E-books stijgen bijzonder snel in populariteit. De leeservaring op een e-reader is, dankzij de nieuwste generatie e-readers, vergelijkbaar met die op echt papier. Natuurlijk helpt ook de hype rondom de iPad erg mee, aangezien dit apparaat prima geschikt is om e-books op te weergeven. Bekende boeken schaft u bij online webwinkels aan, maar wist u dat er elders via het web genoeg gratis leesvoer beschikbaar is? Dankzij slimme tips uit deze basiscursus ontdekt u volledige bibliotheken die voor nop zijn te downloaden.

1. E-books

Een e-book (electronic book) is niets meer dan een gedigitaliseerd boek. De voor- en nadelen van e-books kent u inmiddels vast wel. De verspreiding gaat voornamelijk via internet, bekende webwinkels als Bol.com en Bruna hebben een aardig aanbod. Echter zijn nog lang niet alle Nederlandstalige titels in digitale vorm verkrijgbaar. Engelstalige e-books zijn gemakkelijker te vinden. Een e-reader waarop u e-books kunt lezen, is vanaf ongeveer tweehonderd euro te koop en is speciaal ontworpen om letters op een prettige manier leesbaar te maken. Het scherm geeft geen licht en er is weinig weerkaatsing. Hierdoor is lezen veel minder vermoeiend voor uw ogen, vergeleken met een iPad of notebook. Bovendien is een E Ink-scherm prima leesbaar in fel daglicht.

©PXimport

In de online webshop van bijvoorbeeld Bruna hebt u de gelegenheid om e-books aan te schaffen.

2. Bestandsformaten

E-books worden aangeboden in verschillende bestandsformaten. Hier dient u vooraf rekening mee te houden, want niet elk apparaat of computerprogramma ondersteunt alle bestandsformaten. Het meest gangbare formaat is op dit moment ePub. Nagenoeg alle e-readers kunnen hiermee probleemloos overweg. ePub heeft als voordeel dat de pagina's zich automatisch aanpassen aan de beeldschermgrootte. Hierdoor is horizontaal scrollen niet nodig, want elke zin is immers al volledig zichtbaar. Een ander veelgebruikt bestandsformaat is Mobipocket, dat onder andere door de Amazon Kindle - die geen ePub ondersteunt - gebruikt kan worden. Daarnaast zijn er veel digitale boeken in pdf-formaat in omloop. Doordat dit bestandstype gebruikmaakt van een bepaalde bladspiegel staan de afmetingen al vast. In dat geval speelt de schermgrootte daardoor een belangrijke rol bij het goed en duidelijk weergegeven van pagina's. Ten slotte zijn er sporadisch e-books in html- of txt-formaat te vinden, al zijn deze minder geschikt om als boek te lezen.

©PXimport

In Amerika is de Amazon Kindle zeer populair, maar helaas kunt u hiermee geen digitale boeken van het epub-formaat openen.

DRM

Indien u boeken koopt bij een webwinkel, dan is de kans groot dat de bestanden zijn uitgerust met een DRM-beveiliging (Digital Rights Management). Doordat er een gebruikersaccount aan de e-books is gekoppeld, wordt kopiëren erg lastig gemaakt. Nederlandse winkels verkopen boeken doorgaans in het ePub-formaat met DRM van Adobe. Het gratis programma Adobe Digital Editions stelt u in staat om uw computer en e-reader te autoriseren. De software geeft deze apparaten simpel gezegd toestemming om de e-book te openen. Vervolgens zet u het leesvoer met behulp van de software simpel over naar uw e-reader. Houd er rekening mee dat u met behulp van deze software uitsluitend e-books in het ePub- of pdf-formaat kunt lezen. Omdat er een persoonlijk gebruikersaccount aan het bestand is gekoppeld, zijn beveiligde e-books helaas ongeschikt om aan andere personen uit te lenen.

Bezitters van een iPhone, iPad of Android-toestel gebruiken de applicatie 'txtr' om e-books met DRM te openen. U maakt hiervoor eerst een account aan op www.txtr.com. U uploadt daarna het beveiligde digitale boek naar deze website. Via txtr op het mobiele apparaat benadert u een online inbox waar u het boek vervolgens weer kunt downloaden. U dient hiervoor wel de applicatie met een Adobe-account te autoriseren.

