Helaas komt er naar verwachting aan analoge radio-uitzendingen via de ether mettertijd een einde. Daarom kun je beter naar digitale radio luisteren, zodat je nog jarenlang van jouw favoriete zenders kunt genieten. Een bijkomend voordeel is de verbeterde geluidskwaliteit. Wat moet je allemaal over dit onderwerp weten?

Analoge radio via de kabel is bijna in heel Nederland gestopt. FM-radio via de ether werkt vooralsnog wel, maar ook deze uitzendtechniek staat op losse schroeven. De NPO blijft in elk geval nog tot 2030 radio-uitzendingen via de FM-ether uitzenden. Wat de commerciële radiostations gaan doen, is nog onduidelijk. De verwachting is dat ze in de nabije toekomst één-voor-één de FM-ether verlaten. Overigens zijn bekende zenders als KINK, Arrow Classic Rock en Radio 5 al niet via analoge radio te beluisteren.

Met digitale radio hebben luisteraars meer keuze uit Nederlandse en internationale zenders. Naast een veel breder aanbod biedt digitale radio nog een belangrijk voordeel, namelijk een betere geluidskwaliteit. Afhankelijk van de gebruikte digitale techniek is het naast audio ook mogelijk om andere soorten informatie te ontvangen. Denk bijvoorbeeld aan albumhoezen, afspeelinformatie, nieuws en weersvoorspellingen.

©PXimport

Einde analoge kabelradio

Het einde van analoge kabelradio kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Ziggo stelde klanten onlangs via een e-mail tijdig op de hoogte van zijn besluit. Vervolgens verscheen er nog een tweede e-mail met de definitieve einddatum. De tv-provider wil met het stopzetten van analoge radio meer ruimte op zijn netwerk vrijmaken. Vooral met het opheffen van de lagere FM-frequenties komt er extra bandbreedte beschikbaar. 

Een begrijpelijke keuze, want de vraag naar snel internet neemt alsmaar toe. Bovendien bestaan er in de vorm van digitale radio via internet, de tv-provider of DAB+ ruimschoots voldoende alternatieven. Overigens is analoge kabelradio nog niet volledig uit Nederland verdwenen. Voor klanten van Kabelnoord en Caiway is het in bepaalde regio’s namelijk nog altijd beschikbaar.

©PXimport

Radio via televisie

Loopt er vanuit de wandcontactdoos via de radio-uitgang een coaxkabel rechtstreeks naar de versterker of receiver? Dan kun je deze kabel net zo goed weghalen, want waarschijnlijk werkt analoge kabelradio op jouw woonadres niet meer. Natuurlijk wil je evengoed wel gewoon naar de radio kunnen luisteren. Geen probleem, want je hebt hiervoor geen extra apparatuur nodig.

Elke tv-provider biedt namelijk digitale radio aan. Stem hiervoor met de afstandsbediening af op het juiste kanaal. Op de website van de tv-provider vind je hiervoor actuele zenderlijsten. Je kunt ook de elektronische programmagids openen. Druk in dat geval op de EPG- of Guide-knop van de afstandsbediening.

Radiozenders vind je over het algemeen op de hoogste kanaalnummers. Zo begint bij Ziggo en KPN het radio-aanbod vanaf kanaal 801. Het aantal beschikbare stations is afhankelijk van de tv-provider. Bij aanwezigheid van een CI+-module of tv-decoder (los kastje) met een smartcard zijn er meestal extra themazenders beschikbaar. Bij Ziggo zijn dat bijvoorbeeld Franse Chansons, Piratenplaten en Gouwe Ouwe.

©PXimport

Tv en versterker

Het geluid dat afkomstig is van platte televisies is voor radiodoeleinden over het algemeen erg matig. Je kunt hiervoor veel beter de luidsprekers van het audiosysteem gebruiken. Luister je via deze speakers al naar het geluid van televisieprogramma’s? In dat geval hoef je niets te ondernemen. Kies de versterker, receiver of soundbar als bron en selecteer op de televisie het juiste kanaal om naar radio te luisteren.

Wanneer de beeldbuis nog niet op het audiosysteem is aangesloten, kun je dat alsnog doen. Controleer eerst of er achterop de geluidsinstallatie een HDMI-ARC-poort voorhanden is. Steek hierin een HDMI-kabel. Via de HDMI-ARC-aansluiting van de televisie speel je het geluid van het radiostation (of de tv-zender) vervolgens op het audiosysteem af. 

Ontbreekt er HDMI? Koppel de televisie dan met behulp van een optische s/pdif-kabel aan de geluidsset. Bij gebruik van oude geluidsapparatuur kun je als derde mogelijkheid analoge tulpkabels gebruiken.

