Bij menig desktop is het geluid een ondergeschoven kindje. Er is bijvoorbeeld een spotgoedkoop speakersetje aangesloten of mensen gebruiken hiervoor de geïntegreerde luidsprekers van een monitor of laptop. Dat kan natuurlijk veel beter! Met de juiste apparatuur luister je naar levendige klanken. Vooral liefhebbers van muziek, films en games profiteren daarvan.

Externe speakerset

Bepaalde monitors hebben ingebouwde luidsprekers, zoals de wat duurdere modellen van Philips, LG, Samsung en AOC. Verwacht daar niet te veel van. Vanwege de kleine klankkast treedt er al gauw vervorming op. De muziek klinkt bijvoorbeeld blikkerig en schel, zodat je niet van je Spotify-afspeellijst kunt genieten. Bovendien kan het volume niet zo hard. Hoewel monitorspeakers ruimte op het bureau besparen, levert een externe luidsprekerset een veel beter geluid.

Hetzelfde geldt voor laptops. Ook hiervan klinken de geïntegreerde luidsprekers veelal matig. Veel laptopfabrikanten proberen dit gebrek te camoufleren door opzichtige samenwerkingen met audiomerken aan te gaan. Zo pronken er op diverse notebooks van ASUS en HP de logo’s van respectievelijk Harman Kardon en Bang & Olufsen. Laat je hierdoor niet misleiden. Voor elke laptop is het gebruik van een externe speakerset of goede hoofdtelefoon de beste keuze.

Stereoset

Als je tijdens computertaken graag muziek opzet, ligt een set met twee luidsprekers voor de hand. Die plaats je aan weerszijden van de monitor(s), waarna je luistert naar stereogeluid. Uiteraard is het wel een voorwaarde dat er voldoende ruimte is op het bureau of de keukentafel. Gelukkig zijn stereosets voor de computer in allerlei formaten te koop. Verder bestaan er ook pc-speakers die je aan de wand kunt ophangen. Voor een duidelijk stereobeeld positioneer je beide luidsprekers ver genoeg uit elkaar. Houd er bij de plaatsing rekening mee dat één box via een kabel met de pc is verbonden.

Subwoofer

Met name bij kleine pc-speakers blijft het basniveau vaak achter. Als je een diepe laag wel kunt waarderen, is de aanschaf van een pc-speakerset met subwoofer het overwegen waard. Die plaats je ergens onder het bureau op de vloer. Deze basspeaker produceert uitsluitend lage tonen. Dat merk je bijvoorbeeld bij opzwepende muziekstijlen als dance, rock en hiphop. Verder is de kijkervaring bij series en films met een duidelijke laagweergave intenser. Voor moderne actiegames heeft een subwoofer eveneens veel meerwaarde.

Bang voor te veel bas? Geen zorgen, want meestal heeft de behuizing een draaiknop waarmee je het basniveau naar wens instelt. Bij sommige producten pas je dat met de bijgesloten afstandsbediening aan. Een subwoofer is behoorlijk aan de maat. Bedenk daarom op voorhand waar je dit apparaat neerzet.

Lees meer: Wat is een subwoofer?

Surroundset

Liefhebbers van films, series en games kunnen ook een surroundset overwegen. Je hoort dan namelijk geluid uit meerdere richtingen. Geniet zo van fraaie geluidseffecten. Met een 5.1-audiosysteem plaats je drie speakers aan de voorzijde en twee aan de achterzijde. Daarnaast is er ook nog een subwoofer. De geluidskaart van de pc moet hiervoor wel meerdere kanalen ondersteunen.

Houd er rekening mee dat alle luidsprekers via kabels zijn verbonden. Met name bij achterspeakers is het vanwege de lange afstand best een uitdaging om de snoeren netjes weg te werken. Meestal komen alle kabels bij de subwoofer terecht. Dit apparaat bevat doorgaans meerdere speakeruitgangen. Een surroundset is over het algemeen duurder dan een stereopaar. Bekende merken als Logitech, Trust en Teufel ontwikkelen geschikte producten.

Getest: Zo kies je de beste bluetooth-speaker

Aansluitingen

Heb je een pc-speakerset op het oog? Let dan op de aanwezige aansluitingen. Hiervoor bestaan namelijk meerdere mogelijkheden. Vrijwel alle luidsprekers hebben een analoge lijn- of rca-ingang. Laatstgenoemde dubbele aansluiting herken je meestal aan de rood-witte markering. Via een jack-audiokabel verbind je de luidsprekers met een pc (groene aansluiting) of laptop (hoofdtelefoonaansluiting). Surroundsets hebben doorgaans meerdere lijningangen.

Bepaalde producten kun je ook via usb aan een computer koppelen. In feite is er hierbij een usb-geluidskaart in de speaker verwerkt. Een waarschuwing is hierbij wel op zijn plaats. Sommige goedkope luidsprekers hebben alleen een usb-poort voor de stroomvoorziening. In dat geval is het niet mogelijk om via deze aansluiting audiogegevens te transporteren. Controleer dus welke functies een usb-poort ondersteunt.

Duurdere producten hebben vaak een digitale ingang, namelijk een optische en/of coaxiale aansluiting. Het voordeel hiervan is dat zo’n poort surroundgeluid kan verwerken. Overigens heb je daar alleen iets aan wanneer de geluidskaart van de pc is voorzien van een digitale uitgang.

Ben je van plan om meerdere computers en/of audiobronnen aan te sluiten? Check dan vooraf goed welke aansluitingen je hiervoor nodig hebt en hoe je tussen verschillende bronnen kunt schakelen. Bij de betere producten gebruik je hiervoor een afstandsbediening of bedieningspaneel.

Aantal audiodrivers

Wens je een hoge audiokwaliteit, dan kies je bij voorkeur een luidspreker met een ruime klankkast. Wegens natuurkundige wetten levert die over het algemeen een uitgebalanceerd geluid. Logischerwijs plaats je liever niet al te grote boxen op je bureau. Probeer hierin een middenweg te vinden en laat de kleinste modellen liever links liggen. Gelukkig zijn er tegen acceptabele prijzen degelijke pc-speakers met een behoorlijke houten klankkast verkrijgbaar.

Voor een goed geluid is het belangrijk dat de lage en hoge tonen ongeveer evenveel vertegenwoordigd zijn. Dat geldt overigens ook voor de frequenties in het middengebied. Let hierbij op het aantal aanwezige audiodrivers van de luidspreker. Dat zijn in feite minispeakers die elektrische energie omzetten in hoorbare audiogolven. Goedkope pc-speakers bezitten veelal slechts één audiodriver. Een uitgebalanceerd geluid is bij dergelijke producten vrijwel uitgesloten. Een enkele minispeaker produceert alle tonen, waardoor bepaalde frequenties achterwege blijven.

Voor een acceptabele geluidskwaliteit heb je een klankkast met minimaal twee actieve audiodrivers nodig. Een zogeheten tweeter verzorgt de hoge tonen, terwijl de woofer het midden en laag voor zijn rekening neemt. Vaak is er ook nog een passieve basreflexpoort aanwezig. Die gebruikt de vrijgekomen geluidsdruk in de behuizing om extra lage tonen te genereren.

Koptelefoonuitgang

Sommige situaties lenen zich beter voor een koptelefoon. Wie weet wil jij jezelf bijvoorbeeld afsluiten voor een lawaaiige omgeving. Of misschien val je andere gezinsleden liever niet lastig met jouw muzieksmaak. Elke pc heeft weliswaar een koptelefoonaansluiting, maar die is niet altijd eenvoudig te bereiken. Zo staat een desktop vaak ergens onder het bureau.

