ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Hier moet je op letten bij het kopen van een nieuwe laptop

Het kiezen van een nieuwe laptop is erg lastig. Er zijn zó veel merken, formaten en verschillende componenten dat je door de bomen het bos niet meer ziet. In dit artikel zetten we alle keuzes voor je op een rij, zodat je er hopelijk wél uitkomt. Zo kun je de ideale nieuwe laptop kopen.

Tip 01: Formaat

Tegenwoordig zijn de meeste laptops tussen de 13 en 15 inch groot, met af en toe nog een uitschieter naar 17 inch. De voornaamste reden voor het aanschaffen van een laptop is draagbaarheid en mobiliteit, maar daar heb je natuurlijk verschillende gradaties in. Stel dat je de laptop vooral binnenshuis gebruikt en je hebt er het budget voor, dan is 15 inch een goede keuze. Ben je daarnaast veel onderweg, waarbij je je laptop mee moet nemen in je rugzak, of werk je vaak in de trein, dan is een 13 inch-laptop het overwegen waard, want die zal toch al gauw behoorlijk wat lichter zijn dan een 15 inch-model. De schermgrootte zegt impliciet ook iets over de kracht van de laptop: over het algemeen zijn grotere laptops krachtiger dan kleinere laptops. Door de grotere behuizing wordt de laptop minder snel warm, waardoor er dus een sterkere processor in kan.

Tip 02: Vormfactor

Laptops zijn er niet alleen in veel maten maar ook in veel vormen. Een twee-in-één is een laptop die ook dienst kan doen als tablet. Daarbij kan je óf het toetsenbord loskoppelen óf het scherm helemaal omklappen, zodat je het toetsenbord niet meer ziet. Die laatste categorie wordt ook wel convertible of hybride laptops genoemd. Let op dat je in het ergste geval een matige laptop en tablet hebt. Een nadeel van veel van deze apparaten is dat ze behoorlijk groot zijn voor een tablet. De ideale grootte voor velen is een 10inch-tablet, tenzij je professioneel werk doet, zoals 3D-tekeningen maken. Groter dan dat en het wordt simpelweg onhandig en zwaar om de twee-in-één voor langere duur als tablet te gebruiken. Een bekende hybride is de Surface Pro van Microsoft, maar ook Acer, Asus, HP en Lenovo maken twee-in-één-laptops.

©PXimport

Tip 03: Scherm

Bij het scherm zelf is het belangrijk om op de schermresolutie en het schermtype te letten. De schermresolutie geeft de scherpte aan, oftewel het aantal pixels. Hoe meer pixels per centimeter van het scherm, hoe scherper het beeld. Maar aan een extra scherp scherm, denk dan aan uhd, kleven ook nadelen. Windows 10 heeft namelijk problemen met het correct schalen van applicaties, helemaal in combinatie met een extern beeldscherm. Veelvoorkomende schermresoluties zijn 1366 (b) bij 768 (h) pixels, 1440 bij 900, 1920 bij 1080 pixels, 2880 bij 1800 en 3840 bij 2160 pixels. Dat laatste is uhd. Naast de resolutie speelt ook het schermtype een rol.

Populair voor lcd zijn tn- en ips-schermen. Het verschil tussen de twee uit zich in responsetijd, kijkhoek en kleurreproductie. Tn-schermen zijn van oudsher goed in een snelle responsetijd, handig voor games. Ips-schermen hebben echter betere kijkhoeken en een betere kleurweergave. Naast die twee heb je ook schermen met igzo, dat bij zowel tn- als ips-schermen gebruikt kan worden. Het voordeel van igzo is verminderd stroomgebruik en scherper beeld. Naast igzo is er nog oled, dat ook steeds populairder wordt. Bij oled ontbreekt backlight, maar verlicht elke pixel zichzelf. Dat geeft veel beter contrast, omdat een pixel dan uit kan gaan en zwart dus ook echt zwart is. Een nadeel van oled-schermen is verhoogd stroomverbruik.

©PXimport

Bij oled-schermen is zwart echt zwart, waardoor het contrast uitstekend is

-

Tip 04: Aanraakscherm

Er zijn veel laptops op de markt met een aanraakscherm. Als je een klassieke laptop koopt, heeft een aanraakscherm niet zo veel zin. Het probleem van een klassieke laptop met een aanraakscherm blijft dat je arm snel vermoeid raakt. Het is alleen nuttig als je je laptop staand kunt gebruiken of kunt omklappen, waarbij het scherm meer dan 180 graden kan draaien. Maar dan nog: veel Windowsapplicaties zijn nog niet geoptimaliseerd voor touch en hetzelfde geldt voor veel onderdelen van Windows zelf. Toch lopen de meningen over het nut van een touchscreen in een laptop flink uiteen. De een vindt het een echte gimmick, dus overbodig, de ander ziet er toch heil in, omdat je soms simpelweg niet in een fijne positie zit om het touchpad te gebruiken. Houd er wel rekening mee dat je voor een aanraakscherm toch al gauw honderd tot tweehonderd euro meer betaalt; ook gaat het ten koste van je accuduur.

