Heb jij in jouw omgeving ook zo’n lolbroek, dan kan het bevredigend zijn hem of haar een koekje van eigen deeg te geven. Wij geven je de middelen om de grappenterrorist de loef af te steken. Met overigens als risico dat je in het slechtste geval zelf de meest gehate persoon van het huishouden wordt.

Een goeie grap mag bij het opzetten niet te veel tijd in beslag nemen en moet zonder schade te veroorzaken makkelijk omkeerbaar zijn. Dat geldt vooral in een thuis- of werkomgeving. Pas deze streken dus toe bij iemand die er de humor van inziet en houd een oogje in het zeil om te vermijden dat het slachtoffer in een poging om de zaak te herstellen schade aanricht aan zijn systeem. De meeste van deze grappen vereisen wel dat je toegang hebt tot iemands computer en dat het potentiële slachtoffer zijn machine eventjes onbeheerd achterlaat.

 Bevries het bureaublad 

Een gouwe ouwe is het bevroren bureaublad. Maak met de toetscombinatie Windows-toets+PrintScreen een schermafdruk van het bureaublad van je slachtoffer. Deze screenshot zal Windows 10 automatisch wegschrijven in de map Schermopnamen, die op zijn beurt in de map Afbeeldingen zit. In Windows Verkenner navigeer je naar deze schermafdruk en klik je er met de rechtermuisknop op om in het snelmenu de opdracht Als bureaublad gebruiken te selecteren. Hierdoor zal de afbeelding van het bureaublad met daarop alle icoontjes als één grote foto op de achtergrond verschijnen. De echte bureaubladpictogrammen verberg je door met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad te klikken, waarna je in het menu Beeld, Bureaubladpictogrammen verbergen selecteert. Het slachtoffer zal op zijn vertrouwde pictogrammen blijven klikken, echter zonder dat er iets gebeurt.

©PXimport

Gênante mappen

Een variant op de vorige grap is dat je alle oorspronkelijke snelkoppelingen eerst in een map verbergt. Daarna plaatst je enkele nieuwe lege mappen op het bureaublad en voorzie je die van gênante namen. Pas daarna maak je een schermafbeelding van het bureaublad en je verwijdert daarna de aanstootgevende mappen. Vervolgens stel je deze schermafbeelding in als nieuw bureaublad. Geniet van de paniek bij jouw slachtoffer die deze mappen niet kan verwijderen.

©PXimport

Gekke corrector

In Word 365 wijzig je de AutoCorrectie-opties als volgt… Ga naar Bestand en selecteer onderaan Opties. In het hoofdvak zie je de sectie AutoCorrectie-opties en de knop met dezelfde naam. Hier geef je aan welke tekst Word automatisch zal vervangen. Als je weet dat je huisgenoot (bijvoorbeeld) de term ‘opbrengst’ regelmatig gebruikt, dan kun je deze automatisch laten vervangen door ‘schandalig vette winst’. Pas na verloop van tijd zal het slachtoffer doorhebben dat er iets mis is, maar of hij een oplossing kan bedenken…

Eigenzinnige muis

Ook verwarrend: verwissel de linker- en de rechtermuisknop. Open in het Configuratiescherm de instellingen voor Muis. In het eerste tabblad van de Eigenschappen van Muis zet je een vinkje bij de optie Primaire en secundaire knop omwisselen. Hierdoor kan jouw collega alleen selecteren en slepen met de rechtermuisknop, het contextmenu roept hij dan op met de linkermuisknop. Deze omzetting wordt actief als je op Toepassen klikt. Let op, want om dit venster te sluiten moet je de rechtermuisknop gebruiken. Tja, het went slecht.

©PXimport

Valstrik

Met de juiste code kun je Windows onmiddellijk laten afsluiten. En als je die code verbergt in een onschuldig pictogram, heb je een perfecte valstrik. Klik met de rechtermuisknop op het bureaublad en kies Nieuw, Snelkoppeling. Vervolgens moet je een locatie van het item in een vak opgeven. Daar typ of plak je deze code % windir% \ System32 \ shutdown.exe -s -f -t 00. De dubbele nul geeft aan dat het systeem onmiddellijk zal afsluiten. Klik op de knop Volgende en geef deze snelkoppeling een aanlokkelijke naam bijvoorbeeld: Niet openen. Daarna klik je met de rechtermuisknop op het bestand Niet openen en uit het snelmenu gebruik je de opdracht Eigenschappen en daarin het tabblad Snelkoppeling waar je op de knop Ander pictogram klikt. Selecteer een pictogram dat de aandacht trekt en de val is klaar. Als je de 00 in de code vervangt door bijvoorbeeld 50, dan wacht Windows 50 seconden vooraleer het systeem afsluit.

©PXimport

Fake updates

Als Windows spontaan besluit te gaan updaten, kan dat heel ergerlijk zijn wanneer je net lekker bezig bent. Tik in de browser van jouw slachtoffer www.updatefaker.com en selecteer het besturingssysteem waarvan je het updatescherm in beeld wilt oproepen. De animatie zal een hemeltergend trage updateprocedure tonen. Druk de F11-toets in zodat het scherm volledig wordt gevuld met de animatie die eigenlijk in de browser loopt. Wanneer het slachtoffer wanhopig wordt, kun je hem of haar zogezegd te hulp schieten en de Enter-toets indrukken waardoor het fameuze Blue Screen of Death (BSoD) verschijnt, een desastreuze systeemfout. Als de lol eraf is, druk je gewoon op F11 of op Escape om de browseromgeving terug te zien.

©PXimport

Elke dag fanfare

Met Taakplanner kun je bijzondere grappen maken die zelfs voor een ervaren computergebruiker moeilijk te achterhalen zijn. In dit voorbeeld tonen we hoe je iemands computer instelt om iedere dag om halfvijf een filmpje van een fanfare te tonen. Typ in het zoekvenster van Start het woord ‘Taakplanner’ om de app te openen. Vervolgens gebruik je het menu Actie, Basistaak maken. In de volgende stap geef je die taak een naam bijvoorbeeld ‘Fanfare’. Nadat je op de knop Volgende hebt geklikt vraagt Taakplanner of de taak Dagelijks, Wekelijks, Maandelijks of Eenmalig moet gebeuren. Wij gaan voor Dagelijks. Je moet ook nog het tijdstip van de trigger vastleggen, bijvoorbeeld 16u30. Een stap verder kom je bij de Actie en daar kies je Een programma starten. Via de knop Bladeren selecteert je het exe-bestand dat moet starten. In ons geval navigeren we naar C:\Program Files (x86)\Google\Chrome\Application\chrome.exe om de webbrowser Chrome te starten, en in het vak Parameters toevoegen plakken we het internetadres van het fanfarefilmpje. Klik op Voltooien, sluit de Taakplanner en wacht vol spanning op het einde van de werkdag.

©PXimport

Maffe systeemgeluiden

Windows kent een aantal systeemgeluiden en die kun je naar wens aanpassen. Pluk eerste enkele grappige geluidjes van internet (bijvoorbeeld via www.tiny.cc/soundbib). Download de wav-bestanden die je leuk acht en plaats ze in een map op de pc van jouw slachtoffer. Daarna typ je in het zoekvenster bij Start: Systeemgeluiden wijzigen. In het venster Geluid klik je op de gebeurtenis waarvoor je het geluid graag wil veranderen. Daarna gebruik je de knop Bladeren en selecteer je een wav-bestand dat je daarnet ergens in de map hebt geplaatst. Klik op OK als je klaar bent.

©PXimport

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).