Pc-gamen leeft meer dan ooit. Met de Epic Games Store krijg je wekelijks gratis nieuwe games. De Microsoft Game Pass geeft voor een paar euro per maand toegang tot tientallen games. En de lancering van de Flight Simulator brengt ook een oudere generatie terug naar de pc. Maar mooiere games vragen wat van je computer. We kijken naar de hardware voor de ideale game-pc.

De nieuwste Flight Simulator spelen op een tien jaar oude pc zit er namelijk niet meer in. Misschien heb je dan toch een nieuwe pc nodig. In dit artikel bespreken we waar je op moet letten bij de aanschaf van een compleet nieuwe game-pc. Ook stellen we twee complete systemen samen waarmee zowel de gewone als de fanatieke gamer mee uit de voeten kan.

Betaalbaar advies

Goed nieuws is dat computers de afgelopen jaren flink krachtiger zijn geworden. Voor eenvoudig gebruik voldoet bijna elke pc van de afgelopen vijf jaar. Maar toch is voor het gamen iets recenter fijner. Gelukkig hoeft dat niet meteen een prijzig monster te zijn.

De enorme hype omtrent Nvidia’s nieuwste videokaarten en de GeForce RTX 3080 (700 tot 800 euro) die sneller is dan al het andere tot dusver op de markt, is overigens wel begrijpelijk voor de echte liefhebber. De zwaarste games, zoals Flight Simulator, profiteren absoluut van een extreme pc. Daarom bouwen we ons luxere game systeem om die ultieme videokaart heen.

Alleen voor de prijs van dat ene onderdeel kunnen we ook prima een complete game-pc samenstellen die de meeste games soepel speelt. Tenminste als we de hoge resolutieschermen buiten beschouwing laten. Ons betaalbare advies richten we dan ook maximaal 800 euro. Daarvoor kun je een stevige game-pc kopen, met minimale concessies. Uiteraard nemen we ook het algemene gebruik mee in onze keuze. We gaan er gemakshalve vanuit dat je van je game-pc ook verwacht dat hij in staat is goed te kunnen editten.

Videokaart

Het belangrijkste onderdeel van een game-pc is de videokaart. Er zijn zo ontzettend veel videokaarten beschikbaar dat het ontzettend lastig kiezen is. Niet voor ons high-endsysteem overigens, want de Nvidia GeForce RTX 3080 is simpelweg dé beste videokaart van dit moment voor gamers. Zowel voor gamen op 4K resolutie, als op snelle gameschermen.

Welke RTX 3080 je kiest laten we even in het midden. De beschikbaarheid is op dit moment namelijk problematisch. De beste RTX 3080 is al snel dat model dat daadwerkelijk te koop is, al vind je in onze complete round-up de beste kaarten.

Voor de betaalbare game-pc gaan we uit van een GeForce GTX 1660 Super. Deze kaart kan alle (zwaardere) games afspelen, als je maar op een full hd- of 1080p-monitor speelt. De beste prijs-prestatieverhouding voor een game-pc komt uit rond de 800 euro.

©PXimport

Processor

Een goede processor is onmisbaar voor gamers. De videokaart is weliswaar het hart, maar een trage processor kan je videokaart tegenhouden. Hoewel AMD de laatste jaren betere zakendoet op gebied van processors dan Intel, heeft Intel nog één troef. In gamen zijn ze simpelweg - zij het nipt - de snelste.

Voor onze ultieme game-pc kiezen we dan ook voor een Intel-processor: de Core i7-10700K. Een rappe 8-coreprocessor die op meer dan 5 gigahertz draait en het uiterste uit alle games weet te halen. En die prima uiteraard in staat is alle andere dagelijks activiteiten uit te voeren.

©PXimport

Intel heeft alleen ook één probleem: de prijs-prestatieverhouding. Daarom kijken we voor een betaalbare game-pc naar AMD. Die weet met de Ryzen 5 3600 voor minder dan 200 euro een 6-core, 12-thread-cpu op de markt te zetten. En die kan zowel alles, en vormt geen beperking voor de meeste game-pc’s, in tegenstelling tot de 4-core Intel-cpu’s op dit prijspunt.

Werkgeheugen

Met de extreem lage geheugenprijzen van dit moment is 16 gigabyte de standaard geworden. Eigenlijk is meer ook niet noodzakelijk. Er zijn nauwelijks games die meer kunnen gebruiken, laat staan dat ze er echt van profiteren.

Wij kiezen voor twee geheugenbankjes van 8 gigabyte. Daardoor is het eenvoudig om later nog 16 gigabyte erbij te prikken, mocht dat ooit noodzakelijk zijn. Let wel op de snelheid van het werkgeheugen, vaak is dit 2666 MHz, of 3200 MHz. Vooral AMD-systemen zijn gevoelig voor een snel geheugen.

We kiezen voor beide systemen voor 3200 MHz-geheugen. Dat is niet duurder dan een trager geheugen. In echt snel - en dus prijzig - geheugen investeren, levert toch nauwelijks nog winst op.

©PXimport

Moederbord

Als u een pc bouwt of laat bouwen, is het belangrijk dat het moederbord bij de processor past. Let hierbij op of de socket van de processor en het moederbord overeenkomen. Voor recente Intel-cpu’s, zoals de 10700K, is dat socket 1200. Voor AMD-cpu’s is dat am4.

Het moederbord is verantwoordelijk voor de stroomvoorziening van onder meer je processor, dus een goede kwaliteit is zeker belangrijk. Het vereist wel vergaande technische kennis om dit te kunnen herkennen. Daarvoor hebben wij hier geen ruimte. Wij hebben dan ook simpelweg twee geschikte opties van goede kwaliteit uitgezocht voor onze voorbeeldsystemen. Maar als je twijfelt over een systeem, laat je dan informeren door een expert.

Je kunt zelf wel letten op de features die het moederbord biedt en welke belangrijk zijn voor je specifieke gebruik. Denk aan het aantal usb-poorten bijvoorbeeld of dat er wifi op het moederbord zit.

©PXimport

Behuizing

De behuizing van je game-pc is niet direct cruciaal. Maar een goedkopere behuizing is minder mooi en minder fijn om mee te werken. Je voelt het verschil in kwaliteit al snel. Alleen, mits de koeling voldoende is, gaat op de behuizing bezuinigen niet ten koste van de prestaties.

Voor onze samenstellingen willen we toch iets meer kwaliteit uitzoeken dan kant-en-klaarsystemen. Dat dat niet prijzig hoeft te zijn zien we aan de Phanteks P300A in onze eenvoudigere configuratie. Rond de 50 euro vinden we kasten die compact, mooi en standaard ruim voldoende koeling bieden voor onze configuraties. Voor de high-end-pc kiezen we wel een iets chiquere behuizing, die net wat luxer is afgewerkt en iets meer ruimte biedt voor de grotere videokaart.

©PXimport

Opslag

Hoeveel opslag je nodig hebt is uiteraard subjectief. Sommige moderne games nemen makkelijk tientallen gigabytes in beslag. Een van de populairste games van dit moment, het gratis Call of Duty Warzone, gebruikt zelfs ruim 200 gigabyte.

Een 1 terabyte-ssd is daarom het minimum waar we naar kijken. Gelukkig bieden deze ook de beste prijs-opslagverhouding van dit moment. Zeker de Kingston A2000 die we voor beide systemen kiezen. Beide configuraties staan het uiteraard toe om een grotere ssd toe te voegen als je dat nodig vinden. Die kun je ook later nog toevoegen.

Mechanische harde schijven laten we liever achterwegen. Een ssd zorgt dat de pc vlot start en games ook opstarten. Kortom: zorg dat de game-pc alleen ssd-opslag krijgt.

©PXimport

Koeling

Game-pc’s die al helemaal af zijn, komen met voldoende koeling. Alleen deze kant-en-klare systemen hebben vaak wel een koeling die net voldoende is of te luid is. Een losse A-kwaliteitkoeler voor je processor heeft juist een grote impact op je ervaring. Betere koeling komt zowel de prestaties als levensduur van de onderdelen ten goede, zorgt dat het systeem fluisterstil blijf en is makkelijker te installeren dan een goedkoop alternatief.

Voor het luxe systeem kiezen wij daarom voor een Noctua-koeler, die precies die zaken goed op orde heeft. Wel moet je er altijd opletten dat een koeler in een behuizing past.

Voor ons basissysteem blijven we bij de koeler die AMD standaard meelevert bij de Ryzen-processors. Die is niet de stilste, maar zo drukken we de kosten.

©PXimport

Voeding

Net als het moederbord is een voeding in kant-en-klare systemen een vanzelfsprekendheid: de voeding voldoet in zo’n geval. Toch zijn we er geen liefhebber van, want die voedingen zijn vaak ingericht on een typische garantieperiode (een paar jaar) te overleven, terwijl losse A-kwaliteit voedingen gericht op kwaliteit vijf tot twaalf jaar garantie bieden.

Specifiek voor ons luxere systeem kijken we dan ook naar een goede kwaliteit van de voeding. Die is goed voor de levensduur en de geluidsproductie van de pc, iets wat bij krachtigere componenten zwaarder begint te wegen. We kiezen de Seasonic Focus-voeding, voor een redelijk prijs en met de focus op stilte. Sommige voedingen zoals deze stoppen de ventilator namelijk bij licht gebruik, voor een onhoorbare pc. Er zijn meerdere merken op de markt, maar helaas zijn dat ook veel beunhazen. Helaas is het bijna onmogelijk om dit aan de buitenkant te zien. Volg dus bij voorkeur onze adviezen of laat je informeren door een expert bij aanschaf.

Op een goedkopere machine wegen de kosten van een goede voeding zwaar, maar vanwege het belang van een goede voeding willen we niet inleveren op kwaliteit. De meeste goede merken hebben gelukkig ook betaalbare voedingen die kwalitatief wel goed zijn. Je mist dan wat luxe features, zoals de fan stop of de modulaire kabels, maar je kunt stevig besparen zonder negatieve consequenties voor de levensduur van je game-pc.

©PXimport

Bouw het zelf of laat het bouwen!

De onderstaande systemen zijn onze adviezen voor twee mooie game-pc’s. De eerste biedt de ultieme game-ervaring van dit moment. De tweede de ultieme prijs-prestatieverhouding rond de 800 euro. Alle onderdelen zijn uitgezocht op basis van de huidige beschikbaarheid in Nederland en een goede prijs-kwaliteitverhouding binnen hun eigen segment.

©PXimport

Randapparatuur

Goed gamen vereist natuurlijk ook een goede monitor en randapparatuur, en die hoeven niet direct duur te zijn. We geven nog enkele adviezen die je vrij kunt combineren met de bovenstaande systemen.

Beeldscherm

Een goede gamemonitor kenmerkt zich met een hoge refresh rate, het liefst 144Hz of hoger. De daadwerkelijke ervaring en beeldkwaliteit is alleen lastig uit de specificaties op te merken. Maar is uiteindelijk wel leidend in de ervaring. Daarom is het specifiek voor gamingmonitoren dan ook cruciaal om op reviews te vertrouwen.

Ons instapadvies is de ASUS VG279Q. Dit is een betaalbare 1080p 144Hz-monitor die wél vlot is, een redelijke kleurprestatie biedt en uiteraard ook niet te veel kost (199 euro). Daarbij is er Freesync- en G-Sync-support (onofficieel), waardoor je ook een soepeler beeld houdt. Een leuke combi met onze betaalbare game-pc.

De Gigabyte G32QC (369 euro) is onze aanrader als het iets meer mag kosten, maar als je ook meer verwacht. Deze 32” 1440p 165Hz-monitor is lekker groot voor een intense game-ervaring. En de monitor is goed bruikbaar voor serieuze taken zoals editten. Ook deze is voorzien van Freesync- en G-Sync-support.

Mocht geld geen bezwaar zijn, dan kijken we naar de LG38GN950-B (1.399 euro). Deze grote 38” ultrawide met hoge 3840x1600 resolutie en een 160Hz refresh rate is zowel ultiem in games, zeker simulaties, als ultiem voor professioneel gebruik. Voor als je écht het beste zoekt.

©PXimport

Toetsenbord en muis

Een goed toetsenbord en muis zijn eveneens onmisbaar, zeker als je veel uren maakt. Wat je zelf fijn vindt is natuurlijk grotendeels subjectief en daarom is het lastig om er advies in te geven. Wij raden je dan ook aan om je in een winkel te oriënteren, zowel voor de muis als het toetsenbord. Zo ontdek je welke vormen je wel of niet aanspreken.

De Cooler Master MM710 (49 euro) is een goed startpunt voor een uitstekende, vederlichte muis voor gamers. Of kijk naar de Logitech G502 Hero (59 euro) voor een goede allrounder.

Als toetsenbord is de Corsair K70 RGB MK.2 (149 euro) het complete gaming toetsenbord van dit moment: mechanisch, rap, en uiteraard met rgb-verlichting. Zoeken we een balans tussen goed en betaalbaar, dan kijken we naar de Cooler Master CK350 (59 euro), een van de voordeligste toetsenborden die niet inlevert op de daadwerkelijke game-ervaring.

©PXimport

Headset

Een goede game ervaring profiteert van goed geluid. Het verschil tussen een écht goede headset en een instapper is zo groot dat u, eenmaal gewend, nooit meer instapmodellen wilt overwegen.

De Logitech G Pro X (106 euro) is de headset met de beste balans op zijn prijspunt: goed geluid, comfort, en een uitstekende microfoon. Comfort is subjectief, maar Logitech weet hoe ze een headset voor praktisch iedereen moeten maken.

Voor onze game-pc op budget is de Steelseries Arctis 1 (55 euro) een fijne instapper. Die zit licht op het hoofd en klinkt goed erg goed voor de prijs.

©PXimport

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.