Back-uppen is bijna even saai als noodzakelijk. Gelukkig heb je met EaseUS Todo Backup Free zowat alles bij de hand om je back-upklussen slim te automatiseren, of het nou gaat om specifieke gegevensmappen dan wel om een complete schijfkopie. We tonen je hoe je back-ups maakt en die veilig terugzet.

01 Download

Je vindt EaseUS Todo Backup hier. De rubriek For Home maakt duidelijk dat er voor thuisgebruik drie varianten bestaan. De exacte verschillen zie je hier. Hoe dan ook, in deze workshop beperken we ons tot de gratis versie aangezien die de belangrijkste back-up en herstelfuncties bevat. Klik dus op Todo Backup Free en vervolgens op Download Freeware. Nu word je hier eigenlijk geacht een webformulier in te vullen om je de downloadlink te laten toesturen, maar eventueel kun je via deze link direct het installatiebestand downloaden.

©PXimport

02 Installatie

Met een dubbelklik start je installatiebestand. Die haalt eerst de rest van de software op, waarna je bevestigt dat je dit gratis programma inderdaad alleen voor thuisgebruik gaat inzetten. Verderop krijg je nog de gelegenheid het vinkje weg te halen bij Join in the Custom Experience Improvement Program (mocht je dat niet willen). Ook krijg je nog de kans de opslaglocatie voor de back-upbestanden aan te passen met de Browse-knop. Standaard is dat namelijk C:\My Backup en wellicht verkies je een andere, eventueel externe schijf om je back-ups te bewaren. Dat is doorgaans ook veiliger.

©PXimport

03 Interface

Met Finish rond je de installatie af. Start je de tool de eerste keer op, dan wordt je gevraagd of je over een (betaalde) licentiecode beschikt. Laat hier Current license: Free aangestipt. Even later verschijnt het hoofdvenster van Todo Backup. Bovenaan vier tabbladen (waarbij we ons in deze workshop vooral op Home en Management focussen) en links vier knoppen, met duidelijke namen: Backup, Recovery, Clone en Tools. Standaard zijn Home en Backup geopend: een uitstekend vertrekpunt voor deze workshop.

©PXimport

04 Dataselectie

In dit Home-venster van de rubriek Backup tref je onder meer Data backup aan. Hier klik je File backup aan. Het venster maakt nu plaats voor een inhoudsoverzicht van je schijf. Je merkt dat Todo Backup standaard de mappen MyDocuments, Favorites en Desktop selecteert, allemaal submappen uit je profielmap (C:\Users\[accountnaam]). Je hoeft deze voorselectie natuurlijk niet te houden: plaats of verwijder hier gerust vinkjes. In principe zou je nu al op de knop Proceed kunnen klikken om je selectie te laten back-uppen, maar dat is net wat kort door de bocht.

©PXimport

05 Back-upgrootte

Het zou zomaar eens kunnen gebeuren dat je back-up te groot is voor de ingestelde doellocatie (opgegeven in stap 2). Daarom laat je Todo Backup dus eerst de vereiste opslaggrootte berekenen, via een muisklik op het Rekenmachine-icoon. Is de balk roze, dan beschik je over te weinig back-upruimte. Je selectie beperken is dan één optie, een nieuwe locatie selecteren een andere. Dat laatste kan eenvoudigweg door het mapicoon, rechts bij Destination, aan te klikken. Het is in elk geval ook zinvol een back-upnaam en een beschrijving in te geven: dat doe je bovenaan, bij Plan name en Description.

©PXimport

06 Back-upopties

ToDo Backup heeft veel opties verzameld onder Backup options. Hiermee open je een nieuw venster met acht tabbladen. We doorlopen hier alleen de interessantste mogelijkheden, voor zover die beschikbaar zijn in de gratis versie. Zo laat het tabblad Compression zien dat Todo Backup de geback-upte data standaard comprimeert. Stip None aan als je dat liever niet hebt. Het tabblad Splitting is interessant als je back-upt naar een cd, dvd of usb-stick. Je kunt hier namelijk aangeven dat de back-up zich automatisch opsplitst in kleinere back-upbestanden van een opgegeven grootte (in MB).

