Huidige encryptiestandaarden zijn met hedendaagse computers niet te kraken. Het proces om zoiets te forceren zou met de nu gangbare rekenkracht miljarden jaren duren. Kunnen kwantumcomputers versleuteling echter wel kunnen omzeilen? We spreken er verschillende experts over.

Phil Zimmermann is een bekende Amerikaanse cryptograaf. Hij ontwierp Pretty Good Privacy, ofwel PGP, een veelgebruikte methode om data over het internet te versleutelen, en te bevestigen dat je ook daadwerkelijk met de juiste persoon aan het praten bent.

PGP maakt gebruik van zogeheten public key cryptography. Hierbij bezit elke gebruiker een publieke sleutel en een private sleutel. Met de publieke sleutel, die openbaar beschikbaar is, versleutel je een boodschap, die alleen te ontcijferen is als je de private sleutel hebt, die geheim is. Alleen de beoogde ontvanger van de boodschap heeft die. Vergelijkbare systemen beveiligen tegenwoordig bijna alles wat we online doen, van onze e-mails en videogesprekken tot online bankieren.

Maar in de komende decennia voldoet dat type beveiliging misschien wel niet meer, en daarmee ook het originele werk van Zimmermann, die in Nederland woont en werkt. De oorzaak? Kwantumcomputers. Deze nieuwe generatie computers is gebaseerd op kwantumfysica, en ze slagen er toevallig in om de meestgebruikte onlineversleuteling te kraken.

Wiskundige problemen

De cryptografie die heel wat van onze dagelijkse communicatie versleutelt en mogelijk maakt, is gebaseerd op complexe wiskunde. Meestal gaat het hier over formules, waarbij het makkelijk is om een zaak in één richting te berekenen, maar niet in de andere.

Eén zo’n techniek is het zogeheten factorisatie-probleem. Hierbij neem je, simpel gezegd, twee priemgetallen die je met elkaar vermenigvuldigt. Maar als je het product daarvan neemt, en de originele priemgetallen probeert te herontdekken, dan is dat enorm moeilijk. Die berekening zou met huidige computers meer tijd in beslag nemen dan het universum oud is. 

“Rond zulke wiskundige problemen bouwden we alle populaire public-key-versleutelingen”, stelt Zimmermann. Iemand die een private sleutel bezit, kan het probleem dus oplossen, maar zonder die sleutel is het praktisch onmogelijk om de originele boodschap terug te vinden.”

Maar nu gaan kwantumcomputers die methoden in de toekomst mogelijk onveilig maken. Via een wiskundige techniek genaamd het Shor’s algoritme, dat uitgevonden werd in 1994 door wiskundige Peter Shor, kan een kwantumcomputer het factorisatie-probleem oplossen.

©PXimport

“Zo’n computer bestaat misschien al binnen tien tot vijftien jaar”, stelt Zimmermann. “Een volwaardige kwantumcomputer kan dit probleem in enkele seconden oplossen. Dat zou desastreus zijn. Het zou militaire en diplomatieke communicatie in gevaar brengen. Als je iets online koopt, zou het niet meer veilig zijn en het bancaire systeem zou in gevaar komen.”

Verloren strijd?

Sterker nog, het lijkt erop dat deze strijd al deels verloren is. In theorie zou iemand nu al grote hoeveelheden versleutelde data kunnen verzamelen, om die te ontcijferen zodra hij een kwantumcomputer in handen krijgt. De Chinese overheid ontcijfert zo in de toekomst misschien de communicatie van dissidenten van enkele jaren geleden, of cybercriminelen krijgen een hoop oude wachtwoorden in handen die misschien nog in gebruik zijn.

“Jaren geleden was ik hier niet zo bezorgd over”, stelt Zimmermann. “Ik studeerde natuurkunde en kwantumcomputers leken me gewoon te moeilijk om te bouwen. Maar enkele jaren geleden waarschuwde de NSA voor dit soort computers. Je mag denken wat je wilt over hen, maar als ze je waarschuwen voor kwantumcomputers, dan let je op. Nu erkennen cryptografen dat we nieuwe versleutelingsmethoden moeten ontwikkelen.”

