Net als bij televisies is bij computerschermen ook het tijdperk van de oledschermen aangebroken. Inmiddels zijn er allerlei oledschermen op de markt met verschillende afmetingen, resoluties en verversingssnelheden. Er zijn zelfs modellen die je kunt buigen. Hoewel oled praktisch garant staat voor een knappe beeldkwaliteit, heeft de techniek ook wat inherente risico’s en nadelen. In deze test bespreken we elf verschillende oledschermen die wij hebben getest.

Hoewel we monitors van verschillende fabrikanten bespreken, worden de panelen in de besproken monitors vooralsnog door slechts drie verschillende fabrikanten geproduceerd. Binnenkort zijn dat er zelfs nog maar twee, want Joled (een samenwerkingsverband tussen Sony en Panasonic) heeft inmiddels de handdoek in de ring gegooid en zal geen nieuwe modellen meer produceren. Spijtig, want de twee monitors met Joledpanelen die wij hier testen zijn prachtig. En vooralsnog ook nog aardig leverbaar.

De overgebleven twee paneelfabrikanten zijn LG en Samsung. LG is de stuwende kracht geweest achter de massale opkomst van oled de laatste jaren. Samsung is pas onlangs relevant geworden in dit segment met zijn QD-oledpanelen (niet te verwarren met qled, wat feitelijk gewoon een iets luxer lcd-paneel is). Dat de meeste panelen uit dezelfde fabriek komen, is belangrijk om te onthouden, want het betekent dat de onderlinge verschillen soms zo klein zijn dat je je niet blind hoeft te staren op één specifiek retailmerk.

Prettig voor ons als testers, maar ook voor jou als consument, is dat de inherente voor- en nadelen van de oledtechniek van toepassing zijn op al deze panelen, ongeacht of ze nu van LG, Samsung of van Joled komen. Zo kun je in elk geval snel beslissen of je (QD-)oled überhaupt wilt overwegen of liever bij traditionele lcd-panelen blijft.

Voordelen van oled

Oledpanelen hebben veel voordelen en samen resulteren in één ding: de beeldkwaliteit wordt over het algemeen als fantastisch ervaren, in de regel beter dan alle andere beeldtechnieken. De belangrijkste oorzaak is dat in een oledpaneel elke individuele pixel zijn eigen lichtbron is. Zo is zwart écht zwart en heb je een feitelijk onbeperkt contrast. Zet er een lcd-paneel naast: daar lijkt zwart bijna lichtgrijs.

Ook de kleurweergave is uitstekend. Dit is één vlak waar echte top-lcd-panelen overigens wel op kunnen concurreren, maar de huidige oledpanelen hebben allemaal een uitstekend ruim kleurbereik (ook wel wide color gamut genoemd). Het hoge contrast helpt hier ook een handje bij, want samen geven ze het gevoel dat de kleuren van een scherm spatten.

Kijk je veel HDR-content (zoals films, series, games en sommige YouTube-kanalen), dan is een goede HDR-weergave belangrijk. Dat vereist een hoog contrast en goede kleuren (precies wat we zojuist al noemden) plus een hoge piekhelderheid. Ook daar is oled uitstekend in en daardoor het beste soort paneel voor HDR-content.

Voor gamers heeft oled nog één ijzersterk voordeel: de snelheid van het paneel. Oledpanelen reageren praktisch zonder vertraging. Een typisch lcd-scherm heeft ergens tussen de 5 (goed) en 25 (matig) milliseconden nodig om van kleur of grijstint te veranderen. Slechts enkele high-end monitors scoren tussen de 2 en 5 ms. Maar een oledscherm heeft voor die transitie maar ergens tussen de 0,5 en 1 ms nodig. Dat maakt snel bewegende beelden op oledschermen beter te volgen, maar geeft ook competitieve voordelen tijdens het gamen: je kunt immers sneller reageren.

Inbranden

Als we het puur over beeldkwaliteit hebben, is oled dus het mooiste wat er is. Bijna te mooi om waar te zijn? Er zijn inderdaad wel degelijk wat flinke nadelen en risico’s aan een eventuele keuze voor oled. Het voornaamste nadeel is burn-in, oftewel het inbranden van een oledpaneel. Hoewel LG en Samsung de laatste jaren heel hard hun best doen om dit onderwerp te vermijden, blijft het een feit dat een oledscherm bij zeer langdurige statische beelden kan inbranden. Daarvoor is ruim voldoende bewijs te vinden.

Waar dat bij een televisie eenvoudig te voorkomen is zolang je niet elke dag hetzelfde kanaal met een vast logo in beeld kijkt, is dat bij monitorgebruik soms lastiger. Zo staat bij desktopgebruik je taakbalk standaard in beeld. Maar waar je die nog zou kunnen verbergen, wordt dat lastig wanneer je dagelijks met Photoshop werkt en je al je tools op dezelfde plek wilt hebben.

Een echte oplossing is er niet voor, vandaar ons advies dat oledschermen vooral interessant zijn voor mensen die de pc primair gebruiken om variërend beeld op weer te geven: werken, gamen, films en series kijken. In onze eigen langdurige tests zien we vooralsnog geen inbrandverschijnselen met gevarieerd gebruik (paar uur werk, paar uur wisselende content), maar dagenlang vaste elementen op het scherm hebben is niet wenselijk. Mocht je dat toch willen doen, let er dan op dat de fabrikant een inbrandgarantie geeft. Meerdere van de hier geteste modellen hebben een garantie tegen inbranden van drie jaar.

Subpixel-lay-out en helderheid

Een ander minpunt is dat oledpanelen van LG en Samsung een andere subpixel-lay-out gebruiken dan traditionele monitors. Die laatste hebben de bekende RGB-lay-out (een rode, groene en blauwe pixel in één lijn), maar LG-oledpanelen voegen daar een extra witte pixel aan toe (RGBW). En Samsungs QD-oledpanelen hebben de subpixels in een driehoekje staan. Omdat ze daarmee afwijken van de standaard worden sommige fijne details niet altijd perfect weergegeven. Dit is niet relevant voor normaal gebruik, maar voor grafisch ontwerpers waarbij pixel-perfectie wordt verwacht, is dit wel een overweging. Voor die doelgroep is het spijtig dat het samenwerkingsverband Joled gestopt is, want die maakte wel RGB-oledpanelen die perfect waren voor die doelgroep.

Hoewel we de piekhelderheid van de pixels een voordeel noemden van oled, lukt het de panelen niet om álle pixels tegelijk zo helder te tonen. Dat gebruikt te veel energie en dat genereert dan weer te veel warmte. Zet je een volledig wit beeld op een oledscherm, dan zie je dat de maximale helderheid flink inzakt, vaak tot ruim onder het niveau van lcd-monitors. Bij kantoorwerk in extreem lichte ruimtes kan meer helderheid dan soms wenselijk zijn.

Andere overwegingen

Oledpanelen van LG, Samsung en Joled vertonen allemaal hetzelfde gedrag als we inzoomen op de exacte pixeltransitie: ze maken een kleine dip richting het zwart op het moment dat ze verversen. Dit gaat razendsnel en is voor de meeste gebruikers niet waar te nemen. Er is echter een zeer kleine groep gebruikers die dit als vermoeiend ervaart om naar te kijken. Omdat dit voor alle oledschermen én tv’s geldt, is ons advies hier eenvoudig: als je reeds een keer een oled-tv hebt gezien en hier niets van hebt gemerkt, dan is er ook bij pc-schermen niets aan de hand.

Hoewel de prijs van oledschermen rustig zakt, moet duidelijk blijven dat we het over premium- en high-end-producten hebben. Het zal nog even duren voordat we oledschermen in de prijsklasse onder de vijfhonderd euro zullen aantreffen.

Elf oledschermen getest

Gigabyte AORUS FO48U

We beginnen met een klassiek oledscherm, een 48 inch groot 4K-exemplaar van Gigabyte. Eenmaal op tafel kom je lastig om dit gevaarte heen. Dat formaat brengt voor- en nadelen. Qua immersie gaat er weinig boven een flinke monitor en games die daarvan profiteren komen knap voor de dag. Het extra beeldoppervlak komt ook goed van pas wanneer het scherm wat verder van je af staat. Daar staat tegenover dat dit geen fijne monitor is om e-sports op te spelen, want het beeld is te groot om het allemaal te volgen. Ook gewoon desktopgebruik voelt als een nekspieroefening: je bent constant je hoofd aan het draaien.

Daarmee is het vooral een scherm voor andere games dan e-sports en voor het kijken van films en series. Incidenteel wat werk is prima, maar hij komt het best tot zijn recht als je achterover zit met een controller in je hand.

Technisch is het verder gewoon een LG C1-televisie en daar is niets mis mee: 4K-resolutie, 120 Hz, topkleuren en -contrast, maar dan zonder de LG-software en voorzien van een DisplayPort-aansluiting om het een echte monitor te maken. Zijn grootste voordeel is de relatief lage prijs.

Pluspunten

Minpunten

ASUS ROG Swift PG42UQ

De ASUS ROG Swift OLED PG42UQ is met 42 inch direct een stuk handzamer op het bureau. Nog altijd fors als je hiervoor een kleinere monitor had, maar de overgang van ons eigen 32inch-scherm naar dit 42inch-model was te overzien.

Ook ASUS baseert zijn monitor op een oledpaneel van LG, maar dan een iets nieuwere LG C2 met een net iets betere beeldkwaliteit. ASUS begrijpt goed dat een bureaumonitor meer is dan een tv met een DisplayPort-ingang en heeft de nodige extra’s toegevoegd. Zo bevat dit scherm een Nvidia G-Sync-scaler en een optie om de helderheid te stabiliseren voor desktopgebruik. Dit om het eerdergenoemde nadeel van het inzakken van de helderheid bij lichte beelden tegen te gaan; in de praktijk maakt deze optie van dit ASUS-scherm een veel fijnere monitor dan de LG C2 van zichzelf is.

ASUS heeft het paneel ook wat overgeklokt, waardoor hij op 138 Hz draait in plaats van ‘slechts’ 120 Hz. Daar heb je op een Xbox of PlayStation niets aan, maar bij pc-games wel. ASUS heeft ook extra mogelijkheden ingebouwd in de software, waarbij het meeste vooral op gamers is gericht. Eigenlijk een soort perfecte LG C2 voor pc-gebruik dus, als je formaat wenselijk vindt. Jammer genoeg rekent ASUS daar wel een heel forse meerprijs voor: circa 1600 euro is de totaalprijs, waar een eenvoudiger alternatief met hetzelfde C2-paneel voor nog geen 1000 euro te koop is.