Als je regelmatig een bekabelde koptelefoon of oortjes gebruikt, kun je een speakerset met een geschikte aansluiting overwegen. Er is dan ergens op de behuizing een hoofdtelefoonpoort. Vaak zit die aan de voorzijde. Je hoeft dan niet meer onder het bureau te kruipen om een koptelefoon te verbinden. Zodra je de stekker in de juiste poort steekt, stuurt de pc-speaker het audiospoor naar de hoofdtelefoon.

Bluetooth

Sommige pc-luidsprekers fungeren ook als bluetooth-speaker. Superhandig, want je hoeft dan niet per se de computer in te schakelen. Verbind een smartphone of tablet draadloos en luister vervolgens naar een muziekalbum, podcast of audioboek.

Met een mobiel apparaat of laptop maak je eenvoudig verbinding. Meestal staat op het bedieningspaneel van de klankkast of afstandsbediening een bluetooth-pictogram. Dat gebruik je om naar de juiste modus te switchen. Vervolgens zoek je in de instellingen van je smartphone, tablet of laptop naar bluetooth-apparaten. Pc-speakers met ondersteuning voor deze draadloze techniek zijn overigens wel iets duurder. Onder meer Edifier en Logitech ontwikkelen diverse geschikte producten.

Bediening

Uitgebreide computerspeakers hebben een bedieningspaneel. Afhankelijk van het product kun je hierop een aantal zaken inschakelen, zoals bluetooth of (rgb-)verlichting. Daarnaast hebben kwalitatieve speakers vaak regelaars om het basniveau en de hoge tonen (treble) naar eigen smaak te wijzigen. Fijn, want zo kies je zelf een aangenaam geluid dat prettig in het gehoor ligt. Uiteraard pas je ook het volume aan. Het bedieningspaneel bevindt zich bijvoorbeeld aan de zij-, achter- of bovenkant van de behuizing.

Bij surroundsystemen kun je wellicht het aantal actieve kanalen instellen. Kies bijvoorbeeld voor twee kanalen bij een muziekalbum en 5.1-geluid bij een film. Is er een subwoofer aanwezig, dan zijn de bedieningsknoppen waarschijnlijk hierop gehuisvest. Een minpunt is dat deze knoppen minder goed bereikbaar zijn. Een subwoofer staat tenslotte meestal ergens in een verdekt hoekje op de vloer.

Bij sommige duurdere pc-speakers zit er een afstandsbediening in de productdoos. Dat is handig voor het geval je niet altijd achter je bureau naar muziek luistert. Zet vanaf de bank of luie stoel het geluid een tandje zachter of switch naar een andere bron. Verder kun je de muziekweergave soms pauzeren en liedjes skippen.

Design

Vanzelfsprekend wil het oog natuurlijk ook wat. Kies allereerst pc-luidsprekers die je mooi vindt. Veel modellen zijn zwart. Bekende merken als Edifier en Logitech fabriceren producten in verschillende kleurstellingen. Zo heb je met de breed verkrijgbare Edifier R1280T keuze tussen bruin (houtkleur), wit en zwart. Sommige fabrikanten richten zich specifiek op gamers, zoals Razer en SteelSeries. Speakers van deze merken bevatten veelal RGB-verlichting, waarbij je aan de hand van lichtschema’s de kleuren kunt aanpassen.

Pc-speakers hebben gevoelige audiodrivers. Die kun je beter niet aanraken. Ben je bang dat iemand per ongeluk tóch tegen een kwetsbare tweeter of woofer stoot? Koop in dat geval luidsprekers met beschermkappen. Je beschermt de speakerunits zo ook tegen stof. Een groep fanatieke audioliefhebbers beweert dat dit onderdeel een negatief effect heeft op de geluidskwaliteit. Bij veel modellen kun je deze beschermkap daarom loshalen, waarna je zelf bepaalt of je de minispeakers wel of niet afdekt.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!