ID.nl logo
Winterhanden en tenen, wat zijn het en wat doe je ertegen?
© Paolese
Gezond leven

Winterhanden en tenen, wat zijn het en wat doe je ertegen?

Wanneer de temperaturen dalen, krijgen veel mensen last van hun handen en voeten. Ze worden koud, voelen gevoelloos of tintelend aan, en kunnen zelfs pijn gaan doen. Heb je hier ook last van? Lees dan verder voor meer uitleg en handige tips.

Klachten aan je handen en voeten worden veroorzaakt door onvoldoende bloedtoevoer naar de uiteinden van ons lichaam, een proces dat de medische term perniones heeft gekregen. In de volksmond spreken we over winterhanden en -tenen. Een vervelend verschijnsel, dat gelukkig goed is te voorkomen en te verzachten met de juiste maatregelen.

De symptomen van winterhanden en -tenen

Kenmerkend voor winterhanden en -tenen zijn in de eerste plaats de koude, bleke en gevoelloze vingers en tenen. Daarnaast kunnen ze ook gaan jeuken, een branderig gevoel geven, of pijnlijk en rood aanvoelen. In ernstige gevallen kunnen de handen en voeten zelfs gaan opzwellen en donkere, blauwrode plekken vertonen. Ook kunnen er blaasjes, wondjes en zweren ontstaan, bijvoorbeeld door het krabben tegen de jeuk. Behalve de handen en voeten kunnen ook andere lichaamsdelen last krijgen van winterhanden en -tenen, zoals je onderarmen, enkels, oren, neus en benen. De klachten treden vooral op bij temperaturen onder de 10 graden, vandaar de naamgeving.

Lees ook: Winterblues? Zo breng je weer een beetje zon in je leven!

Hoe ontstaan winterhanden en -tenen?

Winterhanden en -tenen worden veroorzaakt door een verminderde bloedsomloop in de kleine bloedvaten van met name de handen en voeten. Dit gebeurt bij lage temperaturen als beschermingsreactie: het lichaam probeert warmteverlies te beperken door minder bloed naar de uiteinden te sturen. Maar bij sommige mensen gaat dit proces niet goed en blijft de bloedtoevoer te lang laag. Hierdoor koelen de handen en voeten te veel af.

©zhikun sun

Wie krijgen winterhanden en -tenen?

Niet iedereen heeft evenveel last van winterhanden en -tenen. De kans wordt groter als er ook familieleden last van hebben. Vrouwen krijgen de klachten vaker dan mannen. Verder spelen leefstijlfactoren een rol. Rokers hebben bijvoorbeeld een groter risico, net als mensen die weinig bewegen of erg slank zijn. Bepaalde medicijnen, zoals bloeddrukverlagers, kunnen de bloedvaten vernauwen en het risico op winterhanden en -tenen vergroten. Ook hoge leeftijd en overgewicht zijn risicofactoren, omdat de bloedsomloop dan vaak minder optimaal is.

©FabbriDG

Het fenomeen van Raynaud

Heb je in de winter last van witte of bleke vingers en tenen, die na een tijdje weer een normale kleur krijgen? Dan heb je waarschijnlijk niet te maken met winterhanden of -tenen, maar met het fenomeen van Raynaud. Hierbij knijpen de bloedvaatjes in vingers en tenen heel sterk samen bij kou of stress, waardoor de bloedtoevoer tijdelijk helemaal wordt afgesloten. De huid verkleurt dan wit of lichtblauw. Zodra de vingers en tenen weer opwarmen, gaan de klachten van het fenomeen van Raynaud meestal vanzelf weer over. Maar soms kunnen ze heftiger of langduriger zijn, met meer pijn en een langere hersteltijd. Dan is het verstandig om een huisarts te raadplegen. Het fenomeen van Raynaud is dus iets anders dan winterhanden en -tenen. Bij Raynaud is er sprake van een tijdelijke, compleet afgesloten bloedtoevoer. Bij winterhanden en -tenen is de bloedtoevoer verminderd, maar niet volledig afwezig. Toch kunnen de verschijnselen op elkaar lijken. Twijfel je welke aandoening je hebt? Overleg dan met je huisarts voor een juiste diagnose.

Hoe kun je winterhanden en -tenen voorkomen?

Gelukkig zijn er manieren om de ongemakken van winterhanden en -tenen te voorkomen. Allereerst is het belangrijk om je lichaam goed te beschermen tegen de kou. Draag mutsen, sjaals, handschoenen en warme, goed isolerende kleding wanneer het vriest. Let op dat schoenen, handschoenen en kleding niet te strak zitten, want dan snijden ze de bloedtoevoer af. Verder is het verstandig om veel te bewegen en sporten. Spieractiviteit zorgt er namelijk voor dat het bloed beter rondgepompt wordt. Doe ook regelmatig oefeningen met je handen en voeten, zoals je vuisten ballen of je tenen spreiden. Dat houdt de bloedsomloop op gang. Zorg voor een gezond gewicht en eet gevarieerd en gezond om bloedvatproblemen te voorkomen. Drink voldoende water en beperk je alcoholgebruik. Stoppen met roken verkleint eveneens het risico op winterhanden en -tenen aanzienlijk.

©zhikun sun

Wat kun je doen tegen winterhanden en -tenen?

Heb je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch last van winterhanden of -tenen, dan zijn er gelukkig manieren om de klachten te verzachten. Allereerst is het zaak om je handen en voeten voorzichtig op te warmen, bijvoorbeeld door ze onder je oksels of tussen de bovenbenen te houden. Smeer de huid regelmatig in met een vette crème om uitdroging tegen te gaan. Draag thermo-ondergoed, sokken en handschoenen van materialen als wol en zijde die de warmte vasthouden. Blijf de handen en voeten regelmatig bewegen om de bloedsomloop op gang te houden. Neem eventueel een ontstekingsremmer tegen de pijn. Probeer stress te verminderen, want dat is gunstig voor de doorbloeding. Ga zo nodig langs de huisarts voor advies over aanvullende behandelingen, zoals speciale zalven of voedingssupplementen.

©zhikun sun

Wil jij meer weten over gezondheid? Kijk dan onze video!

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waarom je tv-beeld onnatuurlijk oogt (en hoe je dat oplost)
© DC Studio
Huis

Waarom je tv-beeld onnatuurlijk oogt (en hoe je dat oplost)

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check
Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

▼ Volgende artikel
Chrome Remote Desktop: ideaal voor ondersteuning op afstand
© ER | ID.nl
Huis

Chrome Remote Desktop: ideaal voor ondersteuning op afstand

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Degene die support geeft, gebruikt het onderste vak.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Wie support krijgt, moet de code via een berichtje of telefoontje doorgeven.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.

Gebruiker A krijgt het volledige scherm van B in een Chrome-venster te zien.