©PXimport

07 Snelheid en bandbreedte

In de gratis versie zijn verder nog de tabbladen Priority en Speed beschikbaar. Het eerste dient om de prioriteit van het back-upproces ten opzichte van de andere lopende programma's aan te geven. Standaard staat die op Medium, maar die kun je op Normal zetten, zodat de back-up net iets trager verloopt (en minder in de weg zit). Het tabblad Speed is nuttig als je back-up over je netwerkverbinding loopt: het is namelijk mogelijk een bandbreedtebeperking in te stellen. Met de knop Reset to inital setting kun je de instellingen op het geopende tabblad of op alle tabbladen naar de originele waarden terugzetten.

©PXimport

08 Planning

Waarschijnlijk wil je een back-up herhaaldelijk uitvoeren. Liever dan er aan zelf te moeten denken de back-up uit te voeren, plan je die in. Klik op Turn on bij Schedule. In de gratis versie zit je vast aan een dagelijkse routine. Open de rubriek Daily en vul het gewenste tijdstip in. Wil je de back-up meerdere keren per dag laten uitvoeren, klik dan op het plusje en vul een tweede tijdstip in (of nog meer). Een alternatieve manier van inplannen werkt via intervallen: stip Interval aan en geef aan om de hoeveel tijd (binnen een bepaalde periode van de dag) de back-up moet worden uitgevoerd.

©PXimport

09 Back-uptype

In ditzelfde venster geef je ook aan welk back-uptype je beoogt: een Full backup, waarbij telkens alle data (opnieuw) geback-upt worden of een Incremental backup. Deze laatste is tijd- en ruimtebesparend omdat alleen bestanden worden geback-upt die nieuw of gewijzigd zijn. Plaats een vinkje bij Appoint daily first backup als de allereerste back-up van elke dag absoluut een volledige back-up moet zijn. Onderaan het venster kun je aangeven dat een gemiste back-up alsnog moet worden uitgevoerd de eerstvolgende keer dat je de pc opstart.

©PXimport

10 Oude back-ups

De vraag is ook hoeveel oude back-ups je wilt bewaren. Dat bepaal je met Image-reserve strategy (rechtsonder het back-upvenster). Plaats een vinkje bij I willpreserve image files, waarna je aangeeft hoeveel back-ups je wilt bewaren of dat je de back-ups van maximaal x-aantal dagen behoudt. Plaats een vinkje bij I will preserve the first image als hoe dan ook de allereerste back-up beschikbaar moet blijven. Je hebt nu alle opties overlopen zodat je de Proceed-knop mag indrukken. Todo Backup schakelt over naar het tabblad Management, vanwaar je alle back-ups kunt beheren (zie ook stap 21).

©PXimport

11 Dataherstel

Verlies je je data, dan kun je die als volgt herstellen. Open de rubriek Recovery en kies bij Data recovery de optie File recovery. Je dient nu de back-up aan te geven waaruit je bestanden wilt terugzetten. Klik op Next. Bovenaan zie je een soort tijdlijn waar je het gewenste tijdstip van de (volledige of incrementele) back-up aanklikt. Vervolgens geef je aan hoe je data wilt terugzetten: door die zelf in een boomstructuur op te zoeken (Recover specific files or folders), door het datatype aan te duiden (Recover files by types) of door op bestandsnaam te zoeken (Search files to recover).

©PXimport

12 Herstellocatie

Heb je de gewenste data geselecteerd, dan moet je in hetzelfde venster nog aangeven waar je die precies wilt terugzetten. Standaard is dat naar de originele locatie (Recoverto original location), maar het is mogelijk een eigen locatie in te geven (Specify arecovery location / Browse). In beide gevallen geef je met een vinkje ook te kennen of je bestanden met dezelfde namen wilt laten overschrijven (Replace existing files). Bevestig met Next en Proceed. Todo Backup begint meteen aan de dataherstel, een proces dat je overigens goed kunt volgen.

