Er gaat niets boven een verse Windows-installatie: lekker snel en geen problemen. Helaas is dat geluk nooit van lange duur, zeker niet wanneer u met meerdere mensen op één pc werkt: bestanden worden gewist, instellingen worden gewijzigd en een virus glipt zo naar binnen. Maar er is hoop: er bestaat soft- en hardware die u niet alleen beschermt tegen problemen, maar uw pc na elke herstart opnieuw in originele staat brengt.

Beheert u slechts één pc en werkt u met Windows XP (Professional), dan hebt u niet al te veel te vrezen van overenthousiaste mede-computergebruikers die zomaar van alles (de)installeren. U meldt zich immers aan als beheerder en uw huisgenoten moeten het stellen met een beperkt account. Het installeren van nieuwe programma's zit er voor hen (in principe) niet in en ook de toegang tot heel wat systeemtools kunt u afgrendelen. Lastiger wordt het als u andere gebruikers wél volledige toegang tot een pc moet geven en tegelijkertijd wilt voorkomen dat er allerlei wijzigingen worden doorgevoerd. Studenten bijvoorbeeld, die met alle mogelijke systeeminstellingen moeten kunnen experimenteren en naderhand niet altijd netjes de boel weer aanpassen en instellingen ongedaan maken. Nu kunt u in Windows XP (en ME) wel gebruikmaken van een ingebouwd handigheidje als systeemherstel, maar dan moet u eerst een herstelpunt maken om dat later weer (handmatig) te kunnen oproepen. Bovendien maakt zo'n herstelpunt lang niet alle wijzigingen – zoals gewiste gegevensbestanden – ongedaan. Bevroren pc Handig zijn dan ook de toepassingen die de toestand van de pc als het ware bevriezen, maar de gebruiker tegelijkertijd de illusie geven dat zijn aanpassingen volledig worden doorgevoerd. Na een herstart begint de volgende gebruiker echter weer met een schone lei. We bespreken vier van zulke toepassingen: drie softwarematige (DeepFreeze, Illusion en Clean Slate) en één hardwarematige (de Reborn Card). Er bestaan nog wel wat andere hardwareproducten in dit genre, zoals het iets voordeliger Juzt-Reboot (www.juzt-reboot.nl) of Boot & Go (www.bootandgo.com), maar wat functionaliteit en werking betreft ontlopen die elkaar niet veel. Werking Ook al is de interne werking van de producten uit de test verschillend, het algemene principe is vergelijkbaar. Elke wijziging van welke aard dan ook (zoals programma's toevoegen, bestanden wissen, instellingen wijzigen), wordt door het product ongemerkt opgevangen en opgeslagen in een verborgen cache op de schijf (zoals een speciale partitie of map, grondig afgeschermd voor de gebruiker). Zodra de pc opnieuw wordt opgestart, wordt die cache geleegd en zijn alle wijzigingen verdwenen. Het eindresultaat lijkt dus een beetje op het terugzetten van een image, zoals u die met behulp van software als Norton Ghost of Symantec Drive Image kunt maken. Alleen gebeurt bij deze tools alles geheel automatisch. U hoeft niet langer tijd of energie te stoppen in het creëren van een image en ook het terugzetten van de gegevens gebeurt (als u dat zo wenst) volautomatisch bij het opnieuw opstarten van de pc. Daarnaast bent u bij het maken van een image minder flexibel in het negeren van programma's, maar daarover later meer. De belangrijkste klanten van de zogenaamde 'schonestart-producten' blijken vooral onderwijsinstellingen te zijn, maar ook internetcafés, ziekenhuizen en bibliotheken zijn gretige afnemers. Toch kunt u ook als particulier baat hebben bij een dergelijke oplossing; u kunt immers ongestoord software uitproberen. Pas als deze helemaal aan uw wensen voldoet, schakelt u de 'schonestart-software' tijdelijk uit om de installatie permanent te kunnen doorvoeren. Verlanglijstje Dergelijke beveiligingsproducten mogen dan dé oplossing lijken voor moegestreden systeembeheerders, toch zijn er een aantal zaken waarop u moet letten. Sommige programma's functioneren bijvoorbeeld alleen goed als ze naar de harde schijf kunnen