 Pluspunten

Minpunten

ASUS ROG Swift PG27AQDM

Wil je een wat gangbaardere 27inch-monitor, dan komen de nieuwste LG-oledpanelen in beeld. Deze 27inch-panelen combineren een ultrahoge verversingssnelheid van 240 Hz (vooral voor gamen uiteraard) met een bijpassende QHD-resolutie (2560 × 1440 pixels). Die resolutie is scherp genoeg op dit formaat en maakt het makkelijker om van de hoge verversingssnelheid gebruik te maken.

Op 27 inch zijn racegames niet zo indrukwekkend, maar snelle en vooral competitieve games doen het veel beter op dit scherm. Ook voor regulier gebruik is een 27inch- monitor een stuk fijner om mee te werken. Het zijn ook gewoon echte toppanelen: snel, met net wat betere kleuren dan voorgaande modellen en met een goede ondersteuning voor zowel Nvidia G-Sync als AMD FreeSync.

De ASUS-variant is erg indrukwekkend (zoals vaker het geval). De firmware zit bomvol opties voor tal van gebruiksdoelen, de voet is uitstekend gemaakt en volledig ergonomisch. Ook biedt ASUS extra’s zoals RGB-verlichting en de projectie van het logo op tafel (daar moet je maar net van houden). Verder heeft ASUS de maximale helderheid net wat verder gepusht dan Corsair en AOC, die hetzelfde paneel gebruiken, en de kleurafstelling van zowel SDR- als HDR-content is het beste van alle drie.

De PG27AQDM is het ultieme scherm met dit paneel, maar ASUS vraagt er wel driehonderd euro meer voor dan bijvoorbeeld Corsair, zonder dat je er garantie tegen inbranden voor terugkrijgt. Als ASUS dat later zou toevoegen, zou dit scherm briljant zijn.

Pluspunten

Minpunten

Corsair Xeneon 27QHD240

De Corsair Xeneon 27QHD240 gebruikt hetzelfde LG-paneel als de ASUS PG27AQDM, maar dan voor 999 euro in plaats van 1299 euro. Een groot verschil in prijs, terwijl het verschil in de praktijk niet zó groot is. De Corsair is ook uitstekend gebouwd, met een van de beste en meest praktische monitorvoeten die we kennen. Het wat serieuzere ontwerp zal menig consument aanspreken.

De algehele ervaring is ook vergelijkbaar, het onderliggende paneel is tenslotte uitstekend. Het verschil zit in enkele details en daar zien we dat Corsair de wat minder ervaren monitorfabrikant is. De maximale helderheid is wat lager, de afstelling van de HDR-instellingen is wat minder, de helderheid bij een volledig wit beeld is wat lager en je krijgt geen helderheidstabilisatie (ABL). Kleine dingen die toch een merkbaar verschil maken. Maar daar bespaar je wel driehonderd euro mee. Tel daarbij op dat Corsair wél drie jaar garantie tegen inbranden biedt en dan vinden we de Corsair voor dit prijsverschil wel een aantrekkelijk alternatief in deze klasse.

Pluspunten

Minpunten

AOC Agon Pro AG276QZD

De AOC Agon Pro AG276QZD maakt eveneens gebruik van hetzelfde LG 27inch-paneel als de ASUS PG27AQDM en Corsair 27QHD240. Om op te vallen, maakt AOC een gedurfde keuze: ze hebben deze monitor voorzien van een asymmetrisch ontwerp, zowel aan de achterzijde als bij de voet. Daarmee valt het scherm op, al zal het niet iedereen z’n smaak zijn. De fysieke afwerking is gewoon uitstekend.

De algehele ervaring is wederom redelijk vergelijkbaar met de andere modellen, al ligt die dichter bij het model van Corsair dan bij dat van ASUS. Zo ontbreekt wederom een goede helderheidstabilisatie (ABL), de maximale helderheid ligt ook iets lager bij dit model en ook is de HDR-afstelling niet zo goed als bij ASUS. Vergis je niet, het blijft een uitstekend scherm, maar met alle drie de monitors naast elkaar zie je echt verschil.

Net als Corsair realiseert AOC dat ze zich op prijs moeten richten en dat doen ze met 899 euro. Honderd euro goedkoper dan Corsair, maar dan zonder vermelding van inbranden als onderdeel van de garantie. Gezien het risico daarop zouden wij adviseren voor de zekerheid (en dus voor het Corsair-model) te kiezen, maar honderd euro verschil is niet niks.

Pluspunten

Minpunten

Corsair Xeneon Flex 45WQHD240

We gaan van klassieke 16:9-formaten naar wellicht het meest extreme oledscherm voor consumenten van dit moment: de Corsair Xeneon Flex 45WQHD240. Hoewel 45 inch fors is, heeft dit scherm een beeldverhouding van 21:9. Dat betekent dat het scherm maar marginaal hoger is dan een 32inch-scherm met een beeldverhouding van 16:9. Het scherm is natuurlijk wel indrukwekkend breed.

Dé onderscheidende eigenschap van dit model is dat hij buigbaar is. Met twee inklapbare handvatten aan de zijkant kun je het scherm buigen van volledig vlak tot een sterk gebogen 800R. Het idee is dat je hem vlak kunt zetten voor serieuzer werk en vervolgens buigt om te gamen. De ervaring die dat oplevert, is enorm indrukwekkend. Zeker in racegames of Flight Simulator. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels op dit formaat zijn de pixels wel groot, bij gewoon desktopgebruik of Adobe-applicaties kun je pixels tellen en dat is juist een beetje knullig. Nog meer dan andere oledschermen is dit scherm dus eigenlijk helemaal gericht op het gamen, en kijken van films en series. Op de beeldkwaliteit en snelheid valt verder niets aan te merken, dus het is vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur of dit scherm bij jouw gebruik past.

Pluspunten

Minpunten

Alienware AW3423DWF

De Alienware AW3423DWF is een van drie geteste schermen met hetzelfde Samsung-QD-oledpaneel van 34 inch. Dit paneel met een resolutie van 3440 × 1440 pixels produceert een prachtig beeld met diepe zwarttinten, heldere kleuren en een hoge piekhelderheid. Het paneel is mooi in balans: praktisch voor allround-gebruik, indrukwekkend om mee te gamen en niet zo belachelijk groot dat je er pijn in je nek van krijgt. Wel heeft het paneel een lichte kromming, dus daar moet je van houden.

Het scherm van Alienware biedt een verversingssnelheid van 165 Hz, waar Philips en MSI 175 Hz bieden. Een belangrijk pluspunt van Alienware is dat het merk drie jaar garantie biedt, inclusief dekking tegen inbranden. De AW3423DWF mist ten opzichte van het MSI-scherm (wordt verderop besproken) HDMI 2.1 waarmee je de hoge verversingssnelheid ook daadwerkelijk via HDMI kunt gebruiken. Vergeleken met de schermen van MSI en Philips (wordt ook verderop besproken) mist deze monitor ook usb-c met power delivery om een laptop aan te sluiten en op te laden.

Maar dankzij de uitgebreide garantie lijkt de Alienware wel de beste keuze voor wie zekerheid wil bij de aanschaf.

Pluspunten

Minpunten

MSI MEG 342C

De MSI MEG 342C gebruikt hetzelfde 34inch-paneel als Alienware en Philips (wordt verderop besproken), maar springt eruit met twee HDMI2.1-aansluitingen, ideaal om een tweede apparaat (want DisplayPort is de standaard) op volle resolutie met 175 Hz aan te sluiten. Ook biedt het scherm een usb-c-poort met 65 watt power delivery.

MSI heeft het uitstekende paneel daarbij tijdens HDR-weergave ook nog net wat beter afgesteld dan de twee concurrenten. De MSI laat zich vooralsnog lastig plaatsen, want op het moment van testen was dit product nog niet leverbaar en was de daadwerkelijke prijs nog niet bekend. Wel heeft MSI ons (en andere reviewers) meermaals op het hart gedrukt dat het merk op dit model drie jaar garantie mét dekking tegen inbranden zal bieden, maar vooralsnog staat dat niet duidelijk op de productpagina. Maar met HDMI 2.1, usb-c en de belofte van een uitgebreide garantie lijkt dit een sterke keuze als de prijs niet teveel afwijkt van de directe concurrentie.

Pluspunten

Minpunten

Philips Evnia 34M2C8600

De Philips Evnia 34M2C8600 gebruikt ook Samsungs 34inch-paneel en biedt een verversingssnelheid van 175 Hz. De beeldkwaliteit is net als bij de twee alternatieven uitstekend. Het scherm heeft als grootste onderscheidende eigenschap de Ambiglow RGB-verlichting aan de achterkant, vergelijkbaar met Ambilight-tv’s. Dit zorgt voor mooie diffuus verlichte muren achter het scherm. Ook beschikt dit scherm over usb-c met 90 watt power delivery om een laptop van stroom te voorzien. Helaas geeft Philips geen garantie tegen inbranden. Het scherm kost bijna net zoveel als het alternatief van Alienware en zet dus usb-c en Ambiglow tegenover een betere garantie.

Pluspunten

Minpunten

LG Ultrafine 32EP950-B

Op het eerste gezicht lijkt de LG Ultrafine 32EP950-B met een prijs van 3600 euro niet enorm interessant. Een 32inch-oledscherm met een 4K-resolutie en slechts een 60Hz-verversingssnelheid waar de meeste eerder besproken modellen 120 Hz of meer beiden. Ook een maximale HDR-helderheid rond de 600 nits klinkt niet indrukwekkend als praktisch elke monitor met LG- of Samsung-paneel 1000 nits biedt. En een flinke extra input-latency van 20 ms maakt gamen op deze schermen nog minder interessant dan de 60Hz-refreshrate al deed vermoeden.

Toch is dit – afhankelijk van je gebruik – een van de beste oledpanelen is die je je kunt wensen. Van binnen zit een Joled-paneel (dus geen LG-oled) dat gebruikmaakt van een echt RGB-subpixel-lay-out. Dit zorgt ervoor dat je de beeldkwaliteit van oled krijgt met de pixelperfecte details die je van een professionele monitor zou verwachten. Zaken zoals helderheidstabilisatie (ABL) zijn in orde, dus je merkt geen hinderlijke wisselingen in de helderheid. Ook usb-c met 90 watt power delivery voor laptopgebruikers ontbreekt niet en zoals je voor dit bedrag mag verwachten, is de afstelling praktisch perfect.

