Hoeveel beeldschermen gebruik jij inmiddels? Vooral de afgelopen jaren is het gebruik van twee of meer beeldschermen flink in populariteit toegenomen. Windows kent de nodige opties om nog meer plezier te hebben aan zo’n multimonitor-opstelling. Meerdere schermen instellen doe je zo.

We beginnen bij de basis: het afstellen van de verschillende beeldschermen, zodat je alle schermen optimaal kunt gebruiken. Je gebruikt hiervoor het Windows-instellingenvenster (via de toetscombinatie Windows-toets+I). Kies Systeem / Beeldscherm. Voor een optimale werking laat je Windows weten hoe de beeldschermen fysiek ten opzichte van elkaar zijn gepositioneerd. Stem je deze positie goed af, dan kunnen vensters bijvoorbeeld over twee schermen worden gespreid en schuift de muisaanwijzer naadloos van het ene naar het andere scherm.

Kies een beeldscherm en versleep het naar de juiste positie ten opzichte van het andere scherm. Zijn de schermen correct uitgelijnd? Klik op Toepassen. Om te achterhalen welk scherm je aanpast, klik je op Identificeren. Het unieke cijfer maakt duidelijk met welk scherm je te maken hebt. Via Detecteren laat je Windows opnieuw zoeken naar aanwezige beeldschermen. Die functie werkt alleen correct als de schermen zijn ingeschakeld.

©PXimport

Schaal gelijktrekken

Maak je gebruik van beeldschermen met verschillende resoluties? In de praktijk hoeft dat geen probleem te zijn, maar soms liggen de resoluties bijzonder uit elkaar. Zo kunnen schermelementen op het ene scherm groter zijn dan op het andere. Om de weergaven beter op elkaar af te stemmen, pas je de schaal aan.

In de sectie Schaal en lay-out (Windows 10) en Schaal en indeling (Windows 11) kies je de gewenste schaal bij De grootte van tekst, apps en andere items wijzigen. Verander de schaal eerst op het scherm met de hoogste beeldschermresolutie. Als de schaal 100% is, kies je voor een hogere schaal, bijvoorbeeld 150%.

©PXimport

Extra’s voor Windows 11

Maak je gebruik van Windows 11? Deze kent een aantal slimme vernieuwingen dat het gebruik van twee schermen nog interessanter maakt. In het instellingenvenster kies je voor Systeem / Beeldscherm. Klap vervolgens de sectie Meerdere beeldschermen uit. De eerste optie – Vensterlocaties onthouden op basis van de verbinding met een monitor – zorgt ervoor dat je vensters nooit meer kwijtraken. 

Gebruik je een tweede beeldscherm en heb je hierop meerdere vensters geopend? Zodra je het scherm loskoppelt (bijvoorbeeld omdat je je laptop meeneemt), onthoudt Windows welke vensters op het scherm werden getoond. Sluit je het scherm later weer aan, dan worden deze vensters direct hersteld.

Verder vind je de optie Vensters minimaliseren als de verbinding met een beeldscherm wordt verbroken. Die optie zorgt ervoor dat de vensters op een extern scherm razendsnel naar de taakbalk op het overgebleven scherm worden geminimaliseerd, zodra je het scherm loskoppelt. Hiermee voorkom je dat de vensters kwijtraken.

©PXimport

Modi

Bij het gebruik van meerdere beeldschermen kun je kiezen tussen verschillende weergavemodi. Je vindt de opties bij Meerdere beeldschermen. Met de optie Deze beeldschermen dupliceren wordt de inhoud op alle beeldschermen gelijk. Om de werkruimte juist te vergroten, kies je Deze beeldschermen uitbreiden. Hiermee kun je de vensters over de verschillende schermen uitspreiden.

Om tijdelijk één scherm te gebruiken, kun je kiezen voor Alleen weergeven op 1 of Alleen weergeven op 2. Windows hanteert altijd één hoofdbeeldscherm. Het hoofdbeeldscherm is het primaire scherm, waarop onder meer het startmenu wordt getoond. Je kunt zelf het gewenste scherm hiervoor aanwijzen. Selecteer het scherm en kies voor Dit beeldscherm instellen als hoofdbeeldscherm.

