Als je een product koopt in de winkel, krijg je garantie. Hoe lang die garantie is hangt van een aantal zaken af. Ook bij een faillissement kan het zijn dat je nog steeds garantie hebt, maar in die gevallen kun je niet (meer) aankloppen bij de winkel waar je je product hebt aangeschaft. Hoe zit dat? We zetten de feiten voor je op een rijtje.

Je hoopt natuurlijk dat een product lang blijft werken, maar soms valt het tegen. Stel dat een televisie er na drie jaar mee ophoudt: bel je dan een reparateur of ga je terug naar de winkel? Veel mensen kiezen de reparateur. Niet verstandig, want het heeft zeker zin om na drie, vier of zelfs vijf jaar de verkoper te benaderen. Er gelden wel enkele voorwaarden en kanttekeningen. Ook belangrijk is wat je moet weten als een bedrijf failliet gaat, want hoe zit het dan met je rechten?

Wat staat er in de wet?

In artikel 7:17 van het Burgerlijk Wetboek staat dat een consument recht heeft op een deugdelijk product. Het apparaat moet gedurende een redelijke periode probleemloos functioneren. Voorwaarde is dat de consument er normaal mee omgaat. “Als een computer bijvoorbeeld 24 uur per dag wordt gebruikt als netwerkcomputer, is dat geen normaal gebruik,” zegt Saskia Bierling van ConsuWijzer, onderdeel van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Verwarring over garantietermijn

Ook over de garantietermijn zelf is vaak wat verwarring. Dat komt door deze twee oorzaken:

1. In de Europese Richtlijn Koop en Garantie wordt wel degelijk de termijn van twee jaar genoemd. Dat is een minimumtermijn waarbinnen het product – in ieder geval – aan de normale verwachtingen van de consument moet voldoen. In Nederland is besloten die specifieke termijn niet op te nemen in de wet. De gedachte erachter is dat sommige producten zelfs veel langer horen mee te gaan. Wasmachines en televisies zijn hiervan goede voorbeelden.

2. De verwarring wordt versterkt doordat er op veel producten fabrieksgarantie zit. Die is vaak twee jaar en kun je zien als extraatje. Verkopers vermelden die periode graag bij de verkoop. Dat er daarnaast wettelijke regels bestaan over hoelang een product mee moet gaan, zeggen ze er meestal niet bij.

Fabrieksgarantie en de wet

Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen wat er wettelijk is bepaald rond garantie enerzijds en fabrieksgarantie anderzijds. De wettelijke garantie verplicht een verkoper om een ondeugdelijk product gratis te herstellen of te vervangen. “Als hij dat niet kan, heeft de consument recht op terugbetaling,” legt Bierling uit. Fabrieksgarantie kun je zien als extraatje, die komt dus bovenop de wettelijke garantie. Over fabrieksgarantie staat niets in de wet. De fabrikant mag zelf de voorwaarden bepalen. Maar de wettelijke garantie gaat voor fabrieksgarantie. “Indien de verkoper wordt aangesproken, kan hij zich niet verschuilen achter het beleid van de fabrikant.”

©PXimport

Bedrijf failliet: hoe zit het dan met de garantie?

Heb je een product gekocht bij een winkel of bedrijf dat failliet is? Dan kun je bij die winkel of dat bedrijf niet meer aankloppen om het product te laten repareren. Dat geldt ook als je je product wil ruilen. Een bedrijf dat failliet is mag namelijk geen geld teruggeven aan de klant, omdat dat geld wordt vastgehouden door de curator. Ook ruilen voor een ander product is niet mogelijk; alle producten zijn op het moment van een faillissement eveneens eigendom van de curator.

Gaat een product binnen de garantietermijn kapot, maar is de winkel waar je het product hebt gekocht, failliet? Dan heb je nog wel gewoon recht op de garantie, maar in dat geval moet je dan aankloppen bij de fabrikant van het product. De kassakoopbon van de (failliete) winkel mag dan als bewijs fungeren voor de datum dat je het product hebt gekocht.