3. Project Gutenberg

Er is ontzettend veel gratis literatuur beschikbaar op internet. Vaak gaat het om oude boeken waarvan het auteursrecht al is verlopen. In sommige gevallen geven auteurs nadrukkelijk toestemming om hun werk digitaal te verspreiden. Een zeer waardevolle bron met een online bibliotheek van ruim dertigduizend gratis e-books is Project Gutenberg. U vindt er onder andere veel oude filosofische boeken, maar ook romans zijn er op grote schaal te raadplegen. De boeken zijn voornamelijk Engelstalig, al kunt u op het moment van schrijven 495 Nederlandstalige boeken downloaden. Surf naar de website van Project Gutenberg en gebruik de zoekfunctie aan de linkerkant om interessante resultaten te verkrijgen. U filtert het Nederlandse aanbod gemakkelijk: klik op Advanced Search en selecteer in het uitrolmenu de optie Dutch achter Language. Bevestig met de knop Search, waarna er een overzicht verschijnt. U ziet een lijst van auteurs en bijbehorende titels. U controleert aan de hand van een geboorte- en/of sterfdatum hoe oud het boek ongeveer is. U hebt bijvoorbeeld gratis toegang tot klassieke vertaalde werken van William Shakespeare en Jules Verne. Verder is de top 100 van meest gedownloade e-books op de website interessant. U kunt hiervan een overzicht per dag of maand opvragen. Onder meer 'The Kama Sutra of Vatsyayana', 'The Adventures of Sherlock Holmes' en 'Alice in Wonderland' scoren hoog. U ziet tevens welke auteurs het populairst zijn. Overigens zoekt u ook simpel op genre of neemt u kennis van een lijstje met recent toegevoegde titels. Het downloaden van e-books is een fluitje van een cent. De boeken zijn namelijk in meerdere formaten binnen te halen, zoals ePub, mobi, pdf, html en txt, zodat u ze direct kunt gebruiken.

©PXimport

Bekijk welke boeken het meest worden gedownload van Project Gutenberg.

Calibre

Als u e-books op uw computer gaat lezen of wilt overzetten naar een e-reader, dan hebt u speciale software nodig. Gratis boeken bevatten geen DRM en zijn daardoor gemakkelijk te openen met het gratis programma Calibre. U downloadt de software vanaf de website van Calibre. Er zijn versies beschikbaar voor Windows, Mac OS X en Linux. De Nederlandstalige interface is gemakkelijk te begrijpen. U klikt linksboven op het rode pictogram in de knoppenbalk om een of meer e-books aan de catalogus toe te voegen. Onder andere de bestandsformaten ePub, mobi, pdf, html, lit en txt worden probleemloos geopend. Nadat een e-book is geïmporteerd, wordt deze in de bibliotheek weergegeven. Wanneer u een boek wilt lezen, dan selecteert u eerst de juiste titel. Vervolgens klikt u op het pictogram met het vergrootglas. Er verschijnt een nieuw venster met de tekst. U kunt direct een bepaalde bladzijde opvragen of specifiek zoeken met behulp van een trefwoord. Nuttig is de mogelijkheid om de lettergrootte te bepalen. U creëert zo nodig bladwijzers om te onthouden waar u in het boek bent gebleven. Het programma beschikt over allerlei extra mogelijkheden. Zo converteert u gemakkelijk onbeveiligde e-books naar een ander formaat. Dat is vooral van toepassing als u het bestand wilt openen op een apparaat dat niet met elk bestandstype overweg kan. Op deze wijze zijn oorspronkelijke ePub-bestanden evengoed te bekijken op een Amazon Kindle. Verder haalt u extra informatie op uit een database, zodat u de metadata van een bestand aanpast. Ten slotte synchroniseert u de bibliotheek met verschillende e-readers.

©PXimport

Calibre is een onmisbaar hulpmiddel om onbeveiligde e-books te beheren.

4. ManyBooks

Vindt u de interface van Project Gutenberg er nogal oubollig uitzien? Bezoek dan eens de website Manybooks. U vindt hier ruim 28.000 titels. Het aanbod is grotendeels hetzelfde, met hoofdzakelijk historische werken. Vooral boeken waarvan het auteursrecht is verlopen, zijn er te vinden. De database heeft een duidelijke interface. Zo selecteert u snel het aanbod op taal en bladert u door alle auteursnamen. Een voordeel is bovendien dat er bij elk boek een ruime keuze aan beschikbare bestandsformaten is. De formaten mobi, ePub en pdf zijn beschikbaar, maar u downloadt ook met gemak e-books in een azw- (voor de Kindle) of iPod-formaat. Er worden elke dag titels aan de online bibliotheek toegevoegd. Handig is dat u zich kunt abonneren op rss-feeds, zodat u zonder veel moeite op de hoogte blijft van vers materiaal. U kunt de feeds per taal of genre filteren, zodat u alleen van relevante toevoegingen kennisneemt. Verder ziet u welke boeken het populairst zijn en welke uitgaven onlangs door andere gebruikers zijn gedownload. Eventueel kunt u ManyBooks volgen via Twitter, zodat u regelmatig interessante suggesties krijgt voorgeschoteld.

