Helaas komt er naar verwachting aan analoge radio-uitzendingen via de ether mettertijd een einde. Daarom kun je beter naar digitale radio luisteren, zodat je nog jarenlang van jouw favoriete zenders kunt genieten. Een bijkomend voordeel is de verbeterde geluidskwaliteit. Wat moet je allemaal over dit onderwerp weten?

Analoge radio via de kabel is bijna in heel Nederland gestopt. FM-radio via de ether werkt vooralsnog wel, maar ook deze uitzendtechniek staat op losse schroeven. De NPO blijft in elk geval nog tot 2030 radio-uitzendingen via de FM-ether uitzenden. Wat de commerciële radiostations gaan doen, is nog onduidelijk. De verwachting is dat ze in de nabije toekomst één-voor-één de FM-ether verlaten. Overigens zijn bekende zenders als KINK, Arrow Classic Rock en Radio 5 al niet via analoge radio te beluisteren.

Met digitale radio hebben luisteraars meer keuze uit Nederlandse en internationale zenders. Naast een veel breder aanbod biedt digitale radio nog een belangrijk voordeel, namelijk een betere geluidskwaliteit. Afhankelijk van de gebruikte digitale techniek is het naast audio ook mogelijk om andere soorten informatie te ontvangen. Denk bijvoorbeeld aan albumhoezen, afspeelinformatie, nieuws en weersvoorspellingen.

©PXimport

Einde analoge kabelradio

Het einde van analoge kabelradio kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Ziggo stelde klanten onlangs via een e-mail tijdig op de hoogte van zijn besluit. Vervolgens verscheen er nog een tweede e-mail met de definitieve einddatum. De tv-provider wil met het stopzetten van analoge radio meer ruimte op zijn netwerk vrijmaken. Vooral met het opheffen van de lagere FM-frequenties komt er extra bandbreedte beschikbaar. 

Een begrijpelijke keuze, want de vraag naar snel internet neemt alsmaar toe. Bovendien bestaan er in de vorm van digitale radio via internet, de tv-provider of DAB+ ruimschoots voldoende alternatieven. Overigens is analoge kabelradio nog niet volledig uit Nederland verdwenen. Voor klanten van Kabelnoord en Caiway is het in bepaalde regio’s namelijk nog altijd beschikbaar.

©PXimport

Radio via televisie

Loopt er vanuit de wandcontactdoos via de radio-uitgang een coaxkabel rechtstreeks naar de versterker of receiver? Dan kun je deze kabel net zo goed weghalen, want waarschijnlijk werkt analoge kabelradio op jouw woonadres niet meer. Natuurlijk wil je evengoed wel gewoon naar de radio kunnen luisteren. Geen probleem, want je hebt hiervoor geen extra apparatuur nodig.

Elke tv-provider biedt namelijk digitale radio aan. Stem hiervoor met de afstandsbediening af op het juiste kanaal. Op de website van de tv-provider vind je hiervoor actuele zenderlijsten. Je kunt ook de elektronische programmagids openen. Druk in dat geval op de EPG- of Guide-knop van de afstandsbediening.

Radiozenders vind je over het algemeen op de hoogste kanaalnummers. Zo begint bij Ziggo en KPN het radio-aanbod vanaf kanaal 801. Het aantal beschikbare stations is afhankelijk van de tv-provider. Bij aanwezigheid van een CI+-module of tv-decoder (los kastje) met een smartcard zijn er meestal extra themazenders beschikbaar. Bij Ziggo zijn dat bijvoorbeeld Franse Chansons, Piratenplaten en Gouwe Ouwe.

©PXimport

Tv en versterker

Het geluid dat afkomstig is van platte televisies is voor radiodoeleinden over het algemeen erg matig. Je kunt hiervoor veel beter de luidsprekers van het audiosysteem gebruiken. Luister je via deze speakers al naar het geluid van televisieprogramma’s? In dat geval hoef je niets te ondernemen. Kies de versterker, receiver of soundbar als bron en selecteer op de televisie het juiste kanaal om naar radio te luisteren.

Wanneer de beeldbuis nog niet op het audiosysteem is aangesloten, kun je dat alsnog doen. Controleer eerst of er achterop de geluidsinstallatie een HDMI-ARC-poort voorhanden is. Steek hierin een HDMI-kabel. Via de HDMI-ARC-aansluiting van de televisie speel je het geluid van het radiostation (of de tv-zender) vervolgens op het audiosysteem af. 

Ontbreekt er HDMI? Koppel de televisie dan met behulp van een optische s/pdif-kabel aan de geluidsset. Bij gebruik van oude geluidsapparatuur kun je als derde mogelijkheid analoge tulpkabels gebruiken.

