ID.nl logo
Winterhanden en tenen, wat zijn het en wat doe je ertegen?
© Paolese
Gezond leven

Winterhanden en tenen, wat zijn het en wat doe je ertegen?

Wanneer de temperaturen dalen, krijgen veel mensen last van hun handen en voeten. Ze worden koud, voelen gevoelloos of tintelend aan, en kunnen zelfs pijn gaan doen. Heb je hier ook last van? Lees dan verder voor meer uitleg en handige tips.

Klachten aan je handen en voeten worden veroorzaakt door onvoldoende bloedtoevoer naar de uiteinden van ons lichaam, een proces dat de medische term perniones heeft gekregen. In de volksmond spreken we over winterhanden en -tenen. Een vervelend verschijnsel, dat gelukkig goed is te voorkomen en te verzachten met de juiste maatregelen.

De symptomen van winterhanden en -tenen

Kenmerkend voor winterhanden en -tenen zijn in de eerste plaats de koude, bleke en gevoelloze vingers en tenen. Daarnaast kunnen ze ook gaan jeuken, een branderig gevoel geven, of pijnlijk en rood aanvoelen. In ernstige gevallen kunnen de handen en voeten zelfs gaan opzwellen en donkere, blauwrode plekken vertonen. Ook kunnen er blaasjes, wondjes en zweren ontstaan, bijvoorbeeld door het krabben tegen de jeuk. Behalve de handen en voeten kunnen ook andere lichaamsdelen last krijgen van winterhanden en -tenen, zoals je onderarmen, enkels, oren, neus en benen. De klachten treden vooral op bij temperaturen onder de 10 graden, vandaar de naamgeving.

Lees ook: Winterblues? Zo breng je weer een beetje zon in je leven!

Hoe ontstaan winterhanden en -tenen?

Winterhanden en -tenen worden veroorzaakt door een verminderde bloedsomloop in de kleine bloedvaten van met name de handen en voeten. Dit gebeurt bij lage temperaturen als beschermingsreactie: het lichaam probeert warmteverlies te beperken door minder bloed naar de uiteinden te sturen. Maar bij sommige mensen gaat dit proces niet goed en blijft de bloedtoevoer te lang laag. Hierdoor koelen de handen en voeten te veel af.

©zhikun sun

Wie krijgen winterhanden en -tenen?

Niet iedereen heeft evenveel last van winterhanden en -tenen. De kans wordt groter als er ook familieleden last van hebben. Vrouwen krijgen de klachten vaker dan mannen. Verder spelen leefstijlfactoren een rol. Rokers hebben bijvoorbeeld een groter risico, net als mensen die weinig bewegen of erg slank zijn. Bepaalde medicijnen, zoals bloeddrukverlagers, kunnen de bloedvaten vernauwen en het risico op winterhanden en -tenen vergroten. Ook hoge leeftijd en overgewicht zijn risicofactoren, omdat de bloedsomloop dan vaak minder optimaal is.

©FabbriDG

Het fenomeen van Raynaud

Heb je in de winter last van witte of bleke vingers en tenen, die na een tijdje weer een normale kleur krijgen? Dan heb je waarschijnlijk niet te maken met winterhanden of -tenen, maar met het fenomeen van Raynaud. Hierbij knijpen de bloedvaatjes in vingers en tenen heel sterk samen bij kou of stress, waardoor de bloedtoevoer tijdelijk helemaal wordt afgesloten. De huid verkleurt dan wit of lichtblauw. Zodra de vingers en tenen weer opwarmen, gaan de klachten van het fenomeen van Raynaud meestal vanzelf weer over. Maar soms kunnen ze heftiger of langduriger zijn, met meer pijn en een langere hersteltijd. Dan is het verstandig om een huisarts te raadplegen. Het fenomeen van Raynaud is dus iets anders dan winterhanden en -tenen. Bij Raynaud is er sprake van een tijdelijke, compleet afgesloten bloedtoevoer. Bij winterhanden en -tenen is de bloedtoevoer verminderd, maar niet volledig afwezig. Toch kunnen de verschijnselen op elkaar lijken. Twijfel je welke aandoening je hebt? Overleg dan met je huisarts voor een juiste diagnose.