©PXimport

Bekijk op ManyBooks het aanbod van Nederlandstalige boeken en maak een keuze uit verschillende downloadformaten.

5. Fabrikanten

Sommige fabrikanten van e-readers bieden op de website ook gratis e-books aan. Het gaat hierbij grotendeels om klassieke werken. Zo vindt u op de website van leverancier BeBook meer dan twintigduizend exemplaren van historische literatuur. Neem maar eens een kijkje op de website My BeBook en klik rechtsboven op de link eBooks. U gebruikt de zoekfunctie of bekijkt aan de rechterkant de top classics. De collectie is uitsluitend in de formaten pdf en txt te verkrijgen. De bladspiegel van de pdf-bestanden is echter wel voor e-readers geoptimaliseerd.

Als u in het bezit bent van een e-reader van Sony, dan kunt u een beroep doen op een gigantische database. Op de website ReaderStore van Sony worden er vooral betaalde titels aangeboden. Rechtsonder op de pagina ziet u echter een banner staan van Google Books. Als u hierop klikt, dan krijgt u met een Sony-apparaat toegang tot meer dan een miljoen digitale uitgaven. U dient overigens eerst specifieke bibliotheeksoftware te downloaden en een account aan te maken. Alle literatuur wordt in het ePub-formaat aangeboden.

©PXimport

Ook fabrikant BeBook biedt digitale boeken aan op haar website.

Pas op voor illegale boeken

Op BitTorrent en usenet wordt veel populair materiaal aangeboden. Zo is er een ruime keuze aan bestsellers beschikbaar. Het gaat in de meeste gevallen niet om officiële uitgaven van digitale boeken. Doorgaans worden de pagina's van een fysiek boek ingescand en door de betreffende eigenaar in een e-bookformaat geüpload naar een downloadnetwerk. De Harry Potter-boeken van de bekende auteur J.K. Rowling zijn bijvoorbeeld op veel torrentwebsites en nieuwsgroepenforums als ePub-bestand te vinden, maar feitelijk heeft de Engelse schrijfster nooit goedkeuring gegeven aan digitale distributie van haar werk. Om die reden is de populaire reeks niet als gedigitaliseerde vorm terug te vinden in de webwinkels Amazon, Bol.com of Bruna. Pas op met het downloaden van auteursrechtelijk beschermde boeken, want in tegenstelling tot films en muziek mag u geen recente e-books voor eigen gebruik downloaden. Alleen wanneer het auteursrecht is verlopen of het materiaal echt nergens meer verkrijgbaar is (dus ook niet als normaal boek), dan is het toegestaan om een beroep te doen op downloadnetwerken. Verder is het openbaar maken van (gekochte) e-books met auteursrecht verboden. Piraterijwaakhond Stichting Brein houdt online handelsplaatsen zoals Marktplaats en eBay dan ook zorgvuldig in de gaten op illegale verspreiding van e-books. Lange tijd werden hier bekende titels voor een prikkie aangeboden door particulieren.

©PXimport

Op de omstreden torrentwebsite The Pirate Bay worden er veel bestsellers illegaal aangeboden.

6. Feedbooks

Op Feedbooks hebben getalenteerde schrijvers de mogelijkheid om boeken aan een breed publiek te presenteren. Ze kunnen namelijk zelf hun teksten in meerdere e-bookformaten publiceren. U vindt er echter ook officiële uitgaven van historische auteurs. Surf naar de website Feedbooks en klik op Original Books om de gezamenlijke collectie van talentvolle auteurs te bekijken. U ziet aan de linkerkant verschillende genres staan waartussen u kunt snuffelen. Verder bekijkt u een overzicht van de recentste en populairste titels. Zodra u op een cover van een titel klikt, verschijnt er aanvullende informatie op uw beeldscherm. Zo bekijkt u in welk jaartal het boek is geschreven en aan de hand van een aangegeven schatting weet u ongeveer hoe lang u erover doet om het uit te lezen. Door de reacties en het aantal downloads controleert u of het leeswerk in goede aarde valt bij andere bezoekers van de website. Indien u zelf een reactie wilt plaatsen, dient u u eerst te registreren. U kunt alle boeken downloaden in het ePub-, mobi- of pdf-formaat. Onder License ziet u precies onder welke voorwaarden u het materiaal mag verspreiden.

©PXimport

Op Feedbooks leest u digitale boeken van onbekende auteurs.

