Je hebt een nieuwe schijf gekocht en die wil je nu in je systeem inbouwen, als vervangschijf voor je huidige systeemschijf of gewoon als extra opslag. Dat vergt echter de nodige voorbereiding: naast de fysieke inbouw is er immers ook nog de configuratie ervan, zoals de systeemmigratie en initialisatie, en het partitioneren en formatteren. Dit artikel helpen we je bij het plaatsen van een nieuwe harde schijf of ssd.

Tip 01: Scenario’s

We kunnen je jammer genoeg niet zomaar een rechttoe-rechtaan stappenplan meegeven om je nieuwe schijf helemaal klaar te maken voor gebruik. Dat hangt namelijk niet alleen af van je computersysteem (voor de inbouw maakt het bijvoorbeeld verschil uit of het om een laptop of een desktop gaat), maar ook van je bedoelingen. Het lastigste scenario is dat waarbij je je huidige schijf voor het nieuwe exemplaar wilt inruilen. Misschien wil je in dit geval de complete inhoud inclusief besturingssysteem van je oude naar de nieuwe schijf klonen. Of je verkiest een gloednieuwe installatie van Windows, waarbij je dan wel nog je oude data moet zien over te zetten. Is het je bedoeling (op je desktop-pc) een tweede, interne dataschijf toe te voegen, dan bespaar je je weliswaar de beslommeringen van een systeemmigratie, maar moet je de schijf wel correct voorbereiden.

In dit artikel laten we al deze aspecten aan bod komen. We beginnen met het vervangscenario, waarbij we eerst van een systeemmigratie uitgaan (door te klonen of via een imagebestand, ook wel schijfkopie genoemd) en vervolgens van een ‘schone’ Windows-installatie. In het tweede deel bespreken we het scenario van een extra schijf voor opslag van data, waarbij we de drie benodigde stappen in volgorde bespreken: initialiseren, partitioneren en formatteren.

©PXimport

Tip 02: Oude schijf

Je hebt ervoor gekozen om je oude systeemschijf door een nieuwe te vervangen, wellicht omdat je behoefte hebt aan een groter of sneller exemplaar. De neiging is dan ongetwijfeld groot om maar meteen de oude schijf uit je pc te halen, maar er zijn redenen waarom je daar beter nog even mee kunt wachten. Zo wil je misschien eerst het al geïnstalleerde besturingssysteem overzetten naar je nieuwe schijf en dan heb je de oude schijf nog even nodig. Zo’n systeemmigratie kan op twee manieren gebeuren. Je maakt van de oude schijf een imagebestand, bijvoorbeeld naar een externe usb-schijf en je zet dat image over naar je nieuwe schijf met behulp van een opstartmedium als een cd/dvd of een usb-stick. Of je gaat de schijf klonen, waarbij je zowel de oude als de nieuwe schijf gelijktijdig aan je systeem hangen. Bij een desktop-pc is dat niet eens zo lastig (zie ook tip 4). Gaat het echter om een laptop, dan kun je de nieuwe schijf via een externe schijfbehuizing, met een externe usb- en interne sata-connectie, aan je laptop hangen. Of je haalt de schijf uit je laptop en hangt die tijdelijk aan een desktop-pc, samen met je nieuwe schijf.

Ook wanneer je geen systeemmigratie overweegt, kan het handig zijn je oude schijf nog even te laten zitten. Wil je namelijk (alleen) de data van die schijf nog bewaren, dan kun je die schijf weliswaar als tweede schijf aan je pc koppelen. Op een laptop is dit hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk. In dat geval doe je er dus goed aan eerst een back-up van alle nodige data te maken naar bijvoorbeeld een externe usb-schijf.

©PXimport

Tip 03: Systeemmigratie

Of je nou gaat klonen, dan wel met een imagebestand wilt werken voor de systeemmigratie, je kunt hiervoor goede gratis software inzetten als Macrium Reflect Free of EaseUS Todo Backup. Overigens kun je deze tools ook gebruiken voor gewone databack-ups. We tonen in het kort hoe je EaseUS Todo Backup gebruikt voor je systeemmigratie.

We beginnen met een kloonoperatie: klik op System Clone en zet een vinkje naast de doelschijf. Is je doelschijf een ssd, klik dan op Advanced options en plaats een vinkje bij Optimize for SSD. Bevestig je keuze met Next en wacht rustig af tot de operatie voltooid is. Zo makkelijk is het.

Werk je liever met een imagebestand? Kies dan Disk/Partition Backup in het hoofdvenster van EaseUS Todo Backup en selecteer de schijf of partitie waar je een complete back-up van wilt maken. Laat de optie Sector by sector backup uitgevinkt staan. Via het mapicoon bij Destination verwijs je naar een geschikte (externe) doellocatie. Bevestig met Proceed.

