ID.nl logo
Zo maak je je pc weer blinkend schoon
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo maak je je pc weer blinkend schoon

Je pc verzamelt ongezien een hoop stof in de behuizing. Het is niet verstandig om zomaar met een agressief schoonmaakmiddel aan de slag te gaan. Wij laten je zien hoe je op een veilige manier je pc weer blinkend schoon krijgt.

Waarschijnlijk trek je minstens één keer per week een stofzuiger door je huis, omdat het anders wel heel stoffig wordt. In je pc is dat niet anders, net als je huis wordt een computer van binnen vanzelf vies. Ieder week heel je pc schoonmaken is overdreven, maar het kan geen kwaad om eens per jaar je pc een flinke schoonmaakbeurt te geven. Dat een computer na een jaar vol met stof zit, is niet zo verwonderlijk.

De ventilatoren die je systeem koel houden, zuigen naast verse lucht ook stof naar binnen. Langzaam maar zeker verstopt dit stof de koelribben van je koeling. Je zult daar in eerste instantie niet veel van merken, maar als er zich teveel stof ophoopt, dan gaan de koelprestaties achteruit. Ook gaan ventilatoren eerder lawaai maken als ze bedekt zijn met een laag stof. In een heel extreem geval zou je pc zelfs kunnen oververhitten, maar dat laat je natuurlijk niet gebeuren! Bij mobiele apparatuur als een smartphone of tablet en je scherm speelt stof een rol, maar zijn vingerafdrukken nog vervelender. Gelukkig is het niet moeilijk om je scherm op een veilige manier schoon te poetsen.

Plaatsing

Kijk voor je begint met schoonmaken eens naar de plaatsing van je pc. Plaats je computer nooit in een afgesloten ruimte zoals een kast. De warme lucht kan dan niet wegstromen, met als gevolg dat onderdelen oververhit raken. Ook een warboel aan kabels aan de achterzijde verhinderen dat de warme lucht goed weg kan. Bind de kabels netjes bij elkaar, zodat de ventilators de ruimte hebben om de warme lucht af te voeren. Gebruik voor het vastbinden bijvoorbeeld klittenband, een kabelspiraal of kabelbinder. Bind de kabels niet te strak samen en gebruik ook niet een te smalle tie-wrap: dat beschadigt de kabels en kan kortsluiting veroorzaken. Om stof zoveel mogelijk te voorkomen, kun je je pc beter niet op de grond zetten, maar met een grote torenbehuizing is dat soms de enige keuze.

Pas op: statische elektriciteit

Bij het openmaken van je pc is statische elektriciteit het grootste gevaar. Je ziet statische elektriciteit niet, maar ongemerkt kun je een flinke spanning opbouwen die los komt als je contact maakt met een onderdeel in je pc. Diverse componenten in je pc kunnen hierdoor stuk gaan. Het risico hierop is niet heel groot, maar gebruik als uitgangsregel dat je geen dingen aanraakt die je ook niet hoeft aan te raken. Je kunt de kans op een statische ontlading verkleinen door jezelf te ontladen voordat je je pc opent. Je kunt je ontladen door een ongeverfd deel van een radiator of verwarmingsbuis even vast te pakken. Om statische elektriciteit nog verder uit te sluiten, kun je eventueel een antistatisch polsbandje gebruiken. Maak de klem vast aan een ongeverfd deel van je behuizing, zo is er geen spanningsverschil tussen jou en je pc waardoor er geen statische ontlading optreedt.

©PXimport

Verwijder voordat je begint met schoonmaken alle kabels aan de buitenkant zodat je de pc van zijn plek kunt halen. Druk vervolgens op de aan-knop, zo raakt je systeem nog opgeslagen energie kwijt. De buitenkant van de behuizing kun je schoonmaken met een sopje op basis van bijvoorbeeld afwasmiddel. Maak een microvezeldoekje een beetje vochtig en neem de behuizing af.