Hoe kun je winterhanden en -tenen voorkomen?

Gelukkig zijn er manieren om de ongemakken van winterhanden en -tenen te voorkomen. Allereerst is het belangrijk om je lichaam goed te beschermen tegen de kou. Draag mutsen, sjaals, handschoenen en warme, goed isolerende kleding wanneer het vriest. Let op dat schoenen, handschoenen en kleding niet te strak zitten, want dan snijden ze de bloedtoevoer af. Verder is het verstandig om veel te bewegen en sporten. Spieractiviteit zorgt er namelijk voor dat het bloed beter rondgepompt wordt. Doe ook regelmatig oefeningen met je handen en voeten, zoals je vuisten ballen of je tenen spreiden. Dat houdt de bloedsomloop op gang. Zorg voor een gezond gewicht en eet gevarieerd en gezond om bloedvatproblemen te voorkomen. Drink voldoende water en beperk je alcoholgebruik. Stoppen met roken verkleint eveneens het risico op winterhanden en -tenen aanzienlijk.

©zhikun sun

Wat kun je doen tegen winterhanden en -tenen?

Heb je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch last van winterhanden of -tenen, dan zijn er gelukkig manieren om de klachten te verzachten. Allereerst is het zaak om je handen en voeten voorzichtig op te warmen, bijvoorbeeld door ze onder je oksels of tussen de bovenbenen te houden. Smeer de huid regelmatig in met een vette crème om uitdroging tegen te gaan. Draag thermo-ondergoed, sokken en handschoenen van materialen als wol en zijde die de warmte vasthouden. Blijf de handen en voeten regelmatig bewegen om de bloedsomloop op gang te houden. Neem eventueel een ontstekingsremmer tegen de pijn. Probeer stress te verminderen, want dat is gunstig voor de doorbloeding. Ga zo nodig langs de huisarts voor advies over aanvullende behandelingen, zoals speciale zalven of voedingssupplementen.

©zhikun sun

Wil jij meer weten over gezondheid? Kijk dan onze video!

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Tweede ronde voor toptech: ontdek onze nieuwe Vinted-pagina
Huis

Tweede ronde voor toptech: ontdek onze nieuwe Vinted-pagina

Op ID.nl en op het TikTok-kanaal Power Unlimited Tech zie je geregeld tests van de nieuwste gadgets en apparaten. Daarnaast worden op Review.nl (dat ook bij ons moederbedrijf hoort) allerlei producten getest door gewone consumenten. Alles wat na afloop terugkomt, krijgt een tweede kans bij ons. Correctie: bij júllie. Want de Pu Tech Tweedehands-Vintedstore is nú geopend!

View post on TikTok

🧪Wat Review.nl precies doet

Review.nl is ons platform waar consumenten nieuwe producten testen. Want die kijken toch anders naar producten dan professionele reviewers. Hoe iets bevalt in de praktijk, in het dagelijks leven, ook bij langer gebruik: dat is wat veel mensen willen weten voordat ze zelf naar de (web)winkel lopen.

Vaak willen deze consumentenreviewers het product dat ze getest hebben overnemen, omdat ze eigenlijk niet meer zonder kunnen. Maar soms komen er ook spullen terug, bijvoorbeeld omdat testers al iets vergelijkbaars hebben. Die producten zijn vaak maar een paar weken gebruikt. Zo goed als nieuw dus – en daarom verdienen ze een tweede leven.

🎯Tweede ronde op Vinted

De beste exemplaren bieden we nu aan via onze nieuwe Vinted-pagina. Daar vind je tweedekans elektronica die er nog prima uitziet, maar niet meer als nieuw verkocht wordt. Denk aan smartwatches, koptelefoons, muizen en toetsenborden. Het aanbod wordt regelmatig aangevuld, dus het loont om af en toe even te kijken.

