Windows Verkenner gaat al jaren mee. Toch kent deze een aantal beperkingen, zoals de aanpasbaarheid en functies voor gevorderde gebruikers. Gelukkig hoef je geen genoegen te nemen met de standaardverkenner. Slimme ontwikkelaars hebben interessante alternatieven op de markt gebracht waarmee je je voordeel kunt doen. Ruil je verkenner in voor een alternatief.
XYplorer
Aanpasbare verkenner
De makers van XYplorer bieden een alternatieve bestandsverkenner die vooral op het gebied van aanpasbaarheid opvalt. Je mag het programma een maand proberen, daarna betaal je eenmalig ongeveer 13,50 euro. Met XYplorer pas je snel een grote hoeveelheid bestanden aan, bijvoorbeeld door ze een andere naam te geven of specifieke gedeelten van een bestandsnaam te veranderen.
Selecteer de bestanden die je wilt aanpassen. Kies daarna voor File / Rename Special. Via Batch Rename pas je in een keer de bestandsnaam van de volledige set aan. Wil je op zoek gaan naar een specifiek deel van een bestandsnaam en dat aanpassen? Kies dan voor Search and Replace. Geef de term op en klik op Preview. XYplorer toont de resultaten. Klik op het informatiepictogram (herkenbaar aan de I) om te zien hoe je de bestanden kunt aanpassen. Tevreden? Bevestig met een klik op OK.
Xyplorer valt op door de grote mate van aanpasbaarheid.
Mappen vergelijken
Heb je meerdere mappen die op het eerste gezicht qua inhoud wel erg op elkaar lijken? Je kunt de mappen met elkaar vergelijken, zodat je geen kostbare fouten maakt door het onterecht verwijderen van dubbele mappen. Druk op F10: hiermee open je een tweede venster. Open in elk venster de map die je met de andere map wilt vergelijken. Kies hierna voor Panes / Sync Scroll. Vervolgens scrol je eenvoudig door de mappen en de inhoud en kun je op regelniveau vergelijken.
XYplorer is ook te gebruiken om dubbele bestanden en mappen op te sporen. Open de map die je wilt onderzoeken en druk op F12. Open vervolgens de tab Find Files. Hier vind je een onderliggend tabblad: Dupes. Open de tab en geef aan hoe je wilt zoeken naar duplicaten. Zo kun je onder meer zoeken op naam en hierbij aangeven of er ook moet worden gekeken naar de bestandsextensie. Daarnaast is het mogelijk om te zoeken op gelijke datums, bestandsgroottes en inhoud. Wil je op zoek naar dubbele afbeeldingen, dan plaats je een vinkje bij Image.
Op zoek naar dubbele bestanden en mappen.
Uiterlijk vastleggen
Heb je met veel aandacht de omgeving van XYplorer aan je wensen aangepast? Sla de indeling op, zodat je deze op een later moment eenvoudig kunt terughalen. Open het menu Window en kies Save Layout As. Geef het bestand een duidelijke naam. In de toekomst open je de omgeving via Window / Load Layout.
Nóg meer orde
Behoefte aan meer overzicht in je bestanden en mappen? Met XYplorer geef je mappen een eigen kleur, zodat je ze eenvoudig herkent. Open het eerdergenoemde informatievenster met een druk op F12. Klik op de tab Tags. Bij Label geef je de map een eigen kleur. Je kunt de map ook voorzien van tags. Geef deze op in het vak Tags. Tot slot is het mogelijk om via het vak Comment de map te voorzien van extra informatie. Bevestig met een klik op Apply.
Over mappen gesproken: je kunt de alternatieve bestandsverkenner ook goed inzetten om lege mappen op te sporen. Kies voor Tools / Customize List. Klik op Show Folder Sizes. Je ziet nu goed welke mappen leeg zijn: ga op zoek naar de vermeldingen Empty. Heb je deze mappen gevonden en weet je zeker dat je ze niet nodig hebt? Verwijder ze dan voor meer overzicht. Omgekeerd geldt dit natuurlijk ook: dankzij de kolom met mapgrootte zie je nu snel welke mappen veel ruimte op de computer innemen.
Meer overzicht dankzij labels en kleurcoderingen.
Vervangen
Als je tevreden bent over XYplorer, kun je deze verkenner als standaard instellen. Druk op F9 om het instellingenvenster te openen. Klik op Shell Integration en plaats een vinkje bij XYplorer in shell context menu. Plaats hierna een vinkje bij XYplorer is default file manager. Klik op OK. Dubbelklikken op een map of op een schijf opent voortaan het venster van XYplorer.