We vinden het enorm jammer dat Joled, de fabrikant achter het paneel, ermee ophoudt. Want voor iedereen van grafische ontwerpers tot HDR-contentcreators is dit een uitstekende optie en de hoge prijs valt vergeleken met andere professionele schermen dan juist weer mee.

Pluspunten

Minpunten

ASUS ProArt PA32DC

De ASUS ProArt PA32DC gebruikt exact hetzelfde Joled-paneel als de LG 32EP950, met alle prachtige voordelen (en nadelen) van dien en voegt daar vervolgens een enorme rits aan extra mogelijkheden aan toe. Zo krijg je er een shading-hood (een zonnekap) bij, zowel een ergonomische standaard als inklapbare voetjes om hem als een quasi-mobiele monitor te gebruiken en een ingebouwde colorimeter voor hardwarekalibratie. De ingebouwde firmware biedt allerlei extra’s voor grafische doeleinden en vooral ook voor het creëren van HDR-content.

Er zijn wat kleine verschillen in regulier gebruik tussen de twee modellen van ASUS en LG. Zo kan de ASUS in SDR-modus ook 550 nits aan, mits je de helderheidstabilisatie (ABL) uitschakelt, waar LG altijd beperkt blijft tot zo’n 265 nits. Die verschillen zijn echter te klein om voor een gigantisch verschil in ervaring te zorgen. Kiezen tussen deze twee schermen is dan ook vooral een afweging tussen extra mogelijkheden en geld. De LG is bij vlagen richting de 2000 euro gezakt, wat hem een fijn ‘betaalbaar’ alternatief maakt. Maar met het huidige prijsverschil van zo’n vierhonderd euro is de ASUS in onze optiek duidelijk het beste oledscherm voor professioneel gebruik (als we echte referentiemonitors van tienduizenden euro’s even buiten beschouwing laten).

Pluspunten

Minpunten

Resultaten

In onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de oled-monitors.

Conclusie

De oledschermen zijn stuk voor stuk uitstekend en dat zorgt voor hoge scores. Die maken het wel lastig om tussen de modellen te kiezen. We raden dan ook aan de individuele voor- en nadelen zelf goed te overwegen. We delen gezien de verschillen in formaat geen keurmerk Best Getest uit, dat is deels ook een subjectieve voorkeur. Wel hebben we twee Redactietips toegewezen aan twee opvallende schermen.

Wil je vooral een groot oledscherm, dan kun je niet om onze eerste Redactietip heen: de Gigabyte Aorus FO48U. Deze is fijner om regelmatig als reguliere monitor te gebruiken dan een vergelijkbare LG-monitor, maar evengoed betaalbaar en indrukwekkend om mee te gamen. Bovendien maakt de combinatie van de 4K-resolutie de verversingssnelheid van 120 Hz hem capabel voor pc- en consolegamen. En dat zoals gezegd voor een schappelijk bedrag.

De ASUS PG42UQ is op veel vlakken beter, maar de meerprijs voor dat model wel erg fors. Als je het liever bij een kleiner scherm houdt, is de ASUS PG27AQDM de beste optie van de drie geteste 27inch-modellen, mits de meerprijs boven zijn alternatieven niet té extreem blijkt. Dit model verdient daarom onze tweede Redactietip.

De QD-oledschermen van 34 inch vinden we een mooie tussenmaat. De drie die we getest hebben bevatten hetzelfde knappe paneel en hebben een prima snelheid. Wel is deze tussenmaat van het type ultrawide én gebogen, wat niet iedereen zal bekoren. We zijn bij deze schermen het meest onder de indruk van de MSI 342C, maar doordat er op het moment van testen nog informatie ontbrak over prijs en pixelgarantie, durven we niet met zekerheid te zeggen of dit daadwerkelijk de beste keuze is.

Een inbouw-vriezer installeren lijkt misschien eenvoudig, maar het vergt precisie. Anders dan bij een vrijstaand model moet je rekening houden met ventilatie, deurconstructie en een nauwkeurige afstelling. Alleen dan blijft het vriesgedeelte goed werken én sluit de deur goed. In dit artikel lees je hoe je stap voor stap te werk gaat en waar je op moet letten.

Een inbouw-vriezer plaats je in een keukenkast, meestal onder het aanrecht of in een hoge kast (een kolomkast). Het is belangrijk dat je een plek kiest met een stopcontact in de buurt, want het snoer van een inbouw-vriezer is meestal vrij kort. Verlengsnoeren zijn geen goed idee. Ook moet de ondergrond vlak en stevig zijn. Staat de vloer scheef of veert de kastvloer mee, dan wordt het lastig om de vriezer goed af te stellen.

Ventilatieruimte en warmteafvoer

Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is de ruimte voor ventilatie. Een inbouw-vriezer mag dan wel netjes weggewerkt zijn, de techniek moet nog steeds zijn warmte kwijt kunnen. Warmte die niet goed kan ontsnappen, zorgt voor slechtere prestaties, een hoger energieverbruik en in het ergste geval storingen. Fabrikanten schrijven vaak minimale maten voor: denk aan een vrije opening aan de achterzijde, een ventilatierooster in de plint en voldoende ruimte aan de bovenkant van de nis. Die details vind je meestal in de handleiding. In kasten zonder achterwand is de luchtcirculatie vaak vanzelf goed geregeld. Zit er wel een achterwand in, controleer dan of er een uitsparing aanwezig is.

©Andrey Sinenkiy

De vriezer plaatsen en afstellen

Zodra de nis klaar is en je alles hebt gecontroleerd, schuif je de vriezer voorzichtig op zijn plek. Trek eerst de stekker door de kastopening, zodat je niet het hele toestel hoeft te kantelen om erbij te kunnen. Schuif de vriezer niet muurvast tegen de kastwanden. Een paar millimeter speling voorkomt trillingen of gekraak. Gebruik daarna een waterpas om het toestel recht te zetten. Aan de voorzijde zitten stelpootjes die je kunt draaien tot het toestel volledig vlak staat. Dat is belangrijk: een scheve plaatsing kan ervoor zorgen dat de deur vanzelf openvalt of juist blijft klemmen.

Deurmontage

Een van de lastigste onderdelen is het juist afstellen van de keukendeur op de vriezerdeur. Afhankelijk van het model heb je te maken met een sleepdeursysteem of een deur-op-deurconstructie. Bij het eerste systeem schuift de keukendeur mee met de vriezerdeur via een geleider. Bij het tweede zitten de twee deuren vast aan elkaar. Sommige modellen bieden de mogelijkheid om het scharnier links of rechts te plaatsen. Kies altijd de draairichting die logisch past bij de indeling van je keuken.

De montage vraagt om nauwkeurigheid, bij beide systemen. Bij het sleepdeursysteem komt het aan op het goed positioneren van de geleider en het afstellen van de glijrails, zodat de keukendeur netjes meebeweegt zonder te schuren of te blijven haken. De keukendeur hangt hier namelijk zelfstandig in de kast en moet op precies het juiste moment de vriezerdeur meenemen. Dat vereist fijn afstellen van de positie en afstand tussen de twee deuren.

Bij deur-op-deur zit de keukendeur direct op de vriezerdeur geschroefd. Ook hier is precisie belangrijk, want een scheve montage kan ertoe leiden dat de scharnieren onder spanning komen te staan of dat de deur niet goed sluit. In beide gevallen geldt: meet zorgvuldig, werk secuur en volg de bijgeleverde instructies stap voor stap. Draai schroeven niet te strak aan in het frontpaneel, zeker niet bij keukendeurtjes met een fineer- of laklaag. Na montage open en sluit je de deur meerdere keren om te controleren of alles soepel werkt. Loopt het stroef, of sluit de deur niet vanzelf? Dan moet je waarschijnlijk de hoogte of diepte nog iets aanpassen.

©Henadzy

Wat te doen bij een slecht sluitende deur

Een slecht sluitende deur is niet alleen vervelend, maar ook slecht voor de werking van de vriezer. Koude lucht ontsnapt, warme lucht komt binnen, en dat leidt tot ijsvorming. Ook gaat de motor vaker draaien en dat merk je op de energierekening. Het begint allemaal met een correcte afstelling: een goed afgestelde vriezerdeur sluit vanzelf en trekt netjes dicht.

Is dat niet het geval, kijk dan eerst of de vriezer wel volledig waterpas staat. Als de vriezer ook maar een beetje scheef staat, kan de deur open blijven staan. Ook het scharniermechanisme speelt een rol. Bij sleepdeuren wil er nog wel eens speling ontstaan, waardoor de keukendeur niet genoeg kracht overbrengt op de vriezerdeur.

Je kunt dit eenvoudig testen met een A4'tje. Klem het papier tussen de deur en de kast, en trek eraan. Voel je nauwelijks weerstand, dan sluit de deur niet goed. In dat geval loont het om nog eens kritisch naar de afstelling te kijken.

©Петр Смагин - stock.ad

Tot slot: netjes afwerken

Zodra de deur goed sluit en alles naar wens werkt, kun je de afwerking afronden. Monteer de plint terug, eventueel met een speciaal ventilatierooster. Werk schroefgaten af met dopjes of afdekstrips en controleer of het deurfront netjes aansluit bij de rest van de keuken. De meeste inbouwmodellen bieden nog wat marge voor bijstelling, zodat je alles tot op de millimeter kunt uitlijnen. Vergeet ten slotte niet om de rubbers van de vriezerdeur even na te lopen. Zijn ze schoon, soepel en goed geplaatst? Dan weet je zeker dat de vriezer straks probleemloos blijft functioneren.

Conclusie

Een inbouw-vriezer installeren is geen haastklus. Twijfel je over de technische aspecten of voel je je niet zeker over de montage? Laat je dan vooraf adviseren door een witgoed-specialist. Als je het goed wilt doen, moet je zorgen voor een stabiele plaatsing, voldoende ventilatie en een perfect afgestelde deur. De afwerking vraagt om geduld en nauwkeurigheid, maar het resultaat is een vriezer die niet alleen goed koelt, maar ook mooi opgaat in het keukendesign. En daar heb je jaren plezier van.

De HP OmniBook X Flip 14 is een nieuw model binnen de OmniBook X-reeks die bestaat uit luxere AI-laptops. Ten opzichte van de eerdere OmniBook X kun je de Flip ook gebruiken als tablet. Verder valt op dat deze nieuwe variant weer gewoon een Intel-processor heeft. Hoe bevalt deze laptop?