7. Reisgidsen

Bent u van plan om binnenkort een mooie reis te maken? Ga dan niet meteen naar een winkel om een reisgids te kopen, want ze staan voor u gratis online op Bookboon. U selecteert de Nederlandse taal en klikt op Reisgidsen. Vervolgens ziet u interessante bestemmingen uit alle windstreken staan. Wanneer u een keuze hebt gemaakt, wordt u verzocht om enkele persoonlijke gegevens in te vullen. U bent verplicht om u aan te melden voor de nieuwsbrief. U gebruikt hiervoor echter zonder problemen een fictief e-mailadres, zodat u geen ongewenste berichten ontvangt. Uitsluitend het pdf-formaat wordt ondersteund en u zult tijdens het bekijken van deze reisgidsen enkele advertenties tegenkomen. Verder downloadt u vanaf deze website tevens gratis studie- en businessboeken.

©PXimport

Volledige reisgidsen downloadt u simpel van Bookboon.

Beveiliging verwijderen?

Helaas bevatten gekochte boeken zoals u al eerder in dit artikel las een beveiliging in de vorm van DRM. Het kraken van DRM is verboden, maar wat als u ooit een boek gekocht hebt en de beveiliging wordt niet door uw nieuwe reader ondersteund? Op het web zijn er veel instructies te vinden over hoe u DRM-beveiliging van gekochte boeken verwijdert. Op die manier is de literatuur probleemloos op meerdere apparaten te gebruiken en het stelt u in staat om digitale boeken aan bekenden uit te lenen. Bovendien converteert u het zonder beperkingen naar een ander bestandsformaat. Dat is een slimme oplossing wanneer u bent overgestapt naar een andere e-reader die andere formaten ondersteunt, zoals de Amazon Kindle. Uw gekochte ePub-verzameling zou in deze situatie eigenlijk niet meer bruikbaar zijn, omdat het apparaat dit bestandstype niet ondersteunt. Door de DRM-beveiliging te kraken en de collectie om te zetten naar het Mobipocket-formaat, is er gelukkig toch een uitweg. De wet geeft echter onvoldoende duidelijkheid of het formeel is toegestaan om DRM van e-books te verwijderen, dus wij gaan hier niet verder op in.

©PXimport

Op internet circuleren er talloze handleidingen om DRM van gekochte boeken te verwijderen.

8. Nieuws

Als u abonnee bent van De Telegraaf of het NRC Handelsblad dan kunt u de volledige krant downloaden in het ePub-formaat. Handig, want op deze wijze neemt u het leeswerk mee op een klein apparaatje. Buiten uw abonneegeld zijn er geen extra kosten aan verbonden. U dient hiervoor een account aan te maken op de website van de krant. Bezoek de webpagina's Telegraaf en NRC ePaper voor meer informatie.

Met de bibliotheeksoftware Calibre is het mogelijk om u te abonneren op kranten en nieuwssites. In de menubalk van het programma klikt u op de knop Download nieuws. In het dialoogvenster dat verschijnt, navigeert u naar Dutch. U ziet onder meer bekende namen als Trouw, NRC, De Volkskrant, Vrij Nederland en NU.nl staan. Maak uw keuze en geef aan met welke frequentie u het nieuws wilt ontvangen. Tevens selecteert u het gewenste tijdstip. Beslis of u de krant direct wilt downloaden en bevestig middels de knop Save. U navigeert naar Voorkeuren om het juiste e-bookformaat te selecteren. Hierdoor zet u het leeswerk direct over naar een draagbaar apparaat. Overigens dient u wel te zorgen dat Calibre op uw computer actief is om de digitale krant dagelijks te ontvangen.

©PXimport

Volg het laatste nieuws via de bibliotheeksoftware Calibre.

Diensten als iCloud-foto’s en Google Foto’s zijn handig om je foto’s te back-uppen, beheren en delen. Alleen is de online opslagruimte beperkt. Ook je kijkt naar je privacy, zijn deze oplossingen niet altijd ideaal. Er zijn gelukkig gratis tools waarmee je bijna dezelfde ervaring hebt als bij deze online diensten. Je zet je foto’s niet in de cloud, maar gewoon op je eigen pc of NAS.

Er is weinig mis met de gespecialiseerde cloudopslagdiensten van Apple, Google, Microsoft (OneDrive) en Dropbox. Je kunt hiermee prima foto’s bewaren en delen. De tools zijn voor dit gebruik zelfs uitstekend, maar de opslagruimte is vaak beperkt en het blijven cloudoplossingen. Je bestanden staan dus ergens anders opgeslagen.

Overweeg je een alternatief om foto’s te synchroniseren zonder cloudopslag, dan zijn er meerdere opties, zoals Nextcloud (met de Photos-app), PhotoPrism, digiKam en Piwigo. Wij zijn gecharmeerd van de opensource-dienst Immich en Synology Photos, die je specifiek voor de Synology-NAS kunt gebruiken. Beide tools bieden functies als automatische fotoback-ups, album- en gebruikersbeheer, gezichtsherkenning, tijdlijnweergave, tagging, locatiegebaseerd zoeken, delen, raw-bestanden en toegang via een webinterface. Kortom, er is weinig in de cloudoplossingen dat je bij deze gratis tools niet vindt. We maken eerst kennis met Immich (uitgesproken als het Engelse ‘image’) en daarna met Synology Photos. We focussen ons hierbij op de installatie, de initiële configuratie en het basisgebruik.

