Eerder lanceerde Sennheiser de IE 300 en IE 900, voor respectievelijk 249 en 1.299 euro. Daar tussenin zit nog een alternatief: de 699 euro kostende IE 600. Dit model moet hifi-opties naar een breder publiek brengen, maar gaat dat ten koste van de audio-ervaring? Lees het in deze Sennheiser IE 600 review.

De Sennheiser IE 600 is in allerlei opzichten een opmerkelijk product. We realiseren ons terdege dat bijna 700 euro betalen voor bedrade oordoppen niet voor iedereen weggelegd is. Dat kan verschillende redenen hebben: je kunt het er niet aan uitgeven of je wíl het er niet aan uitgeven.

Dat neemt niet weg dat Sennheiser met de IE 600 een interessant hifi-product aflevert. Wellicht dat meer mensen via deze oordoppen in aanraking komen met hifi en de mogelijkheden die de high-end producten aan te bieden hebben. Maar wat maakt dit setje nou juist zo interessant?

Speciale behuizing uit de 3d-printer

Uiteraard speelt de audiobeleving de grootste rol. Maar voordat we daar aanbelanden, bespreken we eerst het design en de specificaties. Zo komt de behuizing uit een 3d-printer. Het materiaal dat de audiofabrikant hiervoor gebruikt is ZR01 amorf zirkonium. Dat zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen, maar dit materiaal heeft glasachtige atomaire structuur dat drie keer zo hard en buigbestendig is als hoogwaardig staal. Dit metaal zorgt ervoor dat de oordopjes beschermd zijn tegen roest en gebruikerssporen, waardoor ze “decennialang meegaan”, aldus Sennheiser.

Zo’n claim is natuurlijk niet te controleren binnen een tijdsbestek van enkele weken dagelijks luisteren. Enige context is dus op z’n plek en Sennheiser is niet te beroerd die te geven. Zo gebruikt de Marsrover van NASA, de Noord-Amerikaanse ruimteagentschap, dit materiaal voor haar boorkop. Daardoor hebben we tenminste het vertrouwen dat het wel snor zit met de duurzaamheid en dat de oordoppen niet snel beschadigen. 

De oordoppen voelen overigens ontzettend hard en koud aan, maar zitten desondanks vrij stevig en redelijk comfortabel in je gehoorgang.

©PXimport

Twee soorten kabels

Sennheiser levert genoeg accessoires mee om de IE 600 optimaal te gebruiken. Zo krijg je verschillende oordoppen mee, gemaakt van siliconen of traagschuim. Het is tof om te zien dat de oordoppen MMCX-kabels ondersteunen. Zo kun je de kabels gemakkelijk vervangen, indien nodig. Daarnaast zijn er twee soorten kabels: de 3,5mm-audiojack en de Pentaconn-standaard van 4,4 mm. Je hoeft dus geen genoegen te nemen met het één of ander, als je een bepaalde voorkeur hebt. De kabels bieden de optie aan de oordoppen ongebalanceerd of gebalanceerd aan te sturen.

Audio-experts zijn het erover eens dat een gebalanceerde luisterervaring veel beter is dan een ongebalanceerde. Er zit minder ruis op de lijn, de impedantie is lager en van enige vervorming is weinig sprake. Om er écht optimaal gebruik van te kunnen maken, dien je te investeren in high-end of hifi-hardware. Denk dan aan de juiste muziekspelers of dac’s die je tussen een apparaat en de set oordoppen plaatst. 

Wanneer je hifi-producten als deze Sennheiser overweegt, dan ben je wellicht al voorzien. Is dit echter je eerste keer en wil je meer uit je audio halen, dan komt er een hoop op je af.

©PXimport

Is het de moeite waard?

We richten ons even op de leek; we weten zeker dat de gemiddelde hifi-liefhebber al antwoord heeft op de vraag of investeren in dergelijke producten het waard is of niet. We kunnen nu iets flauws roepen als “het is maar net wat je eruit wil halen”, maar in feite komt het daar wel op neer. Naast goede hardware en een setje oordoppen zoals de Sennheiser IE 600, heb je namelijk ook goede muziekbestanden nodig die in de hoogste resolutie afgespeeld kunnen worden. Je kunt daarvoor een persoonlijke collectie aanmaken of je sluit een abonnement af op een hifi-streamingdienst.