Uiteraard is je doekje niet té vochtig, je wilt niet dat er vocht in je pc druppelt. Ben je klaar met de buitenkant, maak dan de behuizing open. Meestal moet je twee schroefjes losmaken en kun je het zijpaneel eraf schuiven. Bij sommige behuizingen hoef je alleen maar een vergrendeling los te klikken waarna je het zijpaneel kunt verwijderen. Perslucht is de gemakkelijkste wijze om de pc schoon te houden. Blaas met regelmaat de onderdelen schoon, zodat stof geen kans krijgt zich op te hopen. Het is een klusje dat het best in de buitenlucht kan worden uitgevoerd. Houd de bus persluchtreiniger recht en blaas met korte stoten van een kleine afstand het stof weg. Let er echt op dat je de perslucht altijd rechtop houdt, in het busje zit vloeibare lucht en dat kan eruit spuiten als je de bus niet rechtop gebruikt.

Als een ventilator te snel draait, gaat deze stuk. Houd daarom tijdens het schoonblazen de fan met je vinger tegen of steek er tijdelijk een stokje tussen. Als een computer lange tijd niet is onderhouden, is een bus perslucht vaak niet afdoende om het stof weg te krijgen. Het stof is dan erg compact en zit stevig vast tussen de koelribben.

Bij processorkoelers waarvan je de ventilator van de koelribben kunt losmaken, is het vaak niet nodig het hele koelelement van de cpu af te halen. Haal eerst de ventilatorstekker los van het moederbord en haal de ventilator van het koelelement. Deze zit vast met klemmen of schroeven die je eenvoudig kunt losmaken. Veeg het stof met een kwastje of wattenstaafje tussen de fan weg en verwijder daarna het hardnekkige stof tussen de koelribben. Monteer de ventilator terug op het koelblok en vergeet niet de connector weer op het moederbord aan te sluiten. In luxe systeemkasten zitten vaak filters die het stof tegenhouden, dit is het moment deze schoon te kloppen. Je kunt bij stoffilters er aan de buitenkant ook de stofzuiger met borsteltje tegen zetten. Zo haal je het meeste stof uit de filters ook weg.

©PXimport

De koelribben vullen zich gemakkelijker met stof en vuil als de computerkast open blijft staan.

Luchtstroom

In je pc haal je stof vooral weg om koelingsproblemen te voorkomen. In dat licht is het nu je pc toch openstaat handig om te kijken hoe goed lucht (en dus warmte) door je systeem kan stromen. Vooral loshangende kabels blokkeren de luchtstroom. Probeer de kabels voorzichtig bij elkaar te pakken en bind ze losjes samen met een kabelbinder of klittenband. Sommige systeemkasten hebben speciale uitstulpingen om een tie-wrap door te steken. Heb je veel ongebruikte stroomkabels, overweeg dan om een (semi)modulaire voeding te kopen.

Op een (semi)modulaire voeding kun je de kabels die je niet gebruikt afkoppelen en dat scheelt weer ruimte. Bij een goede luchtdoorstroming wordt aan de voorkant (en soms onderkant) van het systeem koele lucht aangezogen en kan de warmte in het systeem aan de achterzijde (en soms ook de bovenzijde) weer naar buiten. Sommige systemen hebben maar één fan aan de voorzijde en gebruiken de ventilator in de voeding om de warme lucht af te voeren. In zo'n geval kun je winst behalen door een extra ventilator in de systeemkast te plaatsen. Kijk wel even in de handleiding welke afmetingen er in de systeemkast passen (doorgaans geldt: hoe groter, hoe stiller) en of je nog een stroomaansluiting op het moederbord of aan de voeding over hebt. Vaak zit er op het moederbord een speciale aansluiting voor een systeem-fan.

©PXimport

Met een extra fan voert de pc meer warme lucht af en wordt het veelal koeler in de systeemkast.

Koelpasta vervangen

Heb je je pc schoongemaakt omdat het systeem te warm werd en wordt na de grote schoonmaak de cpu nog steeds te warm? Dan is een verse laag koelpasta waarschijnlijk de oplossing. De processor produceert veel warmte. Om die warmte kwijt te raken, zit er een koelelement op. Tussen het koelelement en de cpu blijft altijd een piepklein beetje lucht zitten (zelfs al lijkt het koelelement heel glad aan de onderzijde) en lucht is een slechte warmtegeleider. Dit wordt opgelost door er een heel klein beetje koelpasta tussen te doen. Na verloop van tijd droogt koelpasta uit, waardoor er weer lucht tussenkomt en de processor oververhit kan raken.

