De kaars als sfeermaker ... én ook als warmtebron?
Voor veel huismussen is een kaars aansteken hét toppunt van gezelligheid. En vlak ook het romantische effect van kaarslicht niet uit. Maar zijn kaarsen ook een alternatief om je huis te verwarmen nu de energiekosten de pan uit rijzen? En hoe zit het dan met de veiligheid en gezondheid? We laten ons licht schijnen op de kaars: van waxinelichtje tot oplaadbaar exemplaar.
We bekijken of je kaarsen alleen geschikt zijn als sfeermaker of ook om je huis te verwarmen. We leggen ook uit hoe je kaarsen veilig gebruikt.
Met kaarsen het huis verwarmen
Kaarsen worden niet meer gebruikt als belangrijkste lichtbron, maar het is wel één van de populairste sfeermakers in huis. Met een etentje staan ze op tafel, bij een verjaardag versieren ze de taart en zodra de dagen korter worden stijgt de verkoop van kaarsen tot grote hoogte. Kaarsen geven sfeer en warmte in huis, maar kun je ze ook echt gebruiken om het huis te verwarmen? Dat zou een ideale combinatie zijn, en al helemaal nu we de verwarming een paar graden lager zetten om de kosten te drukken.
Natuurlijk geven kaarsen warmte af, je hoeft maar even je hand erboven te houden en je voelt het onmiddellijk. Toch is het verwarmen van een ruimte met kaarsen niet praktisch en al helemaal niet goedkoper dan normaal stoken. Een kaars geeft ongeveer 80 watt aan warmte af, terwijl je 1600 W nodig hebt om een kamer te verwarmen. Een snelle rekensom vertelt je dat je minimaal twintig kaarsen per ruimte nodig hebt om er warmpjes bij te zitten. Een behoorlijk gedoe, want je zit ook nog met een beperkt aantal branduren en het is bovendien een onveilige manier van verwarmen.
©mtrlin - stock.adobe.com
Even de handen warmen met een kaars lukt nog wel, een heel huis helaas niet.
Belangrijkste lichtbron Ver voor het ontstaan van elektriciteit en gas was de kaars de enige lichtbron in huis. De Egyptenaren gebruikten rond 3000 voor Christus al kaarsen, al waren het toen meer brandende fakkels gemaakt van riet. Behoorlijk gevaarlijk en nogal sterk geurend. In de Middeleeuwen deed bijenwas als hoofdbestanddeel van de kaars z'n intrede, maar doordat dit goedje nogal duur was, konden alleen kerken en welgestelden ze in huis halen. Vele verbeteringen volgden, er werd geëxperimenteerd met verschillende stoffen zoals paraffine en de kaars werd voor iedereen betaalbaar.
Zijn kaarsen gezond?
Gezellig zijn kaarsen zeker, maar goed voor jou en het milieu helaas niet altijd. Kaarsen bevatten namelijk fijnstoffen, zoals paraffine en stearine, die vrijkomen zodra je het lontje aansteekt. Je ziet de stoffen niet, maar ze kunnen wel schadelijk zijn voor je gezondheid. Ben je een fervent kaarsenbrander, dan is het goed om de volgende dingen te weten:
🕯 Ventileren is heel belangrijk als je kaarsen brandt. Vooral als je er meerdere hebt staan. Zo verdeel je de roetdeeltjes beter en neemt het risico voor je gezondheid af.
🕯 Let op of de kaars goed brandt: komt er een zwarte walm vanaf, dan kunnen hier zelfs kankerverwekkende stoffen in zitten.
🕯 Zet kaarsen of waxinelichtjes liever niet in een hoog glas of vaas, want de kaarsen krijgen op deze manier te weinig zuurstof met als gevolg extra uitstoot van fijnstof. Vind je het wel mooi om je kaars ergens in te zetten, kies dan voor een open variant, zoals deze op amazon.nl.
🕯 Check de ingrediënten van je kaars en pas op met paraffine; een bijproduct van petroleum. Vooral waxinelichtjes zitten vol met deze schadelijke stof, die bij veelvuldige blootstelling kan leiden tot astma, allergieën en aantasting van het centraal zenuwstelsel.
🕯 Kies zo veel mogelijk voor kaarsen met natuurlijke ingrediënten, zoals sojawas, bijenwas, koolzaadwas en raapzaadwas. Soms zit er naast dit ingrediënt ook nog een schadelijke stof in de kaars, lees dus altijd alsnog even het label. Nog beter: koop kaarsen met bijenwas rechtstreeks bij de imker, dan weet je zeker dat het goed zit.
🕯 Pas op met geurkaarsen, hier worden ook vaak schadelijke stoffen aan toegevoegd om juist die lekkere geur te verspreiden. Wil je dat het lekker ruikt in huis, maar wel op een gezonde manier? Dan is een diffuser een goed alternatief. Of maak zelf kaarsen van bijenwas en voeg daar een paar druppels van je favoriete etherische olie aan toe.
🕯 Blaas kaarsen niet op volle longsterkte uit alsof het verjaardagskaarsjes zijn, maar doe dit op een manier dat er zo min mogelijk roet vrijkomt. Dit kun je doen door het lontje tussen twee natte vingers te knijpen, maar ook door het lontje heel even onder te dompelen in zijn eigen kaarsvet. Dat kan door een stokje of de achterkant van een lucifer even in het kaarsvet te dopen en daarna het lontje aan te raken.
Pas op met veel kaarsen bij elkaar.
LED-kaarsen
Gaat het je niet om de warmte, maar vooral om de gezelligheid van flikkerend kaarslicht, dan is de led-kaars een heel gezond en veilig alternatief. Deze kaarsen worden steeds 'echter' en zijn in brandende staat bijna niet van de normale kaars te onderscheiden. Ze werken meestal op batterijen of zijn oplaadbaar en je hebt er geen omkijken naar. En ... het scheelt ook een rondje schilderen na de winter.
Led-kaarsen zijn er in verschillende vormen: van grote stompkaars tot waxinelichtje, en zijn iets prijziger dan de gewone kaars. Maar doordat ze veel en veel langer meegaan dan de traditionele kaars, heb je dat geld er zo weer uit. Gek op tech? Dan zijn de nieuwste led-kaarsen ook wat voor jou, want die zijn vaak voorzien van een afstandsbediening waarmee je de sterkte van het licht en de kleur van de vlam kunt bepalen en bovendien een timer kunt zetten.
Kaarsen veilig gebruiken
Gaat er ondanks de waarschuwingen niets boven een echte kaars? Gebruik ‘m dan met mate en veilig, want de kaars is helaas maar al te vaak de oorzaak van brand. Vijf tips van de brandweer:
Plaats kaarsen in een stevige houder en op een stabiele ondergrond.
Zet kaarsen niet in de buurt van gordijnen: een zuchtje wind en de stof vat vlam.
Plaats kaarsen niet bij een warmtebron, zoals de verwarming, open haard of een raam op het zuiden: zodra ze warm worden kunnen ze zacht worden en ombuigen.
Houd kaarsen buiten bereik van kleine kinderen en dieren.
Doof kaarsen altijd als je de kamer verlaat.