De HP OmniBook X Flip 14 is een convertible laptop die je dankzij een omklapbaar scherm ook als tablet kunt gebruiken. De stevige behuizing is gemaakt van aluminium en afgewerkt in een fraaie kleur die HP atmosferisch blauw noemt. Het materiaal is helaas wel erg vingerafdrukgevoelig en de laptop zat al direct na het uitpakken vol met zichtbare vingerafdrukken. De laptop is ook in het zilver verkrijgbaar; wellicht vallen op die kleur vingerafdrukken minder op. De OmniBook X Flip weegt 1,38 kilogram en dat zeker voor een convertible lekker licht.

©Jeroen Boer - ID.nl

Ondanks de compacte vormgeving krijg je behoorlijk wat aansluitingen waaronder twee usb-c-aansluitingen. Die zijn opvallend genoeg niet identiek qua mogelijkheden. Al is het functionele verschil in veel gevallen niet merkbaar, want beide poorten ondersteunen data, video en opladen. De snelste poort is een Thunderbolt 4-variant met een maximale snelheid van 40 Gbit/s en DisplayPort 2.1. De andere poort ondersteunt usb 3.2 op maximaal 10 Gbit/s in combinatie met Displayport 1.4a. DisplayPort 2.1 biedt veel hogere verversingssnelheden voor 4K-schermen tot 240 Hz en ondersteunt 8K-schermen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Daarnaast is ook voorzien in HDMI 2.1, een 3,5mm-headsetaansluiting en twee normale usb3.2-poorten met een maximale snelheid van 10 Gbit/s. Op het gebied van aansluitingen kom je kortom niks tekort. Zeker omdat de laptop ook nog eens wifi 7 inclusief ondersteuning voor de 6GHz-band heeft.

©Jeroen Boer - ID.nl

In het startmenu vinden we ten opzichte van een normale Windows-installatie relatief veel extra pictogrammen. Veel daarvan zijn van HP zelf in de vorm van documentatie en wat eigen tooltjes zoals een virtuele lichtring om jezelf beter te belichten tijdens videogesprekken en een eigen AI-assistent. Daarnaast is een proefversie van McAfee geïnstalleerd en zien we aanbiedingen van Adobe en Dropbox.

Verschillende varianten

De OmniBook X Flip 14 is te koop in verschillende configuraties en is leverbaar met zowel Intel- als AMD-processors. Dat is overigens een groot verschil ten opzichte van de HP OmniBook X die we vorig jaar getest hebben, want dat was ondanks de vrijwel identieke naam een laptop voorzien van een ARM-processor van Qualcomm. Afhankelijk van de configuratie is de OmniBook X Flip 14 voorzien van een oled- of ips-scherm. Ons testexemplaar met volledig typenummer HP OmniBook X Flip 14-fm0685nd is de duurste uitvoering met een oledscherm en beschikt over een Intel Core Ultra 7 258V met geïntegreerde 32 GB RAM. Deze processor uit Intels Lunar Lake-generatie is voorzien van een npu (neural processing unit) die krachtig genoeg is om de laptop te classificeren als Copilot+-pc. Alle AI-extraatjes in Windows zoals live-ondertitels, webcameffecten en simpele beeldgeneratie in Paint zijn dan ook aanwezig. De processor wordt in de geteste configuratie gecombineerd met een 1 TB-ssd afkomstig van Samsung. Het geïntegreerde werkgeheugen kun je logischerwijs niet uitbreiden. De M.2-ssd en het wifi-kaartje zijn eventueel wel verwisselbaar. 

Toetsen zonder uitsparing

Waar veel duurdere laptops een toetsenbord hebben waarbij er per toets individuele uitsparingen in het metaal zijn gemaakt, gebruikt HP op deze laptop een grote uitsparing waar het toetsenbord in verwerkt is. Om toch een premiumuitstraling te krijgen zijn de toetsen wat groter dan normaal waardoor er vrijwel geen uitsparing tussen de toetsen zichtbaar is. In combinatie met het extra grote lettertje ziet het er lekker robuust uit. Toch zijn we niet heel enthousiast. De toetsen zijn geheel vlak en doordat er nauwelijks een uitsparing tussen de toetsen zit, is het soms lastig om te voelen welke toets je gebruikt. De aanslag had ook wat duidelijker gekund. Het tikcomfort is wat ons betreft minder goed dan het toetsenbord dat we vorig jaar op de OmniBook X zagen. Dat toetsenbord had wel los uitgesneden toetsen in de behuizing en zag er met zijn toetsen in verschillende kleuren ook wat leuker uit.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het toetsenbord heeft verlichting die je in twee standen kunt instellen. In de rij met functietoetsen valt een functietoets op voor het invoegen van emoji. Wellicht voor veel mensen overbodig, maar deze emoji-toets is niet ten koste gegaan van andere functionaliteiten. Waar je op andere laptops bijvoorbeeld een toets hebt om de webcam mee uit te zetten, is er hier een schuifje ingebouwd waardoor een knopje niet nodig is. Ook een muteknop voor de microfoon is gewoon aanwezig.

Onder het toetsenbord is een ruime touchpad geplaatst die prima werkt en gebaren met drie en vier vingers ondersteunt. Wel lijkt het erop dat het geen glazen touchpad is en dat voelt wat goedkoop aan. 