Het is dan tijd om de oude koelpasta te verwijderen en te vervangen door verse pasta. We gaan er even van uit dat je een standaard socket 1150 Intel-koeler gebruikt. Gebruik je een andere koeler, kijk dan in de bijbehorende handleiding. Haal de ventilatorstekker los van het moederbord en maak ruimte om de processor. Verwijder eventueel het geheugen als het te dicht op de processorkoeler is geplaatst. Draai alle vier de bevestigingsschroeven naar links en trek ze één voor één omhoog tot ze los van het moederbord zitten. Vaak zit de koeler nog een beetje vastgeplakt op de processor, probeer met kleine draaiende bewegingen het element los te krijgen en trek hem vervolgens voorzichtig recht omhoog. Ga niet trekken als het koelelement nog vast op de processor zit, je kunt dan de processor of de socket beschadigen.

Het schoonmaken en opnieuw aanbrengen van de koelpasta is een secuur klusje. Voor het reinigen kun je schoonmaakalcohol gebruiken. Gebruik wattenstaafjes om langs de kiertjes te komen en een pluisvrij doekje om grote oppervlaktes schoon te vegen. Het is belangrijk dat de oppervlaktes goed schoon zijn om luchtbellen te voorkomen. De meeste koelpasta's zijn erg giftig, dus probeer zo min mogelijk in contact te komen met het goedje en was je handen na het karweitje goed schoon. Spuit een heel klein drupje koelpasta (ongeveer een rijstkorrel) op het midden van de processor. Koelpasta zelf is geen koelmiddel en het koelt niet beter als je er een dikke laag op smeert. Strijk de koelpasta egaal over de cpu uit met bijvoorbeeld een oud (bank)pasje. Als het gehele oppervlak is bedekt, plaats je de koeler terug. Draai de vier drukpennetjes van de koeler in de juiste positie (met de klok mee) en positioneer ze boven de vier gaten die om de processor zitten. Druk voorzichtig één van de vier pennetjes in het gat, doe daarna hetzelfde met het pennetje dat er recht tegenover zit en tot slot de laatste twee. Vergeet niet de fan weer aan te sluiten op het moederbord.

©PXimport

Trek het koelelement zorgvuldig recht omhoog.

Grafische kaart

Het schoonmaken van de grafische kaart kan een lastig karweitje zijn. Bij veel fabrikanten vervalt de garantie als het koelelement wordt verwijderd. Doorgaans mag de ventilator wel losgehaald worden. Haal voordat je de kaart loshaalt eerst eventuele voedingskabels van de kaart af en verwijder andere in de weg zittende kabels. Schroef de kaart los van de systeemkast en trek hem recht uit het slot. Aan de achterkant van het PCI-E-slot zit een palletje over een uitsparing van de kaart, deze moet je even aan de kant duwen, anders krijg je de kaart niet uit het slot.

Probeer eerst het stof te verwijderen zonder de fan los te schroeven, als dat niet lukt verwijder dan voorzichtig de ventilator. Op onze grafische kaart zit de koeler met vier schroefjes vast. Helaas kunnen we hem niet helemaal verwijderen, omdat de kabel van de stroomaansluiting vastzit tussen de koelribben. Als de fan is gedemonteerd, kun je met een kwastje en perslucht de koelribben voorzichtig schoonmaken. Voorkom dat de fan gaat ronddraaien tijdens het schoonmaken, dat kan de fan beschadigen.

©PXimport

Ook de grafische kaart is een stofmagneet die niet mag worden overgeslagen tijdens de schoonmaak.Benieuwd hoe je ook alle randapparatuur en je smartphone grondig en veilig schoonmaakt? Je leest het in nummer 10 van Computer!Totaal.

▼ Volgende artikel
Sapcentrifuge versus slowjuicer: welke moet je kiezen?
© africaimages.com (Olga Yastremska, Africa Images)
Huis

Sapcentrifuge versus slowjuicer: welke moet je kiezen?

Als je gezonde verse sapjes wilt maken, heb je een sapcentrifuge of slowjuicer nodig. Hoewel deze apparaten op het eerste gezicht erg op elkaar lijken, zijn ze zeker niet hetzelfde. Weet je niet welk van de twee je moet kiezen? Wij helpen je op weg! 

