Een VPN belooft je veilig en anoniem te laten internetten, wat om uiteenlopende redenen fijn en belangrijk is. Als je je internetverkeer in handen legt van een VPN-aanbieder, is vertrouwen essentieel. Waar moet je op letten als je een betrouwbare VPN wil vinden, en welke vielen er in het verleden door de mand?

Met een VPN (virtual private network) versleutel je je internetverbinding en creëer je als het ware een digitale tunnel die pottenkijkers buitenhoudt. Van je internetprovider tot potentiële hackers en opsporingsdiensten aan toe, een goede VPN laat niemand meekijken. Zelfs de aanbieder van de VPN-dienst niet. Want met een zogeheten no-log-beleid bewaren de servers geen gebruikersgegevens en kan de VPN-partij er dus ook niet bij. 

Een no-log-beleid is belangrijk, omdat het betekent dat jouw internetgegevens nergens worden opgeslagen. En dus valt er niets te hacken, over te dragen of in beslag te nemen. Met name overheidsinstanties doen regelmatig opvraagverzoeken of in het buitenlands zelfs invallen om servers met VPN-data op te eisen. In Nederland en veel andere landen mogen opsporingsdiensten alleen om gebruikersgegevens vragen als de rechter hier toestemming voor geeft. Waarbij gezegd moet worden dat in veel welvarende landen de opsporingsdiensten alleen opvraagverzoeken doen om de rotte appels aan te pakken. Bijvoorbeeld mensen die een VPN misbruiken voor het verspreiden van (kinder)porno of terrorisme. 

Maar wat als je je VPN-verbinding alleen gebruikt omdat je anoniem wilt internetten? Dan blijkt het vinden van een betrouwbare VPN nog knap lastig. Want veel partijen beloven een no-log-beleid, maar de werkelijkheid wijst anders uit. Een VPN is niets zonder de achterliggende techniek, maar valt of staat tegelijkertijd met de ethische keuzes van de aanbieder. Die keuzes hangen samen met het vertrouwen in een VPN. En vertrouwen is essentieel in een dienst die belooft jouw privacygevoelige internetverkeer te anonimiseren.

Liegen over no-log-beleid en andere schimmige zaken

De uitdrukking ‘vertrouwen komt te voet en gaat per paard’ blijkt dan ook zeer toepasbaar op een VPN. VPN-aanbieders overtuigen geïnteresseerden met anonimiteit, snelle servers en veel functies. Maar als de servers te traag blijken om Netflix in Full HD te streamen, stapt een deel van de gebruikers op. En als een beloofde functie als een ingebouwde adblocker tegenvalt, ruilen sommige mensen de ene VPN-dienst ook in voor een andere. 

Blijkt een VPN met een no-log-beleid stiekem allemaal gegevens bij te houden en aan opsporingsdiensten te overhandigen, dan kelderen de gebruikersaantallen en volgen er rechtszaken met reputatieschade tot gevolg. De gemiddelde VPN-aanbieder kan na zo’n misstap het faillissement aanvragen. Toch weerhoudt het er VPN-bedrijven al jaren niet van om gebruikers voor te liegen. 

IPVanish claimde jarenlang een no-log-beleid te voeren, maar viel in 2016 door de mand bij een rechtszaak. De VPN-aanbieder had de volledige gebruikersgegevens van een vermeende pedofiel aan de autoriteiten overhandigd, iets wat helemaal niet zou kunnen bij een no-log-beleid. Ophef volgde, ook toen een jaar later bleek dat het grotere PureVPN er dezelfde praktijken op nahield. Het beloofde no-log-beleid bleek niet te bestaan, want PureVPN verstrekte de FBI alle informatie over een klant die van een zwaar misdrijf beschuldigd werd. 

Nadat gebruikers de dienst de rug toekeerden, probeerde PureVPN de schade te beperken door een onafhankelijke audit te laten uitvoeren. Hoewel die bewees dat de VPN-dienst (weer) een no-log-beleid voerde, geloofden veel mensen PureVPN niet meer. HideMyAss, een andere en kleinere VPN-aanbieder, werd eveneens gesnapt op het stiekem bijhouden van logs.