©PXimport

Android: back-up & herstel

Met EaseUS Todo Backup Free kun je ook een back-up maken van je Android-apparaat: contacten, berichten, gespreksgeschiedenis, documenten, muziek, foto's en video's (bij deze laatste vier duid je zelf de bestandstypes aan). Voorwaarde is wel dat je de installatie van apps buiten de Play Store om toelaat (via Instellingen / Beveiliging / Onbekende bronnen) en usb-foutopsporing inschakelt. Daarna verbind je het apparaat via een usb-kabel met je pc en kies je de gewenste operatie op het tabblad Home: Android backup of Android recovery.

©PXimport

Onbekende Bron

Vrijwel alle malware die Android-toestellen besmet komt binnen via apps die buiten de Google Play Store om op het apparaat worden geïnstalleerd. Neem je liever geen risico, dan is Helium App Sync and Backup een handig alternatief om applicatiegegevens, wifi-inloggegevens, belgeschiedenis en sms-berichten te back-uppen. De betaalde versie geeft je bovendien de mogelijkheid te back-uppen naar je cloudopslag.

13 Alternatief herstel

In feite biedt Todo Backup nog een andere mogelijkheid aan tot dataherstel. Wanneer je namelijk in Windows Verkenner op zo'n back-upbestand (met de extensie .pbd) dubbelklikt, zorgt Todo Backup ervoor dat het bestand zich meteen als een virtuele map in de Verkenner opent, zodat je ook op deze manier naar de gewenste data kunt navigeren. Bestanden of mappen die je wilt herstellen, hoef je dan maar te selecteren waarna je in het contextmenu de gewenste actie kiest: Kopiëren (om dan elders in Verkenner te plakken), Recover to original location of Recover to specified location.

©PXimport

14 Complete schijf/partitie

In de inleiding zeiden we het al: Todo Backup kan ook een complete schijf of partitie back-uppen. Er wordt dan een image gemaakt: letterlijk alle bytes van zo'n schijf(partitie), en niet alleen je databestanden, worden mee gekopieerd. Open hiervoor het tabblad Home, ga naar de rubriek Backup en klik op Disk/Partition backup. Je zou hier ook System backup kunnen selecteren, maar dan bepaalt Todo Backup zelf welke partities in de image belanden, met name de boot- en systeempartities. De tool analyseert vervolgens de schijfstructuur en toont je die even later op het tabblad Disk/Partition.

©PXimport

15 Schijf/partitie-selectie

Dit venster heeft wel wat weg van het overzicht zoals je dat ook te zien krijgt in de module Schijfbeheer van Windows. Onder elkaar krijg je de verschillende aangesloten fysieke schijven te zien en bij elke schijf lees je de partitie-indeling af. Via Colorlegend (rechtsboven) verneem je waar elke partitiekleur voor staat: donkerblauw wijst bijvoorbeeld op een primaire partitie. Het is nu aan jou om te beslissen welke schijven of partities je meeneemt in de image. Het volstaat het vierkantje linksboven zo'n schijf of partitie aan te klikken: geselecteerde items kleuren oranje.

©PXimport

16 Back-upinstellingen

Todo Backup is wel zo slim om bij zo'n image alleen de gebruikte datasectoren mee te kopiëren. Wil je echter toch dat die ook sectoren kopieert waar geen bestanden op staan, plaats dan een vinkje bij Sector by sector backup. Houd er dan wel rekening mee dat de back-up nu langer zal duren en meer plaats zal innemen. Verder kun je ook een naam en beschrijving aan je back-up meegeven, kun je die inplannen en van enkele opties voorzien (zoals compressie) en je bewaarstrategie bepalen: zie ook stappen 5 tot 10. Leg je back-up vast met Proceed.