Om het imagebestand naar je nieuwe schijf ‘uit te pakken’ kun je het systeem opstarten met een speciaal herstelmedium: dat maak je aan via Tools / Create Emergency Disk, waarbij je bij voorkeur Create WinPE emergency disk geselecteerd laat. Selecteer USB als je een opstartbare usb-stick wilt maken van waaruit je het imagebestand kunt terugzetten.

©PXimport

Tip 04: Vervanging (desktop)

Je beschikt nu over de benodigde databack-ups of een systeemkopie van je oude schijf. Nu kunnen we eindelijk de oude schijf uit de pc halen en die door je nieuwe schijf vervangen. Haal de stroomkabel uit je computer en ontlaad jezelf door een geaard metalen voorwerp aan te raken. Vervolgens verwijder je het zijpaneel, vaak kan dit zelfs zonder schroevendraaier, waarna je de schijf uit de behuizing kunt losschroeven. In wat oudere systeemkasten kan het gebeuren dat je daarvoor beide zijpanelen moet verwijderen. Je harde schijf is met twee kabels verbonden: met een stroomkabel en met een smalle sata-kabel voor de dataoverdracht. Maak beide kabels los van de schijf: let op dat je bij het uittrekken geen andere kabels of onderdelen losmaakt of beschadigt. Je verbindt nu de nieuwe schijf met dezelfde connectoren. Let op de kleine uitsparing aan de zijkant van de connectoren: past de schijf niet, probeer het dan door die 180° te draaien. Een harde schijf schroef je op dezelfde manier vast; een ssd hoeft niet zo vast te zitten als een ouderwetse schijf aangezien een ssd geen bewegende onderdelen bevat en dus niet vibreert, maar je wilt niet dat-ie los in je systeem bungelt dus vastzetten (of klemmen) is evengoed nodig.

Is het je bedoeling de oude schijf naar de nieuwe te klonen (zie tip 3), dan koppel je je nieuwe exemplaar aan een vergelijkbare stroom- en sata-kabel. Na een succesvolle kloonoperatie verwissel je dan beide sata-aansluitingen.

©PXimport

Tip 05: Vervanging (laptop)

Hoe je de harde schijf uit je laptop haalt, hangt af van het model van die laptop. In nagenoeg alle gevallen zul je minstens één schroefje moeten verwijderen om de bodemplaat weg te kunnen halen. Soms kleeft er een garantiesticker op zodat er weinig anders op zit dan die te scheuren. In principe vervalt dan je garantie, maar in de praktijk blijkt dat wel mee te vallen – tenzij je natuurlijk zelf schade berokkent tijdens het ombouwen. Raadpleeg eventueel eerst de website van je producent of leverancier.

Is de bodemplaat verwijderd, dan kun je de harde schijf losmaken: ook die is met meerdere schroefjes of met een klik- of schuifsysteem vastgemaakt. Normaliter zijn zowel je oude als je nieuwe schijf 2,5inch-exemplaren, zodat je van dezelfde aansluitingen en schroefjes gebruik kunt maken. Als je oude schijf met behulp van een kleine sata-adapter was verbonden, kun je die ook voor je nieuwe schijf gebruiken. Is de schijf correct bevestigd, dan maak je de bodemplaat weer dicht.

©PXimport

AHCI-modus

©PXimport

Tip 06: Windows-installatie

Een systeemmigratie is dus één oplossing om snel een nieuwe schijf van een werkend besturingssysteem te voorzien. Een ‘schonere’ oplossing is een nieuwe Windows-installatie. Op die manier sleep je geen onvolkomenheden van een al langer gebruikt systeem mee. Dat kun je als volgt aanpakken: surf naar de site van Windows 10 en kies Hulpprogramma nu downloaden. Als je deze Media Creation Tool opstart, verschijnen twee opties. Kies hier Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken. Geef de gewenste taal, versie en architectuur (32 of 64 bits, of beide) aan van Windows. Tenzij je over een aangepaste productcode beschikt laat je hier het best het vinkje staan bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc.

In het volgende venster selecteer je USB-flashstation; zorg wel dat je usb-stick over minstens 8 GB opslagruimte beschikt. Na afloop kun je je computer van deze stick opstarten en van hieruit Windows schoon installeren.

Moeilijk is dat niet. Duid de gewenste taal, tijd, valuta en toetsenbord aan en klik op Nu installeren. Er wordt nu om je productcode gevraagd, maar als je de installatie uitvoert op een pc waarop je Windows 10 eerder al succesvol had geïnstalleerd en geactiveerd, kun je hier ook Ik heb geen productcode kiezen. Selecteer desgevraagd de gewenste Windows-versie en kies vervolgens Aangepast: alleen Windows installeren (geavanceerd). Het gaat om een nieuwe, nog lege schijf en dus kies je hier Niet-toegewezen ruimte op schijf [x]. Daarna gaat de eigenlijke Windows-installatie van start.