In het kort: twijfel je tussen een sapcentrifuge en een slowjuicer? Beide apparaten maken gezonde sapjes, maar werken heel anders. Daardoor is het sap uit het ene apparaat gezonder dan het sap uit het andere. Ook het soort ingrediënten dat je in sapcentrifuges en slowjuicers kunt verwerken, verschilt. In dit artikel leggen we het allemaal uit.

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Voor de duidelijkheid: er is een verschil tussen sapjes en smoothies. Smoothies maak je met een blender en bestaan meestal uit gepureerd fruit met een vloeistof, zoals water, melk of yoghurt. Omdat in een blender hele stukken fruit of groenten worden verwerkt, is de structuur van een smoothie wat dikker. Een sapje is daarentegen vloeibaar en vaak helder. Je maakt het met een sapcentrifuge of slowjuicer. Het verschil tussen die twee? Een sapcentrifuge creëert helder sap met weinig vezels, een slowjuicer maakt geconcentreerd sap waarin de vezels behouden blijven. Daardoor is het sap uit een slowjuicer iets gezonder, maar een slowjuicer is ook duurder. Daarnaast vindt niet iedereen het sap uit een slowjuicer vanwege de vezelige structuur even lekker. 

Benieuwd naar de grootste verschillen tussen sapcentrifuges en slowjuicers? Dit zijn ze! 

Werking

Sapcentrifuges en slowjuicers persen beide op een andere manier. In een sapcentrifuge zit een rasp die snel ronddraait. Gooi je een stuk fruit in de vulopening, dan begint de rasp te draaien en wordt het sap uit het fruit geperst. De natte pulp die daarbij overblijft, wordt van het sap gescheiden. Het resultaat is een helder gekleurd sapje waar je bijna doorheen kunt kijken. Een sapcentrifuge werkt heel snel; binnen enkele seconden tot een minuut staat er een heerlijk vitaminebommetje voor je klaar. En dankzij de brede vulopening hoef je je fruit en groenten niet eerst te snijden – ook wel zo makkelijk. 

©279photo

Een slowjuicer is, zoals de naam al zegt, een stuk minder snel. In dit apparaat worden ingrediënten heel langzaam gekneusd met een vijzel. Op die manier komt er tijdens het persen minder warmte en oxidatie vrij, waardoor vitaminen, vezels en antioxidanten zo goed mogelijk behouden blijven. Daardoor blijft er ook iets meer pulp in het sap van een slowjuicer achter dan in het sap van een sapcentrifuge. Een slowjuicer vergt door zijn kleine vulopening daarnaast iets meer voorbereidend werk; je moet je groenten en fruit eerst in grove stukken snijden voordat je ze in het apparaat stopt. Maar daar krijg je dus wel wat voor terug: een sapje bomvol vitaminen en vezels. 

Soorten groenten en fruit 

Een ander voordeel aan slowjuicers is dat je er heel veel kanten mee op kunt. De vijzel in een slowjuicer werkt namelijk zo krachtig en zorgvuldig dat hij zelfs uit de meest vochtarme groenten en fruit sap weet te persen. Je kunt met een (goede) slowjuicer dus ook sap maken uit bladgroenten en bananen. Als je wilt, kun je er zelfs notenpasta mee maken. Een sapcentrifuge krijgt door zijn snelle en lichtere werking alleen sap uit groenten en fruit met een hoog vochtgehalte, zoals appels, sinaasappelen en bleekselderij. 

Gezondheid

Zoals gezegd is het sap uit een slowjuicer iets gezonder dan het sap uit een sapcentrifuge. Dat komt omdat in het sap uit een slowjuicer naast de vitaminen ook de vezels beter behouden blijven. Vezels zijn goed voor de spijsvertering en zorgen voor een langzamere opname van de natuurlijke suikers in fruit, waardoor de bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Maar dat betekent niet dat het sap uit een sapcentrifuge helemaal niet gezond is. Je profiteert immers nog steeds van de vele vitaminen en antioxidanten. En zolang je niet te veel fruit ten opzichte van groente in je sapje verwerkt, zal het met die schommelende bloedsuikerspiegel wel meevallen. Een goede verhouding is 70 procent groenten, 30 procent fruit. 

