Verkoudheid of griep: wat is het verschil? Alle symptomen op een rij
Jaarlijks krijgen miljoenen Nederlanders te maken met luchtweginfecties zoals verkoudheid en griep. Deze twee ziektes worden vaak door elkaar gehaald, maar zijn wel degelijk verschillend. In dit artikel leggen we eerst uit wat griep en verkoudheid precies zijn. Vervolgens gaan we in op de belangrijkste verschillen, zodat je ze beter kunt onderscheiden.
In dit artikel lees je onder meer:
-
Wat zijn griep en verkoudheid precies en wat zijn de oorzaken?
-
De symptomen en hoe ze verschillen tussen de twee aandoeningen
-
Hoe lang duren griep en verkoudheid gemiddeld?
-
Hoe verspreiden deze ziektes zich?
-
De gezondheidsrisico's verbonden aan elk van deze aandoeningen
-
Welke therapeutische benaderingen zijn er beschikbaar voor elk?
-
Een overzichtelijke tabel met de belangrijkste verschillen tussen griep en verkoudheid.
-
Ook interessant: De 10 gezondheidsvoordelen van infraroodlicht
Wat is verkoudheid?
Een verkoudheid, ook wel nasofaryngitis genoemd, is een infectie van de bovenste luchtwegen. Het wordt veroorzaakt door rhinovirussen en coronavirussen. Er bestaan honderden verschillende varianten van deze virussen. Iedereen kan ermee besmet raken, op elke leeftijd. Een verkoudheid begint vaak met niezen, een loopneus en irritatie van de keel. Daarna ontstaan symptomen als hoesten, hoofdpijn en een ziek gevoel. In zeldzame gevallen kan ook koorts optreden.
De klachten zijn het gevolg van een ontstekingsreactie in de neus, keelholte, bijholtes en luchtwegen. De incubatietijd van een verkoudheid, de tijd tussen besmetting en ziek worden, is kort: één tot drie dagen. Verkoudheid is besmettelijk vanaf een dag voor het uitbreken van symptomen, tot ongeveer een week erna. De ziekte is zeer besmettelijk en verspreidt zich gemakkelijk via hoesten, niezen en handcontact.
Een verkoudheid gaat vanzelf over, meestal binnen zeven tot tien dagen. Er bestaat geen behandeling die het verkoudheidsvirus aanpakt. Wel kunnen klachten worden verlicht met pijnstillers en neussprays. Complicaties komen zelden voor, behalve bij mensen met een verminderde weerstand. Dan kan een bacteriële bij-infectie ontstaan, zoals sinusitis, oorontsteking of longontsteking.
Wat is griep?
Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Er bestaan drie typen: influenza A, B en C. Influenza A en B zorgen voor griepepidemieën, terwijl het C-virus alleen milde klachten geeft. Het griepvirus muteert continu, waardoor onze opgebouwde immuniteit afneemt.
Besmetting met het griepvirus leidt tot plotselinge koorts, spierpijn, hoofdpijn en algehele malaise. Ook hoesten, keelpijn en verlies van eetlust komen veel voor. De koorts is bij griep hoger dan 38 graden Celsius. De ziekte duurt gemiddeld één tot twee weken. De incubatietijd van griep is één tot vier dagen. Het virus verspreidt zich niet alleen via druppels, maar ook via de lucht. Griep is zeer besmettelijk: één zieke kan gemiddeld drie anderen aansteken. De besmettelijkheid begint een dag voor het ontstaan van symptomen en houdt ongeveer een week aan.
Bij gezonde mensen geneest griep vanzelf. Wel bestaat bij griep een verhoogd risico op complicaties, zoals longontsteking, bronchitis, middenoorontsteking en in zeldzame gevallen ook hartspierontsteking. Dat komt vooral voor bij ouderen, chronisch zieken en mensen met een verminderde weerstand.
Jaarlijks laat het RIVM het griepvaccin aanpassen aan de verwachte virusstammen. Vaccinatie wordt aangeraden voor 60-plussers, chronisch zieken, zwangere vrouwen en zorgmedewerkers. Ook zijn antivirale middelen beschikbaar, maar die werken alleen als ze binnen 48 uur na aanvang van de symptomen worden ingenomen.
De verschillen tussen griep en verkoudheid
Ondanks overlappende symptomen zijn er duidelijke verschillen tussen griep en verkoudheid. Zo is de oorzaak bijvoorbeeld anders. Verkoudheid wordt veroorzaakt door honderden verschillende rhino- en coronavirussen die het hele jaar door circuleren. Griep daarentegen wordt zoals gezegd veroorzaakt door influenza A- en B-virussen, die vooral in de wintermaanden pieken. Ook is het begin van griep meestal veel plotselinger en heftiger.
Griep begint acuut met hoge koorts boven de 38 graden, spierpijn en algehele malaise. Bij een verkoudheid is de start milder, met lichte keelpijn en niezen als eerste verschijnselen. Pas daarna volgt eventueel een lichte koorts. De symptomen bij griep zijn over het algemeen een stuk ernstiger. Denk aan hoge koorts die blijft aanhouden, zware spierpijn, uitputting en zweten. Bij verkoudheid blijft de koorts meestal uit of is deze maximaal licht verhoogd. Ook zijn vermoeidheid en spierpijn minder uitgesproken.
Wat betreft de duur zien we ook verschillen. Een verkoudheid is meestal na vijf tot tien dagen weer voorbij. Griep duurt gemiddeld één tot twee weken. Met name hoesten kan bij beide aandoeningen nog lang aanhouden door blijvende prikkeling van de luchtwegen.
Griep is besmettelijker dan verkoudheid. Het griepvirus verspreidt zich namelijk niet alleen via kleine druppeltjes, maar ook via de lucht op grotere afstand. Bij verkoudheid blijft transmissie beperkt tot hoesten, niezen en contact met snot en slijm. Daarnaast verhoogt griep voor alle leeftijden het risico op gevaarlijke medische complicaties, zoals longontsteking, bronchitis, middenoorontsteking en hartspierontsteking.
Bij verkoudheid is dit risico veel lager, behalve bij ouderen en mensen met een sterk verminderde weerstand. Behandeling van griep is mogelijk met antivirale middelen en jaarlijkse vaccinatie. Voor verkoudheid bestaan dergelijke specifieke maatregelen niet. Hierbij is de therapie puur gericht op symptomen bestrijden. We hebben de grootste verschillen op een rijtje gezet in de onderstaande tabel: