Als je een muziekliefhebber bent, is de kans groot dat je Spotify op je pc en smartphone hebt staan. De dienst is uitgegroeid tot de belangrijkste streaming-muziekdienst en voor een klein bedrag per maand heb je miljoenen liedjes op al je apparaten. Wij geven 13 tips om alles uit Spotify te halen.

Tip 01: Spotify Premium

Het Zweedse Spotify is uitgegroeid tot de belangrijkste speler op de streaming-muziekmarkt. Het gratis abonnement heet Free en hiermee kun je onbeperkt muziek luisteren met af en toe een reclame tussendoor. Je kunt echter geen muziek downloaden voor offline gebruik en de app speelt nummers van albums in willekeurige volgorde af. Voor een Premium-account betaal je 9,99 euro per maand. Deze beperkingen bestaan dan niet en je hebt toegang tot de database in een hogere geluidskwaliteit. Wil je nog meer flexibiliteit, dan kun je een Premium for Family-abonnement aanschaffen voor 14,99 per maand. Tot zes personen kunnen via individuele accounts naar verschillende muziek luisteren. Je kunt Spotify downloaden voor pc, Mac je mobiele apparaat, of gewoon via je browser beluisteren. In dit artikel gaan we ervan uit dat je een Premium-account hebt en nemen we de desktop-app als uitgangspunt, we maken af en toe even een uitstapje naar de mobiele versie omdat deze soms verschilt van de desktopversie.

©PXimport

Tip 02: Nummer in wachtrij

Zodra je een nummer afspeelt, verschijnt de titel en het artwork linksonder. Als het nummer is afgelopen, wordt het volgende nummer afgespeeld. Bij een album is het natuurlijk logisch dat dit het volgende nummer op het album is. Als je een single afspeelt, zal Spotify automatisch een liedje afspelen dat bij het huidige nummer past. Wil je dit uitschakelen, dan ga je naar Instellingen (of Voorkeuren) en zet je de schuif achter Vergelijkbare nummers afspelen wanneer jouw muziek is afgelopen uit. Als je een nummer wilt luisteren, maar het huidige nummer niet wilt afbreken, dan kun je het aan de wachtrij toevoegen. Klik achter een nummer op de drie stipjes en kies voor In wachtrij zetten. Wil je zien welke nummers je al hebt afgespeeld of welke nummers er al in de wachtrij staan, dan klik je onderin op het icoontje met de drie streepjes en het pijltje. Onder Wachtrij zie je de nummers die je zelf hebt toegevoegd aan je wachtrij, en daaronder de nummers die Spotify daarna gaat afspelen op basis van je afgespeelde nummers. Klik op een liedje en sleep het naar een andere positie om de volgorde te veranderen. Onder Geschiedenis zie je welke nummers je voor het laatst hebt afgespeeld.

©PXimport

Tip 03: Songteksten

Spotify biedt voor nieuwere en populaire songs aan dat je de songteksten kunt meelezen en weetjes over de artiest krijgt voorgeschoteld. De optie heet Behind the Lyrics en werkt alleen in de mobiele apps van Spotify. Tijdens het afspelen van een song tik je op de titel om het artwork te openen. Als Behind the Lyrics voor de song is geactiveerd, wordt het automatisch getoond. Soms moet je nog even met je vinger van beneden naar boven vegen als de optie niet is te zien. Veeg je van boven naar beneden, dan zie je de albumcover weer. Check ook even of je Behind the Lyrics voor je apparaat aan hebt staan bij de menuoptie Instellingen / Afspelen.

Tip 04: Muziek ontdekken

Het leuke van Spotify is dat je gemakkelijk nieuwe muziek kunt ontdekken. Spotify gebruikt jouw afspeelgegevens om nieuwe muziek aan te raden. Klik op Bladeren en onder Overzicht zie je verschillende manieren om nieuwe muziek te vinden. Direct eronder zie je een selectie van afspeellijsten die voor jou zijn geselecteerd, de ReleaseRadar bevat nieuwe nummers van artiesten waar je eerder muziek van hebt geluisterd. Scrol verder naar beneden en klik op Ontdekken. Nieuwe muziek is onderverdeeld in een paar koppen. De eerste kop is wellicht de interessantste als je nieuwe artiesten wilt ontdekken: onder Aanbevolen voor jou vind je muziek van bands en artiesten waar je nog niet of weinig naar hebt geluisterd, maar die volgens Spotify wel overeenkomen met jouw smaak.

©PXimport

Tip 05: Je Daily Mix

Onder Nieuwe releases voor jou vind je de nieuwste muziek van artiesten die je al kent. Daaronder worden nog suggesties gegeven op basis van specifieke artiesten die je de laatste tijd hebt geluisterd. Heb je veel Beyoncé en Coldplay geluisterd de afgelopen week, dan zie je hier Omdat je veel naar Beyoncé hebt geluisterd en Vergelijkbaar met Coldplay. Je vindt links onder Jouw muziek / Je Daily Mix elke dag een verse afspeellijst die voor jou interessant is. Je kunt ook naar een artiestenpagina gaan en rechts onder Vergelijkbare artiesten interessante opties vinden. Klik je op Informatie, dan zie je onder Ontdekt op in welke openbare afspeellijsten deze artiest voorkomt, een handige manier om nieuwe afspeellijsten te ontdekken.

©PXimport

Tip 06: Muziek opslaan

Hoor je een leuk album of een goeie single, dan klik je op de grote ronde knop Opslaan. Je ziet dat er voor de nummers een vinkje komt te staan en dat er nu Opgeslagen naast het artwork staat. De muziek is nu ook terug te vinden als je aan de linkerkant onder Jouwmuziek op Nummers, Albums of Artiesten klikt. Klik je op Albums, dan vind je het opgeslagen album terug onder de naam van het album. Klik je op Artiesten, dan zoek je naar de naam van de artiest. Je verwijdert een album of nummer uit je collectie door op de drie stipjes te klikken en voor Verwijderen uit jouw muziek te kiezen. De drie stipjes vind je naast de albumcover of als je met je muis over een liedje in een album of afspeellijst beweegt. Een andere manier om muziek aan je collectie toe te voegen, is door linksonder op het plusje naast de titel van het nummer te klikken. Dit is vooral handig als je een afspeellijst met verschillende muziek afspeelt en snel even één bepaald liedje wilt opslaan. Opslaan betekent alleen dat er een referentie naar de muziek in jouw account wordt opgeslagen, zodat je het op al je apparaten kunt terugvinden. De muziek wordt niet daadwerkelijk op je apparaat opgeslagen.

©PXimport

Tip 07: Afspeellijsten

Afspeellijsten zijn een belangrijk onderdeel van Spotify. Een afspeellijst kun je zien als een compilatiealbum: je voegt muziek toe aan een lijst die je vervolgens in één stuk kunt afspelen. Zo kun je bijvoorbeeld leuke muziek selecteren voor je verjaardagsfeest en deze afspeellijst tijdens het feest afspelen. Een afspeellijst kan ook samengesteld zijn door iemand anders: door een andere Spotify-gebruiker of door de redactie van Spotify zelf. Er zijn openbare lijsten en privé-afspeellijsten. Als je een afspeellijst voor jezelf aanmaakt, is deze standaard privé. Om muziek aan een afspeellijst toe te voegen, klik je op de drie stipjes achter een nummer of album en kies je voor Aan afspeellijst toevoegen. Als je al eens afspeellijsten hebt aangemaakt, klik je op de naam om de muziek eraan toe te voegen. Is het je eerste lijst, dan kies je voor Nieuweafspeellijst. De aangemaakte lijst vind je links terug onder Afspeellijsten. Om de naam van de lijst te veranderen, klik je met de rechtermuisknop op de naam en kies je voor Gegevensbewerken. Geef een naam op en vul eventueel wat informatie in onder Beschrijving. Sluit af door op Opslaan te klikken.

©PXimport

Tip 08: Openbare lijsten

Wil je je afspeellijst openbaar maken, dan klik je weer met je rechtermuisknop op de naam en kies je voor Openbaarmaken. Een leuke functie is Vergelijkbareafspeellijstmaken. Spotify kiest nu vergelijkbare muziek op basis van de muziek in jouw afspeellijst, handig voor als de muziek op is voordat het feest afgelopen is. Onderaan klik je op Toevoegen voor een nummer om het aan de lijst toe te voegen. Verwijder een afspeellijst door op Delete te klikken en als je samen met anderen een afspeellijst wilt bewerken, kies je voor Gezamenlijkeafspeellijst. Je kunt de afspeellijst nu delen door op de drie stipjes te klikken en voor Delen te kiezen. Kies één van de opties of klik op URI om een koppeling te verkrijgen die iemand anders in het zoekvenster van Spotify kan invoeren. Afspeellijsten kun je overigens goed organiseren door mappen aan te maken. Klik weer op een afspeellijst en kies voor Mapaanmaken. Geef de map een naam en sleep afspeellijsten er naartoe. Openbare afspeellijsten worden elke paar dagen ververst en daarom is het handig om je te abonneren op een leuke lijst. Open de afspeellijst en klik op Volgen, de lijst wordt nu links onder Afspeellijsten toegevoegd.

©PXimport

Tip 09: Offline luisteren

Om muziek offline te kunnen beluisteren, moet je over een Premium-abonnement beschikken. Je kunt maximaal 3.333 nummers offline opslaan en dit kan op maximaal drie apparaten. Denk overigens niet dat je de muziek vervolgens als kant en klare mp3-bestanden in je Windows Verkenner terug kunt vinden. De muziek wordt in gecodeerde delen opgeslagen en kan dus niet gekopieerd worden. In de app van Spotify kun je op Bibliotheek tikken en een opgeslagen album of nummer kiezen. Je ziet nu een schuif Downloaden. Als je deze aanzet, wordt de muziek gedownload en vind je de liedjes terug onder Bibliotheek / Downloads. In de desktopversie van Spotify kun je gek genoeg alleen afspeellijsten opslaan voor offline gebruik. Je moet een album dus eerst toevoegen aan een afspeellijst. Klik op de afspeellijst en zet de schuif achter Downloaden aan.

©PXimport

Tip 10: Geluidsinstellingen

Voordat je massaal nummers gaat downloaden, is het verstandig om even te bepalen in welke geluidskwaliteit dit gebeurt. Klik op het pijltje rechts naast je accountnaam en kies voor Instellingen. In de desktopversie heb je maar één instelling. Onder Geluidskwaliteit zet je de schuif achter Streaming in hoge kwaliteit (alleen Premium) aan. Op je mobiel tik je op Bibliotheek en vervolgens op het tandwiel. Kies voor Geluidskwaliteit en je vindt hier aparte instellingen voor streaming en downloaden. Als je genoeg gigabytes vrij hebt op je smartphone kies je onder Downloaden het liefst voor Extreem. Dit betekent dat de muziek in ongeveer 320 kbit/s wordt opgeslagen. Een liedje van drie minuten neemt met deze instelling ongeveer 7 MB in beslag. In de laagste instelling (Normaal) neemt het met 96 kbit/s slechts 2 MB in beslag, maar deze kwaliteit is voor de meeste muziekliefhebbers echt te laag. Als je de schuif achter Downloaden via mobiel aan hebt staan, dan krijg je een melding dat dit veel data kan verbruiken. Heb je een beperkte databundel, schakel deze mobiele download-optie dan liever niet in, maar download alleen via wifi. Downloads op je mobiel worden alleen gedaan als je het programma open hebt. Als je apparaat langer dan twee minuten inactief is, dan worden de downloads gepauzeerd.

Tip 11: Radio luisteren

Spotify heeft een radio-functie waarmee je dezelfde soort muziek kunt luisteren op basis van een aantal nummers die je leuk vindt. Klik linksboven op Radio en vervolgens op Creëer een nieuw station. Voer een artiestennaam, de naam van een liedje of album, of de naam van een afspeellijst in, en klik erop. Een lijst met nummers wordt getoond en je start het radiostation door op Afspelen te klikken. Vind je een bepaald nummer uit de lijst mooi, dan kun je op de drie stipjes klikken en voor Ga naar nummerradio kiezen. Nu verandert je radiostation in een station waar liedjes voorkomen die gerelateerd zijn aan dit specifieke nummer.