Per oordop biedt Sennheiser één driver aan. In de markt voor hifi-oordoppen waait er al snel een laaiende discussie op over het gebruik van drivers in oordoppen. De één vindt dat een enkele driver moet kunnen, terwijl er ook fabrikanten zijn drie vier tot tien drivers propt in de compacte behuizing. Sennheiser houdt het dus op één driver, de zogenaamd TrueResponse-driver. Die is 7 mm groot, waardoor er genoeg ruimte is voor hogere tonen. 

Lagere tonen zijn van nature iets minder aanwezig, maar de klankkamers in de oordoppen weten het geluid subtiel te versterken waar nodig.

©PXimport

Audio-ervaring van hoog niveau

Oké, genoeg over de specificaties, de behuizing en de onderdelen, hoe klinkt de Sennheiser IE 600? We benoemen het nog één keer: de ervaring hangt sterk af van de hardware die je gebruikt en het soort muziekbestanden dat je afspeelt. Zo zit er bijvoorbeeld – even voor de leek – een gigantisch verschil tussen liedjes luisteren via Spotify en Tidal, via hetzelfde apparaat. Dat komt door het verschil in kwaliteit, maar ook door de oordoppen. Die brengen meestal een relatief neutraal geluid ten gehore, waardoor de audiobeleving grenst aan de ervaring die een artiest voor ogen heeft.

Klinkt nog steeds een beetje vaag. Want hoe klinkt het dan? Nou, ten eerste ontzettend helder. Je hoort fijne details op de achtergrond en de verschillende lagen komen allemaal mooi naar voren, zonder elkaar in de weg te zitten. De bas is niet heel sterk aanwezig, zoals dat bij draadloze consumentenoordoppen wel het geval kan zijn. Maar dat is een duidelijke keuze. 

Het betekent niet dat het basgeluid afwezig is, integendeel. Maar hij is minder hard en dreunt echt niet sterk door, waardoor je over het algemeen – ongeacht het genre – een prettige luisterervaring overhoudt.

©PXimport

Daarmee valt de IE 600 goed tussen de IE 300 en IE 900 in. Daar waar de IE 900 nóg neutraler klinkt en de IE 300 logischerwijs een stuk minder, betaal je hier niet de hoofdprijs voor een sound die heel fijn je oren in walst. De audio klinkt wat warmer in vergelijking met het duurdere model en gaat daarin nooit een grens over. 

Muziek klinkt daardoor altijd levendig en natuurlijk, evenals gecontroleerd en erg precies. De soundstage klinkt daardoor zowel heel breed als intiem. Het maakt daarin niet uit naar welke muziek je luistert; vrijwel alles klinkt mooi met de IE 600 in.

Sennheiser IE 600 – conclusie

700 euro voor een setje oordoppen is een hoop geld. Maar het is geen 1.300 euro, terwijl je wel een flinke hifi-ervaring in huis haalt. Mocht je interesse hebben in dit soort producten en wil je eens ervaren hoe muziek kan klinken door neutralere oordoppen, dan is dit een prettig startpunt wanneer je óók meteen iets nieuws in huis wil halen. 

De Sennheiser IE 600 lijkt het beste van twee werelden samen te brengen: een hifi-muziekbeleving en een relatief lage prijs. Mochten de oordoppen inderdaad “decennialang meegaan”, dan klinkt 700 euro niet als een verkeerde investering. 

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.

PowerPoint is voor velen nog steeds het standaardprogramma voor het maken van professionele presentaties. Maar wie geen geld wil uitgeven én makkelijker wil samenwerken, kan ook prima uit de voeten met Google Presentaties. Deze gratis webapp draait in de browser. Licenties, versieconflicten en het rondsturen van bijlagen behoren daarmee tot het verleden. We leggen uit hoe je eenvoudig overstapt.

Om je eerste slide te maken, heb je alleen een Google-account nodig. Log in op Drive (https://drive.google.com) en kies rechtsboven Nieuw, gevolgd door Google Presentaties (https://slides.google.com). Er opent automatisch een leeg bestand in een nieuw tabblad. Dat wordt opgeslagen in de cloud terwijl je typt. Links staat de dia-navigator, centraal het canvas, rechts het eigenschappenvenster.