schrijven, zoals naar configuratiebestanden en/of naar bepaalde registersleutels. Anti-virusprogramma's en hun automatische updates zijn daar een typisch voorbeeld van. Het product heeft bij voorkeur dus een filtermogelijkheid, zodat dergelijke toepassingen – en alleen die – het vangnet van de cache kunnen omzeilen. Hebt u als beheerder een heel netwerk onder uw hoede, dan is het bovendien handig als u het beveiligingsproduct – en de eventuele updates – vanuit een centrale plaats kunt uitrollen. In dat geval lijkt het ons meer dan wenselijk dat u centraal de beveiliging van een of meer pc's voor allerlei onderhoudsklusjes tijdelijk kunt uitschakelen. Het spreekt voor zich dat de beveiliging van het product (zo goed als) waterdicht moet zijn. Softwareproducten die onder Windows 9x draaien, zijn in principe makkelijk te omzeilen door de uitvoering van het config.sys of autoexec.bat-bestand te onderbreken. Ga dus na of het product daartegen bestand is. U moet bij deze producten als beheerder ook zelf een handje helpen. Zo moet u de opstartvolgorde in het bios bij de harde schijf zo instellen dat het systeem altijd begint vanaf de harde schijf. Als bijvoorbeeld het diskettestation als eerste staat vermeld in de bootvolgorde, is de beveiliging eenvoudig te omzeilen. ***grotere tussenkop Software Clean Slate 3.0 Clean Slate is een flexibel product. Dat blijkt al meteen uit de mogelijkheden die het (wachtwoordbeveiligde) configuratiescherm u biedt. Het komt erop neer dat u per gebruiker(sgroep) andere instellingen van Clean Slate kunt activeren. Zo kunt u de beveiliging automatisch laten opheffen als een bepaalde groep zich aanmeldt (de administrators bijvoorbeeld of een groep die u binnen Clean Slate zelf hebt samengesteld). Het is ook mogelijk per gebruiker(sgroep) andere toepassingen, mappen, bestanden of registersleutels aan de beveiliging te onttrekken. In combinatie met een apart aan te schaffen module, Central Control, kunt u al deze gebruikers- en groepsinstellingen bovendien centraal beheren. Via Central Control is het eveneens mogelijk werkstations op afstand te herstarten of uit te loggen of de Clean Slate-beveiliging tijdelijk op te heffen voor onderhoudsklussen. Clean Slate bevat ook de optie Replication. De meest recente instellingen van het programma worden dan van de centrale server lokaal gekopieerd, zodat de beveiliging intact blijft als de computer tijdelijk niet in het netwerk hangt (zoals vaker gebeurt bij notebooks). Wijzigt u in het configuratiescherm de instellingen van Clean Slate, dan worden die direct doorgevoerd zonder dat een herstart of een nieuwe aanmelding noodzakelijk is. Dat geldt zelfs als u de beveiliging in- of uitschakelt. Uniek is de optie Commit Files, waarbij u bestandswijzigingen ondanks de actieve beveiliging toch permanent kunt doorvoeren. Dat is bijvoorbeeld handig wanneer iemand in beveiligde modus een bestand heeft gecreëerd dat anders – na een herstart – verloren dreigt te gaan. Al even handig is de optie Diagnostics, waarmee u alle lopende bestands- en registeracties kunt opvolgen. Nuttig als u bijvoorbeeld een anti-virusprogramma aan de beveiliging wil onttrekken, maar daar niet meteen in slaagt. Dankzij de diagnostische tool ontdekt u welke mappen of registersleutels u over het hoofd hebt gezien (de functionaliteit van deze tool laat zich overigens goed vergelijken met het gratis duo Filemon en Regmon, te vinden op www.sysinternals.com/ntw2k/utilities.shtml). Clean Slate heeft heel wat in huis. Wel dachten we eerst op een ernstige tekortkoming te stuiten. Als u namelijk een beheerdersaccount beveiligt met Clean Slate, kan deze gebruiker via de module voor computerbeheer de service Fortres Clean Slate Runtime simpelweg uitschakelen! Niettemin bleek (na een herstart) de beveiliging intact te blijven en herstartte de service ook automatisch. DeepFreeze Professional 5 DeepFreeze is er in drie versies: Standard, Professional en Enterprise. Op www.faronics.com/html/compare.asp krijgt u een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste verschillen, maar het komt er feitelijk op neer dat de drie oplopende versies een steeds uitgebreidere netwerkondersteuning bieden. We bespreken hier de Professional-editie, die u binnen kleine netwerken prima kunt inzetten. In een eerste fase legt u in een speciale administrator-module de configuratie van DeepFreeze vast zoals u die later op de verschillende clients wilt installeren. Daar hoort onder meer bij welke vaste schijven u wilt beschermen (volgens de handleiding ontsnappen usb-flashdrives aan die bescherming, maar dat bleek bij ons niet het geval). U bepaalt hier ook of u een virtuele partitie wenst die aan de beveiliging ontsnapt en hoe groot die precies moet zijn: de zogenaamde thaw space. Houd er wel rekening mee dat die gegevens kunnen verdwijnen als u de installatie van DeepFreeze ongedaan maakt. Uiteraard geeft u in deze module ook het wachtwoord op waarmee u op de clients desgewenst de beveiliging kunt uitschakelen. Uniek aan dit product is dat u een 'one time password' kunt creëren, dat op één bepaald werkstation geldig blijft tot middernacht. Handig als u een gebruiker tijdelijk even de beveiliging wil laten opheffen (om een goedgekeurd programma te installeren bijvoorbeeld) zonder het echte wachtwoord te hoeven prijsgeven. Verder is het mogelijk een tijdstip te bepalen waarop een werkstation automatisch afsluit of opnieuw start. Dat kan een absolute tijd zijn, maar het kan net zo goed ook na een opgegeven periode van inactiviteit plaatsvinden. Handig is dat u het werkstation bovendien in een onbeveiligde onderhoudsmodus kunt plaatsen, waarbij gedurende een door u in te stellen tijd het toetsenbord en de muis worden uitgeschakeld (ook na een herstart in veilige modus, zo bleek). Vanaf een server kunt u vervolgens allerlei onderhoudstaken op die werkstations uitvoeren, zoals updates via een sus-server (Microsoft Software Update Services). Die onderhoudsfunctie is ook wel nodig, aangezien u de bescherming op de werkstations helaas niet voor bepaalde programma's (zoals anti-virus) en ook niet voor specifieke mappen, bestanden of registersleutels selectief kunt uitschakelen. Netwerkbeheerders zullen ongetwijfeld blij zijn met de opdrachtregel-modus van DeepFreeze. Deze maakt het mogelijk dat u bijvoorbeeld vanuit gecentraliseerde loginscripts de installatie van DeepFreeze op de werkstations makkelijker kunt controleren en bijsturen. Af en toe zagen we een 'Microsoft Windows is hersteld van een ernstige fout'-melding bij het omschakelen tussen beveiligde (frozen) en onbeveiligde (thawed) modus op de werkstations. Illusion 2000 2.10 Illusion laat zich snel installeren, alleen dient u wel eerst de systeemherstelfunctie van Windows uit te schakelen. Op zich bevat deze tool geen faciliteiten voor gecentraliseerd beheer, maar het extra pakket Network Manager (voorlopig gratis meegeleverd vanaf tien licenties) vult die lacune op. U kunt dan centraal onder meer (de beveiliging van) alle werkstations in- en uitschakelen. Om uw beveiligde clients probleemloos te laten inloggen op een domeinserver is wel ook nog een kleine ingreep – op clients en server – noodzakelijk. U bedient Illusion via een pictogram in het configuratiescherm, na het intikken van een wachtwoord. Standaard staat bij de beveiliging de functie 'Autorestore' geactiveerd, zodat na een herstart automatisch alle wijzigingen weer ongedaan worden gemaakt. Eventueel kunt u dat automatische herstel ook uitschakelen en zelf het tijdstip van het herstel bepalen door de knop Restore now in te drukken. Vreemd genoeg werkte die functie tijdens onze tests niet naar behoren. Na elke herstart volgde een automatisch herstel, met of zonder Autorestore. De producent beloofde ons een verbetering in een eerstvolgende update. Vanuit de configuratiemodule