©PXimport

Tv-decoder

Heb je een los kastje van de tv-provider gekregen? In dat geval kun je deze zogeheten tv-decoder meestal rechtstreeks op een geluidsinstallatie aansluiten. Controleer achter op de behuizing welke audio-aansluitingen er beschikbaar zijn. Afhankelijk van de gebruikte tv-decoder is dat bijvoorbeeld een 3,5mm-geluidspoort, analoge tulpuitgangen en/of een optische s/pdif-output.

Soms zit er ook nog een coaxiale s/pdif-aansluiting op. Gebruik de overeenkomstige ingang op de versterker, receiver of soundbar om de tv-decoder met het audiosysteem te verbinden. Kies op de geluidsinstallatie vervolgens de juiste bron en luister naar digitale radio.

In veel gevallen kun je naar digitale radio luisteren zonder dat je hiervoor de televisie hoeft in te schakelen. Het tv-toestel laat je dan uit, terwijl je via het display van de tv-decoder op het juiste kanaal afstemt. Dat kan soms ook met behulp van spraakbediening. 

Bij sommige tv-providers kun je alleen via een menu op de televisie tussen radiozenders zappen. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de tv-decoder geen eigen display heeft. Lastig, want je hebt dan voor het afstemmen op de gewenste digitale radiozender dus altijd de televisie nodig.

©PXimport

DVB-C-radio

Het beluisteren van kabelradio via het digitale zenderaanbod van de tv-provider heeft één groot nadeel. In veel gevallen dien je voor radio-ontvangst namelijk de televisie in te schakelen, zoals bij het gebruik van een CI+-module. 

Zie je dat niet zitten en wil je ‘televisieloos’ op je huidige audiosysteem van leuke radiozenders genieten? Plaats dan tussen de tv-wandcontactdoos en de versterker, receiver of soundbar een DVB-C-radio-ontvanger. Je luistert daarmee rechtstreeks naar digitale radio via de kabel. Dat is mogelijk doordat kabelmaatschappijen een heleboel radiozenders ongecodeerd uitzenden. Hierdoor heb je geen smartcard van de tv-provider nodig.

Als klant van pakweg Ziggo, Caiway, Kabelnoord of het Belgische Telenet heb je alleen een DVB-C-radio-ontvanger nodig om de digitale zenders van de kabel te plukken. Dergelijke ontvangers zijn nog wel beperkt beschikbaar, waardoor je al snel bij de Quantis QE317 uit zal komen. Ziggo rekent voor dit product in zijn webshop vijftig euro, maar de ontvanger is ook elders te koop.

Aansluiten is snel gepiept. Je steekt de coaxkabel in de behuizing en verbindt het apparaatje met je geluidsinstallatie. Dat kan via de analoge tulpuitgangen of optische output. Houd er rekening mee dat je voor de tv-uitgang op de wandcontactdoos vermoedelijk een coaxsplitter nodig hebt. De radio-uitgang werkt namelijk niet (meer).

©PXimport

Tip 06: DAB+

Voor het beluisteren van het digitale radio-aanbod van de tv-provider heb je altijd een televisie, tv-decoder of DVB-C-radio-ontvanger nodig. Vind je dat omslachtig? Dan kun je nog op een andere manier naar digitale radio luisteren. Veel hedendaagse receivers, autoradio’s en portable radio’s ondersteunen DAB+. Dit is in feite de opvolger van FM. 

Net als FM pikt DAB+ het radiosignaal gratis op uit de ether. Een belangrijk verschil is dat deze uitzendtechniek meerdere radiozenders binnen één frequentie (multiplex-kanaal) aanbiedt. Hierdoor is er een breed aanbod met tientallen zenders beschikbaar. Het stelt landelijke zenders als Qmusic, Radio 538 en Sky Radio in staat om naast het hoofdstation nog een of meerdere themakanalen beschikbaar te stellen.

DAB+ biedt een aantal interessante voordelen. Zo is deze uitzendtechniek ongevoeliger voor storingen. Bovendien hoor je geen ruis, want het signaal is digitaal. Muziek via DAB+ heeft vergeleken met FM-radio een breder frequentiebereik, waardoor liedjes in de regel beter klinken. Daarnaast is het niet langer nodig om handmatig de juiste frequentie op te zoeken. 

Je haalt gewoon de alfabetische zenderlijst op en kiest vervolgens de gewenste zender. Een nadeel van DAB+ is dat de ontvangst in huis niet altijd goed is. Zet de antenne daarom bij voorkeur in de buurt van een raam.

