Er gaat niets boven een verse Windows-installatie: lekker snel en geen problemen. Helaas is dat geluk nooit van lange duur, zeker niet wanneer u met meerdere mensen op één pc werkt: bestanden worden gewist, instellingen worden gewijzigd en een virus glipt zo naar binnen. Maar er is hoop: er bestaat soft- en hardware die u niet alleen beschermt tegen problemen, maar uw pc na elke herstart opnieuw in originele staat brengt.

Beheert u slechts één pc en werkt u met Windows XP (Professional), dan hebt u niet al te veel te vrezen van overenthousiaste mede-computergebruikers die zomaar van alles (de)installeren. U meldt zich immers aan als beheerder en uw huisgenoten moeten het stellen met een beperkt account. Het installeren van nieuwe programma's zit er voor hen (in principe) niet in en ook de toegang tot heel wat systeemtools kunt u afgrendelen. Lastiger wordt het als u andere gebruikers wél volledige toegang tot een pc moet geven en tegelijkertijd wilt voorkomen dat er allerlei wijzigingen worden doorgevoerd. Studenten bijvoorbeeld, die met alle mogelijke systeeminstellingen moeten kunnen experimenteren en naderhand niet altijd netjes de boel weer aanpassen en instellingen ongedaan maken. Nu kunt u in Windows XP (en ME) wel gebruikmaken van een ingebouwd handigheidje als systeemherstel, maar dan moet u eerst een herstelpunt maken om dat later weer (handmatig) te kunnen oproepen. Bovendien maakt zo'n herstelpunt lang niet alle wijzigingen – zoals gewiste gegevensbestanden – ongedaan. Bevroren pc Handig zijn dan ook de toepassingen die de toestand van de pc als het ware bevriezen, maar de gebruiker tegelijkertijd de illusie geven dat zijn aanpassingen volledig worden doorgevoerd. Na een herstart begint de volgende gebruiker echter weer met een schone lei. We bespreken vier van zulke toepassingen: drie softwarematige (DeepFreeze, Illusion en Clean Slate) en één hardwarematige (de Reborn Card). Er bestaan nog wel wat andere hardwareproducten in dit genre, zoals het iets voordeliger Juzt-Reboot (www.juzt-reboot.nl) of Boot & Go (www.bootandgo.com), maar wat functionaliteit en werking betreft ontlopen die elkaar niet veel. Werking Ook al is de interne werking van de producten uit de test verschillend, het algemene principe is vergelijkbaar. Elke wijziging van welke aard dan ook (zoals programma's toevoegen, bestanden wissen, instellingen wijzigen), wordt door het product ongemerkt opgevangen en opgeslagen in een verborgen cache op de schijf (zoals een speciale partitie of map, grondig afgeschermd voor de gebruiker). Zodra de pc opnieuw wordt opgestart, wordt die cache geleegd en zijn alle wijzigingen verdwenen. Het eindresultaat lijkt dus een beetje op het terugzetten van een image, zoals u die met behulp van software als Norton Ghost of Symantec Drive Image kunt maken. Alleen gebeurt bij deze tools alles geheel automatisch. U hoeft niet langer tijd of energie te stoppen in het creëren van een image en ook het terugzetten van de gegevens gebeurt (als u dat zo wenst) volautomatisch bij het opnieuw opstarten van de pc. Daarnaast bent u bij het maken van een image minder flexibel in het negeren van programma's, maar daarover later meer. De belangrijkste klanten van de zogenaamde 'schonestart-producten' blijken vooral onderwijsinstellingen te zijn, maar ook internetcafés, ziekenhuizen en bibliotheken zijn gretige afnemers. Toch kunt u ook als particulier baat hebben bij een dergelijke oplossing; u kunt immers ongestoord software uitproberen. Pas als deze helemaal aan uw wensen voldoet, schakelt u de 'schonestart-software' tijdelijk uit om de installatie permanent te kunnen doorvoeren. Verlanglijstje Dergelijke beveiligingsproducten mogen dan dé oplossing lijken voor moegestreden systeembeheerders, toch zijn er een aantal zaken waarop u moet letten. Sommige programma's functioneren bijvoorbeeld alleen goed als ze naar de harde schijf kunnen schrijven, zoals