Immich

Docker-installatie

Immich wordt frequent geüpdatet en is beschikbaar voor meerdere platformen. Wij gaan aan de slag met de installatie onder Windows. Dit doen we via het gratis Docker Desktop. Docker Desktop beheert containers, een soort lichte, afgescheiden virtuele omgevingen met alle benodigde apps, services en instellingen. Installeer de app met enkele muisklikken en start deze op (de eerste keer kun je op Accept en tweemaal op Skip klikken). Minimaliseer vervolgens het venster, maar laat de app actief.

Goed om te weten: je kunt Immich via Docker ook op je NAS installeren, wat hier ook wel Container Manager (Synology) of Container Station (QNAP) genoemd. In dit artikel gaan we hier alleen niet verder op in.

Docker Desktop heb je met een paar muisklikken geïnstalleerd en opgestart.

Voorbereiding

Immich installeren we dus als Docker-container. Eerst voer je enkele voorbereidingen uit. Open de verkenner en ga naar de map Linux (onderaan). Open vervolgens de submap docker-desktop en dan Home. Maak hier een map met jouw naam en daarbinnen de submap Docker. Binnen deze docker-map maak je de map Immich-app aan. Het pad wordt dus: \\wsl.localhost\docker-desktop\home\<je_naam>\docker\immich-app.

Creëer nu twee submappen in een andere map op een schijf met genoeg opslagruimte: Library en Postgres (bijvoorbeeld C:\Users\<je_accountnaam>\Docker\Immich\library).

Navigeer nu in de verkenner naar de map Immich-app. Houd de Shift-toets ingedrukt, klik met rechts op een lege plek en kies PowerShell-venster hier openen. Houd de verkenner geopend en ga via deze pagina naar de downloadsite. Klik bij Get docker-compose.yml file op het documenten-pictogram (Copy), plak dit in PowerShell met Ctrl+V en druk op Enter om het yml-bestand te downloaden. Herhaal dit voor het commando bij Get .env file, zodat zowel het yml-bestand als het env-bestand in de map Immich-app staan.

Open het env-bestand in een teksteditor, bijvoorbeeld Notepad++ of Kladblok, en pas de volgende variabelen aan:

Zorg ervoor dat de paden kloppen met jouw situatie en sla het aangepaste bestand op.

Voordat je de container installeert, moet je eerst enkele variabelen aanpassen in het env-bestand.

Installatie

Alles is nu klaar om de Docker-container met Immich te draaien. Ga terug naar de map Immich-app en voer het commando docker-compose up -d uit. Dit zorgt ervoor dat alle benodigde onderdelen worden gedownload en uitgevoerd. Na enkele minuten zie je in het Docker Desktop-venster, bij Containers, dat de vier Immich-onderdelen actief zijn. Test dit direct door Localhost:2283 op de adresbalk van je browser in te vullen. Dit is de standaardpoort waarop Immich draait; dit zie je bij Immich_server in het Docker-containeroverzicht. Als het nodig is, kun je het poortnummer aanpassen in het yml-bestand. Klik in de webinterface op Aan de slag om daadwerkelijk met Immich te starten.

Je kunt de containers op elk moment stoppen en starten vanuit Docker Desktop. Dit doe je in de rubriek Containers: selecteer Immich en druk op Stop of Start.

De vier containers zijn gestart en Immich is nu bereikbaar vanuit de webinterface.

Configuratie

Je begint met het aanmaken van een beheerdersaccount. Vul de gevraagde gegevens in en bevestig met Registreren. Log daarna in met het opgegeven e-mailadres en wachtwoord.

Klik in het welkomstvenster op Thema, kies Licht of Donker, en ga naar Privacy. Hier kun je de kaartfunctie inschakelen (om foto’s via coördinaten op een kaart te tonen) en de versiecontrole activeren (voor het ontvangen van updates).

Ga vervolgens naar Opslagtemplate en bepaal of je fotobestanden automatisch wilt ordenen op basis van metadata. Als dit ingeschakeld is, kun je bij Voorinstelling een structuur kiezen met een sjabloon. Kies bijvoorbeeld voor {{y}}-{{MMMM}}-{{dd}}/{{filename}}. Bevestig met Klaar.

Je kunt via een sjabloon je foto’s bewaren op basis van bepaalde metadata.