©PXimport

Over de betrouwbaarheid van Private Internet Access (PIA) kan gediscussieerd worden. Jarenlang was de Amerikaanse VPN te vertrouwen. Twee keer gaf de VPN-aanbieder in Amerikaanse rechtsbanken – onder ede – aan dat het een no-log-beleid voerde en dus geen gebruikersgegevens kon overhandigen.

Maar in 2019 werd PIA verkocht aan Kape Technologies, een Israëlisch bedrijf dat eerder als Crossrider door het leven ging. Crossrider verkocht adware en malware, zo bleek uit onderzoek van antivirusbedrijven Symantec en Malwarebytes. 

Crossrider veranderde zijn naam, nam de Roemeense VPN CyberGhost en Duitse VPN ZenMate over en kocht dus ook PIA. Directeuren van Kape Technologies worden door onder meer Forbes gelinkt aan Israëlische opsporingsdiensten. PIA claimt nog even veilig te zijn als voor de overname, maar lang niet iedereen gelooft dat meer.

Betrouwbaarheid van Nederlandse VPN's

Onbetrouwbare en dubieuze VPN’s zijn er dus genoeg, allemaal uit het buitenland. Zijn Nederlandse VPN-aanbieders dan wél te vertrouwen? Dat is lastig te zeggen. De Nederlandse privacywetgeving is zorgvuldig, maar verplicht VPN-bedrijven wel om mee te werken aan overheidsverzoeken als de rechter hier toestemming voor heeft gegeven. 

Als een VPN-aanbieder gegevens bijhoudt en een opsporingsdienst gegevens van een gebruiker wil hebben, moeten die dus overhandigd worden. Uit privacy-oogpunt is het dus prettiger als de Nederlandse VPN-partij een no-log-beleid hanteert. De twee bekendste Nederlandse VPN-aanbieders zijn Goose VPN en VPN Nederland. 

Beide claimen een no-log-beleid te hanteren. Of dat echt het geval is, kunnen we niet zeggen. Voor zover wij weten zijn er namelijk nog geen onafhankelijke audits uitgevoerd die de claims bevestigen of ontkrachten. En we hebben ook geen rechtszaken of invallen kunnen vinden die aantonen dat de VPN-partijen echt geen gebruikersgegevens opslaan. 

©PXimport

Het lijkt er dus sterk op dat je de bedrijven op hun blauwe ogen moet geloven. En of je dat moet willen? Beide partijen zijn nogal summier met het delen van informatie over hun no-log-beleid. Goose VPN meldt: ‘wij hanteren echter een no-log-beleid en bewaren geen data op onze servers.’ 

Bij VPN Nederland valt op moment van schrijven enkel te lezen dat de dienst ‘log vrij’ is. Wie absolute privacy belangrijk vindt, kan beter kijken naar een VPN-aanbieder met duidelijkere informatie, onafhankelijke audits en een vestigingsland dat niets met Europa of de Verenigde Staten te maken heeft.

Bewezen betrouwbare VPN's

Hoewel er op moment van schrijven dus geen aanwijzingen zijn dat Nederlandse VPN’s niet te vertrouwen zijn, is er ook geen bewijs dat ze wel te vertrouwen zijn. Gelukkig zijn er buitenlandse VPN’s die zichzelf inmiddels wel bewezen hebben. Zo is NordVPN in 2019 en 2020 geverifieerd door accountancykantoor PwC, dat via audits heeft vastgesteld dat de VPN-dienst inderdaad geen logs bijhoudt. 

Een ongeplande praktijktest vond in 2018 plaats. Een Finse server van NordVPN werd toen gehackt via een kwetsbaarheid in het systeem van het (gehuurde) datacenter. De hacker of hackers konden echter geen noemenswaardige schade aanrichten. Omdat NordVPN een no-log-beleid voert, waren de servers leeg. En omdat bij het leggen van de VPN-verbinding geen gebruikersnaam en/of wachtwoord verstuurd worden, is die informatie ook niet in handen gekomen van de hacker(s). Ook prettig: omdat NordVPN gevestigd is in Panama, hoeft het bedrijf zich niet aan de Amerikaanse en Europese privacywetten te houden.

ProtonVPN is gevestigd in Zwitserland, dat eveneens hele strenge privacywetgeving heeft. De datacenters van de VPN-aanbieder staan in een voormalige bunker, duizend meter onder de Alpen. ProtonVPN gebruikt opensource-software die onder meer door Mozilla geverifieerd is op het beloofde no-log-beleid. Interessant is dat ProtonVPN een van de weinige betrouwbare VPN’s is met een gratis versie. Die is wel beperkt qua functies en snelheid en daarmee vooral bedoeld om je kennis te laten maken met de dienst. En je er dus van te overtuigen een betaald abonnement te nemen.

©PXimport

Een opvallende VPN is ExpressVPN. Deze populaire VPN-dienst wil namelijk niet vertellen wie de eigenaar is of eigenaren zijn, en waar die gevestigd zijn. Een woordvoerder zegt tegen de website Slate dat de VPN-dienst daar geen uitspraken over doet om de anonimiteit van zijn gebruikers te kunnen waarderen. De redenatie is interessant: als niemand weet wie er achter ExpressVPN zit en waar die persoon of personen zich ophouden, kan een overheidsinstantie ook geen druk uitoefenen om data te verkrijgen. 

ExpressVPN claimt namelijk stellig dat het een no-log-beleid hanteert. En die claim lijkt te kloppen. Er zijn in de afgelopen jaren twee onafhankelijke audits uitgevoerd om het no-log-beleid van de VPN-dienst te controleren. Accountancykantoor PwC – een van de beste auditers ter wereld – kon niets vinden en deelde daarom een positieve score uit. Het gerenommeerde Duitse beveiligingsbedrijf Cure53 nam ExpressVPN ook onder de loep en concludeerde eveneens dat de VPN-dienst geen logs registreert. 

De Turkse opsporingsdiensten namen toch het zekere voor het onzekere toen ze in 2017 de gegevens van een Turkse ExpressVPN-gebruiker wilde hebben. De dienst gaf meermaals aan de autoriteiten niet te kunnen helpen, waarna de politie een Turks datacenter binnenviel en een ExpressVPN-server meenam. ExpressVPN reageerde boos maar zelfverzekerd: die server bevat geen gebruikersinformatie. De Turkse autoriteiten gaven dat na uitvoerig onderzoek toe. Het gebeurt niet vaak dat autoriteiten zonder toestemming een VPN-server in beslag nemen. Dat de server ‘leeg’ was, is een opsteker voor de reputatie van ExpressVPN.

©PXimport

Concurrerende VPN-diensten zijn minder blij met de populariteit van de grote spelers en proberen ze uit de tent te lokken. Zo zegt de directeur van AnchorFree, dat Hotspot Shield VPN uitgeeft, in een interview met Slate dat hij vermoedt dat de basis van ExpressVPN in China ligt. Hij geeft geen bewijs voor die claim. 

ExpressVPN is financieel en juridisch gevestigd op de Britse Maagdeneilanden vanwege de privacywetgeving en anonimiteit voor de eigenaren. De VPN-dienst ontkent iets met China te maken hebben, maar kan dat niet bewijzen omdat het als gezegd zijn ware identiteit verborgen houdt. De worsteling van ExpressVPN is exemplarisch voor de geheimzinnigheid rondom sommige VPN-aanbieders. Ze garanderen maximale anonimiteit, maar verschuilen zichzelf (daarom) ook in de schaduw.

Maak je eigen VPN

In plaats van betalen voor een VPN-dienst waar je op moet vertrouwen, kun je ook zelf een VPN maken. Bijvoorbeeld door OpenVPN te installeren bovenop Unraid, een flexibel besturingssysteem voor onder meer je thuisserver. Zo weet je vrijwel zeker dat er niemand meekijkt en hoef je ook geen maandelijks bedrag te betalen aan een VPN-aanbieder. 

Als je al gebruikmaakt van Unraid, kun je op deze manier ook bij je lokale Unraid-web-apps. Als dit je het proberen waard vindt, lees dan de volgende artikelen:

Unraid installeren op je eigen thuisserver

Eigen VPN-server maken met OpenVPN en Unraid

Toch liever een kant-en-klare VPN proberen? Vorig jaar vergeleken we nog 14 VPN's met elkaar. De resultaten daarvan vind je in dit artikel.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.