Pc-gamen leeft meer dan ooit. Met de Epic Games Store krijg je wekelijks gratis nieuwe games. De Microsoft Game Pass geeft voor een paar euro per maand toegang tot tientallen games. En de lancering van de Flight Simulator brengt ook een oudere generatie terug naar de pc. Maar mooiere games vragen wat van je computer. We kijken naar de hardware voor de ideale game-pc.

De nieuwste Flight Simulator spelen op een tien jaar oude pc zit er namelijk niet meer in. Misschien heb je dan toch een nieuwe pc nodig. In dit artikel bespreken we waar je op moet letten bij de aanschaf van een compleet nieuwe game-pc. Ook stellen we twee complete systemen samen waarmee zowel de gewone als de fanatieke gamer mee uit de voeten kan.

Betaalbaar advies

Goed nieuws is dat computers de afgelopen jaren flink krachtiger zijn geworden. Voor eenvoudig gebruik voldoet bijna elke pc van de afgelopen vijf jaar. Maar toch is voor het gamen iets recenter fijner. Gelukkig hoeft dat niet meteen een prijzig monster te zijn.

De enorme hype omtrent Nvidia’s nieuwste videokaarten en de GeForce RTX 3080 (700 tot 800 euro) die sneller is dan al het andere tot dusver op de markt, is overigens wel begrijpelijk voor de echte liefhebber. De zwaarste games, zoals Flight Simulator, profiteren absoluut van een extreme pc. Daarom bouwen we ons luxere game systeem om die ultieme videokaart heen.

Alleen voor de prijs van dat ene onderdeel kunnen we ook prima een complete game-pc samenstellen die de meeste games soepel speelt. Tenminste als we de hoge resolutieschermen buiten beschouwing laten. Ons betaalbare advies richten we dan ook maximaal 800 euro. Daarvoor kun je een stevige game-pc kopen, met minimale concessies. Uiteraard nemen we ook het algemene gebruik mee in onze keuze. We gaan er gemakshalve vanuit dat je van je game-pc ook verwacht dat hij in staat is goed te kunnen editten.

Videokaart

Het belangrijkste onderdeel van een game-pc is de videokaart. Er zijn zo ontzettend veel videokaarten beschikbaar dat het ontzettend lastig kiezen is. Niet voor ons high-endsysteem overigens, want de Nvidia GeForce RTX 3080 is simpelweg dé beste videokaart van dit moment voor gamers. Zowel voor gamen op 4K resolutie, als op snelle gameschermen.

Welke RTX 3080 je kiest laten we even in het midden. De beschikbaarheid is op dit moment namelijk problematisch. De beste RTX 3080 is al snel dat model dat daadwerkelijk te koop is, al vind je in onze complete round-up de beste kaarten.

Voor de betaalbare game-pc gaan we uit van een GeForce GTX 1660 Super. Deze kaart kan alle (zwaardere) games afspelen, als je maar op een full hd- of 1080p-monitor speelt. De beste prijs-prestatieverhouding voor een game-pc komt uit rond de 800 euro.

©PXimport

Processor

Een goede processor is onmisbaar voor gamers. De videokaart is weliswaar het hart, maar een trage processor kan je videokaart tegenhouden. Hoewel AMD de laatste jaren betere zakendoet op gebied van processors dan Intel, heeft Intel nog één troef. In gamen zijn ze simpelweg - zij het nipt - de snelste.

Voor onze ultieme game-pc kiezen we dan ook voor een Intel-processor: de Core i7-10700K. Een rappe 8-coreprocessor die op meer dan 5 gigahertz draait en het uiterste uit alle games weet te halen. En die prima uiteraard in staat is alle andere dagelijks activiteiten uit te voeren.

©PXimport

Intel heeft alleen ook één probleem: de prijs-prestatieverhouding. Daarom kijken we voor een betaalbare game-pc naar AMD. Die weet met de Ryzen 5 3600 voor minder dan 200 euro een 6-core, 12-thread-cpu op de markt te zetten. En die kan zowel alles, en vormt geen beperking voor de meeste game-pc’s, in tegenstelling tot de 4-core Intel-cpu’s op dit prijspunt.

Werkgeheugen

Met de extreem lage geheugenprijzen van dit moment is 16 gigabyte de standaard geworden. Eigenlijk is meer ook niet noodzakelijk. Er zijn nauwelijks games die meer kunnen gebruiken, laat staan dat ze er echt van profiteren.

Wij kiezen voor twee geheugenbankjes van 8 gigabyte. Daardoor is het eenvoudig om later nog 16 gigabyte erbij te prikken, mocht dat ooit noodzakelijk zijn. Let wel op de snelheid van het werkgeheugen, vaak is dit 2666 MHz, of 3200 MHz. Vooral AMD-systemen zijn gevoelig voor een snel geheugen.