Basisgebruik

Links in de webinterface zie je een venster met onderdelen als Foto’s, Verkennen, Kaart, Delen, Favorieten, Albums en Gereedschap. Open Foto’s, klik op de plusknop en selecteer de gewenste fotobestanden. De geüploade foto’s verschijnen als miniaturen in een tijdlijn. Bovenaan zie je een zoekbalk met rechts een filterknop om media te selecteren op onder meer naam, plaats, camera, datum en type. Gebruik Uploaden (rechtsboven) om extra foto’s toe te voegen.

Selecteer een of meer foto’s. Rechtsboven verschijnen meerdere knoppen, zoals Toevoegen aan favorieten (voor de rubriek Favorieten) en een menu om de selectie te downloaden, archiveren, verwijderen, de datum of locatie te wijzigen, of miniaturen en metadata te vernieuwen.

Via Toevoegen aan kun je foto’s aan een album toevoegen. Klik op +Nieuw album om een album te maken dat je terugvindt in de rubriek Albums. Gebruik Verkennen in het linkervenster om foto’s gegroepeerd te zien op tijd, locatie of – via AI – op herkenbare objecten, gezichten of thema’s, zoals berglandschappen.

De webinterface van Immich heeft wel wat weg van Google Foto’s.

Back-ups en delen

Je vindt in de webinterface ook de optie Delen. Klik hierop, voeg een beschrijving toe en eventueel een wachtwoord. Geef aan of de ontvanger foto’s mag downloaden en/of uploaden. Stel hiervoor een verloopdatum in, bijvoorbeeld over 1 dag. Klik op Link maken om een link te genereren. Deze link is mogelijk http://localhost<…>, maar je kunt dit aanpassen naar het interne ip-adres van je Immich-server, of een extern adres dat vanaf internet bereikbaar is (zie tekstkader ‘Vanaf het internet’).

Wil je media delen met specifieke personen? Klik hiervoor rechtsboven op je accountpictogram en kies Beheer. Ga naar Gebruikers, klik op Gebruiker aanmaken, vul de gegevens in en bevestig. Bij het openen van een fotoselectie of album kun je dan via de deelknop direct de gewenste gebruiker(s) selecteren, zodat de media in hun webomgeving beschikbaar zijn.

Voor Android en iOS kun je de mobiele Immich-app installeren. Vul het ip-adres van je Immich-server in en meld je aan. Tik op de upload-knop, geef Immich de nodige machtigingen en kies Selecteer om aan te geven welke fotoalbums de app moet back-uppen naar je server. Zet Albums synchroniseren aan om dit te automatiseren en bevestig met Back-up uitvoeren.

Immich is ook beschikbaar als mobiele app, wat handig is voor (automatische) mediaback-ups.

Synology Photos

Voorbereiding

We gaan uit van een Synology-NAS (Network Attached Storage) die via een webinterface toegankelijk is. Verbind via je browser met de webinterface van DSM, het Synology-besturingssysteem.

Open nu eerst het Configuratiescherm, kies Gebruiker en groep, ga naar Geavanceerd en zorg dat Gebruiker basismap inschakelen is ingeschakeld (op het gewenste volume). Bevestig met Toepassen. Open daarna de app File Station, waar je ziet dat de mappen Home en Homes (met persoonlijke submappen voor elke NAS-gebruiker) zijn aangemaakt.

Ga vervolgens naar Package Center in het hoofdmenu. Als de app Synology Photos nog niet is geïnstalleerd, zoek dan naar de naam van deze app. Klik vervolgens op Installeren en daarna op Openen. Klik rechtsboven op je profielicoon, kies Instellingen en open het tabblad Gedeelde ruimte. Schakel eventueel Gedeelde ruimte in en bevestig met Opslaan. Gedeelde media worden nu standaard opgeslagen in de map \photo.

Het is even wennen, maar je persoonlijke media en je gedeelde media belanden voortaan in de daarvoor bestemde mappen.

Gedeelde media

Als je nu foto’s met bijvoorbeeld familieleden wilt delen die toegang hebben tot je NAS, volg dan deze stappen. Ga naar Configuratiescherm / Gebruiker en groep, open het tabblad Groep en klik op Maken. Geef een groepsnaam op (bijvoorbeeld Familie) en druk op Volgende. Selecteer de gewenste leden, druk drie keer op Volgende en vink Synology Photos in de kolom Toestaan aan. Bevestig met Volgende (tweemaal) en met Voltooid.

Open vervolgens de app Synology Photos. Bij Instellingen / Gedeelde ruimte klik je op Toegangsmachtigingen instellen. Selecteer de groep (Familie) en kies Volledige toegang in de uitklapmenu’s. Bevestig met de plusknop en klik op Opslaan. Zet daarna op het tabblad Gedeelde ruimte een vinkje bij zowel Gezichtsherkenning inschakelen in Gedeelde ruimte als Onderwerpherkenning inschakelen in Gedeelde ruimte. Bevestig met Opslaan.

