Het iconische speelgoedmerk LEGO heeft een eigen versie van de arcade-klassieker Pac-Man uitgebracht. Iedereen met heimwee naar deze game-klassieker of Lego-fans die op zoek zijn naar een paar uur verrassend veel bouwplezier heeft er een prachtige koop aan.

Wie is er niet mee opgegroeid? LEGO-steentjes? Nee, Pac-Man! Dit videospel behoort tot de absolute top in de geschiedenis van de arcadespellen en staat in hetzelfde rijtje als Pong, Space Invaders en Donkey Kong. Ondanks dat het aanvankelijk alleen op geldverslindende spelautomaten in donkere speelhallen en hoekjes van cafés en snackbars gespeeld kon worden, werd het al vroeg razend populair. Pac-Man was dan ook een van de eerste spellen die uitkwamen voor spelcomputers als de Commodore 64, de Sega, Nintendo en natuurlijk ook de pc. Op al die plaatsen en inmiddels natuurlijk ook online wordt het tot op de dag van vandaag gespeeld. Met 54 jaar is het spel ook maar even jonger dan LEGO, een ander iconisch merk en product. De laatste brengt nu een erg mooie bouwset uit met verrassende elementen waarmee Pac-Man op een (half hoge) speelhalautomaat helemaal tot leven komt.

Arcade-klassieker

Pac-Man is een doolhofspel waarbij het hoofdkarakter alle punten in het parkoers moet opeten zonder door de oprukkende spoken te worden vermorzeld. Het speelveld is tweedimensionaal en ook verder ontbreekt het aan elke vorm van aansprekende animaties. Het is juist die subtiele eenvoud die Pac-Man zo intens maakt om te spelen. Stoppen is eigenlijk niet mogelijk, net zoals het na een Game-Over ook niet mogelijk is om níet direct opnieuw te beginnen. De figuren uit het spel - de driekwart pizza Pac-Man en ook de vier spoken Blinky, Pinky, Inky en Clyde - zijn iconen geworden die vaak ook buiten het spel worden gebruikt in reclames en films.

LEGO kent zijn klassiekers

Pac-Man is niet de eerste game-klassieker die LEGO uitbrengt. Eerder waren er de Atari 2600 en het Nintendo Entertainment System, de laatste compleet met jaren tachtig retro-tv én een werkende Super Mario Bros. En nu dus een zeer fraaie LEGO-versie van een Pac-Man speelhalkast compleet met subtiele extra’s of, in computergame-termen, een easter-egg.

Hoewel aangemerkt als 18+ is er eigenlijk geen bezwaar de set ook door jongere kinderen te laten bouwen. Heel moeilijk wordt het niet, al zijn er zeker wel enkele momenten waarop geconcentreerd bouwen vereist is. Toch zal de set zeker vooral AFOLS aanspreken, de Adult Fans of LEGO. Zij zijn de belangrijkste doelgroep van dit soort sets, die vooral bedoeld zijn om eenmalig te bouwen en dan een mooie plek te geven, in plaats van ze na de eerste opbouw weer af te breken en de steentjes gebruiken om er iets anders mee te bouwen. Dat LEGO hiermee verder van de oorspronkelijke visie op spelen en leren staat is duidelijk, maar het succes van deze 18+-producten doet alle kritiek verstommen. Om deze reden is de serie waarin deze display-modellen nu uitkomen ook veranderd van Creator Expert naar LEGO Icons.

Bouwtekening 

De Pac-Man-set van LEGO bestaat uit 2651 bouwstenen. Een deel daarvan is onvermijdelijk erg klein en minder geschikt voor alternatieve bouwsels. Gegeven de adviesprijs van LEGO komt dat tot een prijs van 10,18 cent per steen, een prijs die LEGO-fans doorgaans nog net acceptabel achten. Om de set volledig op te bouwen kost het je, afhankelijk van je ervaring met het bouwen van LEGO, tussen de vijf en zeven uur. De handleiding is in print beschikbaar, maar ook online als pdf. De laatste is handiger: wanneer je de pdf namelijk bekijkt op een tablet of laptop, kun je inzoomen als iets eens net even minder duidelijk te zien is. In totaal zitten er 459 stappen in het bouwproces; enkele daarvan zijn nog opgedeeld in kleinere stapjes. Opvallend (en iets wat niet vaak voorkomt bij LEGO) is dat bij stap 57 ook weer stenen losgemaakt moeten worden omdat ze alleen nodig blijken te zijn geweest om drie losse delen te fixeren. Later worden al deze stenen ook nog weer gewoon gebruikt.  

Printplaat

Het meest uitdagende is de bouw van de eigenlijke game. De bouw van dit deel lijkt heel toepasselijk op het solderen van componenten op een printplaat. Het begint met twee zwarte Technic-baseplates vol gaten die aan elkaar gekoppeld worden en daarna gat voor gat gevuld met ofwel een van de vele puntjes op het parkoers ofwel juist een routedeel. Hier komt ook bij uitstek het vakmanschap van de LEGO-designers naar voren: zij weten niet alleen op ongekend verrassende wijze een Pac-Man-doolhof te herscheppen, maar brengen daarbinnen ook nog eens een reeks elkaar najagende en bewegende Pac-Man-figuren tot leven. Dit is echt een prachtig onderdeel om te bouwen. Opvallend is dat wanneer het echt complex wordt, LEGO in de handleiding een techniek toepast die tot dusverre vooral alleen door concurrerende merken bouwsteentjes gebruikt werd, namelijk het uit-grijzen van alles wat al in de voorgaande stappen is gebouwd. Is het een voorbode dat dit vaker gaat gebeuren? Een aanpassen aan de oudere LEGO-bouwer? Of misschien juist wel om het weer ontdekken van LEGO voor de oudere fans gemakkelijker te maken? Hoe dan ook, handig is het zeker.