Mooi oledscherm

Het 14inch-aanraakscherm is voorzien van een oledpaneel met een resolutie van 2880 x 1800 pixels. Er wordt een hoge verversingssnelheid van 120 Hz ondersteund die volgens Windows dynamisch kan worden aangepast tussen 48 en 120 Hz (VRR) om energie te besparen. Een beetje vreemd is dat je handmatig alleen uit 48 of 120 Hz kunt kiezen. Buiten die eigenaardigheid om heeft de laptop een uitstekend scherm met goede kleuren en een indrukwekkend contrast. De maximale helderheid is voor binnen meer dan genoeg, maar er zijn (dure) laptops die meer schermhelderheid bieden. Wel ondersteunt het scherm HDR waarbij de piekhelderheid wat hoger ligt dan de algemene schermhelderheid. Het paneel is glanzend afgewerkt met Gorilla Glass 3.

©Jeroen Boer - ID.nl

Die afwerking is niet voor niks, want de laptop heeft een aanraakscherm en kun je ook als tablet gebruiken. Het omklappen van het scherm naar de tabletmodus gaat soepel en ook als tablet voelt het geheel solide. Het scharnier is stijf genoeg om te voorkomen dat het scherm in de tabletmodus klappert, iets dat je soms wel eens ziet op dit soort convertibles. Het platte en goed gevulde toetsenbord blijkt in de tabletmodus juist erg prettig te zijn, want hiermee heeft je tablet een vlakke achterkant waardoor je het apparaat fijn kunt vasthouden. We hebben het niet kunnen testen, maar het scherm is compatibel met een optionele stylus die je magnetisch aan de behuizing kunt plakken. Deze HP 700 pen kost 100 euro en komt uiteraard vooral in de tabletmodus van pas. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Boven het scherm heeft HP een 5megapixel-camera geplaatst. Behalve in Full HD kan de camera ook filmen in 1440p. De beelden zijn prima en je bent altijd duidelijk in beeld tijdens een videogesprek. Handig is dat HP de webcam heeft voorzien van een ingebouwd schuifje. Je kunt dankzij een patroontje ook duidelijk zien of het schuifje gesloten is. De camera is geschikt voor biometrisch inloggen via Windows Hello. Dat is direct je enige biometrische mogelijkheid, want een vingerafdrukscanner ontbreekt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Uitstekende prestaties

De Intel Core Ultra 7 258V is een mobiele processor met in totaal acht cores waarvan vier volwaardige en vier energiezuinige cores. Uiteraard is dit vergeleken met processors met een hoger energieverbruik geen heel indrukwekkende processor, maar voor een laptop is dit wel een krachtige chip. De laptop zet dan ook een uitstekende score neer van 6822 punten in PCMark 10. Ook de scores in Cinebench R23 zijn met een single-core-score van 1841 en een multi-core-score van 10372 punten uitstekend. Het verval bij langdurige belasting blijft beperkt. Tijdens alledaagse werkzaamheden als surfen en het bewerken van documenten doet de koeling stil zijn werk. Als je de laptop zwaardere taken laat uitvoeren, hoor je de koeling wel aanslaan. 

Het is geen verrassing, want dit is niet de eerste laptop met deze cpu die we testen, maar de Intel Arc 140V is een capabele geïntegreerde gpu. In 3DMark Time Spy scoort deze laptop 4457 punten en dat betekent dat wat oudere spellen prima speelbaar zijn. Zo halen we in Shadow of the Tomb Raider op de voorinstelling lowest gemiddeld 69 fps terwijl als we AI-upscaler XeSS inschakelen dat 84 fps wordt. Zelf op de voorinstelling High in combinatie met XeSS halen we een speelbare 60 fps. Je kunt een hoop spellen spelen als je de grafische instellingen wat beperkt.

De accu met een capaciteit van 59 Wh biedt een uitstekende werktijd. In onze test houdt de laptop het maar liefst 15 uur uit en dat is in lijn met wat HP zelf opgeeft. De ssd is een exemplaar van Samsung dat goed presteert. De maximale lees- en schrijfsnelheden bedragen een uitstekende 5012,20 en 3284,23 MB/s. Belangrijker is hoe de ssd presteert tijdens werkzaamheden met veel bewerkingen op kleine bestanden tegelijkertijd. In de Quick System drive Benchmark van PCMark 10 die precies dat test, haalt de ssd een snelheid van 273,04 MB/s. Dat is op zich geen slechte score, maar er zijn tegenwoordig ssd's die hier een veelvoud van scoren.

Conclusie

De HP OmniBook X Flip 14 is een fraaie laptop voorzien van krachtige hardware die je kunt gebruiken als laptop én als tablet. Voor een compacte laptop heeft de OmniBook X Flip 14 opvallend veel aansluitingen: we kunnen ons niet voorstellen dat je met tweemaal usb-c, tweemaal usb en HDMI iets tekort zult komen. Helemaal perfect is de OmniBook X Flip 14 echter niet, want het volledig vlakke toetsenbord met weinig ruimte tussen de toetsen vinden we niet heel fijn tikken. Ook is de behuizing erg gevoelig voor vingerafdrukken, waardoor de fraai ontworpen laptop er al snel wat smoezelig uitziet.