Klik bovenin op Naamloze presentatie om de bestandsnaam te veranderen; dat is ook de naam van de link die je later deelt. Via Bestand / Pagina-instelling pas je het formaat aan, bijvoorbeeld breedbeeld 16:9 of klassiek 4:3. Vergeet niet via Bestand / Taal Nederlands te kiezen (als dat niet al goed staat), zodat autocorrectie goed werkt. Handig is ook de toetscombinatie Ctrl+M (zowel Windows als Mac) om nieuwe dia’s in te voegen. Net als in PowerPoint kun je thema’s toepassen: druk op Thema in de werkbalk en blader door de sjablonen. Kies maar een geschikte uit.

Soorten dia’s 

Als je eenmaal meerdere dia’s hebt, klik je met rechts op een miniatuur in de linkerbalk. Daar kies je voor Lay-out toepassen om snel tussen titel-dia, kop-inhoud of twee kolommen te wisselen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een nieuwe dia met alleen een kop, ideaal voor overgangsslides, of juist een wat meer uitgebreide slide.

Door een dia naar boven of beneden te slepen verander je de volgorde. Met Shift selecteer je meerdere slides tegelijk. Wil je een dia dupliceren? Gebruik dan de toetscombinatie Ctrl+D, of Cmd+D op de Mac, en pas alleen de details aan.

Live samenwerken

De echte kracht van Google Presentaties ligt in het gelijktijdig samenwerken zonder gedoe met versienummers. Klik rechtsboven op Delen, voer e-mailadressen in of genereer een link met Iedereen met de link / Bewerker. Via Bekijken / Live aanwijzers / Mijn cursor tonen zien collega’s je cursor live bewegen; hun cursors krijgen elk een eigen kleur. Met het camerapictogram bovenaan kun je een call opzetten met iedereen die aan de presentatie aan het werk is. Reageren gebeurt via Opmerking toevoegen, waarna deelnemers met @naam anderen kunnen taggen en taken kunnen toewijzen.

Wanneer iemand een dia verwijdert, vind je die later terug onder Bestand / Versiegeschiedenis / Versiegeschiedenis bekijken. Daar herstel je elke vorige versie met een klik op Deze versie herstellen in het menu met de drie puntjes. Geef belangrijke mijlpalen een naam, zodat je later sneller kunt terugkeren. Voor offline overleg exporteer je naar PowerPoint via Bestand / Downloaden / Microsoft PowerPoint (.pptx); alle animaties blijven behouden. De omgekeerde route werkt ook: sleep een pptx-bestand naar Drive, open het, en het wordt automatisch geconverteerd zonder lay-outfouten.

Verschillen met PowerPoint 

De grootste vraag bij overstappen is natuurlijk: wat mis ik als ik naar Google Presentaties verhuis? Verrassend weinig, maar er zijn verschillen die je workflow beïnvloeden. PowerPoint staat bekend om zijn uitgebreide animatietijdlijn en de mogelijkheid om meerdere bewegingstrajecten op één object te stapelen. Google Presentaties biedt basale vervaag-, verschuif- en inzoomtransities, maar je kunt nog geen complexe padanimaties tekenen. Ook ontbreken geavanceerde dia-overgangen zoals Morph.

Verder ondersteunt PowerPoint het insluiten van lettertypes in een pptx-bestand, waardoor je presentatie overal identiek blijft. Google Presentaties gebruikt daarentegen webfonts; bij offline export kan daardoor het uiterlijk iets verschuiven. Macro’s in VBA vind je niet terug, maar Apps Script (https://script.google.com) vult veel automatisering toch in.

Daar staat tegenover dat collaboratief werken, automatische versiegeschiedenis en publieksparticipatie standaard zijn en in PowerPoint pas met plug-ins beschikbaar komen. Kortom: heb je vooral statische of licht dynamische presentaties, dan stap je zonder problemen over. Voor complexe animaties kun je altijd PowerPoint achter de hand houden.

Interactieve elementen

Een presentatie springt eruit wanneer beeld, video en interactie worden ingezet. Voeg een foto in via Invoegen / Afbeelding / Uploaden vanaf computer of selecteer de ingebouwde optie Zoeken op internet om rechtenvrije afbeeldingen te vinden. Sleep de hoekgrepen om te schalen.