Bewegende figuurtjes

De beweging van de Pac-Man-figureren in het doolhof komt niet van een motor, maar wordt met een kleine zwengel aan de rechterkant van de arcade-kast aangestuurd. Hiervoor worden als 'de printplaat' bijna klaar is aan de achterzijde een klein aantal tandwielen en assen geplaatst. Het werkt probleemloos. Dat er op de doos van de LEGO-set Batteries included staat komt dus niet omdat er hubs of motoren in de set zitten, maar doordat er een Electric Light-brick wordt gebruikt. Dit is een met een kleine LED uitgeruste transparante steen. Deze zit aan de rechtervoorzijde achter het venster bij de sleuf waar je op de originele kast 25 dollarcent moest inwerpen voor de volgende game.  Hier niet nodig, maar wel mooi dat ook dit detail het in het LEGO-ontwerp heeft gehaald. Onbekend is hoe lang de LED meegaat en hoe je die ooit moet vervangen. Maar omdat de LED alleen aanspringt wanneer er op een grote knop wordt gedrukt, zal dit wel niet heel snel nodig zijn. 

Liefde voor details

De waardering voor deze LEGO-set komt ook door de liefde waarmee het product is ontworpen. Dit laatste is namelijk geen garantie bij de Deense speelgoedfabrikant, maar gelukkig wel bij dit jaren tachtig-icoon. Dit blijkt uit de geprinte bouwhandleiding waarin behalve goede uitleg over de bouw ook informatie over het ontwerpproces én de geschiedenis van het spel wordt gegeven. Hoewel zeker geen koffietafelboek, is het mooi dat LEGO de moeite neemt ook jongere bouwers die misschien Pac-Man wel helemaal niet kennen, mee te nemen in die geschiedenis. Subtiel is ook de kleine Pac-Man die onderaan de pagina laat zien hoe ver je bent in de totale bouw.

Easter-egg

Maar het blijkt ook uit de bouw zelf. Want naast de prachtige printplaat en uiteindelijk de hele speelhalkast zitten er nog twee extra onderdelen in de set. Eén daarvan is een grote Pac-Man met twee spoken (10 x 15 centimeter groot). Een bescheiden aantal raderen onder de figuren zorgt ervoor dat, wanneer je een knop aan de achterzijde indrukt, de drie figuren 180 graden omdraaien. Pac-Man wordt van gejaagde de jager én, net als in de game, het uiterlijk van de spoken verandert. Van gekleurde jagers zijn zij ineens de blauwe gejaagden op de vlucht voor Pac-Man. Dit simpele omkeereffect is briljant in al zijn eenvoud. 

Dat geldt iets minder voor de easter-egg die in de kast zelf zit. Wie de achterzijde van de gamehalkast opent, ziet daar een miniatuurweergave van dezelfde gamehalkast mét Pac-Man op het scherm, een lamp, barkruk, prullenbak en een LEGO-minifiguur.   

Stickers

Een punt waar de liefde iets minder lijkt, is bij de stickers. 18 telt deze set er en enkele daarvan zeer groot én prominent aanwezig. LEGO-stenen die een opdruk behoeven kunnen of zelf door LEGO-fabriek bedrukt worden, of bouwers moeten ze zelf voorzien van een sticker. LEGO-fans zijn geen liefhebbers van de stickers. Een steen met een sticker wordt na jaren altijd vies rondom de sticker en bovendien lukt het LEGO maar matig de kleur van een sticker volledig gelijk te krijgen aan die van de stenen. Stickers vallen dus op en dan niet in positieve zin. Gelukkig zijn de drie platen die bovenin de naam Pac-Man vormen wel bedrukt, evenals de 113 blauw-zwarte elementen die het parkoers van Pac-Man markeren. Stickers horen niet op een iconisch showmodel.

Al met al: een aanrader

LEGO 10323 Pac-Man is een geslaagde LEGO-set. Het is een plezier om te bouwen en het resultaat is aansprekend. De slimme manier waarop in de set Pac-Man en de spoken tot leven komen is echt heel mooi gemaakt én een genot om zelf te maken. Samen met de easter-egg en de grote Pac-Man met omkeereffect is het een heel leuke set geworden die voldoende aanspreekt en veel herinneringen oproept. Gezien de doelgroep van het product en de prijs zou je dan wel mogen verwachten niet nog eens met stickers bezig te moeten zijn voor de laatste aankleding. Op dit punt kan LEGO nog verbeteren. Verstandige AFOLS laten de stickers achterwege; ook zonder verdient LEGO Pac-Man het ergens in huis of mancave een mooie plek te krijgen.

🎮 P.S. Echt helemaal fan van Pac-Man? Dan is dit peper-en-zoutstel vast iets voor jou!

🎮 P.S. 2: Lees ook: Terug naar toen met een ‘mini’ of tv-game

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

©TvD | ID.nl

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.