uw ‘simpele’ usb-c-connectortje nou precies kan!

Laden

Je kunt via usb-c (meestal) je apparaat ook laden. Datzelfde kan ook met een Thunderbolt 3-capabele usb-c-aansluiting, alleen dan met een hoger vermogen. Nu is er – hoe kan het haast ook anders – wel een praktisch probleempje met laadkabels. Veel fabrikanten optimaliseren hun kabel namelijk óf voor laadsnelheid óf voor doorvoersnelheid. Allebei kan, maar dat kost een extra aderpaar in de kabel afschermen. En dat gebeurt bij de meeste snellaadkabels niet. Sterker nog: dergelijke usb-c-kabels ondersteunen vaak slechts usb 2.0-snelheden (ofwel maximaal 480 Mbps). 

Wil je een kabel die én kan (snel)laden én usb 3-snelheden ondersteunt, lees dan heel goed de kleine lettertjes op de verpakking. Vaak staat er in hele grote letters op vermeld dat razendsnel laden (vanzelfsprekend afhankelijk van ’t vermogen van de lader…) mogelijk is en worden mooie PR-termen gebruikt. Tegelijkertijd staat er dan ergens in kleine lettertjes op de achterkant de doorvoersnelheid van slechts 480 Mbps vermeld. Dergelijke kabels zorgen voor bijvoorbeeld strooptrage externe harde schijven. Alleen al er echt 5 Gbps of – liever nog – 10 Gbps doorvoersnelheid op de beoogde laadkabel vermeld staat kun je deze universeel inzetten.

 Maar je raadt het al: dergelijke kabeltjes zijn net iets duurder en moeilijker verkrijgbaar. Want een fabrikant verkoopt liever én een laadkabel én een datakabel.

©PXimport

Wat nu?

In de praktijk heb je als eindgebruiker relatief weinig keuze over wat voor mogelijkheden de usb-c poort op een beoogd apparaat kan, dat heeft de fabrikant voor je bepaald. Alleen als je echt het onderste uit de kan wilt halen qua snelheid en mogelijkheden (bijvoorbeeld omdat je een pro bent die beslist externe videokaarten en/of meerdere 4K monitoren wilt gebruiken) is Thunderbolt 3 of USB 4 een must. Thunderbolt 3 (en steeds vaker usb 4) tref je in ieder geval alvast aan op alle recente Mac’s en de betere recente laptops. Een opletpuntje alvorens je tot aanschaf over gaat als je die snelheid echt nodig hebt. 

Voor de rest geldt: kies bij voorkeur een computer, smartphone, tablet Chromebook enzovoorts voorzien van tenminste één usb-c aansluiting. Of die wel of geen Thunderbolt 3 of usb 4 ondersteunt is voor het overgrote deel van de gebruikers momenteel (nog) niet zo heel interessant. Wel is het opletten als je besluit om bijvoorbeeld een wat oudere of goedkopere laptop (opruiming!) aan te schaffen. Check dan of daar usb-c op aanwezig is. En zo ja, of die tenminste 10 Gbps ondersteunt. 

Dat betekent dat je ook snellere randapparaten (denk aan een rappe externe ssd) op snelheid kunt gebruiken. Al geldt tegelijkertijd dat 5 Gbps voor een externe mechanische harddisk in principe ook snel zat is. Realiseer je simpelweg dat er een hele verborgen wereld aan mogelijkheden schuilgaat achter usb-c, het is beslist niet alleen de connector die – hoewel beeldbepalend – alleszeggend is.

▼ Volgende artikel
Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet
Huis

Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Kritiek op het 'pay or consent'-model

Hoewel Meta stelt dat deze keuze in lijn is met de Europese privacyregels, heeft het 'pay or consent' (betaal of geef toestemming) model veel kritiek gekregen. Tegenstanders noemen het een vorm van privacy blackmail: je betaalt om je privacy te behouden, of je geeft die op in ruil voor gratis gebruik en gepersonaliseerde advertenties. Het is de vraag of een 'keuze' wel echt een keuze is als de alternatieven zo ongelijkwaardig zijn.

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

Een bredere trend: betalen voor advertentievrije content

De beslissing van Meta om te kiezen voor een betaalde advertentievrije optie staat niet op zichzelf. Steeds meer bedrijven voegen advertenties toe aan diensten die voorheen gratis of advertentievrij waren, of bieden juist een betaalde versie zonder advertenties. Disney+ heeft bijvoorbeeld de optie Standaard met reclame, Videoland biedt meerdere abonnementen aan met reclames en Netflix heeft in een aantal landen ook een dergelijk abonnement (nog niet in Nederland overigens). Vanaf 26 augustus voegt ook Amazon advertenties toe aan Prime Video in Nederland. En het blijft niet bij videostreaming. Spotify biedt al jaren een gratis versie met advertenties naast zijn Premium-abonnement, net als YouTube. Ook op sociale media zie je dezelfde trend. X, voorheen Twitter, heeft een betaalde variant die minder advertenties belooft, al krijg je zelfs met X Premium nog wel wat advertenties te zijn.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen


 

▼ Volgende artikel
Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op
© RossandHelen
Huis

Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

In dit artikel lees je:

✔ Wat nismaten zijn en waarom ze belangrijk zijn ✔ Hoe je de hoogte, breedte en diepte van de nis nauwkeurig opmeet ✔ Wat de standaard afmetingen zijn van ovens, magnetrons en combimagnetrons ✔ Welk type inbouwapparaat het best past bij jouw keuken en kookstijl

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.