Is vintage jouw middle name? Dan is schatzoeken op markten en tweedehands sites dé manier om jouw interieur bij elkaar te sprokkelen. Die stoel uit de fifties kan met een nieuwe bekleding nog jaren mee, en lampen en meubels uit die tijd zijn nog volop te vinden. Maar hoe zit dat met keukenapparaten zoals een koelkast en koffiezetapparaat, is het slim en duurzaam om daar een vierdehands exemplaar van te kopen?

In dit artikel lees je of het slim is om tweedehands keukenapparatuur te komen. Wat zijn de energieslurpers en welke apparaten kun je prima tweede- of derdehands kopen? Plus tips voor het vinden van nieuwe apparaten met een vintage look.

Lees ook: Design of budget: zo vind je meubels die bij jouw portemonnee passen

Niet doen: energieslurpers

Om maar meteen antwoord te geven op bovenstaande vraag: over het algemeen is het niet slim om een ouder apparaat te kopen, al zijn de looks vele malen beter dan de nieuwste apparatuur. Vooral oudere koelkasten en vriezers zijn echte energieslurpers en daarom niet duurzaam en al helemaal niet fijn voor de portemonnee. Bovendien zal er sneller iets kapotgaan en de vraag is of er nog onderdelen te vinden zijn. Vervang die oude apparaten dus door de veel zuinigere nieuwe versies in een mooi retro-model. Net echt, maar helemaal van nu.

Volgens Milieucentraal is het altijd beter om een koelkast of vriezer van 10 jaar of ouder te vervangen door een nieuw exemplaar, ook als hij het nog doet. Kies dan voor eentje met een zuinig, donkergroen energielabel.

©altitudevisual - stock.adobe.com

Wél door naar een volgende ronde

Gaat het om een apparaat dat je niet zo vaak gebruikt, zoals een broodrooster of keukenmachine? Dan is een tweedehands exemplaar van iemand overnemen juist milieuvriendelijker dan een nieuwe aanschaffen. Meestal zijn dit soort apparaten niet veel zuiniger geworden de afgelopen jaren en kun je er dus nog prima jaren mee voort. En zijn ze kapot, dan is repareren vaak nog een optie en duurzamer dan een nieuw exemplaar aanschaffen. Gaat het om een apparaat met een energielabel, zoals een oven, dan kun je deze meestal beter wel vervangen.

Twee tips voor het kopen van een ouder apparaat

Meer tips over de aankoop van tweedehands apparatuur vind je op Kieskeurig.nl

Repareren kun je leren

Hoe ouder het apparaat, des te meer kans dat ie het op een dag laat afweten omdat er een onderdeel kapot is. Wil je nog geen afstand doen van je favoriete vintage keukenapparaat, dan kom je al googelend en met how-to video's op YouTube een heel eind. Toch een beetje tricky, dat gepriegel met elektriciteit? Bezoek dan eens een Repair Café bij jou in de buurt. Hier vind je vrijwilligers met gouden handen die je graag helpen een apparaat te repareren.

©Eugene Sergeev

Refurbished keukenapparatuur

Refurbished telefoons en computers ken je vast wel, maar wist je dat er ook tweedehands keukenapparaten zijn die je - gecheckt en voorzien van garantie - kunt aanschaffen? Het is een duurzame keuze en je betaalt voor de wat duurdere merken soms wel 40 procent minder dan voor een nieuw apparaat. Refurbished apparaten zien eruit als nieuw en functioneren ook zo. Meestal krijg je er een jaar garantie op.

Retro versus vintage

Zijn de nieuwste keukenapparaten voor jou veel te strak en saai, dan word je waarschijnlijk heel gelukkig van meer kleur en rondere vormen in huis. Veel merken snappen dat en brengen daarom collecties op de markt die uit de fifties lijken te komen, maar toch echt kortgeleden van de band zijn gerold. De barbieroze en mintgroene koelkast van Smeg is hier een goed voorbeeld van en mateloos populair. Dit merk heeft sowieso een aantal retro parels in het assortiment om je vingers bij af te likken. Wat dacht je van een waterkoker of een broodrooster

Het verschil tussen retro en vintage

De termen retro en vintage worden vaak door elkaar gehaald en gebruikt, maar dat is niet juist. Vintage betekent namelijk dat iets écht oud is en retro is zo gemaakt dat het líjkt alsof het oud is. Vintage betekent dat het meubel, accessoire of apparaat uit de jaren 50 tot 80 van de vorige eeuw stamt en meestal gaat het dan ook om iets dat echt kenmerkend voor die tijd is. De ronde vormen en kleuren van de sixties bijvoorbeeld of de teakhouten kasten van de jaren 50.

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.

In januari lijkt de tuin in winterslaap, maar schijn bedriegt. Dit is juist het moment om je tuin voor te bereiden op een prachtig voorjaar. Van snoeien tot het maken van een beplantingsplan en het verzorgen van overwinterende planten: er is genoeg te doen. Met een paar slimme klussen leg je de basis voor een gezonde en mooie tuin.

Wil je weten wat je in de andere maanden van het jaar in de tuin te doen hebt? Check dan onze tuinkalender!

Nu doen, voor de zomer: beplantingsplan maken

Januari is de maand om al na te denken over een mooie, bloeiende tuin in de zomer. Maak nu dus een beplantingsplan om te bepalen waar je waar wat gaat zaaien en planten. Denk daarbij ook aan de laatbloeiers, zodat je in het najaar ook nog kleur in de tuin hebt.

Beschermen tegen vorst en kleur aanbrengen

Om de planten te beschermen tegen vrieskou, leg je een laag compost, bladeren en takken op de grond. Daarmee zorg je ervoor dat de wortels van de planten niet zo snel bevriezen. Gelukkig vriest het in januari niet doorlopend. Tijdens zo'n vorstvrije periode kun je mooi bomen, hagen en struiken planten. Wil je gelijk al wat kleur aanbrengen in de tuin? Plant dan winterheide of zet winterharde viooltjes in plantenbakken of in de borders.

©Erkki Makkonen

Overwinterende planten verzorgen

Kuipplanten die in de schuur of garage overwinteren, hebben regelmatig water nodig. Bij vorstvrij weer kun je een raam of deur openen voor wat frisse lucht. Ook bollen in pot, binnen of buiten, geef je af en toe water om uitdroging te voorkomen.

Een echte winterklus: snoeien!

Januari en februari zijn ideale maanden om fruitbomen, planten en struiken te snoeien, zoals knotwilgen en leilindes. Zo bereid je ze voor op het voorjaar. Snoei alleen bij zacht, vorstvrij weer. Heb je een druif? Snoei die uiterlijk half januari, want daarna komt de sapstroom op gang en kan de plant doodbloeden als je te laat snoeit.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

©natalialeb

Onkruidvrije bestrating

Heeft het gesneeuwd? Neem dan even de tijd om de sneeuw te schudden uit de groenblijvers , zoals de hagen. Hierdoor voorkom je dat er grote gaten in de haag ontstaan. En als laatste: het is nu een goede tijd om de voegen van de bestrating onkruidvrij te maken. Is de bestrating wat ingezakt? Dit is een goed moment om de tegels en klinkers wat om te hogen, om wateroverlast te voorkomen. Een drainage aanleggen helpt ook tegen wateroverlast.

Lees ook: Zelf een terras aanleggen? Dit is waar je op moet letten