Toptechtweedehands!

Check de Pu Tech Tweedehands-Vintedstore
▼ Volgende artikel
❄️ Ook in december kun je lekker tuinieren: van snoeien tot een tweede leven voor je kerstboom
© ID.nl
Huis

❄️ Ook in december kun je lekker tuinieren: van snoeien tot een tweede leven voor je kerstboom

December is een drukke, bomvolle maand met al die feestdagen. Grote kans dus dat je niet direct denkt aan tuinieren. Toch is het wél belangrijk. Door nu een paar uurtjes te besteden aan blad harken, snoeien en kwetsbare planten beschermen tegen de vorst, kun je volgend voorjaar weer volop van je tuin genieten!

Dit artikel in het kort

  • Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

  • Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

  • Planten tegen vorst beschermen

  • (Fruit)bomen snoeien

  • Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig

Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

In veel tuinen oogt het nu wat flets en leeg, maar met een paar simpele ingrepen breng je meteen meer leven in het geheel. Een skimmia doet het bijvoorbeeld goed in dit seizoen. Deze groenblijver houdt van een plek met halfschaduw en geeft direct wat kleur aan de tuin. Je kunt ook kiezen voor een winterbloeiende sneeuwbal. Die plant je, net als andere bladverliezende struiken en bomen, gewoon in deze periode. Een wintergroene haag zorgt er ook voor dat je tuin levendiger blijft. Druk de aarde rondom nieuwe aanplant stevig aan. Dat voorkomt dat wortels loskomen door harde wind. En wacht met planten als de grond bevroren is.

Wil je in het voorjaar graag sneeuwklokjes, narcissen, krokussen of blauwe druifjes ziet opkomen, dan heb je nog even de tijd om die te planten: doe dit uiterlijk half december en vóór de vorst. Wil je juist nu nog vrolijke plantjes? Ga dan voor winterharde viooltjes. Die zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren. Omdat ze tot het eind van het voorjaar doorbloeien, heb je daar de komende maanden veel plezier aan.

©Evgeniya - stock.adobe.com

Skimmia japonica 'Rubella' zorgt voor een toefje rood in je tuin.

Nu planten, in de lente kleur in je tuin

Bloembollen shop je ook

Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

De bomen worden nu echt kaal, en dat betekent dat je tuin waarschijnlijk vol ligt met blad. Tijd om weg te halen. Begin met je terras en eventuele paadjes; laat je het blad daar liggen, dan kan het glad worden. Haal ook het blad weg rond rots- en vetplanten: deze planten doen het namelijk beter in een droge omgeving en het blad zorgt ervoor dat de grond vochtig blijft. Gebruik tot slot een bladblazer of een hark om je gazon bladvrij te krijgen. Laat je het blad op het gras liggen, dan krijgt het geen zonlicht meer, waardoor je in het voorjaar daar lelijke of kale plekken krijgt.

Gooi de bladeren niet meteen op de composthoop of in de afvalbak, maar gebruik het om de grond tussen de planten ermee af te dekken: zo bescherm je je planten tegen vorst. Ook zorgen de verterende bladeren ervoor dat er meer voedingsstoffen in de grond komen. Win-win dus voor je planten!

Lees ook: Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Bladblazer kopen? Let dan hier op

Een bladblazer kies je op basis van het type aandrijving, de kracht en het gemak tijdens gebruik. Een elektrische blazer met snoer is geschikt voor kleine tuinen. Een accublazer geeft meer bewegingsvrijheid en werkt prettig voor middelgrote tuinen. Voor grote tuinen of zwaar werk, zoals nat blad, werkt een benzinemodel krachtiger. Let daarnaast op blaaskracht en luchtvolume, want dat bepaalt hoe effectief je bladeren wegblaast. Gewicht speelt ook mee: hoe lichter het model, hoe langer je er comfortabel mee kunt werken. Sommige blazers kunnen naast blazen ook zuigen en versnipperen. Verder is het goed om te kijken naar geluidsniveau en onderhoud, omdat benzinemodellen vaker geluid maken en meer verzorging vragen dan elektrische varianten.