Q-Dir
Verkenner met overzicht
Werk je vaak met meerdere mappen tegelijkertijd en besteed je veel tijd aan bestandsbeheer, dan mag Q-Dir niet ontbreken op je lijst. Handig aan deze bestandsverkenner is de mogelijkheid om meerdere mappen tegelijkertijd op het scherm te plaatsen: je kunt de weergave van een kwadrant activeren en hiermee vier individuele maplocaties openen. De geopende mappen zijn ook te bewaren, zodat je deze een volgende keer in dezelfde weergave snel kan oproepen.
Wil je Q-Dir eerst proberen? Kies dan tijdens het installeren voor Portable installatie. Hiermee gebruik je het programma zonder het in Windows te installeren.
Om een samenstelling van mappen te bewaren, kies je voor Favorieten / Toevoegen aan favorieten. Om de exacte weergave te bewaren, plaats je een vinkje bij Met de huidige weergave en venstergrootte. Heb je een specifieke kolomindeling, dan kun je de optie Instellingen kolommen en weergave selecteren. Met de optie Q-Dir Hoofdvensterplaatsing zorg je ervoor dat het hoofdvenster van Q-Dir ook op de oorspronkelijke positie wordt geopend.
Met Q-Dir breng je eenvoudig meerdere mappen in beeld.
Werkomgeving bewaren
Het kost mogelijk wat tijd, maar eenmaal ingesteld beloont Q-Dir je met een persoonlijke werkomgeving. Sla deze op. Kies voor Bestand / Sla huidige instelling op. Verder loont het om een blik te werpen op de instellingen van de bestandsverkenner. Kies voor Extra’s / Meer opties.
Als je Q-Dir vaak gebruikt, voeg je de bestandsverkenner toe aan het menu van de rechtermuisknop. Op de tab Algemeen plaats je een vinkje bij Voeg Q-Dir toe aan contextmenu. Via de tab Kleuren breng je meer overzicht aan door de verschillende bestanden een eigen kleur te geven. Op deze manier onderscheid je bijvoorbeeld sneller een zip- en een html-bestand. Gebruik je meerdere computers en wil je hierop dezelfde instellingen hanteren? Exporteer de kleureninstellingen dan via de knop Export.
De meeste opties van Q-Dir vind je direct via de menubalk. Klik op Extra’s. Via het menu kun je het uiterlijk van de bestandsverkenner aanpassen (onder meer via Kleur en weergave) en bepalen welke werkbalken in de omgeving zichtbaar zijn (via Titelbalk, Adresbalk en Statusbalk). In het menu vinden we ook de sectie Q-Dir altijd. Klik hierop en geef aan wat er altijd moet gebeuren zodra je Q-Dir opent. Zo kun je hier aangeven dat het venster altijd wordt gemaximaliseerd of dat juist de vensterpositie van de vorige sessie moet worden hersteld.
Zet de werkomgeving van Q-Dir naar jouw hand.
Ondersteuning voor tabbladen
Prettig is dat Q-Dir ook tabbladen ondersteunt, zoals we inmiddels kennen van de verkenner in Windows 11. In Q-Dir is deze mogelijkheid wel minder zichtbaar. Klik op een leeg gedeelte direct naast een bestaande tab. Q-Dir opent vervolgens een nieuwe tab (met als standaardlocatie Deze pc) naast de bestaande. Dit kun je oneindig herhalen. De aanvullende instellingen voor tabbladen vind je via het menu Extra’s / Tabbladen. Daar bepaal je bijvoorbeeld of je de tabbladen met een muisklik wilt sluiten en welke map je als standaard wilt gebruiken bij het openen van nieuwe tabs.
Geef de aanvullende instellingen voor de tabbladen op.
Explorer++
Compacte verkenner
Ben je op zoek naar een compacte en lichte bestandsverkenner, dan is Explorer++ de moeite waard. Je hoeft de bestandsverkenner bovendien niet te installeren, maar kunt deze als portable uitvoering gebruiken. Maak je nog gebruik van Windows 10, dan haal je met Explorer++ meteen een aantal features in huis die in Windows 11 standaard zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de ondersteuning voor tabbladen.
Ben je tevreden over Explorer++, dan kun je deze bestandsverkenner als standaard instellen. Kies Tools / Options. Op de tab General ga je in het vak Default File Manager naar Replace Explorer for all folders. In plaats hiervan kun je Explorer++ ook alleen gebruiken voor het werken met systeembestanden: dan kies je voor Replace Explorer for filesystem folders. In hetzelfde optievenster vind je aanvullende instelmogelijkheden. Zo kun je onder meer via Tabs opgeven of het openen van een nieuwe map altijd moet plaatsvinden in een nieuwe tab. Via de tab Window pas je de standaardindeling van Explorer++ aan.