Het is overigens altijd mogelijk om op een later moment tussen de verschillende modi te schakelen. We maken hiervoor gebruik van het Actiecentrum. Klik op deze knop en kies Projecteren. Vervolgens kies je tussen Alleen pc-scherm, Dupliceren, Uitbreiden en Alleen tweede scherm. Maak je liever gebruik van het toetsenbord? Druk op Windows-toets+P en herhaal dit totdat de gewenste modus is geselecteerd.

Vensters terugvinden

Mogelijk herken je het: je bent aan het werk op meerdere beeldschermen en besluit een van de schermen los te koppelen. Vervolgens probeer je een geminimaliseerd venster via de Windows-taakbalk weer te openen, maar vliegt het venster uit beeld (naar het eerder ontkoppelde venster). Hoe krijg je dit venster weer terug? 

Druk op Shift en houd deze toets ingedrukt, terwijl je met de rechtermuisknop op de taakbalkknop van het verdwenen programma klikt. Kies voor Verplaatsen. Hierna versleep je de muis, totdat het venster weer in beeld verschijnt.

©PXimport

Oriëntatie aanpassen

Wist je dat je ook de oriëntatie van de beeldschermen kunt aanpassen? Zo kun je een beeldscherm horizontaal (liggend) gebruiken, terwijl je een ander beeldscherm verticaal (staand) gebruikt. Die laatste stand blijkt in de praktijk bijzonder handig als je werkt met lange pagina’s (bijvoorbeeld websites) of grote stukken tekst: je hoeft immers minder te scrollen. Ook voor programmeurs (werkend met vele regels code) kan zo’n verticale stand uitkomt bieden.

Ga naar de sectie Schaal en lay-out (Windows 10) of Schaal en indeling (Windows 11) en kies bij Schermstand voor Liggend. Bovendien heb je de mogelijkheid om de informatie op het scherm te spiegelen: kies dan voor Liggend (gespiegeld) of voor Staand (gespiegeld).

Eenheid

Als je gebruikmaakt van meerdere merken beeldschermen of verschillende typen schermen, is het helaas niet vanzelfsprekend dat elk scherm dezelfde uitstraling heeft. Zaken zoals witbalans en kleurtemperatuur kunnen tussen de schermen onderling verschillen en dat zie je meteen als je de schermen naast elkaar hebt geplaatst. Om de schermen meer een eenheid te laten vormen, kun je hulp van buitenaf inschakelen.

Via https://kwikr.nl/screenbright vind je het gratis programma ScreenBright. Dat eenmaal geopend, kies je voor White background. Vervolgens pas je de kleurtemperatuur en witbalans aan met behulp van de verticale en horizontale schuifjes. Deze stappen voer je op elk beeldscherm uit, zodat de uitstraling één geheel vormt. Eén kanttekening: ScreenBright wordt niet door elk beeldscherm ondersteund. Wanneer dat het geval is, krijg je hiervan een melding.

©PXimport

Tonen taakbalk

Bepaal op welk beeldscherm de Windows-taakbalk moet worden getoond. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Eigenschappen (Windows 10) of Taakbalkinstellingen (Windows 11). Standaard wordt de taakbalk op alle schermen getoond. Bij Taakbalk weergeven op alle beeldschermen zet je de schuif op Uit. Verplaats de taakbalk naar het gewenste scherm: eerst zorg je ervoor dat de taakbalk niet is vergrendeld: klik erop met de rechtermuisknop en controleer of Taakbalk vergrendelen is uitgeschakeld. Versleep de taakbalk naar het gewenste scherm.

In Windows 11 haal je het vinkje weg bij Mijn taakbalk weergeven op alle beeldschermen in de sectie Gedrag van taakbalk. In Windows 11 kun je ook aangeven op welke taakbalk de geopende apps moeten worden getoond. Kies de gewenste locatie bij de optie Bij gebruik van meerdere beeldschermen mijn taakbalk-apps weergeven op. Wil je bijvoorbeeld dat de apps op alle taakbalken worden getoond, ongeacht het scherm waarop ze actief zijn? Kies dan voor Alle taakbalken.