©PXimport

Tv-decoder

Heb je een los kastje van de tv-provider gekregen? In dat geval kun je deze zogeheten tv-decoder meestal rechtstreeks op een geluidsinstallatie aansluiten. Controleer achter op de behuizing welke audio-aansluitingen er beschikbaar zijn. Afhankelijk van de gebruikte tv-decoder is dat bijvoorbeeld een 3,5mm-geluidspoort, analoge tulpuitgangen en/of een optische s/pdif-output.

Soms zit er ook nog een coaxiale s/pdif-aansluiting op. Gebruik de overeenkomstige ingang op de versterker, receiver of soundbar om de tv-decoder met het audiosysteem te verbinden. Kies op de geluidsinstallatie vervolgens de juiste bron en luister naar digitale radio.

In veel gevallen kun je naar digitale radio luisteren zonder dat je hiervoor de televisie hoeft in te schakelen. Het tv-toestel laat je dan uit, terwijl je via het display van de tv-decoder op het juiste kanaal afstemt. Dat kan soms ook met behulp van spraakbediening. 

Bij sommige tv-providers kun je alleen via een menu op de televisie tussen radiozenders zappen. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de tv-decoder geen eigen display heeft. Lastig, want je hebt dan voor het afstemmen op de gewenste digitale radiozender dus altijd de televisie nodig.

©PXimport

DVB-C-radio

Het beluisteren van kabelradio via het digitale zenderaanbod van de tv-provider heeft één groot nadeel. In veel gevallen dien je voor radio-ontvangst namelijk de televisie in te schakelen, zoals bij het gebruik van een CI+-module. 

Zie je dat niet zitten en wil je ‘televisieloos’ op je huidige audiosysteem van leuke radiozenders genieten? Plaats dan tussen de tv-wandcontactdoos en de versterker, receiver of soundbar een DVB-C-radio-ontvanger. Je luistert daarmee rechtstreeks naar digitale radio via de kabel. Dat is mogelijk doordat kabelmaatschappijen een heleboel radiozenders ongecodeerd uitzenden. Hierdoor heb je geen smartcard van de tv-provider nodig.

Als klant van pakweg Ziggo, Caiway, Kabelnoord of het Belgische Telenet heb je alleen een DVB-C-radio-ontvanger nodig om de digitale zenders van de kabel te plukken. Dergelijke ontvangers zijn nog wel beperkt beschikbaar, waardoor je al snel bij de Quantis QE317 uit zal komen. Ziggo rekent voor dit product in zijn webshop vijftig euro, maar de ontvanger is ook elders te koop.

Aansluiten is snel gepiept. Je steekt de coaxkabel in de behuizing en verbindt het apparaatje met je geluidsinstallatie. Dat kan via de analoge tulpuitgangen of optische output. Houd er rekening mee dat je voor de tv-uitgang op de wandcontactdoos vermoedelijk een coaxsplitter nodig hebt. De radio-uitgang werkt namelijk niet (meer).

©PXimport

Tip 06: DAB+

Voor het beluisteren van het digitale radio-aanbod van de tv-provider heb je altijd een televisie, tv-decoder of DVB-C-radio-ontvanger nodig. Vind je dat omslachtig? Dan kun je nog op een andere manier naar digitale radio luisteren. Veel hedendaagse receivers, autoradio’s en portable radio’s ondersteunen DAB+. Dit is in feite de opvolger van FM. 

Net als FM pikt DAB+ het radiosignaal gratis op uit de ether. Een belangrijk verschil is dat deze uitzendtechniek meerdere radiozenders binnen één frequentie (multiplex-kanaal) aanbiedt. Hierdoor is er een breed aanbod met tientallen zenders beschikbaar. Het stelt landelijke zenders als Qmusic, Radio 538 en Sky Radio in staat om naast het hoofdstation nog een of meerdere themakanalen beschikbaar te stellen.

DAB+ biedt een aantal interessante voordelen. Zo is deze uitzendtechniek ongevoeliger voor storingen. Bovendien hoor je geen ruis, want het signaal is digitaal. Muziek via DAB+ heeft vergeleken met FM-radio een breder frequentiebereik, waardoor liedjes in de regel beter klinken. Daarnaast is het niet langer nodig om handmatig de juiste frequentie op te zoeken. 

Je haalt gewoon de alfabetische zenderlijst op en kiest vervolgens de gewenste zender. Een nadeel van DAB+ is dat de ontvangst in huis niet altijd goed is. Zet de antenne daarom bij voorkeur in de buurt van een raam.