©PXimport

Tip 12: Andere apparaten

Je wilt uiteindelijk muziek niet alleen op je pc kunnen afspelen, maar ook via bluetooth-speakers of een Google Chromecast of Apple AirPlay-apparaat. Je hebt hiervoor meerdere opties beschikbaar. Je vindt alle beschikbare opties door onderin op de knop naast het volume te klikken. Allereerst is er Spotify Connect, dit maakt het mogelijk om muziek op een ander apparaat af te spelen dan het apparaat waar je je bevindt. Stel, je pc is aangesloten op een paar goede luidsprekers, maar je wilt vanaf de andere kant van de kamer een nummer doorspoelen. Zorg dat je mobiel en je pc op hetzelfde netwerk zijn aangemeld en dat Spotify is geopend. Op je smartphone vind je de optie Apparaten beschikbaar onder de titel van het huidige nummer. Tik op de naam van je pc, en alles wat je nu in de app doet, wordt op de pc afgespeeld. Een andere optie is om bluetooth of AirPlay te gebruiken. Vanaf je pc of mobiel kies je voor Meer apparaten en selecteer je de naam van de bluetooth-luidspreker of je AirPlay-apparaat. Als er een Chromecast op je netwerk is aangesloten, vind je deze hier ook terug.

Tip 13: Nog meer?

We hebben de belangrijkste functies van Spotify besproken, maar er zijn nog meer handige trucs voor de streamingdienst. Zo heeft Spotify een sociaal aspect waar je gebruikers kunt volgen en kunt zien naar welke muziek je vrienden het laatst hebben geluisterd. Klik op het account-icoontje bovenin om vrienden te zoeken en toe te voegen. Het is ook mogelijk om te kijken welke liedjes het populairst zijn op het moment. Ga naar Bladeren en klik op Hitlijsten. Je kunt zelfs per land zien welke nummers populair zijn door voor Top 50 per land te kiezen. De Viral50 geeft weer welke nummers het meest zijn gedeeld op sociale media. Wil je meer hitlijsten van de afgelopen maanden inzien, neem dan een kijkje op www.spotifycharts.com.

©PXimport

De Tapo Smart HomeBase H500 is een smarthomecontroller voor Tapo-smarthomeproducten. Hij doet voornamelijk dienst als centraal punt voor een beveiligingssysteem bestaande uit camera's en sensors. Wij hebben de H500 getest in combinatie met Tapo-camera's.

Tapo is het merk waaronder TP-Link smarthomeproducten zoals camera's en robotstofzuigers verkoopt. De Tapo Smart HomeBase H500 is gemaakt van wit kunststof en komt degelijk over. Alle aansluitingen vind je op de achterkant in de vorm van netwerk, HDMI, usb-a, usb-c en een voedingsaansluiting. De netwerkaansluiting kun je gebruiken om de HomeBase met je thuisnetwerk te verbinden, maar dat kan ook via wifi. De HDMI-poort is bedoeld om beelden van je camera's op je televisie te bekijken, terwijl je de usb-c-poort kunt gebruiken om een tablet op te laden. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Extra functies

De H500 is ontworpen om in het zicht in je woonkamer te zetten en heeft wat extra handigheidjes die dan van pas komen, zoals knoppen om te kunnen praten als iemand aanbelt. Ook vind je op de voorkant een klepje dat dienstdoet als tabletstandaard; handig als je een tablet gebruikt om je smarthome mee te bedienen. Je kunt de usb-c-poort, die maximaal 1,5 ampère levert, gebruiken om je tablet via de HomeBase op te laden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Smart HomeBase H500 is voorzien van 16 GB ingebouwd geheugen. Dat is op zich genoeg voor een bescheiden systeem, omdat er alleen clips worden opgeslagen als er beweging gedetecteerd wordt. Bovendien loopt de opslag nooit echt vol omdat oudere opnames automatisch worden overschreven. Heb je meerdere camera's of wil je opnames langere tijd bewaren, dan kun je de opslag zelf uitbreiden. Op de zijkant vind je een klepje waarachter je een 2,5inch-uitbreidingslot vindt. Uitbreiden kan met een 2,5-inch SATA-schijf; dat kan ook een ssd zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Verwarrende koppeling