Test de instellingen door een gebruiker uit de groep aan te melden op je NAS, bijvoorbeeld via een incognito-tabblad in je browser. Zodra deze gebruiker Synology Photos opent, kan ook hij media uploaden in zowel de persoonlijke ruimte als de gedeelde ruimte. Links bovenaan in het applicatievenster kun je tussen deze ruimtes schakelen. De inhoud van deze ruimtes kun je overigens ook op bestandsniveau beheren via de overeenkomstige mappen in File Station (althans als administrator).

Als lid van de groep Familie krijgt deze gebruiker meteen ook toegang tot de gedeelde ruimte.

Basisgebruik

We laten nu zien hoe je met fotoalbums werkt. Gebruik eerst de knop Filter tonen (rechtsboven) om filters te activeren en snel de gewenste foto’s te vinden. Selecteer vervolgens een reeks foto’s; er verschijnt een rode balk. Klik hier op de plus-knop Toevoegen aan album, kies +Nieuw album, vul een naam in en druk op OK. Ga naar Albums (tweede knop) in het applicatievenster. Hier kun je foto’s opvragen volgens Recent toegevoegd, Labels en Locaties en, indien eerder ingeschakeld, volgens Mensen (gezichtsherkenning) en Onderwerpen (objectherkenning). Je albums vind je hier ook. Met de plus-knop rechtsboven kun je hier nieuwe albums maken.

Ga met de muisaanwijzer boven een album staan; er verschijnt een knop met drie puntjes. Klik op Delen. Schakel Koppeling delen in en stel bij Privacy-instellingen in of het album Privé of Openbaar is (eventueel met downloadmachtiging). Bij Privé selecteer je bij Lijst van genodigden de gewenste gebruiker(s) of groep(en) en geef je de machtigingen aan: Weergave, Downloaden of Provider (beheerder). Je kunt ook een wachtwoord en vervaldatum instellen. Kopieer de link en bevestig met Opslaan.

Klik op Delen (derde knop) in het applicatievenster en kies Fotoverzoek. Klik op Fotoverzoek maken, vul een onderwerpsregel in, selecteer een bestemmingsmap en bevestig met Verzoek maken. Je hoeft nu alleen maar de link te sturen naar de mensen van wie je graag foto’s wilt ontvangen voor je collectie.

Goed om te weten: er is ook een mobiele app voor Android en iOS van Synology Photos met de functie Photo Backup. Daarmee synchroniseer je opgeslagen foto’s en video’s.

Je kiest zelf met wie je albums deelt en met welke machtigingen je dat doet.

De Denon AH-C500W-oortjes beloven vanwege de open pasvorm comfort en omgevingsbewustzijn. In de praktijk pakt dit concept echter minder goed uit. Het ontbreken van rubber oortips resulteert in een pasvorm die niet echt aansluit op de gehoorgang.

Het ontwerp van de Denon AH-C500W is volgens de fabrikant gericht op comfort; daarvoor heeft de fabrikant een zogenaamde 'open pasvorm' in het leven geroepen die niet diep in je gehoorgang zit. Hierdoor voelen de oordopjes licht aan en kun je ze lang zonder enige irritatie dragen. Bovendien blijf je goed in verbinding met je omgeving, omdat er geen ruisonderdrukking is en de dopjes zelf niets tegenhouden. Dat zijn allemaal mooie manieren van omdenken. De AH-C500W-dopjes hebben dan ook geen rubber tips die in je oren gaan en de boel afsluiten, maar vallen bij bewegingen daardoor ook makkelijk uit je oren.

De oordopjes beschikken over moderne technologie zoals bluetooth 5.3 met multipoint-connectiviteit, waardoor je met twee apparaten tegelijk kunt verbinden. De totale batterijduur bedraagt 24 uur, inclusief de oplaadcase. Dankzij de IPX4-classificatie zijn ze bestand tegen zweet en spatwater, maar gezien de vorm zijn ze niet echt geschikt voor sporters. De bediening verloopt via gevoelige aanraakoppervlakken op de oordopjes of via de gratis app. Verder hebben ze microfoons met beamforming voor heldere telefoongesprekken.

©Wesley Akkerman

Gladde oortjes

Aan de functionaliteit ligt het dus zeker niet. Denon zet daarmee in op een breed publiek. We vinden het alleen jammer dat de oortjes geen rubber tips hebben, want die helpen vaak bij het blijven zitten in de gehoorgang. We realiseren ons dat dit een persoonlijke voorkeur is; er zijn immers nog steeds mensen die liever gladde oordopjes hebben dan rubber of siliconen oortips die je dieper in je oor moet duwen. Maar als je lang haar hebt, je veel met je hoofd beweegt of de oordopjes met de hand (en niet via de app) bedient, is de kans groot dat je ze verplaatst of dat ze uit je oren vallen.