©PXimport

Receiver met DAB+

Als je digitale radio via de ether wilt beluisteren, kun je een receiver met ondersteuning voor DAB+ gebruiken. Wie weet is deze functie al op jouw geluidsinstallatie geïnstalleerd, want deze uitzendtechniek bestaat al relatief lang. Bedenk wel dat de dekking voor DAB+ binnenshuis niet optimaal is. Probeer om die reden de antenne dicht bij het raam te positioneren. 

Bij gespecialiseerde (web)winkels zijn er allerlei geschikte DAB+-antennes te koop. Steek de stekker van deze antenne in de juiste aansluiting achter op de receiver en vraag daarna in het menu de zenderlijst op. Bij voldoende ontvangst luister je zo naar digitale radio in een goede audiokwaliteit. Merken als Marantz, Denon en Yamaha ontwikkelen al jarenlang receivers met DAB+-ondersteuning.

©PXimport

Portable DAB+-radio

Misschien bezit je ongemerkt al wel een DAB+-radio. Vrijwel alle recente autoradio’s halen namelijk moeiteloos de digitale zenders uit de ether. Daarnaast bestaan er ook allerlei portable DAB+-radio’s. Handig voor het geval je bijvoorbeeld in de tuin of op de camping naar radio-uitzendingen wilt luisteren. Het productaanbod is heel divers en de prijzen vallen over het algemeen erg mee. De goedkoopste producten kosten een paar tientjes.

Er is een aantal aandachtspunten waar je op kunt letten als je zelf een DAB+-radio wilt aanschaffen. Kijk allereerst kritisch naar de accucapaciteit, zodat je ook op locaties zonder nabijgelegen stopcontact urenlang radio kunt ontvangen. Verder is het handig wanneer je een aantal voorkeuzezenders kunt instellen. Je hoeft dan op het kleine display namelijk niet steeds in de zenderlijst te speuren. 

Ben je vaak buiten, dan is een weersbestendige behuizing wel zo prettig. Kijk ten slotte naar de overige functies. Zo ondersteunen veel modellen bluetooth, waardoor je bijvoorbeeld een smartphone of tablet aan de radio kunt koppelen. Op die manier kun je met de portable DAB+-radio naar een Spotify- of Apple Music-afspeellijst luisteren.

Tip 09: Bluetooth-speaker

In zo’n beetje elk huishouden is inmiddels wel een bluetooth-speaker te vinden. Dit apparaatje transformeer je met gemak in een digitale radio. Zoek in de App Store of Play Store op een smartphone naar een radio-app en luister via internet naar een leuke zender. Je sluist deze radiostream vervolgens via bluetooth door naar de draadloze speaker. 

Landelijke zenders als NPO Radio 1, Veronica en KINK hebben hiervoor eigen applicaties, maar het is handiger om een centrale radio-app te gebruiken. Het gratis TuneIN Radio geeft je in één klap toegang tot duizenden zenders uit binnen- en buitenland. Het is niet nodig om je te registreren, dus je kunt meteen beginnen met luisteren. 

Een nadeel van een bluetooth-speaker is dat je altijd een smartphone of tablet nodig hebt. Op plekken zonder wifi gaat dat ten koste van je mobiele databundel.

Internetradio

Op plekken met een bekabelde internetverbinding of wifi is het gebruik van een internetradio interessant. Het voordeel daarvan is dat je via het web keuze hebt uit honderdduizenden zenders. Alleen al in Nederland is het aanbod enorm, terwijl je over de digitale landsgrenzen heen ook nog naar pareltjes kunt zoeken. De audiokwaliteit is in de meeste gevallen prima.

Veel receivers, versterkers en soundbars hebben een (draadloze) netwerkaansluiting en ondersteunen internetradio. Daarnaast kun je natuurlijk ook via de pc of laptop naar internetradio luisteren. Ga hiervoor naar de website van het radiostation of zoek een online verzamelplaats met meerdere zenders op. Er zijn er genoeg!

Bezit je een wat oudere geluidsset? Je kunt dan een audiostreamer met ingebouwde internetradio aan een receiver of versterker koppelen. Denk bijvoorbeeld aan de Sonos port of Bluesound Node. Deze prijzige producten ondersteunen daarnaast tal van andere functies. 

Als alternatief bestaan er ook goedkopere internetradio’s die je op een bestaande hifiset kunt aansluiten. Een voorwaarde is dat er een 3,5mm-output of tulpuitgangen beschikbaar zijn. Onder andere Medion, Hama en Technisat fabriceren geschikte producten.

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.