We kiezen voor beide systemen voor 3200 MHz-geheugen. Dat is niet duurder dan een trager geheugen. In echt snel - en dus prijzig - geheugen investeren, levert toch nauwelijks nog winst op.

©PXimport

Moederbord

Als u een pc bouwt of laat bouwen, is het belangrijk dat het moederbord bij de processor past. Let hierbij op of de socket van de processor en het moederbord overeenkomen. Voor recente Intel-cpu’s, zoals de 10700K, is dat socket 1200. Voor AMD-cpu’s is dat am4.

Het moederbord is verantwoordelijk voor de stroomvoorziening van onder meer je processor, dus een goede kwaliteit is zeker belangrijk. Het vereist wel vergaande technische kennis om dit te kunnen herkennen. Daarvoor hebben wij hier geen ruimte. Wij hebben dan ook simpelweg twee geschikte opties van goede kwaliteit uitgezocht voor onze voorbeeldsystemen. Maar als je twijfelt over een systeem, laat je dan informeren door een expert.

Je kunt zelf wel letten op de features die het moederbord biedt en welke belangrijk zijn voor je specifieke gebruik. Denk aan het aantal usb-poorten bijvoorbeeld of dat er wifi op het moederbord zit.

©PXimport

Behuizing

De behuizing van je game-pc is niet direct cruciaal. Maar een goedkopere behuizing is minder mooi en minder fijn om mee te werken. Je voelt het verschil in kwaliteit al snel. Alleen, mits de koeling voldoende is, gaat op de behuizing bezuinigen niet ten koste van de prestaties.

Voor onze samenstellingen willen we toch iets meer kwaliteit uitzoeken dan kant-en-klaarsystemen. Dat dat niet prijzig hoeft te zijn zien we aan de Phanteks P300A in onze eenvoudigere configuratie. Rond de 50 euro vinden we kasten die compact, mooi en standaard ruim voldoende koeling bieden voor onze configuraties. Voor de high-end-pc kiezen we wel een iets chiquere behuizing, die net wat luxer is afgewerkt en iets meer ruimte biedt voor de grotere videokaart.

©PXimport

Opslag

Hoeveel opslag je nodig hebt is uiteraard subjectief. Sommige moderne games nemen makkelijk tientallen gigabytes in beslag. Een van de populairste games van dit moment, het gratis Call of Duty Warzone, gebruikt zelfs ruim 200 gigabyte.

Een 1 terabyte-ssd is daarom het minimum waar we naar kijken. Gelukkig bieden deze ook de beste prijs-opslagverhouding van dit moment. Zeker de Kingston A2000 die we voor beide systemen kiezen. Beide configuraties staan het uiteraard toe om een grotere ssd toe te voegen als je dat nodig vinden. Die kun je ook later nog toevoegen.

Mechanische harde schijven laten we liever achterwegen. Een ssd zorgt dat de pc vlot start en games ook opstarten. Kortom: zorg dat de game-pc alleen ssd-opslag krijgt.

©PXimport

Koeling

Game-pc’s die al helemaal af zijn, komen met voldoende koeling. Alleen deze kant-en-klare systemen hebben vaak wel een koeling die net voldoende is of te luid is. Een losse A-kwaliteitkoeler voor je processor heeft juist een grote impact op je ervaring. Betere koeling komt zowel de prestaties als levensduur van de onderdelen ten goede, zorgt dat het systeem fluisterstil blijf en is makkelijker te installeren dan een goedkoop alternatief.

Voor het luxe systeem kiezen wij daarom voor een Noctua-koeler, die precies die zaken goed op orde heeft. Wel moet je er altijd opletten dat een koeler in een behuizing past.

Voor ons basissysteem blijven we bij de koeler die AMD standaard meelevert bij de Ryzen-processors. Die is niet de stilste, maar zo drukken we de kosten.

©PXimport

Voeding

Net als het moederbord is een voeding in kant-en-klare systemen een vanzelfsprekendheid: de voeding voldoet in zo’n geval. Toch zijn we er geen liefhebber van, want die voedingen zijn vaak ingericht on een typische garantieperiode (een paar jaar) te overleven, terwijl losse A-kwaliteit voedingen gericht op kwaliteit vijf tot twaalf jaar garantie bieden.

Specifiek voor ons luxere systeem kijken we dan ook naar een goede kwaliteit van de voeding. Die is goed voor de levensduur en de geluidsproductie van de pc, iets wat bij krachtigere componenten zwaarder begint te wegen. We kiezen de Seasonic Focus-voeding, voor een redelijk prijs en met de focus op stilte. Sommige voedingen zoals deze stoppen de ventilator namelijk bij licht gebruik, voor een onhoorbare pc. Er zijn meerdere merken op de markt, maar helaas zijn dat ook veel beunhazen. Helaas is het bijna onmogelijk om dit aan de buitenkant te zien. Volg dus bij voorkeur onze adviezen of laat je informeren door een expert bij aanschaf.

Op een goedkopere machine wegen de kosten van een goede voeding zwaar, maar vanwege het belang van een goede voeding willen we niet inleveren op kwaliteit. De meeste goede merken hebben gelukkig ook betaalbare voedingen die kwalitatief wel goed zijn. Je mist dan wat luxe features, zoals de fan stop of de modulaire kabels, maar je kunt stevig besparen zonder negatieve consequenties voor de levensduur van je game-pc.

©PXimport

Bouw het zelf of laat het bouwen!

De onderstaande systemen zijn onze adviezen voor twee mooie game-pc’s. De eerste biedt de ultieme game-ervaring van dit moment. De tweede de ultieme prijs-prestatieverhouding rond de 800 euro. Alle onderdelen zijn uitgezocht op basis van de huidige beschikbaarheid in Nederland en een goede prijs-kwaliteitverhouding binnen hun eigen segment.

©PXimport

Randapparatuur

Goed gamen vereist natuurlijk ook een goede monitor en randapparatuur, en die hoeven niet direct duur te zijn. We geven nog enkele adviezen die je vrij kunt combineren met de bovenstaande systemen.

Beeldscherm

Een goede gamemonitor kenmerkt zich met een hoge refresh rate, het liefst 144Hz of hoger. De daadwerkelijke ervaring en beeldkwaliteit is alleen lastig uit de specificaties op te merken. Maar is uiteindelijk wel leidend in de ervaring. Daarom is het specifiek voor gamingmonitoren dan ook cruciaal om op reviews te vertrouwen.

Ons instapadvies is de ASUS VG279Q. Dit is een betaalbare 1080p 144Hz-monitor die wél vlot is, een redelijke kleurprestatie biedt en uiteraard ook niet te veel kost (199 euro). Daarbij is er Freesync- en G-Sync-support (onofficieel), waardoor je ook een soepeler beeld houdt. Een leuke combi met onze betaalbare game-pc.

De Gigabyte G32QC (369 euro) is onze aanrader als het iets meer mag kosten, maar als je ook meer verwacht. Deze 32” 1440p 165Hz-monitor is lekker groot voor een intense game-ervaring. En de monitor is goed bruikbaar voor serieuze taken zoals editten. Ook deze is voorzien van Freesync- en G-Sync-support.

Mocht geld geen bezwaar zijn, dan kijken we naar de LG38GN950-B (1.399 euro). Deze grote 38” ultrawide met hoge 3840x1600 resolutie en een 160Hz refresh rate is zowel ultiem in games, zeker simulaties, als ultiem voor professioneel gebruik. Voor als je écht het beste zoekt.

©PXimport

Toetsenbord en muis

Een goed toetsenbord en muis zijn eveneens onmisbaar, zeker als je veel uren maakt. Wat je zelf fijn vindt is natuurlijk grotendeels subjectief en daarom is het lastig om er advies in te geven. Wij raden je dan ook aan om je in een winkel te oriënteren, zowel voor de muis als het toetsenbord. Zo ontdek je welke vormen je wel of niet aanspreken.

De Cooler Master MM710 (49 euro) is een goed startpunt voor een uitstekende, vederlichte muis voor gamers. Of kijk naar de Logitech G502 Hero (59 euro) voor een goede allrounder.

Als toetsenbord is de Corsair K70 RGB MK.2 (149 euro) het complete gaming toetsenbord van dit moment: mechanisch, rap, en uiteraard met rgb-verlichting. Zoeken we een balans tussen goed en betaalbaar, dan kijken we naar de Cooler Master CK350 (59 euro), een van de voordeligste toetsenborden die niet inlevert op de daadwerkelijke game-ervaring.

©PXimport

Headset

Een goede game ervaring profiteert van goed geluid. Het verschil tussen een écht goede headset en een instapper is zo groot dat u, eenmaal gewend, nooit meer instapmodellen wilt overwegen.

De Logitech G Pro X (106 euro) is de headset met de beste balans op zijn prijspunt: goed geluid, comfort, en een uitstekende microfoon. Comfort is subjectief, maar Logitech weet hoe ze een headset voor praktisch iedereen moeten maken.

Voor onze game-pc op budget is de Steelseries Arctis 1 (55 euro) een fijne instapper. Die zit licht op het hoofd en klinkt goed erg goed voor de prijs.

©PXimport

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.