We vinden de bediening op de oortjes sowieso behoorlijk gevoelig, maar gelukkig kun je die uitschakelen via de gratis Denon Headphones-app. Dat hebben wij dan ook gedaan. We hebben ze regelmatig beter in onze oren moeten draaien, omdat ze niet bleven zitten, en hebben daardoor regelmatig onbedoeld functies geactiveerd. Bovendien beschikt de app over een vijfpunts equalizer. Heel handig, want daarmee verbeter je het geluid daadwerkelijk. Helaas kun je je eigen instellingen niet opslaan; als je terug wilt naar oude settings, dan moet je die handmatig invoeren.

©Wesley Akkerman

Het open karakter

Omdat de Denon AH-C500W een open karakter heeft, zijn ze lastig te vergelijken met oordopjes die wel beschikken over enige afsluiting. Maar dat is dan ook precies de bedoeling. Het is maar net wat je van een setje oortjes verlangt. En eerlijk is eerlijk: ze zijn zo licht dat je ze bijna niet voelt zitten. Door dit karakter klinkt de muziek heel helder, terwijl je ondertussen alles nog meekrijgt vanuit je omgeving. In het openbaar vervoer is dat een nachtmerrie, maar we denken niet dat Denon verwacht dat je ze overal gebruikt.

Verder is ons duidelijk dat de Denon AH-C500W flink wat kracht mist. Zonder equalizerinstellingen vallen de lagere tonen helemaal weg, waardoor je voornamelijk naar de vocalen en hogere segmenten luistert. Met de traditionele glimlachinstellingen van de equalizer (zie de screenshots verderop) trek je het middensegment verder weg van de audioweergave, maar geef je wel een flinke boost aan het onderste deel. Daardoor klinkt de muziek al wat aangenamer. Maar oordopjes met een betere afsluiting zullen in dit geval altijd beter klinken dan de AH-C500W.

©Wesley Akkerman

Open of gesloten?

Je zou de Denon AH-C500W daardoor beter kunnen vergelijken met oordopjes die je meer boven je gehoorgang plaatst – denk aan de Openfit 2+ van Shokz. Daar klinkt de soundstage daadwerkelijk warm, vol en gedetailleerd, en daar kunnen we de Denon-oortjes niet altijd op betrappen. Helemaal eerlijk is de vergelijking trouwens niet, omdat het producten uit twee technisch verschillende groepen zijn. Maar in onze beleving legt dit setje het af tegen oortjes met afsluiting en écht open oordoppen. Het is het net niet, zogezegd.

Daar speelt het ontwerp ook een grote rol in. De Denon AH-C500W's blijven minder goed zitten dan open modellen die je met een haakje om je oren bevestigt. Je bent ze bovendien voortdurend aan het bijdraaien om maar een goede pasvorm te vinden. Wellicht ligt dat deels aan de oren van ondergetekende, maar dat is nu eenmaal wel de ervaring. Ze doen bovendien sterk denken aan de AIrPods. En daardoor hebben we ook het idee dat Denon meer het Apple-publiek wil aanspreken. Een onbegonnen zaak, aangezien die mensen meestal al voorzien zijn.

©Wesley Akkerman

Denon AH-C500W kopen?

De Denon AH-C500W wil zichzelf met zijn open ontwerp neerzetten als een alternatieve keuze voor wie omgevingsbewust wil blijven. In de praktijk pakt dit concept echter minder goed uit. Het ontbreken van rubber oortips resulteert in een onrustige pasvorm, waardoor de oordopjes bij de minste beweging al dreigen uit te vallen. Deze constante noodzaak tot bijstellen leidt tot frustratie, mede door de overgevoelige aanraakbediening. Gelukkig kun je die via de app uitschakelen, maar dat verandert verder niets aan het idee dat ze niet echt lekker zitten.

Ook op audiogebied overtuigen de oortjes niet helemaal. Het open karakter levert een helder geluid op, maar de basweergave is ondermaats en vereist flinke aanpassingen via de equalizer, waarvan je de instellingen frustrerend genoeg niet kunt opslaan. De AH-C500W's vallen hierdoor in een lastig niemandsland: ze missen de geluidsisolatie en krachtige bas van afgesloten oordopjes en de stabiele pasvorm van échte open-ear modellen met oorhaken. Uiteindelijk voelen de oordopjes aan als een compromis dat op de belangrijkste vlakken helaas tekortschiet.