©PXimport

17 Imageherstel

Hoe herstel je nu een (corrupt geworden) partitie? Open hiervoor Recovery op het tabblad Home en selecteer Disk/Partition recovery. Stip je bij Recovery Model de optie Files aan, dan is het mogelijk bestanden uit de image selectief terug te zetten. Wil je een complete partitie terug, stip dan Disk/Partition aan, selecteer de image, druk op Next en duid de gewenste partitie aan in je image. Bevestig met Next en duid de doelpartitie aan. Herstel je naar een SSD, plaats dan een vinkje bij Optimize for SSD voor een correcte sectoruitlijning (om van de herstelde SSD-schijf op te starten).

©PXimport

18 Sector voor sector

Plaats je ook een vinkje bij Sector by sector recovery, dan heeft dat heeft met name gevolgen voor de opties op het volgende scherm (nadat je dus op Next hebt gedrukt). In dit geval kun je namelijk niet zelf bepalen waar exact de herstelde partitie op de schijf zal terechtkomen en hoe groot die precies moet zijn. Had je geen vinkje geplaatst, dan zou je de partitie bijvoorbeeld wat groter kunnen maken, althans, indien daarvoor schijfruimte beschikbaar is. In dit venster geef je via een vinkje bij Set active ook aan als je van die partitie wilt kunnen booten.

©PXimport

19 Noodscenario

Het wordt natuurlijk een stuk lastiger een systeempartitie terug te zetten wanneer je bijvoorbeeld niet meer van Windows kunt opstarten, omdat die partitie corrupt is geraakt. Om die patstelling te vermijden, tref je dus maar beter de nodige voorzieningen, in de vorm van een herstelmedium. Op het tabblad Home open je de rubriek Tools en klik je Create an emergency disk aan. Zorg dat er een (lege) usb-stick of cd/dvd in je pc steekt en duid bij Create Linux emergency disk het gewenste medium aan, waarna je bevestigt met Proceed. Desgevraagd klik je op OK om het medium te laten formatteren.

©PXimport

20 Herstelmedium

Je doet er verstandig aan om uit te testen of het herstelmedium goed functioneert en of je systeem daar inderdaad van kan opstarten. Mogelijk moet je daarvoor nog de bootvolgorde in het BIOS aanpassen: raadpleeg in dat geval de handleiding van je pc. Wanneer je systeem daadwerkelijk van het herstelmedium is opgestart, beland je in een grafische omgeving die heel erg lijkt op de interface van Todo Backup, met nagenoeg dezelfde tabbladen en rubrieken. Je weet intussen hoe je een partitie herstelt, voorwaarde is natuurlijk wel dat je bij het juiste back-upbestand kunt.

©PXimport

21 Beheer

Heb je al enkele back-ups met Todo Backup laten maken, dan loont het de moeite af en toe ook even het tabblad Management te openen. Hier krijg je namelijk een mooi overzicht van alle (ingeplande) back-ups en je verneemt ook hoeveel er geslaagd zijn en hoeveel er eventueel zijn mislukt. Verder kun je hier op elk moment een ingeplande back-up tijdelijk blokkeren (door het vinkje bij Schedule te verwijderen), een (volledige of incrementele) back-up forceren, of via de knop Advanced een back-up aanpassen, verwijderen of op bestandsintegriteit laten controleren.

©PXimport

Klonen

EaseUS Todo Backup Free zorgt niet alleen voor back-ups en schijfimages, je kunt er ook partities en schijven mee 'klonen'. Anders gezegd: je kopieert rechtstreeks de ene naar de andere partitie of schijf zonder de tussenweg van een back-upbestand. Dat kan nuttig zijn als je Windows op een grotere schijf wilt zetten of op een snelle SSD wilt plaatsen. Als je in het kloonvenster de optie Sector by sector clone selecteert, is het ook mogelijk de gekloonde partitie bijvoorbeeld groter te maken dan op de originele schijf het geval is. Handig, want dan hoef je die grootte achteraf niet meer aan te passen.

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.