Met hun 30-series videokaarten brengt Nvidia een nieuw topmodel videokaart uit voor gamers. Een nieuwe generatie betekent betere prestaties in games, mooie nieuwe features, en natuurlijk de prangende vraag of het tijd is om te upgraden. Na een paar lange, pittige dagen op de pijnbank mogen wij onze conclusies opmaken.

4K-gaming is iets waar we al jaren naar uit kijken. En dan niet op een magere 30 frames per seconde zoals consoles doen, of op lage grafische instellingen. 4K Gamen in de allernieuwste games, met alle grafische pracht en praal, en dan met hoge, soepele framerates. Sorry console liefhebbers, maar de PlayStations en Xboxen van deze wereld kregen dat echt niet voor elkaar. De beste videokaart tot dusver, de ca. 1200 euro kostende GeForce RTX 2080 Ti wist dat wel aardig te doen, maar kwam in sommige titels nog net wat kracht tekort. De onlangs aangekondigde en vanaf morgen verkrijgbare GeForce RTX 3080 moet volgens Nvidia dé kaart voor 4K-gamen worden. Wij hebben de Nvidia GeForce RTX 3080 Founders Edition getest om te achterhalen of dat echt zo is.

©PXimport

©PXimport

Eindelijk echt goed 4K Gamen

De 720 euro kostende Nvidia GeForce RTX 3080 Founders Edition blijkt ca 25 procent sneller dan de snelste RTX 2080 Ti uitvoeringen, en is daarmee de eerste videokaart die alle games die wij testen op 4K, hoge settings en boven de 60 FPS wist te houden. De performance verbeteringen ten opzichte van de ooit even dure RTX 2080 SUPER liggen zelfs rond de 60 procent op deze resolutie. Zo'n grote stap vooruit hebben we lange tijd niet gezien. Echt comfortabel 4K gamen is daarmee in één klap een echt serieuze hobby geworden.

©PXimport

Alle effecten aan

Positief is ook dat de games die gebruik kunnen maken van Nvidia’s paradepaartje, real time ray tracing, dit ook kunnen doen op deze resolutie. Ray tracing voegt betere visuele effecten toe, vooral op gebied van realistische schaduwen en verlichting, maar is enorm intensief om weer te geven. Dankzij een techniek genaamd DLSS, Deep Learning Super Sampling, kunnen RTX kaarten deze performance impact verzachten door de game op een iets lagere resolutie te renderen, en vervolgens via AI op een hogere resolutie weer te geven. En, die techniek werkt uitstekend. DLSS is een complex onderwerp, maar in onze ervaring kan je het simpelweg aanzetten en zal je het verschil met een “echt” 4K beeld nooit zien.

©PXimport

Goed voor 1440p, overkill voor 1080p

Bezitters van snelle Quad HD monitoren mogen ook niet klagen, zij zien prestatieverbeteringen rond de 50 procent boven de huidige RTX 2080 kaarten. Daarmee zien we deze videokaart alle titels op deze resolutie spelen met hoge framerates. Vaak op 144 FPS, soms nog flink meer.

©PXimport

Speel je nog op een 1080p monitor, dan is de meerwaarde beperkt, en is een 720 euro kostende videokaart eigenlijk geen gebalanceerde keuze. Esporters zijn een uitzondering, want voor hen kan elk beetje extra prestatie het verschil maken tussen winnen of verliezen, en zeker als dat impact heeft op het inkomen wil je al snel het beste. Wil je echt het maximale uit een 240 Hertz of zelfs 360 Hertz scherm halen, dan is een RTX 3080 dus wel de moeite. Dat is echter een specifieke niche, en ons advies is dat “normale” gamers met lagere resolutie monitoren wachten op RTX 3060 en 3070 kaarten later dit jaar.

©PXimport

Stroom en de nieuwe 12-pin kabel

Meer prestaties gaan vaak samen met een hoger verbruik, maar de overstap van Nvidia van een 12nm TSMC proces naar een 8nm chip geproduceerd door Samsung, brengt ook efficientieverbeteringen met zich mee. Met een ca. 320 Watt verbruik lust de RTX 3080 wel een slokje, maar verbruikt hij ruim minder dan de RTX 2080 Ti, en dat met een flinke prestatieverbeteringen. De RTX 2080 Ti zat al snel tegen de 350 Watt voor een rappe variant, en die komt hier dus niet bij in de buurt. Nvidia heeft dus zeker een grote slag geslagen wat efficiëntie betreft.