De H500 moet aan je Tapo-camera's worden gekoppeld. Dat is enigszins verwarrend, want dat kan als je al camera's hebt op twee manieren. Onze camera's (de C410 en C460) stonden niet in de lijst die je ziet als je eerst op de H500 klikt, maar wel in de andere lijst. Begin je met de H500, dan speelt dat probleem niet en worden ondersteunde camera's automatisch gekoppeld.

Na koppeling worden video’s op de H500 opgeslagen. De H500 kan daarnaast tot zes camera's AI-herkenning geven voor personen, gezichten, voertuigen en huisdieren. Na het inschakelen hiervan wordt een database met herkende personen opgebouwd. Verwarrend is dat je om opnames op de H500 te bekijken op het pictogram 'microSD' moet klikken. Je kunt beelden downloaden om ze veilig te stellen.

Extra AI-functies

Behalve opnemen kan de Smart HomeBase H500 ook AI-functies toevoegen aan Tapo-camera's. De HomeBase kan maximaal zes camera's betere herkenningsmogelijkheden geven op basis van AI, maar dat wordt ook als je minder dan zes camera's hebt niet automatisch ingeschakeld. Je kunt dat zelf doen door in de app op de tegel AI Empowerment te klikken. De camera's kunnen dankzij AI personen, gezichten, voertuigen en huisdieren herkennen. Je kunt zelf bepalen welke herkenningsmogelijkheden actief zijn. Herkende personen verschijnen vervolgens automatisch in de app waarna je eventueel kunt aangeven wie die personen zijn.

Opnames terugkijken

In de Tapo-app kun je per camera zowel livebeelden bekijken als opgeslagen fragmenten vanaf de Smart HomeBase terugzien. Verwarrend is dat je daarvoor moet kiezen tussen de pictogrammen cloud en microSD. Ook al gebruik je de HomeBase, toch valt die onder het microSD-symbool. Logischer zou zijn als TP-Link een apart pictogram toevoegt voor de HomeBase. De door ons geteste batterijcamera's nemen korte clips op zodra beweging wordt gedetecteerd. Zodra de opslag vol raakt, worden automatisch de oudste opnames overschreven. Clips kun je desgewenst ook downloaden.

Beperkt nut HDMI

De Tapo Smart HomeBase H500 is voorzien van een HDMI-uitgang waarmee je de hub kunt aansluiten op een televisie of monitor. Je kunt in de app een dashboard configureren bestaande uit één of vier secties. Zo kun je maximaal vier camera's tegelijkertijd bekijken. Heb je minder dan vier camera's, dan kun je ook kiezen voor een klok. Dat klinkt op zich handig, maar met batterijgevoede camera's zoals wij tijdens de test hebben gebruikt, heb je daar niet zoveel aan. Je ziet in het dashboard alleen beeld als de camera op dat moment beweging detecteert. Het is dus niet mogelijk om naar wens live mee te kijken. Het is ook niet mogelijk om via de televisie oudere opnames te bekijken die op de Smart HomeBase staan. Deze functie heeft kortom alleen enigszins nut als je op netstroom gevoede camera's hebt.

Conclusie

De Tapo Smart HomeBase H500 is een praktisch basisstation voor gebruikers van Tapo-camera’s, zoals beveiligingscamera’s en de videodeurbel. Met dit kastje sla je opnames centraal op, zonder dat je een cloudabonnement nodig hebt. De ingebouwde opslag biedt ruimte voor enkele weken aan beeldmateriaal en kan eenvoudig worden uitgebreid als je meer capaciteit wilt. Toch zijn er nog wat kinderziektes. Zo kan de koppeling met camera’s verwarrend verlopen, afhankelijk van de volgorde waarin je apparaten installeert. Ook wekt het gebruik van een SD-kaartpictogram voor lokaal opgeslagen beelden snel verkeerde verwachtingen.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.