©PXimport

Receiver met DAB+

Als je digitale radio via de ether wilt beluisteren, kun je een receiver met ondersteuning voor DAB+ gebruiken. Wie weet is deze functie al op jouw geluidsinstallatie geïnstalleerd, want deze uitzendtechniek bestaat al relatief lang. Bedenk wel dat de dekking voor DAB+ binnenshuis niet optimaal is. Probeer om die reden de antenne dicht bij het raam te positioneren. 

Bij gespecialiseerde (web)winkels zijn er allerlei geschikte DAB+-antennes te koop. Steek de stekker van deze antenne in de juiste aansluiting achter op de receiver en vraag daarna in het menu de zenderlijst op. Bij voldoende ontvangst luister je zo naar digitale radio in een goede audiokwaliteit. Merken als Marantz, Denon en Yamaha ontwikkelen al jarenlang receivers met DAB+-ondersteuning.

©PXimport

Portable DAB+-radio

Misschien bezit je ongemerkt al wel een DAB+-radio. Vrijwel alle recente autoradio’s halen namelijk moeiteloos de digitale zenders uit de ether. Daarnaast bestaan er ook allerlei portable DAB+-radio’s. Handig voor het geval je bijvoorbeeld in de tuin of op de camping naar radio-uitzendingen wilt luisteren. Het productaanbod is heel divers en de prijzen vallen over het algemeen erg mee. De goedkoopste producten kosten een paar tientjes.

Er is een aantal aandachtspunten waar je op kunt letten als je zelf een DAB+-radio wilt aanschaffen. Kijk allereerst kritisch naar de accucapaciteit, zodat je ook op locaties zonder nabijgelegen stopcontact urenlang radio kunt ontvangen. Verder is het handig wanneer je een aantal voorkeuzezenders kunt instellen. Je hoeft dan op het kleine display namelijk niet steeds in de zenderlijst te speuren. 

Ben je vaak buiten, dan is een weersbestendige behuizing wel zo prettig. Kijk ten slotte naar de overige functies. Zo ondersteunen veel modellen bluetooth, waardoor je bijvoorbeeld een smartphone of tablet aan de radio kunt koppelen. Op die manier kun je met de portable DAB+-radio naar een Spotify- of Apple Music-afspeellijst luisteren.

Tip 09: Bluetooth-speaker

In zo’n beetje elk huishouden is inmiddels wel een bluetooth-speaker te vinden. Dit apparaatje transformeer je met gemak in een digitale radio. Zoek in de App Store of Play Store op een smartphone naar een radio-app en luister via internet naar een leuke zender. Je sluist deze radiostream vervolgens via bluetooth door naar de draadloze speaker. 

Landelijke zenders als NPO Radio 1, Veronica en KINK hebben hiervoor eigen applicaties, maar het is handiger om een centrale radio-app te gebruiken. Het gratis TuneIN Radio geeft je in één klap toegang tot duizenden zenders uit binnen- en buitenland. Het is niet nodig om je te registreren, dus je kunt meteen beginnen met luisteren. 

Een nadeel van een bluetooth-speaker is dat je altijd een smartphone of tablet nodig hebt. Op plekken zonder wifi gaat dat ten koste van je mobiele databundel.

Internetradio

Op plekken met een bekabelde internetverbinding of wifi is het gebruik van een internetradio interessant. Het voordeel daarvan is dat je via het web keuze hebt uit honderdduizenden zenders. Alleen al in Nederland is het aanbod enorm, terwijl je over de digitale landsgrenzen heen ook nog naar pareltjes kunt zoeken. De audiokwaliteit is in de meeste gevallen prima.

Veel receivers, versterkers en soundbars hebben een (draadloze) netwerkaansluiting en ondersteunen internetradio. Daarnaast kun je natuurlijk ook via de pc of laptop naar internetradio luisteren. Ga hiervoor naar de website van het radiostation of zoek een online verzamelplaats met meerdere zenders op. Er zijn er genoeg!

Bezit je een wat oudere geluidsset? Je kunt dan een audiostreamer met ingebouwde internetradio aan een receiver of versterker koppelen. Denk bijvoorbeeld aan de Sonos port of Bluesound Node. Deze prijzige producten ondersteunen daarnaast tal van andere functies. 

Als alternatief bestaan er ook goedkopere internetradio’s die je op een bestaande hifiset kunt aansluiten. Een voorwaarde is dat er een 3,5mm-output of tulpuitgangen beschikbaar zijn. Onder andere Medion, Hama en Technisat fabriceren geschikte producten.

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.