Zoek je een nieuwe voeding, dan is een A-kwaliteit 650 Watt voeding of hoger aan te raden. Ons gemiddeld verbruik in gaming ligt rond de 420 Watt, maar op sommige momenten verbruikte onze RTX 3080 en Intel Core i9 combinatie ruim 600 Watt. Hoge pieken dus, waardoor een goede voeding wel een must is.

Koop je de Founders Edition van Nvidia, dan zal je daar een nieuwe, 12-pin voeding aansluiting op aantreffen. Dit is geen aansluiting die op de meeste voedingen zit, dus levert Nvidia een adapter mee waardoor je er gewoon twee 8-pin aansluitingen op kwijt kan. Hierdoor zijn bestaande voedingen dus wel compatible. In de toekomst verwachten we dat meer voedingen deze nieuwe aansluiting direct zullen integreren.

Nieuwe features

Met een nieuwe generatie videokaarten volgen ook wat nieuwe features. Zo brengt Nvidia Reflex uit, een techniek om de latency van je game te verlagen. Dat wil dus zeggen dat ze niet alleen hogere framerates willen pushen, maar dat elk beeld daadwerkelijk sneller op je beeld verschijnt. Dit is iets wat we echter pas op een later tijdstip zelf kunnen testen en verifieren.

©PXimport

©PXimport

Broadcast is een feature waar je wel direct gebruik van kan maken. Met deze tool is het mogelijk om achtergrondgeluiden uit je microfoon weg te filteren. Dit werkt eveneens uitstekend, en is handig als je in jouw communicatie te maken hebt met vervelend achtergrondgeluid. OF je nu aan het game streamen bent of simpelweg je zakelijke zoom meeting aan het houden bent, met de Broadcast feature kan je dit filter eenvoudig toepassen. Dezelfde tool brengt ook extra features naar je webcam, zo kan hij de achtergrond verwijderen alsof je een green screen hebt, of je kan de achtergrond simpelweg iets verzachten voor een rustiger cq minder rommelig beeld.

Ook het design van Nvidia is nieuw, en vooral indrukwekkend met zijn volledig metalen design.. De koeler met één blower-stijl fan aan de linkerkant, en één fan rechts die lucht direct naar boven plaatst is zowel opvallend als interessant. Hoewel deze indeling prima werkt in een typische case, zal dat niet in alle compacte behuizingen zo zijn. Zo bleek de NZXT H1, een super compacte ITX toren, de 2e fan af te sluiten, met prestatieverlies tot gevolg. Heb jij een niche behuizing, let dan goed op of de ventilatoren dan wel ruimte hebben om te ademen.

©PXimport

Conclusie

Met een prijs van 720 euro, en een grote prestatieverbetering ten opzichte van de 1200 euro kostende RTX 2080 Ti, is de RTX 3080 direct aantrekkelijk voor iedereen die graag ultieme prestaties zoekt. Het is simpelweg de snelste videokaart op de markt, en vooralsnog verwachten we dat daar niet veel verandering in gaat komen. Alleen de RTX 3090 zal er boven komen, maar die zal dubbel zo duur zijn en buiten bereik van zelfs de fanatiekere gamer. Top prestaties, en geen concurrentie, maakt de RTX 3080 dus de go-to ultieme videokaart van dit moment, zeker als je graag op 4K wilt gamen.

Mocht de prijs nog iets te hoog zijn voor je smaak, in oktober verwachten we de kleinere broertjes, de RTX 3070, en vermoedelijk ook een RTX 3060 of RTX 3060 Ti. Zoek je een nieuwe videokaart maar is een RTX 3080 onbereikbaar, dan adviseren we je nog een paar weken te wachten. Ook de rest 30-serie gaat de huidige generatie videokaarten vermoedelijk ook met marge achter zich laten. De Nvidia GeForce RTX 3080 Founders Edition is morgen via de webshop van Nividia verkrijgbaar. Kaarten van andere fabrikanten met een eigen kaartontwerp komen ook deze week op de markt.

Met OneNote kun je op een gestroomlijnde manier snel notities maken en afbeeldingen, audio en ideeën vastleggen. De handige app is onderdeel van de Microsoft Office-suite. Wist je dat het mogelijk is om met uitbreidingen het functioneren van OneNote te verbeteren? Met de volgende add-ins word je notitie-ervaring daarmee nog beter.

OneMore: meer functies

OneMore is een degelijke opensource-add-in die een verzameling kwaliteitsfuncties aan OneNote toevoegt. Nadat je de gratis add-in (https://onemoreaddin.com/) hebt geïnstalleerd, wordt er een nieuwe groep functies in het tabblad Start toegevoegd. Die groep heet op een Nederlands systeem: Meer.

Vanaf hier kun je afbeeldingen roteren en bijsnijden, bijschriften toevoegen, afbeeldingen stileren zonder dat je een externe editor nodig hebt. Werk je met tabellen in OneNote, dan bevat het menu Tafel mogelijkheden om formules in de cellen toe te passen die doen denken aan Excel. Je beschikt over een opdracht Zoeken en vervangen. Er is een Navigator die onder meer je recent bezochte pagina's bijhoudt, en een optie biedt om herinneringen toe te voegen en te bewerken. Er is nog veel meer mogelijk. OneMore is een gratis add-in die je nooit meer wilt missen.

Onetastic: welkom in Macroland

Liefhebbers van macro's zullen smullen van Onetastic (https://getonetastic.com). Je mag gratis twintig macro's downloaden die je vijfhonderd keer mag gebruiken. Wil je onbeperkt macro's binnenhalen en gebruiken, dan kost dit 15 dollar per jaar. Zo'n macro is een miniprogramma waarmee je veel tijd bespaart, omdat het herhalende taken met een paar muisklikken uitvoert. Op die manier laat je een macro naar tekst op meerdere pagina's zoeken en vervangen, een inhoudsopgave samenstellen voor je notitieboek, of maandelijks een kalender samenstellen met een takenlijst.

De bibliotheek met inmiddels 687 macro's heet Macroland. Je kunt de collectie raadplegen op populariteit, of op recente toevoegingen, maar het handigste lijkt ons de ordening per categorie.

OneCalendar: agenda met notities

OneCalendar (https://getonetastic.com/onecal) is een speelse tool die jouw OneNote-pagina's weergeeft op basis van het moment dat je ze hebt toegevoegd of gewijzigd. Op die manier kun je gemakkelijk aantekeningen terugvinden. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo'n kalenderitem gaat, krijg je een preview van de pagina. Door op een titel in de kalender te klikken, open je de pagina rechtstreeks in OneNote. Je kunt de aantekeningen per dag, week of maand bekijken.

Merk je dat de items die je zojuist hebt ingevoerd nog niet in OneCalendar te zien zijn? Druk dan je op F5 om de weergave te vernieuwen. Of je nu een fanatieke planner bent of gewoon je afspraken in je notities wilt bijhouden, deze add-in verbindt je notities naadloos met je agenda.

Office Lens: content scannen

Profiteer van de uitstekende samenwerking tussen Office Lens met OneNote. Microsoft Office Lens is gratis beschikbaar voor de iPhone, Android en Windows Phone. Tijdens een vergadering kun je bijvoorbeeld foto's maken met de app en die doorsturen naar OneNote. Op die manier haal je de gegevens binnen van whiteboards, kattenbelletjes of handgeschreven documenten. Open de mobiele app en kies onderaan of je een document, een whiteboard, een visitekaartje of een foto wilt scannen. Dankzij de zoekfunctie van OneNote kun je zelfs tekstfragmenten in de foto's herkennen.

OneNote Web Clipper: internetclips

OneNote Web Clipper is een gratis musthave voor de internetbrowser om de inhoud van webpagina's rechtstreeks in OneNote-notitieblokken op te slaan. Dit is een prima manier om internetinformatie te organiseren. Het is mogelijk om notities en markeringen aan te brengen op de clips. Zo heb je toegang tot de clips, zelfs als je niet verbonden bent met het internet.

Om Web Clipper te installeren, ga je eerst naar www.onenote.com/clipper. Daar klik je op de knop OneNote Web Clipper installeren. Daarna volg je de instructies afhankelijk van de browser die je het liefst gebruikt, want dit hulpmiddel werkt met een browserextensie. De eerste keer dat je deze tool gaat gebruiken, moet je je aanmelden met je Microsoft-account zodat Web Clipper de verbinding kan maken met je OneNote-app. Vervolgens kies je of je een clip wilt maken van de volledige webpagina, een bepaalde regio, een artikel of de bladwijzer. Tot slot geef je aan in welk OneNote-notitieblok en op welke pagina de clip moet worden opgeslagen.

OneNote Tagging Kit: beter tagbeheer

De ingebouwde tags zijn handig voor het markeren van alinea's. Standaard plaats je de muisaanwijzer op de tekstregel die je wilt taggen en dan kies je een pictogram uit de collectie Tags. Met OneNote Tagging Kit (https://wethat.github.io/OnenoteTaggingKit/) heb je zelfs de mogelijkheid om hele pagina's te taggen. Daarna kun je efficiënter zoeken op basis van deze tags.

Deze invoegtoepassing doet zijn werk op de achtergrond en de tags zijn compatibel met de standaard OneNote-alineatags. Je moet het nieuwe venster niet in het tabblad Tag zoeken, maar wel in het tabblad Start. Daar vind je in de groep Page Tags de knoppen: Tag Pages, Update Page, Find Pages en Settings. Krijg je tijdens het zoeken te veel resultaten? Dan kun je de zoekopdracht verfijnen door extra paginatags toe te voegen.

Scan&Paste (in Office 365): mobiele scanner

Scan&Paste (www.scanandpaste.com) is de combinatie van een mobiele app en een add-on waarmee je moeiteloos afbeeldingen, QR-codes en OCR-tekst toevoegt aan Microsoft Word, PowerPoint en OneNote. Wanneer je de app hebt gedownload, scan je het document of de afbeelding met je telefoon. Zorg dat de invoegtoepassing is geïnstalleerd in de Office 365-toepassing. Voor Word en PowerPoint kan dat in de lokale desktop-versie.

Voor OneNote moet je uitwijken naar de online variant. Dan kun je via Invoegen / Office-toepassingen de add-in installeren. Daarna koppel je de invoegtoepassing in OneNote met de mobiele app en kun je de gescande foto's uit de cloudopslag halen. Op die manier gebruik je Scan&Paste als draagbare scanner. Je hoeft geen account aan te maken om de afbeeldingen te downloaden. Dat betekent dat je anoniem blijft bij Scan&Paste, terwijl de gescande afbeeldingen wel veilig en alleen beschikbaar zijn voor jou. De gescande afbeeldingen worden zeven dagen bewaard, daarna worden ze automatisch verwijderd.

Emoji Keyboard: stickers in alle maten

De liefhebbers van emoji en stickers hebben in OneNote niet te klagen. Er zijn drie manieren om die toe te voegen. In het tabblad Invoegen zit bijvoorbeeld rechts de knop Stickers waarmee je plaatjes aan je notities toevoegt, als je tenminste houdt van katten, aapjes of kleine monstertjes. Het aanbod is niet groot.

Het emojipalet tover je tevoorschijn door de Windows-toets en de punttoets samen in te drukken. Hier krijg je een veel ruimer aanbod dat verdeeld is in categorieën. Gelukkig is er een zoekvak om heel snel bijvoorbeeld de 'strandparasol' of de 'regenworm' te vinden.

De derde bron is Emoji Keyboard (www.kwikr.nl/emkey). Dit is een gratis add-on met meer dan dertienhonderd emoji's voor Word, PowerPoint en OneNote. Bij de eerste twee toepassingen kun je Emoji Keyboard in de desktopversie inladen; bij OneNote werkt deze add-on in de online versie. De emoji's kunnen ingevoegd worden als tekst, of als plaatje van verschillende afmetingen, gaande van ultraklein 16px tot XXL (1024 px). Van ieder poppetje kun je de huidskleur in zes tinten instellen.

CloudHQ: brede cloudintegratie

Met deze invoegtoepassing integreer je OneNote met verschillende cloudopslagdiensten zoals Google Drive, Dropbox en Evernote. CloudHQ (www.cloudhq.net/onenote) zorgt voor de realtime synchronisatie van notities en bestanden op meerdere platformen, zodat je overal toegang hebt tot je documenten. Deze dienst maakt ook automatisch een back-up en synchroniseert tussen OneNote en andere cloudopslagdiensten. Er is een gratis versie met beperkte cloudintegratie. Professionals die onbeperkte back-ups en synchronisatie willen gebruiken, betalen 149 dollar per gebruiker.

Wanneer de ene collega werkt met OneNote en de andere met Evernote of Salesforce, dan kunnen ze dankzij deze tussenstap toch samenwerken. En als iemand in de samenwerking opzettelijk of per ongeluk zijn notitieboek verwijdert, hoeven de anderen met wie dit gedeeld is via CloudHQ het werk niet opnieuw doen.

Je hoort het steeds vaker: iemand klikt op een link en belandt op een nepwebsite van de bank, waar intussen persoonlijke gegevens worden ingevuld. Of er komt ineens een WhatsApp-bericht van een ‘bekende’ met het verzoek om snel geld over te maken voor een ticket of een nieuwe telefoon. Natuurlijk trap jij daar niet zomaar in. Maar hoe herken je dit soort berichten nu het makkelijkst?

Partnerartikel - in samenwerking met Bitdefender

Online oplichting is een van de grootste zorgenkindjes van banken en de politie. Er wordt jaarlijks voor miljoenen gefraudeerd met valse links en nepberichten die via sms, e-mail of WhatsApp worden verstuurd. En met de komst van AI wordt het voor criminelen steeds makkelijk om zulke berichten zo echt mogelijk te laten lijken.

Goed lezen

Het herkennen van spamberichten of nepverzoeken om geld over te maken is niet altijd eenvoudig. Belangrijkste vuistregel: gaat het om geld, zeker om grote bedragen, controleer het bericht dan extra goed. Bij e-mail is dat meestal goed te doen. Twijfel je of een bericht een phishingmail is, beweeg dan met de muis over een link zonder erop te klikken. Onderaan in je browser verschijnt de url waar de link naartoe leidt.

Soms zijn die adressen zo onduidelijk dat je er weinig uit kunt opmaken. Klik in dat geval met de rechtermuisknop op de link en kies Koppeling kopiëren. Plak het adres vervolgens in Kladblok, zodat je het kunt bekijken zonder de site daadwerkelijk te openen. Dat is de veiligste manier om te controleren waar de link naartoe verwijst. Vaak zie je dan vreemde of onbekende domeinnamen, een duidelijke aanwijzing dat de mail niet van je bank afkomstig is.

Twijfel? Bellen!

Krijg je een vreemd WhatsApp- of sms-bericht waarin het lijkt alsof een bekende je vraagt om geld over te maken, bijvoorbeeld omdat hij een ticket is kwijtgeraakt of omdat haar telefoon gestolen zou zijn? Dat kán natuurlijk echt zijn, maar vaak is het helaas nep. Zelfs als details in het bericht kloppen, zoals het land waar die persoon verblijft. Slimme oplichters halen dit soort informatie namelijk gewoon van sociale media. Nog een reden dus om niet zomaar online te delen dat je op vakantie gaat en waarheen.

Twijfel je aan de echtheid van het bericht? Bel de persoon zelf om het te controleren. Heb je daar ook geen goed gevoel bij en is diegene met anderen op reis, bijvoorbeeld met partner of kinderen, neem dan contact op met hen om te checken of het verhaal klopt. Dan heb je de waarheid meestal snel boven tafel.

Extra beveiliging

Wil je zelf niet constant controleren of een e-mailtje of berichtje echt is, maar kun je daar wat extra hulp bij gebruiken? Kies dan voor een goed beveiligingspakket. Vrijwel alle beveiligingssuites vissen dergelijke mailtjes er zo voor je uit en markeren deze als zijnde spam, of verplaatsen deze dan automatisch naar een aparte folder in je mailbox.

Bitdefender Premium Security is een allround beveiligingspakket die je mailboxen in de gaten houdt en automatisch controleert op spamberichten en scam-mails. Mailtjes die veilig zijn worden indien gewenst aangeduid met een groen 'Bitdefender Safe'-labeltje. Prettig daarbij is dat je die aanduiding ook op andere apparaten ziet waar je je mail leest, omdat Bitdefender op serverniveau controleert en niet alleen je lokale mailbox. Alles wordt dus online al voor je in de gaten gehouden.

Dat geldt natuurlijk ook voor alle software die je downloadt, ook dat wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van malware. En wie het zekere voor het onzekere neemt, maakt in Bitdefender ook nog eens gebruik van de extra AI-hulp Scam Copilot. Dankzij de ingebouwde chatfunctie kun je bijvoorbeeld een vraag stellen over scamming, maar ook een screenshot sturen van een sms- of WhatsApp-bericht. Scam Copilot scant het bericht en kan aangeven of het om een scambericht gaat.

Blijf alert

Een compleet beveiligingspakket is tegenwoordig toch echt wel een must. Zulke software neemt je aardig wat werk uit handen wat betreft de controle op fishing- en scammingmailtjes en de continu beveiliging van je apparaten als het op virussen en malware aankomt. De ontwikkelingen gaan echter snel en AI wordt meer en meer gebruikt om mensen te misleiden. Dat betekent dat je zelf ook constant alert moet blijven en je jezelf eigenlijk moet trainen om valse berichten te herkennen. Met een extra hulp als Scam Copilot van Bitdefender kun je dergelijke berichten al veel sneller onderscheppen, maar vereist het nog wel een extra stap aan jouw zijde, zoals het opsturen van een verdachte screenshot van een nep-WhatsApp-bericht. Blijf dus altijd opletten, hoe echt een bericht ook lijkt.