Overheden raken dus wat bezorgd. Een Amerikaans overheidsagentschap houdt momenteel een wedstrijd om nieuwe cryptografische systemen te vinden die niet kwetsbaar zijn voor kwantumcomputers. En in 2020 kondigde de Nederlandse overheid aan dat ze 23,5 miljoen euro in kwantumtechnologie zou investeren, waaronder in cryptografische systemen.

Fundamentele verschillen

Professor Harry Buhrman, computerwetenschapper aan het Centrum Wiskunde & Informatica en de Universiteit van Amsterdam en directeur van het onderzoekscentrum voor kwantumsoftware QuSoft, herkent hoe kwantumcomputers van theoretisch naar urgent gingen. “Ik werk sinds eind jaren negentig aan kwantumcomputers”, zegt Buhrman. “Toen was het nog heel esoterisch. Cryptografen deden nog nonchalant over het potentieel van kwantum, maar sindsdien kwam het uit de schaduw van de obscuriteit en staat het volop in de schijnwerpers.”

©PXimport

Een succesvolle kwantumcomputer zou zo, via onder andere Shor’s algoritme, de meestgebruikte cryptografie kunnen breken. Maar hoe doen ze dat? “Dat steunt op drie principes”, reageert Buhrman. “Het eerste is het superpositieprincipe, dat zegt dat je meerdere berekeningen tegelijk kunt uitvoeren. Maar op een vreemde manier, want je zit uiteindelijk maar één antwoord.” 

Kwantumcomputers verschillen namelijk fundamenteel van reguliere computers. De gewone versies doen de ene berekening na de andere, hun kwantumtegenhangers maken echter gebruik van principes uit de kwantumfysica, waar soms weinig intuïtieve verschijnselen optreden die verschillende berekeningen tegelijk mogelijk maken. In de kwantumfyscia is een deeltje soms op twee plekken tegelijk, maar wanneer we het observeren, blijft het maar op één positie over.

“Ten tweede is er het principe van interferentie”, vervolgt Buhrman. “Verschillende berekeningen in een kwantumcomputer kunnen elkaar uitdoven of versterken. Vergelijk het met een noise-cancelling koptelefoon, die zelf geluid maakt en daarmee ander lawaai dempt. Een kwantumcomputer kan zo berekeningen die niet het goede antwoord opleveren tegen elkaar laten wegvallen, en de goede resultaten elkaar laten versterken."

"Een derde principe is dat van entanglement, waarbij twee kwantumcomputers zich op een niet-klassieke kwantummanier met elkaar verbinden. Zo los je sneller problemen op met minder communicatie.”

Niet per se sneller

©PXimport

Het gaat er dus niet om dat een kwantumcomputer sneller is dan een gewone computer. Dat zijn ze niet, verduidelijkt Buhrman. “Een kwantumcomputer bezit vooral bepaalde technische eigenschappen, afkomstig uit de kwantumfysica, die nieuwe toepassingen mogelijk maken, zoals het openbreken van onze huidige cryptografie.”

Voorlopig blijft dat nog wel theorie, aangezien de ontwikkeling van kwantumcomputers maar langzaam verloopt. “De kwantumcomputer van Google, genaamd Sycamore, heeft bijvoorbeeld maar 53 qubits”, stelt dr. Kaitai Liang van de cybersecurity group van de TU Delft. 

Waar een gewone computer informatie verwerkt in bits, ofwel een 0 of 1, doet een kwantumcomputer dat in qubits, die tegelijk 0 en 1 kunnen zijn, gebruikmakend van het principe van superpositie. “Als je RSA-230 wilt breken, een veelgebruikte cryptografische methode, dan heb je ongeveer 5800 qubits nodig. Maar in de toekomst wordt dit wel mogelijk.”

Gelukkig gaan een hoop cryptografen en onderzoekers inmiddels de strijd aan om nieuwe, kwantumresistente methoden te ontwikkelen. Zo schreef de National Institute of Standards and Technology (NIST), een agentschap van de Amerikaanse overheid, in 2016 een wedstrijd uit waar cryptografen van overal ter wereld nieuwe methoden konden indienen die wel bestand zijn tegen kwantum. Het doel was om tot een selectie van standaarden te komen die onze computers in de toekomst kunnen beveiligen.