Explorer++ is compact en een echte lichtgewicht.
Total Commander
Veel functionaliteiten
Als het gaat om alternatieve bestandsverkenners, mag Total Commander niet ontbreken in de lijst. Dat is ook niet zo vreemd als je bedenkt dat het programma alweer ruim dertig jaar meegaat. Het programma zelf biedt al een complete set functies, maar minstens even interessant is de mogelijkheid om extra functies toe te voegen met behulp van plug-ins.
De eerste keer dat je de bestandsverkenner opent, is het even wennen aan de grote hoeveelheid opties. Je doet er verstandig aan wat tijd te steken in het aanpassen van de omgeving aan je eigen wensen. Kies voor Configuratie / Opties en stel het uiterlijk van het programma in via het onderdeel Weergave. Total Commander beschikt ook over een donkere modus, die je activeert via Configuratie / Donker.
Extra functionaliteit in Total Commander voeg je toe via plug-ins. Een overzicht hiervan vind je op de website van de makers: www.ghisler.com/plugins.htm. Er bestaan verschillende soorten uitbreidingssets. Zo zijn er plug-ins waarmee je exotische bestandsformaten bekijkt of opent. Bovendien kun je plug-ins installeren waarmee je aanvullende informatie over bestanden en mappen opvraagt. Let bij het selecteren en proberen van plug-ins wel goed op de versie van Total Commander waarvoor de plug-in is ontwikkeld: die informatie vind je op de website.
Inhoud vergelijken
Net als XYplorer biedt Total Commander een handige functie waarmee je verschillende mappen met elkaar kunt vergelijken. Zo ontdek je relatief snel of de vaste schijf dubbele bestanden heeft en kun je op een veilige manier je omgeving opschonen. Kies in het hoofdvenster van Total Commander voor Bestand / Vergelijken op inhoud. Het venster bestaat uit twee gedeelten. Blader voor zowel de linker- als rechterhelft naar de map die je met elkaar wilt vergelijken. Rechts in het venster geef je aan met welke criteria wordt vergeleken, bijvoorbeeld Hoofdlettergevoelig of Herhaalde spaties negeren.
WinDirStat
Serieus bestandsbeheer
Ga je serieus aan de slag met bestandsbeheer, dan is het nuttig om te zien hoe de schijf wordt gebruikt en de ruimte wordt verdeeld. Je kunt hiervoor gebruikmaken van WinDirStat. Het venster toont een verzameling van gekleurde vlakken. Hiermee zie je snel welke bestandssoorten aanwezig zijn en welke grootte ze hebben. Het bovenste gedeelte van het venster toont een tekstuele weergave van de bestanden, vergelijkbaar met de (alternatieve) bestandsverkenners die we in dit artikel bespreken. Je mag WinDirStat gratis gebruiken.
De eerste keer dat je WinDirStat opent, vraagt het programma welke stations je wilt bekijken. Voor een totaaloverzicht kies je voor Alle lokale stations. Ook kun je kiezen voor Afzonderlijke stations en vervolgens de individuele stations selecteren. Het hoofdvenster toont de resultaten. Voor het beoordelen van de gekleurde vlakken kun je gebruikmaken van de legenda: deze wordt rechts in het venster getoond. WinDirStat maakt bijvoorbeeld onderscheid tussen systeembestanden, programma’s en gebruikersbestanden. Het programma kan ook laten zien welke bestanden dubbel op het systeem aanwezig zijn. Open hiervoor de tab Duplicaatbestanden.
Hoe is jouw vaste schijf ingedeeld?
Everything
Alles gevonden
Over het zoekmechanisme in Windows (en daarmee in de verkenner) zijn de meningen verdeeld. Eerlijk is eerlijk: Windows lijkt lang niet altijd de gezochte bestanden te kunnen vinden. Stap je over op een alternatieve bestandsverkenner, dan is het ook de moeite waard om het zoekmechanisme onder handen te nemen.
Een interessant alternatief voor de standaard zoekmethode is Everything. Het programma is compact, snel en pakt het anders aan dan Windows. Allereerst maakt het in korte tijd een index van de inhoud van de vaste schijf. Alle bestanden worden vervolgens getoond. Pas zodra je de bestandsnaam in het vak typt, slinkt de lijst met treffers en houd je uiteindelijk de relevantste over. Ook prettig: naast een installeerbare versie van Everything kun je ook de portable versie gebruiken. Deze hoef je niet te installeren en gebruik je meteen.