Product is al ter reparatie bij de failliete winkel

Heb je een product ter reparatie aangeboden bij een winkel, maar is deze winkel in de tussentijd failliet verklaard? Dan is de kans erg klein dat je het product (al dan niet gerepareerd) snel terugkrijgt. Bij een faillissement hebben schuldeisers zoals de Belastingdienst en het UVW (voor de doorbetaling van het loon van ontslagen medewerkers) altijd voorrang op consumenten. Je zult dan heel lang moeten wachten op teruggave van het product, meestal pas tot het moment dat het bedrijf is overgenomen. Vindt er géén overname plaats, dan ben je je product waarschijnlijk voorgoed kwijt.

Anders is het als je defecte product door de failliete winkel is opgestuurd naar een fabrikant. Dan zou je in principe moeten kunnen aankloppen bij die fabrikant, maar dan moet je wel zeker weten dat jouw product daar inderdaad ter reparatie is aangeboden. Contact opnemen met de failliete winkel is echter vaak zeer lastig.

Cadeaubonnen en faillissement

Heb je een cadeaubon van een bedrijf dat failliet is? Dan heeft deze bon op dat moment geen waarde meer. Ook in die gevallen beland je dus achterin de rij als je bij een failliet bedrijf aanklopt om de waarde van de bon terug te krijgen. Nou zal dat laatste sowieso nooit het geval is, want het gaat dan om een tegoed: het geeft je geen recht op (teruggave) van geld; alleen in goederen. In het geval van het recent failliet verklaarde BCC kan het zijn dat een cadeaubon van dat bedrijf nog wel geldig is tijdens een faillisementsuitverkoop.

Hoelang is de wettelijke garantie?

Terug naar de algemene garantie op producten. De wet is vrij vaag over hoelang de wettelijke garantie precies is. Er geldt geen vaste termijn; het product moet een redelijke periode goed functioneren. Maar wat is redelijk? Dit hangt af van het type product, de prijs en wat er is verteld bij aankoop. Bierling: “Het hangt samen met mededelingen die in bijvoorbeeld reclame-uitingen zijn gedaan.” Omdat de wet geen exacte termijn noemt, heeft de brancheorganisatie voor elektronica UNETO-VNI richtlijnen opgesteld. Die wordt gehanteerd door winkels die zich hierbij hebben aangesloten. Dit geldt voor veel elektronicawinkels. Welke dat zijn, is na te zoeken op www.uneto-vni.nl. De richtlijn bepaalt dat een televisie van duizend euro of meer het minstens zes jaar moet doen. Een radio van 250 euro moet minimaal drie jaar blijven werken. In de tabel zijn de termijnen voor enkele veelvoorkomende categorieën te vinden.

©PXimport

Wordt in deze periode alles vergoed?

In principe moet een winkelier het product in de genoemde periode herstellen of vervangen. Als dat niet lukt, moet het aankoopbedrag worden teruggestort. Als het product al meerdere jaren is gebruikt, is het volgens ConsuWijzer wel redelijk als de klant een deel van de reparatie meebetaalt. Dat geldt ook bij vervanging door een nieuw exemplaar of ontbinding van de koop. “Als een televisie het vijf jaar heeft gedaan, kan het zijn dat de consument niet het volledige bedrag terugkrijgt,” zegt Bierling. Ook Media Markt hanteert die regel. “De verdeling van bijvoorbeeld de reparatiekosten is naar rato van het aantal maanden dat het product in bezit is geweest in verhouding met de gemiddelde levensduur,” vertelt woordvoerder Ruth Leijting over het beleid dat elektronicawinkel hanteert. “Wanneer een klant niet wenst mee te betalen, is er de mogelijkheid om de koopovereenkomst te ontbinden. De waarde van het product wordt dan berekend naar rato van de leeftijd en de gemiddelde levensduur.”

Een tegoedbon, mag dat?