naar configuratiebestanden en/of naar bepaalde registersleutels. Anti-virusprogramma's en hun automatische updates zijn daar een typisch voorbeeld van. Het product heeft bij voorkeur dus een filtermogelijkheid, zodat dergelijke toepassingen – en alleen die – het vangnet van de cache kunnen omzeilen. Hebt u als beheerder een heel netwerk onder uw hoede, dan is het bovendien handig als u het beveiligingsproduct – en de eventuele updates – vanuit een centrale plaats kunt uitrollen. In dat geval lijkt het ons meer dan wenselijk dat u centraal de beveiliging van een of meer pc's voor allerlei onderhoudsklusjes tijdelijk kunt uitschakelen. Het spreekt voor zich dat de beveiliging van het product (zo goed als) waterdicht moet zijn. Softwareproducten die onder Windows 9x draaien, zijn in principe makkelijk te omzeilen door de uitvoering van het config.sys of autoexec.bat-bestand te onderbreken. Ga dus na of het product daartegen bestand is. U moet bij deze producten als beheerder ook zelf een handje helpen. Zo moet u de opstartvolgorde in het bios bij de harde schijf zo instellen dat het systeem altijd begint vanaf de harde schijf. Als bijvoorbeeld het diskettestation als eerste staat vermeld in de bootvolgorde, is de beveiliging eenvoudig te omzeilen. ***grotere tussenkop Software Clean Slate 3.0 Clean Slate is een flexibel product. Dat blijkt al meteen uit de mogelijkheden die het (wachtwoordbeveiligde) configuratiescherm u biedt. Het komt erop neer dat u per gebruiker(sgroep) andere instellingen van Clean Slate kunt activeren. Zo kunt u de beveiliging automatisch laten opheffen als een bepaalde groep zich aanmeldt (de administrators bijvoorbeeld of een groep die u binnen Clean Slate zelf hebt samengesteld). Het is ook mogelijk per gebruiker(sgroep) andere toepassingen, mappen, bestanden of registersleutels aan de beveiliging te onttrekken. In combinatie met een apart aan te schaffen module, Central Control, kunt u al deze gebruikers- en groepsinstellingen bovendien centraal beheren. Via Central Control is het eveneens mogelijk werkstations op afstand te herstarten of uit te loggen of de Clean Slate-beveiliging tijdelijk op te heffen voor onderhoudsklussen. Clean Slate bevat ook de optie Replication. De meest recente instellingen van het programma worden dan van de centrale server lokaal gekopieerd, zodat de beveiliging intact blijft als de computer tijdelijk niet in het netwerk hangt (zoals vaker gebeurt bij notebooks). Wijzigt u in het configuratiescherm de instellingen van Clean Slate, dan worden die direct doorgevoerd zonder dat een herstart of een nieuwe aanmelding noodzakelijk is. Dat geldt zelfs als u de beveiliging in- of uitschakelt. Uniek is de optie Commit Files, waarbij u bestandswijzigingen ondanks de actieve beveiliging toch permanent kunt doorvoeren. Dat is bijvoorbeeld handig wanneer iemand in beveiligde modus een bestand heeft gecreëerd dat anders – na een herstart – verloren dreigt te gaan. Al even handig is de optie Diagnostics, waarmee u alle lopende bestands- en registeracties kunt opvolgen. Nuttig als u bijvoorbeeld een anti-virusprogramma aan de beveiliging wil onttrekken, maar daar niet meteen in slaagt. Dankzij de diagnostische tool ontdekt u welke mappen of registersleutels u over het hoofd hebt gezien (de functionaliteit van deze tool laat zich overigens goed vergelijken met het gratis duo Filemon en Regmon, te vinden op www.sysinternals.com/ntw2k/utilities.shtml). Clean Slate heeft heel wat in huis. Wel dachten we eerst op een ernstige tekortkoming te stuiten. Als u namelijk een beheerdersaccount beveiligt met Clean Slate, kan deze gebruiker via de module voor computerbeheer de service Fortres Clean Slate Runtime simpelweg uitschakelen! Niettemin bleek (na een herstart) de beveiliging intact te blijven en herstartte de service ook automatisch. DeepFreeze Professional 5 DeepFreeze is er in drie versies: Standard, Professional en Enterprise. Op www.faronics.com/html/compare.asp krijgt u een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste verschillen, maar het komt er feitelijk op neer dat de drie oplopende versies een steeds uitgebreidere netwerkondersteuning bieden. We bespreken hier de Professional-editie, die u binnen kleine netwerken prima kunt inzetten. In een eerste fase legt u in een speciale administrator-module de configuratie van DeepFreeze vast zoals u die later op de verschillende clients wilt installeren. Daar hoort onder meer bij welke vaste schijven u wilt beschermen (volgens de handleiding ontsnappen usb-flashdrives aan die bescherming, maar dat bleek bij ons niet het geval). U bepaalt hier ook of u een virtuele partitie wenst die aan de beveiliging ontsnapt en hoe groot die precies moet zijn: de zogenaamde thaw space. Houd er wel rekening mee dat die gegevens kunnen verdwijnen als u de installatie van DeepFreeze ongedaan maakt. Uiteraard geeft u in deze module ook het wachtwoord op waarmee u op de clients desgewenst de beveiliging kunt uitschakelen. Uniek aan dit product is dat u een 'one time password' kunt creëren, dat op één bepaald werkstation geldig blijft tot middernacht. Handig als u een gebruiker tijdelijk even de beveiliging wil laten opheffen (om een goedgekeurd programma te installeren bijvoorbeeld) zonder het echte wachtwoord te hoeven prijsgeven. Verder is het mogelijk een tijdstip te bepalen waarop een werkstation automatisch afsluit of opnieuw start. Dat kan een absolute tijd zijn, maar het kan net zo goed ook na een opgegeven periode van inactiviteit plaatsvinden. Handig is dat u het werkstation bovendien in een onbeveiligde onderhoudsmodus kunt plaatsen, waarbij gedurende een door u in te stellen tijd het toetsenbord en de muis worden uitgeschakeld (ook na een herstart in veilige modus, zo bleek). Vanaf een server kunt u vervolgens allerlei onderhoudstaken op die werkstations uitvoeren, zoals updates via een sus-server (Microsoft Software Update Services). Die onderhoudsfunctie is ook wel nodig, aangezien u de bescherming op de werkstations helaas niet voor bepaalde programma's (zoals anti-virus) en ook niet voor specifieke mappen, bestanden of registersleutels selectief kunt uitschakelen. Netwerkbeheerders zullen ongetwijfeld blij zijn met de opdrachtregel-modus van DeepFreeze. Deze maakt het mogelijk dat u bijvoorbeeld vanuit gecentraliseerde loginscripts de installatie van DeepFreeze op de werkstations makkelijker kunt controleren en bijsturen. Af en toe zagen we een 'Microsoft Windows is hersteld van een ernstige fout'-melding bij het omschakelen tussen beveiligde (frozen) en onbeveiligde (thawed) modus op de werkstations. Illusion 2000 2.10 Illusion laat zich snel installeren, alleen dient u wel eerst de systeemherstelfunctie van Windows uit te schakelen. Op zich bevat deze tool geen faciliteiten voor gecentraliseerd beheer, maar het extra pakket Network Manager (voorlopig gratis meegeleverd vanaf tien licenties) vult die lacune op. U kunt dan centraal onder meer (de beveiliging van) alle werkstations in- en uitschakelen. Om uw beveiligde clients probleemloos te laten inloggen op een domeinserver is wel ook nog een kleine ingreep – op clients en server – noodzakelijk. U bedient Illusion via een pictogram in het configuratiescherm, na het intikken van een wachtwoord. Standaard staat bij de beveiliging de functie 'Autorestore' geactiveerd, zodat na een herstart automatisch alle wijzigingen weer ongedaan worden gemaakt. Eventueel kunt u dat automatische herstel ook uitschakelen en zelf het tijdstip van het herstel bepalen door de knop Restore now in te drukken. Vreemd genoeg werkte die functie tijdens onze tests niet naar behoren. Na elke herstart volgde een automatisch herstel, met of zonder Autorestore. De producent beloofde ons een verbetering in een eerstvolgende update. Vanuit de configuratiemodule kunt u ook instellen welke (lokale) schijven u al dan niet wenst te beveiligen. Heel nuttig zijn de functies Exceptions en Programs. Hier kunt u mappen en programma's (processen) aangeven waarop de beveiliging geen impact heeft. Binnen zo'n 'open' map kunt u ook nog aangeven welke bestandsextensies daar wel of niet aan ontsnappen. De gewenste uitzonderingen vinden is overigens lang niet altijd makkelijk. Sommige toepassingen blijken namelijk met verschillende extensies te werken (Word bijvoorbeeld maakt naast doc-bestanden ook tmp-bestanden aan) en andere applicaties blijken uit verschillende processen te bestaan, die u dan zelf maar moet zien te detecteren. Jammer is dat u in Illusion 2000 geen uitzonderingen voor registersleutels kunt maken (die optie zal wel beschikbaar zijn in versie 2004, die later dit jaar verwacht wordt). Illusion blijkt over het algemeen goed te functioneren. Wel kunnen we in beveiligde modus via het schijfbeheer toch nog de volumenaam van een station wijzigen, maar andere aanpassingen (zoals het uitschakelen van services, het wissen van registersleutels, enzovoorts) worden probleemloos opgevangen. ***grotere tussenkop Hardware Reborn Card PCI-XP Extra 2.3 Een hardwarematige toepassing is de Reborn Card. Deze heeft een Nederlandstalige handleiding, maar de beschreven installatieprocedure klopt niet met wat we op het scherm zien. U moet goed opletten bij de installatie. Zo krijgt u de keuze tussen een Express- en een Custom-installatie en bij nader inzien blijkt alleen de eerste keuze de huidige gegevens intact te laten. De tweede keuze is vooral bedoeld voor wie zijn schijf met de ingebouwde tool tot een multiboot-systeem wil omvormen. Reborn biedt u twee hoofdmodi: Instant Restoration en Backup Restoration. In het tweede geval kunt u van de systeempartitie een exacte kopie laten maken naar een vrijgemaakte partitieruimte. De modus Instant Restoration biedt functionaliteit die meer lijkt op de werking van de softwarepakketten uit dit artikel. Het systeem keert dan naar de originele toestand terug, ofwel bij elke herstart, ofwel na een door u ingestelde periode, ofwel handmatig. Daarvoor snoept Reborn wel 50 procent af van uw huidige partitieruimte (tot een maximum van 502 MB). Ook kunt u nog een Shared en een Private Data Partition creëren. De gegevens die hierop terechtkomen worden dan ongemoeid gelaten door de hersteloperaties van Reborn. Tijdens de installatie vraagt Reborn steevast naar de meegeleverde diskette. Hebben uw computers geen diskettestation, dan hebt u een probleem (volgens de supportafdeling zouden de Max-versies van Reborn wel de installatie vanaf cd-rom ondersteunen, maar ook pas na een kleine ingreep). Op een van onze testsystemen (met een AOpen moederbord) gaf de Reborn Card af toe problemen: het systeem liep soms vast. Net als bij DeepFreeze – en bij de softwarematige tegenhanger van de Reborn Card genaamd Reborn Laptop – ontbreekt hier de mogelijkheid om specifieke bestanden, mappen, toepassingen of registersleutels aan de beveiliging te onttrekken. Wel kunt u bij het starten via de K-toets (Keep) de wijzigingen uit de vorige sessie toch laten doorvoeren. Vreemd genoeg is deze optie niet beveiligd met een wachtwoord. U kunt dit als beheerder wel uitschakelen, maar dan hebt u er natuurlijk ook niets aan. Conclusie De vier producten doen hun werk, maar Clean Slate 3.0 is ongetwijfeld de meest flexibele tool. Clean Slate sleept dan ook het predikaat PCM Keuze Beste Product in de wacht. Door zijn scherpe prijsstelling verdient deze toepassing ook de PCM Keuze Beste Koop, maar niet zonder een kleine kanttekening. Schaft u dit product als netwerkbeheerder aan, dan kunt u namelijk moeilijk zonder de beheermodule Central Control en daarvoor bent u wel zo'n € 500 extra kwijt. Illusion 2000 gunnen we graag de tweede plaats op het erepodium.

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.