Drie bekende merken bladblazers

Einhell

Einhell staat bekend om toegankelijke prijzen en praktische machines voor alledaags tuinonderhoud. Het merk richt zich op gebruikers die een degelijk gereedschap zoeken zonder hoge kosten. De apparaten zijn vaak licht, makkelijk in gebruik en geschikt voor gemiddelde tuinen. Een breed verkrijgbaar model is de Einhell GC-EL 3000 E, een elektrische bladblazer met genoeg vermogen voor standaard tuinklussen.

Black+Decker

Black+Decker heeft een lange geschiedenis in elektrisch gereedschap en tuinmachines. Het merk staat bekend om gebruiksvriendelijke, veelzijdige oplossingen voor huis en tuin. De focus ligt op comfort, eenvoudige bediening en brede beschikbaarheid. Een veelgekozen model is de Black+Decker BEBLV300SB-QS, een elektrisch model dat handig is voor kleinere tuinen en snelle opruimklussen.

Makita

Makita is een Japans merk dat bekendstaat om duurzame bouwkwaliteit, een groot accuplatform en machines die soepel en prettig werken. Vooral de accublazers zijn populair, omdat ze kracht combineren met wendbaarheid. Een veelgekozen model is de Makita DUB185Z, een lichte accublazer die ideaal is voor terrassen, oprijlanen en kleinere tuinen.

Planten tegen vorst beschermen

Wordt er vorst verwacht? Dat is hét moment om je planten te beschermen tegen de kou. Gebruik noppenfolie of vliesdoek en pak daarmee planten in bakken en potten goed in. Kuipplanten die je binnen hebt gezet om te overwinteren, geef je water als de aarde droog is. Haal ook twee keer per maand dor blad bij de kuipplanten weg. Is het weer zacht? Zet dan een raampje of deur open in de ruimte waar je de kuipplanten hebt gezet; zo krijgen ze wat frisse lucht.

Is het een lange periode droog buiten? Geef dan de planten in potten en bloembakken in de tuin ook water. En heb je een buitenkraan? Sluit die dan nu af, zodat je geen vorstschade krijgt.

©Olga Seyfutdinova

(Fruit)bomen snoeien

Tussen december en februari kun je de leilinde weer netjes in vorm te snoeien. In deze rustige wintermaanden reageert de boom het best op een snoeibeurt. Bij druif, berk en esdoorn ligt het anders. Die hebben een andere sapstroom en moet je daarom uiterlijk voor half december snoeien. Doe dat op een dag zonder vorst, zodat de snoeiwonden rustig kunnen sluiten.

Ook kleinfruit kun je nu aanpakken. Haal bij de braam de takken weg die dit jaar vruchten droegen, zodat jonge scheuten alle ruimte krijgen. De zomerframboos snoei je door de jonge scheuten te verwijderen. Bij de herfstframboos knip je de takken die vrucht gedragen hebben juist helemaal tot aan de grond af. Daarmee geef je de struiken een sterke start in het nieuwe seizoen.

Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Een kerstboom met kluit kun je eenvoudig een tweede leven geven in de tuin. Vooral kleinere exemplaren slaan goed aan. Fijnspar, Servische spar en fraserspar zijn soorten die herplanten doorgaans goed verdragen. Laat de boom eerst wennen aan koelere temperaturen door hem tijdelijk op een lichte, onverwarmde plek te zetten.

Daarna kan hij in een pot naar buiten, waar hij verder kan herstellen. Pas als de vorst uit de grond is, plant je hem in de volle grond. Kies een zonnige of halfschaduwrijke plek waar de boom de ruimte heeft om te groeien. Volgend jaar kun je hem dan weer binnenhalen als kerstboom. Of je laat hem buiten staan en versiert hem – zo breng je meteen wat kerststemming in de tuin.

©ID.nl