©Maridav

Prijs 

Aan de krachtige pers van een slowjuicer en de supergezonde sapjes die daaruit komen, hangt wel een flink prijskaartje. Voor een goede slowjuicer leg je namelijk al snel zo'n 200 tot 400 euro neer. Er zijn ook slowjuicers van slechts een paar tientjes, maar het risico van deze goedkopere modellen is dat ze vaak minder efficiënt persen en sneller stukgaan. Een goede sapcentrifuge heb je daarentegen al voor nog geen 100 euro of iets meer dan dat. Maar laat het prijskaartje nooit leidend zijn: uiteindelijk gaat het erom wat je wilt met het apparaat. Het zou zonde zijn als een sapcentrifuge voor jou uiteindelijk toch te beperkt blijkt en je alsnóg een dure slowjuicer moet aanschaffen. 

Dus: wat kies je? 

Een sapcentrifuge is fijn als je van helder sap houdt, je alleen fruit en groenten met een hoog vochtgehalte gaat persen en je niet te veel geld wilt uitgeven. Een slowjuicer kies je als je extra gezonde, vezelrijke sapjes wilt en je ook van plan bent bladgroenten, vochtarm fruit en eventueel noten te gaan persen. Kies je voor een sapcentrifuge, maar wil je toch af en toe vochtarme ingrediënten in je sapjes verwerken? Maak dan eerst sap met je sapcentrifuge en doe dit vervolgens samen met de vochtarme ingrediënten in een blender. Heeft een slowjuicer jouw voorkeur, maar houd je niet zo van vezelige sapjes? Zeef je sapje na het juicen nog eens door een fijne zeef of theedoek. Zo heb je alsnog een helder sapje zonder pulp.

▼ Volgende artikel
Nieuw van Kärcher: compacte schoonmaakset voor je fiets
© Kärcher
Mobiliteit

Nieuw van Kärcher: compacte schoonmaakset voor je fiets

Kärcher breidt zijn assortiment mobiele reinigers uit met een speciale Bike Kit voor de OC 4 lagedrukreiniger. De set is ontwikkeld voor wie zijn fiets grondig maar voorzichtig wil schoonmaken – bijvoorbeeld na een rit door modder of over stoffige paden. De Bike Kit is geschikt voor thuisgebruik, maar ook handig voor onderweg dankzij het compacte formaat en de slimme opbergmogelijkheden.

Opzetstukken voor verschillende soorten vuil

De Bike Kit bevat drie accessoires die je rechtstreeks op het spuitpistool van de OC 4 bevestigt. De zachte universele borstel verwijdert vuil van lastig bereikbare plekken zonder de lak te beschadigen. Met de foam jet breng je een gelijkmatige schuimlaag aan, die vuil losweekt voordat je begint met afspoelen. De 4-in-1 spuitkop biedt vier straalsoorten, waaronder een platte straal en een puntstraal, waarmee je eenvoudig schakelt tussen kracht en precisie.

Ook aan het opruimen is gedacht: na het schoonmaken droog je de fiets met de meegeleverde microvezeldoek. Alles past netjes in een waterafstotende draagtas, die op haar beurt weer in de watertank van de OC 4 opgeborgen kan worden. Zo neem je de complete set mee zonder extra ruimte in te nemen.

©Kärcher

Duurzaam reinigen met plantaardige ingrediënten

De reiniger in de Bike Kit – de RM 640N – bestaat voor 99% uit natuurlijke ingrediënten en bevat geen fosfaten, microplastics, kleurstoffen of parfums. De actieve stoffen zijn plantaardig. De reiniger verwijdert vuil zoals modder, stof en vettige aanslag en helpt de conditie van je fiets te behouden.

De reiniger is te gebruiken via de foam jet of rechtstreeks uit de spuitfles. Wie wil besparen op verpakkingsmateriaal, kan kiezen voor het bijbehorende concentraat, goed voor vier navullingen.

Verkrijgbaarheid

De Kärcher OC 4 Bike Kit is los verkrijgbaar, maar ook als complete set samen met de OC 4 reiniger. Meer informatie: www.kaercher.com


©Kärcher