Uiteraard kun je ook gifjes uploaden via Invoegen / Afbeelding / Gif’s en stickers. Video werkt net zo eenvoudig: kies Invoegen / Video en plak een YouTube-url, of selecteer een Drive-bestand. In de rechterzijbalk stel je in of de video automatisch afspeelt, op een bepaald tijdstip start of stil wordt gezet.

Een hele tabel kun je inladen met Invoegen / Diagram / Uit spreadsheets; de resultaten verschijnen op een dia. Links voeg je toe door de tekst te selecteren en de toetscombinatie Ctrl+K of Cmd+K te gebruiken.

Presentatorweergave en Q&A

Tijdens het presenteren wil je meer dan alleen dia’s tonen; je wilt ook interactie en timing beheren. Start de diavoorstelling via Diavoorstelling rechtsboven met Ctrl+F5, of Cmd+Enter op Mac. Kies via het Pijltje voor Presentatorweergave en de presentatie opent in een nieuw venster terwijl een tweede tab verschijnt met een presentatorvenster. Daar zie je notities, een timer en knoppen om vragen te accepteren.

Activeer Tools voor het publiek / Nieuwe sessie starten en deel de gegenereerde korte url boven in het scherm. Deelnemers stellen anoniem of met naam vragen op hun telefoon of laptop; jij ziet ze binnenkomen en markeert relevante items met Selecteren zodat ze in de dia verschijnen. Wil je tijdelijk pauzeren, druk dan op B om het scherm zwart te maken terwijl je spreekt. Zo bewaak je de regie, beantwoord je vragen en behoud je contact met je publiek in realtime.

Offline en back-ups

Hoewel Google Presentaties online leeft, kun je zonder internet toch presenteren. Open eerst Google Drive, klik op het tandwiel, kies Instellingen en vink Offline aan. Google downloadt automatisch je recentste bestanden, inclusief presentaties. Test de verbinding door wifi uit te schakelen en druk op Presenteren; alles werkt lokaal, inclusief video die in Drive was opgeslagen. Zorg wel dat je de presentatie vooraf opent zodat de media worden opgeslagen en uit het geheugen worden opgehaald.

Maak daarnaast een back-up als pdf: ga naar Bestand / Downloaden / Pdf-document (.pdf). Zo kun je altijd nog dia’s tonen vanaf elke laptop. Google synchroniseert je wijzigingen zodra het netwerk terugkeert, waardoor niets verloren gaat en de versiegeschiedenis intact blijft. Zo presenteer je overal, zelfs in afgelegen conferentieruimtes zonder wifi.

Extensies en automatisering

Wil je functies die verder gaan dan de standaardset, dan biedt de add-onmarkt verrassende mogelijkheden. Open Uitbreidingen / Add-ons / Add-ons toevoegen en zoek bijvoorbeeld naar Slides Toolbox, en loop door de stappen heen. Na installatie verschijnt een zijvenster waarin je met één klik dubbele spaties opruimt, lettergrootte gelijkmaakt of alle objecten exact centreert.

Voor datagedreven dia’s installeer je Autocrat. Daarmee maak je in Google Sheets een tabel, koppel je kolommen aan tekstvelden in je presentatie en laat je het script voor elke rij automatisch een maatwerkdeck genereren. Start de workflow via Extensies / Autocrat / Start en volg de wizard.

Er zijn add-ons voor het maken van video’s, tools voor het schrijven van wiskundige formules en - heel veel - AI-tools om slides of hele presentaties te maken.

Soepel en kosteloos

Met Google Presentaties kun je vrijwel alles doen wat je gewend bent in PowerPoint, maar dan zonder gedoe met licenties of losse bestanden. Je werkt direct in de cloud, kunt tegelijk met anderen aan de dia’s werken en alle versies worden automatisch bewaard.

Voor de uitstraling zijn er genoeg thema’s, sjablonen en uitbreidingen om je presentatie strak vorm te geven. En met de ingebouwde publieksweergave en Q&A-functie betrek je je publiek gemakkelijk. Zelfs zonder internet kun je doorgaan dankzij de offline-modus, waarna alles weer netjes wordt gesynchroniseerd.

Alleen wie ingewikkelde animaties nodig heeft, is soms nog beter af bij PowerPoint, maar voor verreweg de meeste presentaties – op school, werk of privé – is Google Presentaties een soepel en kosteloos alternatief.