Wedstrijd

Professor Tanja Lange van de TU Eindhoven werkte mee aan drie kandidaatvoorstellen die voortkwamen uit de wedstrijd. “Kwantumcomputers breken niet alle cryptografische systemen open”, aldus Lange. “Nu zoeken we systemen die niet te kraken zijn. Het is eigenlijk een historisch toeval dat de systemen die praktisch het hele internet beveiligen kwetsbaar zijn voor dit type aanvallen. Tegelijk bestaan er cryptografische systemen die hier wel tegen bestand zijn, en nu bepalen we welke daarvan we in de toekomst zullen gebruiken.”

De NIST-competitie is letterlijk een wedstrijd. Cryptografen dienden een hoop voorstellen in, en in verschillende rondes vielen de minder succesvolle kandidaten af, soms omdat andere cryptografen de codes wisten te breken. “De eerste ronde kandidaten ging publiek rond kerstmis 2017, en het was toen leuk om de voorstellen van andere kandidaten te kraken”, lacht Lange. “Eén van mijn doctoraatsstudenten lukte dat al binnen een halfuur. Ik kreeg toen het bericht op de trein naar huis, met de vraag over hoe ze het moesten meedelen aan NIST.”

Een van de opties waar Lange aan meewerkte, bouwt voort op het McEliece-cryptografiesysteem dat onderzoeker Robert McEliece al in 1978 voorstelde. “Toen had je natuurlijk nog geen kwantumcomputers”, stelt Lange.

©PXimport

“Zijn systeem heeft een andere structuur, die een kwantumcomputer niet kan uitbuiten. Het is een conservatievere aanpak in die zin dat het een laag risico kent en veiliger is dan strikt noodzakelijk is. Hier verwachten we geen spannende resultaten, maar het is wel een systeem dat al lang meegaat, en daarom waarschijnlijk betrouwbaarder is."

"Gedurende die hele periode slaagde niemand erin om die oudere methoden publiek te kraken. Het zal niet noodzakelijkerwijs voor alle soort communicatie gebruikt worden, maar als je bijvoorbeeld een gesprek met de advocaten voert van Julian Assange, dan wil je misschien deze methode gebruiken, zodat geheime diensten de communicatie zeker niet kunnen kraken.”

Cryptografie en bandbreedte

Een andere onderzoeker die meedoet aan de wedstrijd is dr. Peter Schwabe, faculteitslid aan het Duitse Max Planck Institute for Security and Privacy en daarnaast hoogleraar aan de Radboud Universiteit. “Eén van de voorstellen waar ik bij betrokken ben, heet Kyber”, vertelt Schwabe. 

“Het steunt op een wiskundig probleem dat learning with errors heet. In essentie neem je een random of willekeurig element, dat a heet, een geheim element, dat s heet, en een element van noise, of lawaai, dat e heet. En dan doe je, om het heel simpel te zeggen, a*s+e. Een aanvaller kent a en moet s vinden.”

©PXimport

Met dit soort wiskunde hopen de cryptografen alvast het internet van de toekomst te beveiligen. Hoewel er nog een aantal obstakels de weg daartoe blokkeert. Zo lopen de nieuwe methoden het risico om meer bandbreedte te verbruiken. 

“De prestaties zijn anders dat de systemen die we nu al hebben”, vertelt Schwabe. “Bijna allemaal verbruiken ze meer bandbreedte en data. Voor een webbrowser zal dit niet zo’n groot probleem zijn. Je zult waarschijnlijk een lichte daling zien in prestaties. Maar bij apparaten met een beperkt geheugen kom je wel in de problemen. Denk aan smart cars, de cryptografische sleutels passen niet vanzelfsprekend in het lokale geheugen van die voertuigen.”

De kans is groot dat NIST niet één, maar verschillende systemen zal kiezen om het internet mee te beveiligen. Afhankelijk van de behoeften van de gebruiker, kiest die de beste optie. “We willen zo snel mogelijk een akkoord krijgen over deze standaarden”, aldus Schwabe. “Want zo voorkomen we dat mensen nu al data verzamelen en ze die over tien jaar met een kwantumcomputer ontcijferen. Dat is misschien nu al aan de gang, maar we moeten die mogelijkheid zo snel mogelijk blokkeren.”