Als de winkelier tegenstribbelt

Het kan voorkomen dat de winkelier niet meewerkt. Hij beweert bijvoorbeeld dat het product niet netjes is behandeld en daardoor stuk is gegaan. In de wet staat dat de bewijslast gedurende de eerste zes maanden bij de verkoper ligt. Hij moet dan bewijzen dat je het product onzorgvuldig hebt gebruikt. Na dat eerste halfjaar is het aan de consument om met bewijs te komen. Het varieert hoe streng winkels hiermee omgaan. Leijting over het beleid van Media Markt: “Dit bewijzen is vaak moeilijk of zelfs onmogelijk voor de koper. Om het niet onnodig moeilijk te maken, ontnemen wij de bewijslast. Tenzij er duidelijk sprake is van een defect als gevolg van externe onheil zoals vocht, een val, stootschade of verkeerd gebruik.”

Geschillencommissie

Altijd terug naar verkoper

Om gebruik te maken van garantie, ga je altijd terug naar de verkoper. Het niet verstandig om de fabrikant rechtstreeks aan te spreken, want de koopovereenkomst is gesloten met de verkoper. Hij moet juridisch gezien dus het probleem oplossen. Bij een faillissement is dat wel anders, dan mag je meestal wel aankloppen bij de fabrikant.

Maar als onder normale omstandigheden een verkoper niet wordt ingelicht dat je de fabrikant rechtstreeks benadert, kan hij later een klacht afwijzen. Hij kan bijvoorbeeld tegenwerpen dat hem niet de kans is gegund om het product zelf te repareren, wat goedkoper uit had kunnen pakken. “In de praktijk zien we dat winkels vaak doorverwijzen naar de fabrikant,” zegt Bierling. “Dit kan soms sneller werken, omdat de winkelier het product zelf ook moet doorsturen.” Toch gaat daar nog weleens wat mis mee. “We krijgen meldingen dat de verkoper uit beeld verdwijnt en de consument het met de fabrikant uit moet zoeken.” Het komt ook voor dat een fabrikant zich aan eigen opgestelde garantievoorwaarden houdt, terwijl de consument op basis van de wet recht heeft op herstel, nieuw product of geld terug.

Help, het bonnetje is kwijt!

Wie teruggaat naar de winkel voor garantie, wordt meestal gevraagd om het aankoopbewijs te overleggen. Het is dus zaak het bonnetje goed te bewaren. Volgens de Consumentenbond is een kopie of foto van een bonnetje overigens ook geen probleem. Als dat toch ontbreekt, is het mogelijk om een ander bewijs te overhandigen. Denk aan een bankafschrift als je hebt betaald via internetbankieren of een pinautomaat. Als daar overtuigend uit blijkt dat het product is aangeschaft, is dat voldoende. Bij een faillissement is het altijd slim om het bonnetje te bewaren.

Extra garantie afsluiten

Soms bieden verkopers tegen bijbetaling extra garantie aan. Voor een winkel is dat aantrekkelijk: het zorgt voor extra omzet. Maar is het verstandig? Vaak is het overbodig. De winkelier is verplicht een product te leveren dat een redelijke termijn meegaat. Als het apparaat eerder kapotgaat, moet hij zorgen voor reparatie, nieuw product of geld terug. Een voordeel van extra garantie is dat er minder moeilijk wordt gedaan over de bewijslast. De klant hoeft ook na zes maanden niet te bewijzen zorgvuldig om te zijn gegaan met het apparaat. Extra garantie kun je ook overwegen als de garantietermijn duidelijk langer is. Denk aan een garantie voor vijf jaar, terwijl de wettelijke garantie maar drie jaar geldt.

Moet je een refurbished apparaat accepteren?

De laatste tijd worden steeds meer refurbished apparaten verkocht. Het zijn tweedehands apparaten die zijn nagekeken en – waar nodig – hersteld. Sommige winkeliers stellen voor een kapot product te vervangen voor een refurbished exemplaar. Dat hoeft een klant niet te accepteren. Hij heeft (als reparatie niet lukt) recht op een volledig nieuw exemplaar. De rechter heeft zich hier tot tweemaal toe over uitgesproken in een zaak tegen Apple.

Let ook goed op bij de aankoop van een refurbished of 'tweede kans'-artikel, er is namelijk een verschil. Een refurbished apparaat zoals bijvoorbeeld een telefoon of laptop kan gebruikssporen bevatten, zoals een licht beschadigd scherm of toetsen die ietwat versleten zijn.

Een tweede kans-product is een apparaat dat even uit de verpakking is gehaald, maar niet of nauwelijks is gebruikt. Vaak is dan alleen de verpakking beschadigd. Een tweede kans-artikel is dus heel kort gebruikt, terwijl een refurbished product grondig door de verkoper is gecontroleerd en eventueel is gerepareerd, bijvoorbeeld door het glas van een telefoon te vervangen. Een refurbished product is doorgaans vele malen goedkoper dan het product als nieuw is, terwijl er bij een tweede kans-product vaak maar echt een heel klein stukje van de prijs af gaat.

Ook hier speelt garantie een rol. Een refurbished product moet minimaal 6 maanden garantie hebben. Bij tweede kans-producten is de garantie gelijk als het product nieuw zou zijn, dus doorgaans is dat twee jaar.

©PXimport

Garantie in andere Europese landen

Bij aankoop van een product in een land dat behoort tot de Europese Unie (plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) gelden de bepalingen die in de Europese richtlijn Koop en Garantie zijn vastgelegd. Je hebt dus minimaal twee jaar recht op reparatie of vervanging. Dat moet bovendien binnen redelijke termijn gebeuren. Als dat niet mogelijk is, dan moet de klant zijn geld terugkrijgen. In sommige landen moet je een defect wel binnen twee maanden na constateren melden, zo ook in Nederland. Als een bedrijf binnen de EU een garantiegeval niet goed afhandelt, kun je een klacht indienen bij het Europees Consumenten Centrum (ECC). Deze organisatie is in het leven geroepen om klanten te helpen hun klachten neer te leggen bij de geschillencommissie in het land van aankoop.

©PXimport

Garantie buiten Europa

Wie een product koopt buiten de Europese Unie, heeft te maken met de regels van het land van aankoop. Met een uitzondering: als de buitenlandse winkel zich nadrukkelijk richt op de Nederlandse markt, gelden dezelfde regels als in Nederland. Beroep op garantie in het buitenland is altijd lastiger dan bij een Nederlandse winkel. Niet alleen door de afstand, maar ook door de taalbarrière. Dat geldt zeker voor Chinese webwinkels. Om Europese klanten tegemoet te komen heeft het Chinese AliExpress wel geregeld dat smartphones en tablets een jaar garantie hebben. Dit wordt afgehandeld door verzekeraar Allianz. Voor andere producten is het afwachten hoe er met garantie wordt omgegaan. Houd sowieso rekening met een lange reparatietijd. Ook moet je soms een video toesturen waarin je het defect bewijst. Wie koopt in Amerika vindt bij Amazon de nodige informatie over garantie, maar ook hier geldt dat het versturen van een kapot product voor vertraging kan zorgen.

©PXimport

Laptop laten vallen, garantiegeval?

Garantie dekt niet onzorgvuldig gebruik. Wie zijn laptop laat vallen, kan geen aanspraak maken op garantie. In zo’n geval kun je wel uitzoeken of een verzekering de schade dekt. Als het in huis gebeurt, valt de schade mogelijk onder de inboedelverzekering. Er gelden wel voorwaarden, want je mag niet roekeloos zijn omgegaan met het apparaat. Bovendien wordt schade die je zelf veroorzaakt niet altijd vergoed. Als een partner of kind het heeft gedaan, is het wel gedekt. Exacte voorwaarden zijn te vinden in de polis van de verzekeraar. Een inboedelverzekering geldt alleen binnenshuis. Een ongelukje in de tuin wordt dus niet vergoed. Soms wordt een ongeluk in een ander huis wel vergoed, bijvoorbeeld een vakantiehuis. Verder sluiten verzekeraars soms smartphones en tablets uit. Om ze toch te kunnen verzekeren, kun je een kostbaarhedenverzekering overwegen. Wie op vakantie is, kan schade proberen te verhalen op de reisverzekering. Die vergoedt meestal een dagwaarde met een maximum. Als er in de voorwaarden staat dat je maximaal 300 euro vergoed krijgt, is dat voor een splinternieuwe laptop dus niet zo’n hoog bedrag. Overweeg in zo’n geval een hogere dekking af te sluiten. Ook smartphones zijn gedekt, met een maximum.

Dit wordt veel gerepareerd

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.