ID.nl logo
Review LEGO Pac-Man: bouw je eigen arcadekast-klassieker!
Gezond leven

Review LEGO Pac-Man: bouw je eigen arcadekast-klassieker!

Het iconische speelgoedmerk LEGO heeft een eigen versie van de arcade-klassieker Pac-Man uitgebracht. Iedereen met heimwee naar deze game-klassieker of Lego-fans die op zoek zijn naar een paar uur verrassend veel bouwplezier heeft er een prachtige koop aan.

Wie is er niet mee opgegroeid? LEGO-steentjes? Nee, Pac-Man! Dit videospel behoort tot de absolute top in de geschiedenis van de arcadespellen en staat in hetzelfde rijtje als Pong, Space Invaders en Donkey Kong. Ondanks dat het aanvankelijk alleen op geldverslindende spelautomaten in donkere speelhallen en hoekjes van cafés en snackbars gespeeld kon worden, werd het al vroeg razend populair. Pac-Man was dan ook een van de eerste spellen die uitkwamen voor spelcomputers als de Commodore 64, de Sega, Nintendo en natuurlijk ook de pc. Op al die plaatsen en inmiddels natuurlijk ook online wordt het tot op de dag van vandaag gespeeld. Met 54 jaar is het spel ook maar even jonger dan LEGO, een ander iconisch merk en product. De laatste brengt nu een erg mooie bouwset uit met verrassende elementen waarmee Pac-Man op een (half hoge) speelhalautomaat helemaal tot leven komt.

Voor alle afbeeldingen geldt: klik erop voor een grotere weergave.

Arcade-klassieker

Pac-Man is een doolhofspel waarbij het hoofdkarakter alle punten in het parkoers moet opeten zonder door de oprukkende spoken te worden vermorzeld. Het speelveld is tweedimensionaal en ook verder ontbreekt het aan elke vorm van aansprekende animaties. Het is juist die subtiele eenvoud die Pac-Man zo intens maakt om te spelen. Stoppen is eigenlijk niet mogelijk, net zoals het na een Game-Over ook niet mogelijk is om níet direct opnieuw te beginnen. De figuren uit het spel - de driekwart pizza Pac-Man en ook de vier spoken Blinky, Pinky, Inky en Clyde - zijn iconen geworden die vaak ook buiten het spel worden gebruikt in reclames en films.

LEGO kent zijn klassiekers

Pac-Man is niet de eerste game-klassieker die LEGO uitbrengt. Eerder waren er de Atari 2600 en het Nintendo Entertainment System, de laatste compleet met jaren tachtig retro-tv én een werkende Super Mario Bros. En nu dus een zeer fraaie LEGO-versie van een Pac-Man speelhalkast compleet met subtiele extra’s of, in computergame-termen, een easter-egg.

Hoewel aangemerkt als 18+ is er eigenlijk geen bezwaar de set ook door jongere kinderen te laten bouwen. Heel moeilijk wordt het niet, al zijn er zeker wel enkele momenten waarop geconcentreerd bouwen vereist is. Toch zal de set zeker vooral AFOLS aanspreken, de Adult Fans of LEGO. Zij zijn de belangrijkste doelgroep van dit soort sets, die vooral bedoeld zijn om eenmalig te bouwen en dan een mooie plek te geven, in plaats van ze na de eerste opbouw weer af te breken en de steentjes gebruiken om er iets anders mee te bouwen. Dat LEGO hiermee verder van de oorspronkelijke visie op spelen en leren staat is duidelijk, maar het succes van deze 18+-producten doet alle kritiek verstommen. Om deze reden is de serie waarin deze display-modellen nu uitkomen ook veranderd van Creator Expert naar LEGO Icons.

Bouwtekening 

De Pac-Man-set van LEGO bestaat uit 2651 bouwstenen. Een deel daarvan is onvermijdelijk erg klein en minder geschikt voor alternatieve bouwsels. Gegeven de adviesprijs van LEGO komt dat tot een prijs van 10,18 cent per steen, een prijs die LEGO-fans doorgaans nog net acceptabel achten. Om de set volledig op te bouwen kost het je, afhankelijk van je ervaring met het bouwen van LEGO, tussen de vijf en zeven uur. De handleiding is in print beschikbaar, maar ook online als pdf. De laatste is handiger: wanneer je de pdf namelijk bekijkt op een tablet of laptop, kun je inzoomen als iets eens net even minder duidelijk te zien is. In totaal zitten er 459 stappen in het bouwproces; enkele daarvan zijn nog opgedeeld in kleinere stapjes. Opvallend (en iets wat niet vaak voorkomt bij LEGO) is dat bij stap 57 ook weer stenen losgemaakt moeten worden omdat ze alleen nodig blijken te zijn geweest om drie losse delen te fixeren. Later worden al deze stenen ook nog weer gewoon gebruikt.  

Printplaat

Het meest uitdagende is de bouw van de eigenlijke game. De bouw van dit deel lijkt heel toepasselijk op het solderen van componenten op een printplaat. Het begint met twee zwarte Technic-baseplates vol gaten die aan elkaar gekoppeld worden en daarna gat voor gat gevuld met ofwel een van de vele puntjes op het parkoers ofwel juist een routedeel. Hier komt ook bij uitstek het vakmanschap van de LEGO-designers naar voren: zij weten niet alleen op ongekend verrassende wijze een Pac-Man-doolhof te herscheppen, maar brengen daarbinnen ook nog eens een reeks elkaar najagende en bewegende Pac-Man-figuren tot leven. Dit is echt een prachtig onderdeel om te bouwen. Opvallend is dat wanneer het echt complex wordt, LEGO in de handleiding een techniek toepast die tot dusverre vooral alleen door concurrerende merken bouwsteentjes gebruikt werd, namelijk het uit-grijzen van alles wat al in de voorgaande stappen is gebouwd. Is het een voorbode dat dit vaker gaat gebeuren? Een aanpassen aan de oudere LEGO-bouwer? Of misschien juist wel om het weer ontdekken van LEGO voor de oudere fans gemakkelijker te maken? Hoe dan ook, handig is het zeker.

Bewegende figuurtjes

De beweging van de Pac-Man-figureren in het doolhof komt niet van een motor, maar wordt met een kleine zwengel aan de rechterkant van de arcade-kast aangestuurd. Hiervoor worden als 'de printplaat' bijna klaar is aan de achterzijde een klein aantal tandwielen en assen geplaatst. Het werkt probleemloos. Dat er op de doos van de LEGO-set Batteries included staat komt dus niet omdat er hubs of motoren in de set zitten, maar doordat er een Electric Light-brick wordt gebruikt. Dit is een met een kleine LED uitgeruste transparante steen. Deze zit aan de rechtervoorzijde achter het venster bij de sleuf waar je op de originele kast 25 dollarcent moest inwerpen voor de volgende game.  Hier niet nodig, maar wel mooi dat ook dit detail het in het LEGO-ontwerp heeft gehaald. Onbekend is hoe lang de LED meegaat en hoe je die ooit moet vervangen. Maar omdat de LED alleen aanspringt wanneer er op een grote knop wordt gedrukt, zal dit wel niet heel snel nodig zijn. 

Liefde voor details

De waardering voor deze LEGO-set komt ook door de liefde waarmee het product is ontworpen. Dit laatste is namelijk geen garantie bij de Deense speelgoedfabrikant, maar gelukkig wel bij dit jaren tachtig-icoon. Dit blijkt uit de geprinte bouwhandleiding waarin behalve goede uitleg over de bouw ook informatie over het ontwerpproces én de geschiedenis van het spel wordt gegeven. Hoewel zeker geen koffietafelboek, is het mooi dat LEGO de moeite neemt ook jongere bouwers die misschien Pac-Man wel helemaal niet kennen, mee te nemen in die geschiedenis. Subtiel is ook de kleine Pac-Man die onderaan de pagina laat zien hoe ver je bent in de totale bouw.

Easter-egg

Maar het blijkt ook uit de bouw zelf. Want naast de prachtige printplaat en uiteindelijk de hele speelhalkast zitten er nog twee extra onderdelen in de set. Eén daarvan is een grote Pac-Man met twee spoken (10 x 15 centimeter groot). Een bescheiden aantal raderen onder de figuren zorgt ervoor dat, wanneer je een knop aan de achterzijde indrukt, de drie figuren 180 graden omdraaien. Pac-Man wordt van gejaagde de jager én, net als in de game, het uiterlijk van de spoken verandert. Van gekleurde jagers zijn zij ineens de blauwe gejaagden op de vlucht voor Pac-Man. Dit simpele omkeereffect is briljant in al zijn eenvoud. 

Dat geldt iets minder voor de easter-egg die in de kast zelf zit. Wie de achterzijde van de gamehalkast opent, ziet daar een miniatuurweergave van dezelfde gamehalkast mét Pac-Man op het scherm, een lamp, barkruk, prullenbak en een LEGO-minifiguur.   

Stickers

Een punt waar de liefde iets minder lijkt, is bij de stickers. 18 telt deze set er en enkele daarvan zeer groot én prominent aanwezig. LEGO-stenen die een opdruk behoeven kunnen of zelf door LEGO-fabriek bedrukt worden, of bouwers moeten ze zelf voorzien van een sticker. LEGO-fans zijn geen liefhebbers van de stickers. Een steen met een sticker wordt na jaren altijd vies rondom de sticker en bovendien lukt het LEGO maar matig de kleur van een sticker volledig gelijk te krijgen aan die van de stenen. Stickers vallen dus op en dan niet in positieve zin. Gelukkig zijn de drie platen die bovenin de naam Pac-Man vormen wel bedrukt, evenals de 113 blauw-zwarte elementen die het parkoers van Pac-Man markeren. Stickers horen niet op een iconisch showmodel.

Al met al: een aanrader

LEGO 10323 Pac-Man is een geslaagde LEGO-set. Het is een plezier om te bouwen en het resultaat is aansprekend. De slimme manier waarop in de set Pac-Man en de spoken tot leven komen is echt heel mooi gemaakt én een genot om zelf te maken. Samen met de easter-egg en de grote Pac-Man met omkeereffect is het een heel leuke set geworden die voldoende aanspreekt en veel herinneringen oproept. Gezien de doelgroep van het product en de prijs zou je dan wel mogen verwachten niet nog eens met stickers bezig te moeten zijn voor de laatste aankleding. Op dit punt kan LEGO nog verbeteren. Verstandige AFOLS laten de stickers achterwege; ook zonder verdient LEGO Pac-Man het ergens in huis of mancave een mooie plek te krijgen.

Adviesprijs LEGO 10323 Pac-Man Arcade: 269,99 euro Kleuren: zwart,geel,blauw,rood,oranje Formaat: 32 x 25 x 17 cm Handleiding: 352 paginas (gedrukt en pdf) Bouwstappen: 459 Website: www.lego.com

Uitstekend
Conclusie

Een plezier om te bouwen en een aansprekend resultaat: LEGO 10323 Pac-Man is een aanrader. De slimme manier waarop Pac-Man en de spoken tot leven komen is echt heel mooi gemaakt én een genot om zelf te maken. Samen met de easter-egg en de grote Pac-Man met omkeereffect is het een heel leuke set geworden die voldoende aanspreekt en veel herinneringen oproept. Gezien de doelgroep van het product en de prijs zou je dan wel mogen verwachten niet nog eens met stickers bezig te moeten zijn voor de laatste aankleding. Op dit punt kan LEGO nog verbeteren. Verstandige AFOLS laten de stickers achterwege; ook zonder verdient LEGO Pac-Man het ergens in huis of mancave een mooie plek te krijgen.

Plus- en minpunten
  • Pac-Man beleving
  • Ontwerp
  • Gimmicks
  • Duidelijke handleiding
  • Bouwplezier
  • Stickers in plaats van geprinte stenen
  • Prijs
  • Veel plastic verpakkingsmateriaal (LEGO is bezig op papier over te stappen)

🎮 P.S. Echt helemaal fan van Pac-Man? Dan is dit peper-en-zoutstel vast iets voor jou!

🎮 P.S. 2: Lees ook: Terug naar toen met een ‘mini’ of tv-game

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer