Lampen die vanzelf aanspringen, de thermostaat die je woning aangenaam op temperatuur houdt en de wasmachine die je op afstand inschakelt: heb jij je woning al slim gemaakt? Dat is met een Raspberry Pi en de software Domoticz prima te doen!

Tip 01: Onderdelen

Wat je uiteindelijk nodig hebt aan onderdelen, is sterk afhankelijk van je wensen. Voor dit artikel gaan wij aan de slag met een Raspberry Pi 3. Er zijn verschillende aanbieders die zogeheten starterkits aanbieden. Hiermee haal je in één keer de basisbenodigdheden in huis haalt. Een goed voorbeeld van een aanbieder met een dergelijke kit is SOS Solutions. Zorg dat je minimaal over de volgende onderdelen beschikt als je aan de slag gaat met Domoticz op de Raspberry Pi: - Raspberry Pi 3 Model B met geschikte voeding, een micro-sd-kaart van minimaal 8 GB, een sd-kaartlezer, een netwerkkabel, een beeldscherm met hdmi-kabel en een usb-muis en -toetsenbord.

Heb je al een werkende Raspberry Pi, dan kun je het eerste deel van dit artikel overslaan. Je hebt dan immers al een geschikt besturingssysteem geïnstalleerd en een werkende Raspberry Pi. Ga dan meteen naar het onderdeel ‘Aan de slag met Domoticz’.

©PXimport

Laten installeren

Tip 02: Besturingssysteem

Om Domoticz op een Pi te kunnen gebruiken, hebben we eerst een besturingssysteem nodig. Er bestaan verschillende besturingssystemen voor de Pi, wij kiezen voor Raspbian Lite. Om dit te installeren, maken we gebruik van de installatiemanager NOOBS (New Out of Box Software). Deze toont een menu waarin je kunt kiezen uit een selectie besturingssystemen, en NOOBS helpt ook bij het instellen van aanvullende instellingen zoals de draadloze netwerkverbinding. Download eerst de nieuwste versie van NOOBS naar je pc. Het bestand is ongeveer 1,5 GB groot. Rechtsklik op het gedownloade zip-bestand en kies voor Uitpakken.

Tip 03: Sd-kaart

Ga je aan de slag met een geheugenkaart die je al eerder gebruikt hebt, formatteer deze dan voordat je verdergaat. Formatteer de kaart met het gratis programma SD Memory Card Formatter. Je weet dan zeker dat de geheugenkaart volgens de juiste standaard wordt geformatteerd en voorkomt problemen bij de installatie van het besturingssysteem. Je vindt de freeware hier.

Plaats vervolgens de lege sd-kaart in de geheugenkaartlezer en open je verkenner (gebruik eventueel de toetsencombinatie Windows-toets+E). Kopieer de uitgepakte bestanden van NOOBS naar de sd-kaart.

©PXimport

Tip 04: Raspberry Pi

Het is tijd om de Raspberry Pi gebruiksklaar te maken. Sluit een usb-toetsenbord en usb-muis aan op het apparaat en koppel de Raspberry Pi via een hdmi-kabel aan een beeldscherm. Plaats de micro-sd-kaart waarnaar je eerder NOOBS hebt gekopieerd. Alles aangesloten? Sluit dan de voeding aan. De Raspberry Pi start op. Geduld is een schone zaak: vooral de eerste keer kan dit enige tijd in beslag nemen. Zodra de Raspberry Pi is gestart, verschijnt het hoofdvenster van NOOBS met een selectie van besturingssystemen. Onze voorkeur gaat uit naar Raspbian Lite. Dit is een uitgeklede versie van Raspbian, die perfect volstaat voor onze taak. Dit besturingssysteem is echter niet standaard beschikbaar en moet worden gedownload. Gelukkig is dit niet al te lastig, want de Raspberry Pi 3 beschikt over een ingebouwde wifi-kaart. Druk op de W of klik op WiFinetworks en maak verbinding met je draadloze netwerk. Direct hierna verschijnen de andere beschikbare besturingssystemen, waaronder Raspbian Lite. Kies voor dit besturingssysteem en druk op Enter. Kies vervolgens voor Install of druk op I. Het besturingssysteem wordt gedownload en geïnstalleerd. De eerste keer dat je het systeem start, vraagt Raspberry om de aanmeldingsgegevens. Standaard is de gebruikersnaam pi en het wachtwoord raspberry. Zodra je de opdrachtregel met de knipperende cursor ziet, is het systeem klaar voor gebruik!

©PXimport

Toetsenbord

Tip 05: Domoticz binnenhalen

Domoticz is een compact systeem voor huisautomatisering waarmee je een veelvoud aan apparaten bedient. Denk hierbij aan sensors zoals weerstations, elektra en water, maar ook aan slimme apparaten zoals slimme verlichting en luidsprekers. Je kunt Domoticz bedienen via verschillende apparaten, zoals je laptop, tablet en smartphone. De gebruikersomgeving is webgebaseerd, en kan op verschillende apparaten worden geïnstalleerd. Wij gebruiken de Raspberry Pi die we in de vorige stappen hiervoor hebben klaargemaakt.

We halen eerst Domoticz binnen op de Pi. Zorg dat je de opdrachtregel van de Pi voor je hebt, en geef de volgende opdracht gevolgd door een druk op Enter:

curl -L install.domoticz.com | sudo bash

In het beginscherm wordt nu gevraagd of je van http en https gebruik wilt maken. Kies voor beide en pas dus niets aan in de standaardinstellingen. In het scherm erna wordt gevraagd welk poortnummer je wilt gebruiken. Wij kiezen hier ook voor 8080 en drukken op OK. Het standaardpoortnummer 443 van https laten we ook ongewijzigd. In het eindscherm zie je waar je naartoe moet surfen met de browser, in ons geval: http://192.168.0.156:8080.

©PXimport

Tip 06: Domoticz instellen

Open nu op de computer een browser zoals Chrome, en surf naar de website van je Domoticz-installatie. In ons geval typen we in de adresbalk http://192.168.0.156:8080. Werkt het niet, lees dan het kader ‘Domoticz bètaversie’. Domoticz is ingedeeld in verschillende categorieën. Klik op Setup voor de instellingen. Onder Hardware vind je hardware waarmee je vanuit Domoticz direct kunt communiceren. Voor de meeste apparaten heb je zulke hardware nodig: die vormt de verbindende schakel tussen het eindapparaat (bijvoorbeeld verlichting) en Domoticz. Een goed voorbeeld hiervan is de Bridge van Philips Hue-verlichting. De tweede categorie is Devices. Hier worden alle aangetroffen slimme apparaten getoond. Deze sectie is in het begin nog leeg, omdat je deze later zelf vult met apparaten. Tot slot vind je onder Settings alle andere instellingen.

©PXimport

Domoticz bètaversie

Tip 07: Algemene instellingen

Onder Setup / Settings vind je de pagina met algemene instellingen. Hier kun je de taal van het Engels omschakelen naar Nederlands. Dat regelen we meteen even, zodat alle menu’s en opties voortaan in het Nederlands worden getoond. Geef hierna je actuele locatie op bij Locatie. Deze informatie belangrijk, bijvoorbeeld om te achterhalen wanneer de zon opkomt en ondergaat, en om te weten welke weersvoorspelling op jouw locatie van toepassing is. Helemaal onderin vind je de sectie Zichtbaremenu’s. Hier bepaal je welke onderdelen in de tabbladen bovenin moeten worden opgenomen. Wij zijn voor nu tevreden met de standaardselectie.

©PXimport

Tip 08: Ip-adressen hardware

Om je slimme apparaten zoals verlichting en thermostaat te kunnen aansturen, koppel je ze aan Domoticz. Hiervoor heb je soms een tussenstation voor nodig, dit noemen we ook wel gateway of bridge. Dit onderdeel zorgt voor de vertaalslag tussen Domoticz en het uiteindelijke apparaat. Denk bijvoorbeeld aan de bridge van je Hue-verlichting: dit kastje communiceert met de lampen. Om deze hardware toe te voegen, heb je het bijbehorende ip-adres nodig. Maak je gebruik van vaste ip-adressen en heb je hiervan een overzicht, pak dit er dan bij. In veel gevallen zul je gebruikmaken van dynamische ip-adressen die door de router zijn toegekend. Op de configuratiepagina van de router kun je deze gegevens goed achterhalen. Open deze pagina en vraag het overzicht van toegekende ip-adressen op. Zorg ook dat je de wachtwoorden hebt van de hardware.

©PXimport

Tip 09: Hardware toevoegen

Klik in het beginscherm op Hardware. Hier geef je aan welke apparaten zoals bridges en gateways er in jouw woning aanwezig zijn. Kies in de lijst bij Type het apparaat dat je wilt toevoegen, bijvoorbeeld Philips Hue Bridge. De lijst bevat een groot aantal apparaten, waaronder de bekende Toon-thermostaat, Nest-thermostaat, Philips Hue en Logitech Harmony. Sommige apparaten kun je relatief eenvoudig toevoegen, zoals de Hue Bridge. Geef het ip-adres en de poort op, en druk op de ronde link-knop op de Hue-bridge zelf. In Domoticz klik je direct daarna Register on Bridge. De koppeling wordt dan automatisch gemaakt en je hoeft geen gebruikersnaam en wachtwoord meer op te geven. Zijn alle gegevens ingevuld, dan voeg je het apparaat toe via Toevoegen. Het apparaat wordt toegevoegd aan de hardwarelijst.

©PXimport

Tip 10: Tabel apparaten

Als je de onderdelen zoals de Hue Bridge hebt toegevoegd, vind je de bijbehorende apparaten (zoals de eigenlijke lampen) via Instellingen / Apparaten. Deze tabel bevat interessante informatie over de verschillende apparaten en hun status. Heb je bijvoorbeeld de Toon-thermostaat of Nest-thermostaat toegevoegd, dan zie je hier de actuele temperatuurinstellingen. Ook ‘verborgen’ informatie is hier zichtbaar, zo bevat de bewegingsmelder van Philips Hue ook een thermometer, en ook die gegevens worden hier getoond. Deze tabel geeft je dus de ‘bouwblokken’ van je slimme woning.

©PXimport

Tip 11: Toevoegen

Nu kun je de afzonderlijke apparaten gaan toevoegen aan Domoticz. In ons voorbeeld willen wij de Hue-verlichting in de studeerkamer bedienen. We zoeken deze lamp op in de lijst. Gebruik het zoekvak rechtsboven als je het onderdeel niet kunt vinden. Klik nu op de knop Lamp/schakaar toevoegen (het groene rondje met de witte pijl). Geef het onderdeel een goede naam en klik op Apparaat toevoegen. Je vindt het apparaat vervolgens op de tab Schakelaars en het is gelijk klaar voor gebruik. Herhaal deze stappen voor alle apparaten die je wilt toevoegen.

Tip 12: Apparaat bedienen

Vanaf de tab Schakelaars kun je de toegevoegde apparaten bedienen. In het geval van een lamp schuif je de schakelaar naar links om deze te dimmen. Klik op de knop Timers. Hier bepaal je wanneer het apparaat (zoals de lamp) geactiveerd moet worden, bijvoorbeeld bij zonsopkomst. Ook kun je hier opgeven op welke dagen de acties moeten gelden. Gebruik je bepaalde apparaten vaak, voeg ze dan toe aan je favorieten: zoek in het tabblad Schakelaars het onderdeel op en klik op de knop met de ster (linksonder in het vak). Je vindt je favorieten op het tabblad Dashboard. Alle apparaten uit bijvoorbeeld de woonkamer in één groep zetten kan ook: via de tab Groepen. Onder in het venster klik je bij Apparaat op het apparaat dat je wilt toevoegen en vervolgens op Toevoegen.

©PXimport

Tip 13: Gebeurtenissen

Begrijp je goed hoe Domoticz werkt, dan kun je aan de slag met gebeurtenissen. Hiermee kun je nagenoeg alle onderdelen automatiseren die je aan Domoticz hebt gekoppeld. Ga naar Instellingen / Meer opties / Gebeurtenissen. Met Blockly kun je op basis van visuele bouwstenen je acties automatiseren. Zo vind je onder Devices een overzicht van onderdelen zoals schakelaars, groepen en scènes. Onder Control bepaal je de ‘Als’-voorwaarden. Bijvoorbeeld ‘Als de zon onder is, dan’. Heb je voor een actie de actuele tijd nodig, dan kun je die gebruiken via het onderdeel Time. Zo kun je een situatie bouwen waarbij de lampen in de woonkamer automatisch inschakelen als de zon onder is en de bewegingsmelder al een tijd niemand geregistreerd heeft. Experimenteer vooral met de mogelijkheden!

Tip 14: Actuele weer

Interessant is de mogelijkheid om Domoticz te koppelen aan Weather Underground, een online weerdienst. Je kunt hiermee van verschillende weerstations het actuele weer opvragen. Je voegt dat in Domoticz toe bij de sectie Apparaat, kies bij Type voor Weather Underground. Om de dienst te gebruiken, heb je een API-sleutel nodig. Ga naar www.wunderground.com en maak een gratis account aan en meld je aan. Ga dan hiernaartoe, kies voor Stratus Plan en Developer (onderin). Je betaalt hier dan niets voor. Klik op Purchase Key, geef aan dat je de sleutel voor niet-commercieel gebruik nodig hebt en bij Project geef je Domoticz op. De getoonde API-sleutel heb je nodig.

Nu is het belangrijk om het weerstation te selecteren dat bij jou in de buurt ligt. Ga hiernaartoe en bekijk de weerstations. Klik op het weerstation dat je wilt gebruiken. In het venster neem je het Station ID over. Open Domoticz en kies Instellingen / Hardware. Bij Type kies je voor Weather Underground. Vul de eigen API-sleutel in bij het veld, en het Station ID bij Locatie. Klik op Toevoegen. Als het instellen goed is gegaan, vind je de nieuwe virtuele apparaten via Instellingen / Apparaten. Je ziet hier onder meer een windmeter, barometer en regenmeter, die je in je schakelingen kunt gebruiken.

©PXimport

Tip 15: Problemen?

Als je problemen ondervindt, is het handig om te weten dat Domoticz in het log (Instellingen / Log) bijhoudt wat er speelt bij de apparaten in je huis. Op het tabblad Probleem vind je een overzicht van mogelijke fouten. Wil je snel door alle vermeldingen heen, dan kun je de filterfunctie rechtsboven gebruiken.

Kom je er niet uit? Kenmerkend aan Domoticz is de grote groep enthousiaste gebruikers, die ook ervaringen met elkaar uitwisselen. Een uitgebreid gebruikersforum vind je hier. Vooral als je net begint met Domoticz, is het forum een bijzonder waardevolle bron waar je snel door meer ervaren gebruikers op weg wordt geholpen. Bij een opensource-project als Domoticz is dat geen overbodige luxe, aangezien uitgebreide documentatie niet vanzelfsprekend is.

Domoticz afsluiten

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.