Onzekerheid

Tegelijk zit er een onzekerheid in het werk van deze cryptografen. Van de systemen die ze nu voorstellen, is het namelijk niet 100 procent zeker dat ze bestand zullen blijven tegen kwantumcomputers. Het is gewoon de beste gok op basis van onze huidige wiskundige kennis. “Om het overdreven te zeggen: het is alsof je een kip slacht en dan met de ingewanden voorspelt of het systeem echt veilig is”, vertelt Lange. 

“We doen ons best om tijdens het ontwerpen alle mogelijkheden te bekijken en daarna proberen cryptografen zoveel mogelijk om de voorgestelde systemen te breken. Maar we weten nooit helemaal zeker dat we echt alle opties bekeken. Een systeem dat ouder is, dat dus langer overleefde zonder dat iemand het kraakte, boezemt natuurlijk meer vertrouwen in. Maar er bestaat de mogelijkheid dat over enkele jaren een slim iemand voorbijkomt en iets ziet dat iedereen tot nu toe gemist heeft.”

Dit is iets waar Harry Buhrman ook voor waarschuwt. “We weten niet of er voor andere types cryptografie ook een kwantumalgoritme bestaat”, stelt hij. “In zekere zin blijft het een soort gok. Misschien is er een algoritme dat we nog niet kennen, dat nieuwe cryptografische systemen oplost.”

©CIDimport

Voorlopig is dit een risico waarmee we moeten leren leven, maar in de toekomst lossen kwantumcomputers dit probleem gedeeltelijk zelf op. “Met kwantummechanica kun je ook cryptografische systemen bouwen”, stelt Buhrman. “Hier gebruik je in plaats van gewone computers en communicatie, kwantumcommunicatie. De partijen sturen qubits naar elkaar en in die wereld zijn bepaalde zaken wel aantoonbaar veilig. Het maken van een gezamenlijke geheime sleutel kun je op die manier veilig doen. Dit geldt niet voor alle cryptografie, maar hier kun je wel aantonen dat het absoluut veilig is.”

Dat klinkt dus erg goed, maar de technologie is er nog niet klaar voor. “Het grote nadeel is dat we geen kwantumcommunicatie bezitten”, stelt Buhrman. “We werken nu erg hard om kwantumnetwerken te bouwen. Maar dat loopt ver achter op het gewone internet. Op dit moment vormt dit geen oplossing. Het duurt ook nog wel even voor we dit kunnen, ik schat minstens tien jaar. De zaken die uit de NIST-competitie komen, kun je daarentegen nu implementeren, alhoewel we niet 100 procent zullen weten of ze veilig zijn.”

In de praktijk

©PXimport

Maar zodra de nieuwe standaarden er zijn, moeten die nog in de praktijk gebracht worden. Een groot deel van de cryptografie van het internet zal dus een update moeten krijgen; geen makkelijke uitdaging.

Drs. ir. Maran van Heesch van TNO werkt aan dat vraagstuk. “Binnen anderhalf jaar verwachten we de eerste standaarden van NIST, hoewel er daarna mogelijk nog extra rondes komen”, aldus van Heesch. “Maar als je die standaarden hebt, moet je die ook goed implementeren. Dat is een grote uitdaging. Voor bedrijven gaat dit niet alleen over de post-kwantumcryptografie; het vormt een heel bedrijfsproces waar ze door moeten."

"Ze moeten verkennen wat er intern gebeurt en onder andere kijken waar de cryptografie zit in al hun systemen. Ze moeten daar vaststellen waar ze zelf actie moeten nemen of wachten op de acties van anderen. Daarna komt pas de post-kwantumcryptografie.”

Een heel aantal bedrijven, waarvan een deel IT-systemen gebruikt die decennia oud zijn, zal de cryptografie moeten aanpassen. Daarom vindt van Heesch het belangrijk dat er nu al actie komt. “We mogen niet wachten tot de standaarden er zijn”, stelt ze. “Er zijn heel wat acties die je nu al kunt ondernemen. Het zal nog even duren voordat de standaarden goed geïmplementeerd zijn, maar dat neemt niet weg dat we dit nu al moeten voorbereiden.”

Tekst: Tom Cassauwers

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.