Taakbalk aanpassen

Maak meteen van de gelegenheid gebruik om het uiterlijk van de taakbalk te optimaliseren. Klik erop met rechts en kies Eigenschappen (Windows 10) of Taakbalkinstellingen (Windows 11). Om de balk compacter te maken, kies je voor Kleine taakbalkknoppen gebruiken. Ook bepaal je of gelijksoortige vensters mogen worden gegroepeerd (Taakbalkknoppen combineren).

Verder kun je bij de optie Taakbalkknoppen weergevenop aangeven op welke taakbalk de knoppen moeten worden getoond. Die optie is van belang als je op elk beeldscherm een taakbalkknop toont en er dus sprake is van een hoofdtaakbalk en een subtaakbalk. Tot slot bepaal je hoe de knoppen op de andere taakbalken moeten worden getoond. Kies Altijd, labels verbergen, Wanneer taakbalk vol is of Nooit.

©PXimport

Achtergrond

Je kunt elk beeldscherm dezelfde achtergrond geven, maar je kunt ook kiezen voor een extra brede achtergrond. Die kun je vervolgens over de verschillende beeldschermen spreiden, zodat deze één geheel vormt. Een goede website hiervoor is www.dualmonitorbackgrounds.com. De makers hebben een flinke hoeveelheid achtergronden verzameld, die je over twee of meer beeldschermen kunt plaatsen. Klik op een achtergrond voor de details. Zo zie je onder meer welke resolutie de achtergrond heeft.

Vaak kun je de achtergronden in verschillende delen binnenhalen. Stel de achtergrond in. Gebruik je Windows 10? Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Persoonlijke instellingen / Achtergrond. In het menu Achtergrond kies je Afbeelding. Klik op Bladeren en kies de gewenste achtergrond. Bij de optie Kies de gewenste weergave kies je vervolgens voor Over meerdere beeldschermen.

Gebruik je Windows 11? Kies in het instellingenvenster voor Persoonlijke instellingen. Bij Achtergrond aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen kies je Afbeelding. Klik op Door foto’s bladeren (in de sectie Een foto kiezen) en wijs de afbeelding aan. Tot slot kies je voor Over meerdere schermen bij de optie Afbeelding aanpassen zodat deze op uw bureaublad past.

DisplayFusion

Met het externe programma DisplayFusion pas kun je meer controle uitoefenen bij het gebruik van meerdere beeldschermen. Het programma kost zo’n 30 euro, maar je mag het een maand proberen en hierna gebruik blijven maken van een gelimiteerde versie.

Handig is de optie Monitorvervaging: de schermen die je niet gebruikt, worden daarmee tijdelijk gedimd. Dat zorgt voor een rustige werkomgeving. Kies in DisplayFusion voor Monitorvervaging aanzetten. Bij de optie Monitorvervaging modus kies je voor Vervaag niet-actieve monitors. Hierna kies je kleur die wordt gebruikt bij het dimmen (via Monitorvervaging kleur).

Ook interessant is de optie Triggers. Dit zijn vooraf bepaalde acties die moeten plaatsvinden. Je kunt hier bijvoorbeeld aangeven dat een nieuw geopend venster op scherm één, altijd automatisch wordt verplaatst naar scherm twee. Je kunt de triggers zelf maken. Klik op Toevoegen en bepaal de actie (in ons voorbeeld: Verplaats scherm naar geselecteerde monitor).

Werp hierna een blik op de sectie Muisbeheer. Met de optie Voorkom dat de muiscursor blijft haken bij niet-uitgelijnde monitorranden, zorg je ervoor dat de muis altijd naadloos van het ene naar het andere scherm verschuift. Ook handig: de optie om de muis altijd te kunnen verplaatsen, ongeacht of je het uiterste scherm hebt bereikt. Kies voor Laat de muiscursor naar de andere monitor verspringenvia de linkerkant/rechterkant van het scherm (of via de optie Laat de muiscursor naar de andere monitor verspringen via de bovenkant/onderkant van het scherm).

©PXimport

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.