kunt u ook instellen welke (lokale) schijven u al dan niet wenst te beveiligen. Heel nuttig zijn de functies Exceptions en Programs. Hier kunt u mappen en programma's (processen) aangeven waarop de beveiliging geen impact heeft. Binnen zo'n 'open' map kunt u ook nog aangeven welke bestandsextensies daar wel of niet aan ontsnappen. De gewenste uitzonderingen vinden is overigens lang niet altijd makkelijk. Sommige toepassingen blijken namelijk met verschillende extensies te werken (Word bijvoorbeeld maakt naast doc-bestanden ook tmp-bestanden aan) en andere applicaties blijken uit verschillende processen te bestaan, die u dan zelf maar moet zien te detecteren. Jammer is dat u in Illusion 2000 geen uitzonderingen voor registersleutels kunt maken (die optie zal wel beschikbaar zijn in versie 2004, die later dit jaar verwacht wordt). Illusion blijkt over het algemeen goed te functioneren. Wel kunnen we in beveiligde modus via het schijfbeheer toch nog de volumenaam van een station wijzigen, maar andere aanpassingen (zoals het uitschakelen van services, het wissen van registersleutels, enzovoorts) worden probleemloos opgevangen. ***grotere tussenkop Hardware Reborn Card PCI-XP Extra 2.3 Een hardwarematige toepassing is de Reborn Card. Deze heeft een Nederlandstalige handleiding, maar de beschreven installatieprocedure klopt niet met wat we op het scherm zien. U moet goed opletten bij de installatie. Zo krijgt u de keuze tussen een Express- en een Custom-installatie en bij nader inzien blijkt alleen de eerste keuze de huidige gegevens intact te laten. De tweede keuze is vooral bedoeld voor wie zijn schijf met de ingebouwde tool tot een multiboot-systeem wil omvormen. Reborn biedt u twee hoofdmodi: Instant Restoration en Backup Restoration. In het tweede geval kunt u van de systeempartitie een exacte kopie laten maken naar een vrijgemaakte partitieruimte. De modus Instant Restoration biedt functionaliteit die meer lijkt op de werking van de softwarepakketten uit dit artikel. Het systeem keert dan naar de originele toestand terug, ofwel bij elke herstart, ofwel na een door u ingestelde periode, ofwel handmatig. Daarvoor snoept Reborn wel 50 procent af van uw huidige partitieruimte (tot een maximum van 502 MB). Ook kunt u nog een Shared en een Private Data Partition creëren. De gegevens die hierop terechtkomen worden dan ongemoeid gelaten door de hersteloperaties van Reborn. Tijdens de installatie vraagt Reborn steevast naar de meegeleverde diskette. Hebben uw computers geen diskettestation, dan hebt u een probleem (volgens de supportafdeling zouden de Max-versies van Reborn wel de installatie vanaf cd-rom ondersteunen, maar ook pas na een kleine ingreep). Op een van onze testsystemen (met een AOpen moederbord) gaf de Reborn Card af toe problemen: het systeem liep soms vast. Net als bij DeepFreeze – en bij de softwarematige tegenhanger van de Reborn Card genaamd Reborn Laptop – ontbreekt hier de mogelijkheid om specifieke bestanden, mappen, toepassingen of registersleutels aan de beveiliging te onttrekken. Wel kunt u bij het starten via de K-toets (Keep) de wijzigingen uit de vorige sessie toch laten doorvoeren. Vreemd genoeg is deze optie niet beveiligd met een wachtwoord. U kunt dit als beheerder wel uitschakelen, maar dan hebt u er natuurlijk ook niets aan. Conclusie De vier producten doen hun werk, maar Clean Slate 3.0 is ongetwijfeld de meest flexibele tool. Clean Slate sleept dan ook het predikaat PCM Keuze Beste Product in de wacht. Door zijn scherpe prijsstelling verdient deze toepassing ook de PCM Keuze Beste Koop, maar niet zonder een kleine kanttekening. Schaft u dit product als netwerkbeheerder aan, dan kunt u namelijk moeilijk zonder de beheermodule Central Control en daarvoor bent u wel zo'n € 500 extra kwijt. Illusion 2000 gunnen we graag de tweede plaats op het erepodium.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.