©PXimport

Tip 07: Check-up

In dit tweede scenario gaan we ervan uit dat je een nieuwe schijf aan je al bestaande schijf wilt toevoegen. Er bestaan weliswaar laptops met ruimte voor twee schijven, maar die zijn vrij uitzonderlijk. De kans is dus groot dat je met een desktop-pc werkt. In tip 4 kon je al lezen hoe je daar een (tweede) schijf aankoppelt en met behulp van de informatie in het kader ‘AHCI-modus’ kun je uitvissen of de sata-interface wel degelijk op AHCI-modus is ingesteld.

Je tweede schijf hangt inmiddels aan je pc. Controleer eerst of de schijf überhaupt zichtbaar is voor Windows: druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. De module voor Schijfbeheer start op en de kans is groot dat je al meteen de melding krijgt dat je nieuwe schijf nog niet is geïnitialiseerd. Dat klopt, want er is nog helemaal niets met deze schijf gebeurd. Voorlopig mag je deze melding echter Annuleren. Belangrijk is dat Windows de nieuwe schijf netjes in het overzicht van het Schijfbeheer toont.

©PXimport

Tip 08: Initialisatie

Als je in het Schijfbeheer linksonder bij de opsomming van de gedetecteerde schijven kijkt, zie je dat je nieuwe schijf een speciaal icoontje heeft meegekregen: een wit pijltje op een rode achtergrond. En er staat: Onbekend en Niet geïnitialiseerd. Dat brengen we meteen in orde: klik met de rechtermuisknop op dit vak en kies Schijf initialiseren. Windows wil nu van je weten welke partitiestijl je voor je schijf wilt gebruiken: MBR of GPT. In het kader ‘MBR of GPT’ lichten we beide opties toe, zodat je een optimale keuze kunt maken. Wat je ook kiest, de initialisatie is in een oogwenk voltooid. Heb je per ongeluk de foute partitiestijl gekozen, dan is er nog geen man overboord. Klik met de rechtermuisknop op het vak en kies Schijf converteren naar MBR/GPT-schijf. Het is maar dat je het weet: deze conversie is een stuk lastiger als je de schijf al hebt gepartitioneerd (zie tip 9): in dit geval moet je namelijk eerst alle bestaande partities weer weghalen.

©PXimport

MBR of GPT

©PXimport

Tip 09: Partitionering

Zodra je de nieuwe schijf hebt geïnitialiseerd, verschijnt de indicatie Standaard in het Windows Schijfbeheer. Jammer genoeg duikt de schijf nog niet in Verkenner op. Logisch, want de schijf bevat momenteel alleen nog maar niet-toegewezen ruimte. Je moet namelijk eerst nog minstens één schijfstructuur oftewel partitie creëren waarop je data kunt plaatsen. Klik met de rechtermuisknop op de visuele voorstelling van de schijf en kies Nieuw eenvoudig volume. Er duikt een wizard op en zodra je op Volgende klikt, geef je aan hoe groot de nieuwe partitie moet worden. Standaard wordt hiervoor de volledige opslagcapaciteit benut, maar je kunt ook meerdere kleinere partities creëren (weliswaar één tegelijk). We gaan ervan uit dat je partitie de volledige schijfruimte mag innemen en dus druk je maar op Volgende, waarna je een geschikte stationsletter selecteert voor die partitie. Bevestig met Volgende. De schijf is nu klaar voor de laatste voorbereidingsfase: het formatteren.

©PXimport

Tip 10: Formattering

Een schijf formatteren betekent zoveel als de nodige structuren voorzien zodat een specifiek bestandssysteem (zoals ntfs) data op een correcte en efficiënte manier kan benaderen en bewaren. Een lekker ouderwets voorbeeld: zoiets als een archiefkast met hangmappen plaatsen, zodat je later daadwerkelijk iets in die dossierkast kunt opbergen.

Allereerst dien je hier dus het gewenste besturingssysteem aan te duiden en in nagenoeg alle omstandigheden zul je hier NTFS aanduiden. Het veld Clustergrootte laat je gewoon op Standaard staan. Vul een naam naar keuze in voor je partitie en laat vooral het vinkje staan bij Snelformatteren. Klik op Volgende en op Voltooien. Even later is je partitie netjes geformatteerd en dus klaar om data te ontvangen. Dat heeft Windows Verkenner inmiddels ook door, want kijk: je nieuwe station verschijnt nu wél in de lijst, net als je andere schijfpartities.

©PXimport

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.