©PXimport

Tip 05: Schijf

De schijfruimte in een laptop is een belangrijke factor. Vaak is het zo dat 128 GB aan opslagruimte voor veel mensen te weinig is, vanwege alle ruimte die Windows al inneemt. Elke update of nieuwe Windows-versie die uitkomt kost extra ruimte en het kan al gauw gaan om tientallen gigabytes. Dan blijft er bijna niets meer over voor je persoonlijke bestanden. Ten minste, als je kiest voor een ssd, een solid state drive. Ten opzichte van een traditionele harde schijf levert een ssd aanzienlijk hogere lees- en schrijfsnelheden, iets wat je in het dagelijks gebruik van een laptop sterk merkt. Alleen is de capaciteit van ssd’s doorgaans lager dan van harde schijven. Als je een traditionele harde schijf (hdd) neemt, zal de hoeveelheid opslagruimte geen probleem zijn, want dan kom je al snel uit op 1 of 2 TB. In sommige laptops is een hybride harde schijf aanwezig, een zogenaamde sshd Die bevatten een kleine ssd, bijvoorbeeld 32 GB, in combinatie met een traditionele harde schijf. De meest gebruikte data wordt op het ssd-gedeelte geplaatst, de rest staat op de traditionele schijf. Het probleem is dat je software alleen al vaak meer dan 32 GB in beslag neemt en dat daarom een sshd nooit zo snel zal zijn als een echte ssd.

Tip 06: Intern geheugen

Bij het intern geheugen, oftewel ram, heb je vaak de keuze uit 4 tot en met 32 GB en alles wat daar tussenin zit. In het interne geheugen worden actieve data opgeslagen, data die het systeem nu nodig heeft. 4 GB is alleen aan te raden als je echt alleen lichte taken gaat uitvoeren. Denk dan aan alleen wat browsen op het internet, wat mail checken en af en toe een tekstdocument schrijven. Heb je meer eisen, doordat je bijvoorbeeld veel tabbladen in één keer open hebt, doe jezelf dan een plezier en ga voor 8 GB aan ram. Alle browsers slurpen ram alsof ze er verslaafd aan zijn. Dat is enigszins logisch, want intern geheugen is goedkoop. Houd er rekening mee dat op ultrabooks het ram vaak niet uit te breiden is, maar op andere typen laptops soms wel. Met deze tool van Crucial kun je controleren of je het geheugen kunt uitbreiden is. Kijk anders even in de handleiding.

©PXimport

Tip 07: Aansluitingen

Controleer voordat je een laptop koopt, welke aansluitingen die allemaal heeft en bedenk of dat genoeg voor je is. Als je een digitale camera hebt, is een ingang voor sd-kaarten natuurlijk erg handig. Heb je echter heel veel foto’s op een externe harde schijf, dan moet de laptop nog wel beschikken over de juiste usb-aansluiting. Veel ultrabooks zullen maar weinig beschikbare poorten hebben: hoogstens één of twee usb-poorten en een hdmi-poort. Om de laptop toekomstbestendig te maken, doe je er slim aan te controleren of deze een usb-c- en/of een thunderbolt 3-poort heeft, want dat worden de aansluitingen van morgen.

Kijk anders ook alvast naar een dock voor de laptop; hiermee kun je het aantal aansluitingen uitbreiden. Vooral met ultrabooks zul je daar niet aan ontkomen. Je wilt natuurlijk ook goed draadloos met de laptop kunnen werken, dus onderzoek welke wifi-standaarden ondersteund worden. Specifiek wil je dan minimaal de wifi-standaard 802.11ac, die een stuk sneller is en beter bereik heeft dan 802.11n, de voorgaande standaard.

©PXimport

Tip 08: Invoer

De belangrijkste manier van invoer op je laptop zal toch via het toetsenbord en touchpad plaatsvinden. Het is aan te raden vooraf even het toetsenbord te proberen. Is het chiclet-toetsenbord (een toetsenbord waar de toetsen zich als het ware ‘in’ de behuizing bevinden en dus niet uitsteken), is er een numeriek gedeelte en kan het toetsenbord verlicht worden (zodat je ook in donkere omgevingen kunt werken)? Dat zijn punten om rekening mee te houden. Het touchpad is ook belangrijk. Helaas hebben nog altijd veel te veel laptops een heel matig touchpad dat niet fijn werkt. Bij een touchpad is de grootte erg belangrijk. Hoe groter, hoe beter: des te meer ruimte heb je namelijk om je vingers te bewegen. Toch is dat niet alles: ook de software speelt een cruciale rol. Probeer het touchpad vooraf dus even. Sommige laptops zijn ook uitgerust met een vingerafdruksensor; handig om mee in te loggen of als je je wachtwoord vaak vergeet.

©PXimport

Dunne laptops zijn mooi, maar hebben meestal geen accu die je zelf kunt vervangen

-

Tip 09: Accu

Wat betreft de accu gaat het niet zo zeer om de accu zelf, maar meer om de complete laptop. De accuduur wordt namelijk sterk beïnvloed door de aanwezige onderdelen. Heb je bijvoorbeeld een laptop met zowel een in de processor geïntegreerde gpu als een aparte videokaart, dan zal de laptop in sommige gevallen al snel overschakelen naar de krachtigere videokaart, wat funest is voor je accuduur.

Controleer vooraf sowieso even de door de fabrikant opgegeven accuduur in uren en kijk of dat overeenkomt met waar je de laptop voor wilt gaan gebruiken. Ben je de hele dag onderweg, maar gaat de laptop maar vijf uur mee, dan is dat een groot minpunt. Een andere overweging wat betreft accuduur is of de accu te verwijderen is. Helaas is dat bij de meest draagbare laptops niet mogelijk. Die hebben een ingebouwde, niet-verwisselbare accu, waardoor de laptop extra dun kan worden gehouden. Nog iets om na te gaan is of de laptop opgeladen kan worden via usb-c. In dat geval kun je ook andere kabels gebruiken om mee op te laden. Dat is net even wat fijner dan een eigen aansluiting van de fabrikant.

©PXimport

Tip 10: Processor

Bij de processor van een laptop heb je veel keuze. De Intel Core i-series zijn het krachtigste. Daarbij heb je de keuze uit i3, i5 of i7. De i3 is een low-endprocessor, die toch voor velen al genoeg prestaties zal leveren. De i5 is voor de meeste gebruikers geschikt. Hier kun je behoorlijk wat krachtige applicaties mee draaien. De i7 is het nuttigste voor professionals, als je echt krachtige dingen wilt doen, bijvoorbeeld meerdere virtuele machines wilt draaien. Naast de i-series had je de m-series, met ook de m3, m5 of m7. Die laatste twee bestaan echter niet meer en zijn onder het i-merk geplaatst. Je onderscheidt ze door op het type te letten: staat er een Y in de naam van de processor, dan is het een m-processor. Staat er een U of L in, dan is het wel een ‘normale’ Core i-processor. De m-processoren zijn een stuk minder krachtig dan de i-series en zijn speciaal ontwikkeld voor superdunne en hybride laptops.

©PXimport

Tip 11: Videokaart

Een speciale grafische kaart in je laptop is alleen echt nodig als je video wilt gaan bewerken of wilt gaan gamen. Als je die wensen hebt, zorg dan voor een videokaart die modern is en zorg er ook voor dat je een krachtige processor hebt. Je wilt ten minste een Intel Core i5, idealiter een quadcore-i7. Controleer ook of je laptop vr-ready is, zodat je de Oculus Rift of HTC Vive erop kunt aansluiten. De GTX 1060, 1070 en 1080 kunnen allemaal in een laptop virtual reality aan. Hier gaat het wel om mobiele varianten, ook al maakt Nvidia dat onderscheid niet meer. De prestaties zijn ten opzichte van de desktopkaarten maximaal tien procent minder. Wil je niet gaan gamen op je laptop, dan volstaan geïntegreerde graphics in de processor, de Intel HD Graphics. Daarbij is het, als je schermresolutie niet te hoog is, gewoon mogelijk om een game te spelen op lage of gemiddelde instellingen, wat voor de meeste mensen genoeg zal zijn. De grafische kracht van de Intel-chips neemt elk jaar sterk toe.

©PXimport

Kooptips

Gaming-laptop: MSI GS63VR 6RF Stealth Pro****Prijs: € 2.199,– Deze MSI-gaming-laptop is 15 inch groot en heeft een scherm van 15,6 inch met een uhd-resolutie. Het belangrijkste is de videokaart: een GeForce GTX 1060. Daarmee is deze laptop geschikt voor virtual reality. De processor is een Skylake Intel Core i7 en er is 16 GB ram aanwezig. Met een ssd van 256 GB en een harde schijf van 2 TB is er genoeg ruimte voor al je games. Alleen de accuduur valt wat tegen: die is rond de twee tot drie uur.

©PXimport

Laptop voor onderweg: Lenovo Ideapad 710S-13ISK****Prijs: € 799,– Een laptop voor onderweg moet niet al te groot zijn en toch nog wat prestaties kunnen leveren. Dat gaat op voor de Lenovo Ideapad 710S, met 256 GB aan opslagruimte, een Intel Core i5 Skylake-processor, 8 GB geheugen en een ips-scherm (13,3 inch) met een resolutie van 1920 bij 1080 pixels. De Ideapad heeft een prettig toetsenbord om mee te werken. Het touchpad is van gemiddelde kwaliteit.

©PXimport

Twee-in-één: Lenovo Yoga 910****Prijs: € 1.499,– De Lenovo Yoga 910 is een premium-laptop, ideaal in en rond het huis én onderweg. Hij heeft een mooi 13,9 inch groot randloos aanraakscherm met een uhd-resolutie, de nieuwste Kaby Lake-processor, een fijn toetsenbord en touchpad. Het intern geheugen is beschikbaar vanaf 8 GB en kan uitgebreid worden tot 16 GB. De ssd heeft een grootte van 256 GB, een prima hoeveelheid. Deze laptop is erg fijn voor onderweg, omdat de accu maar liefst 10,5 uur meegaat.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus