Probeer je af te vallen, maar kun je de chips, koekjes en chocolade 's avonds maar niet weerstaan? Dikke kans dat je snackt vanuit een bepaalde emotie. Diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat geeft advies.

In dit artikel leggen we je uit wat emotie-eten is en waardoor het wordt getriggerd. We vertellen je wanneer het een probleem wordt en wat je eraan kunt doen. Ook we leggen uit hoe je emotionele honger van lichamelijke honger kunt onderscheiden.

Wat is emotie-eten?

Bij emotie-eten wil je een emotie die een probleem oplevert ontkennen, verzachten of 'goedpraten' met eten. “De meeste mensen herkennen emotie-eten wel in enige mate,” zegt Eveline van de Waterlaat, diëtist, dieetpsycholoog en schrijver van het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen (ook verkrijgbaar via Bol.com), “maar het wordt pas echt een probleem als je er last van krijgt en als het met veel negatieve emoties gepaard gaat.”

In onze cultuur staan eten en drinken vaak voor gezelligheid, ontspanning en leuke dingen doen. Het roept gevoelens op die fijn zijn en verbondenheid geven. Als we te maken hebben met negatieve gevoelens, grijp je bij emotie-eten ook naar eten om te proberen dat fijne gevoel te creëren. Het is een enorme valkuil als je juist wilt afvallen of gezond leven.

Van de Waterlaat: “In plaats van negatieve gevoelens te begrijpen en op te lossen, kies je ervoor om ze te omzeilen door te eten. Ook kan het zijn dat je die negatieve gevoelens simpelweg ontkent. Als je het probleem van je overgewicht ontkent, kun je namelijk gewoon lekker blijven eten. En ook in positieve situaties kun je gaan eten. Bijvoorbeeld als je blij bent of als je je lekker wilt ontspannen. Uiteindelijk eindigt zo’n positieve aanleiding toch weer in negativiteit en schuldgevoel.”

Hoe ontstaat emotie-eten?

Emotie-eten hangt vaak samen met jojo-gedrag (meer weten daarover? Lees dan dit artikel). Er is een emotionele prikkel die bepaald eetgedrag veroorzaakt. Dit gedrag is er in de loop der jaren ingeslopen en gaat zich herhalen. Meestal zijn die gevoelens of emoties negatief. “Dat kan heel diep gaan,” zegt de dieetpsycholoog. “Het kan komen door opvoeding, bijvoorbeeld als je moeder in je jeugd ook een emotie-eter of altijd aan het diëten was.” Een andere oorzaak is chronische stress en moeite hebben om je gevoelens te uiten en te identificeren.

Bij emotie-eten gaat de honger niet over door te eten, dus eigenlijk heb je geen behoefte aan eten. Het onderliggende probleem is niet het eten zelf. “Het is vergelijkbaar met een soort junk,” zegt Van de Waterlaat. “Even alles verdoven of wegdrukken, en even niet voelen.” Het maakt afvallen een haast onmogelijke opgaaf.

“Je kunt gaan emotie-eten uit verveling, of doordat je je niet gezien voelt,” legt de dieetpsycholoog uit. “Het kan ook zijn dat je een baan hebt waarbij je onvoldoende uitdaging ervaart. Of dat je veel stress hebt met de kinderen en dat niet met je partner kunnen bespreken. Wat ik heel vaak zie in mijn praktijk bij emotie-eten is gedrag in een vorm van perfectionisme, pleasen en jezelf op de laatste plaats zetten.”

©lenushkab - stock.adobe.com

Emotie-eten: smal, medium, large en extra-large

Van de Waterlaat heeft het over small- en mediumvarianten van emotie-eten. Die doemen vaak op bij een heftige gebeurtenis of juist bij iets leuks zoals vakanties en feestjes. De dieetpsycholoog: “Bij de large en extra-large emotie-eters is vaak sprake van een oude pijn uit het verre verleden. Die pijn voel je nu, vaak onbewust, nog steeds. De pijn van leegte, gebrek en angst wordt gecompenseerd door iets dat wel fijn voelt, in dit geval eten.”

Snacktrek: hoe werkt emotie-eten in je lijf?

Wat er precies gebeurt in je lichaam bij emotie-eten is onduidelijk. Waarschijnlijk zorgen alle genoemde oorzaken voor (chronische) stress. Chronische stress verhoogt je cortisol-gehalte. De één is hier gevoeliger voor dan de ander. Dit cortisol-gehalte verhoogt je behoefte aan voedingsmiddelen met veel calorieën. Funest als je wilt afvallen.

Cortisol geeft een signaaltje aan je hersenen waardoor je honger krijgt. Je krijgt dan met name trek in voedingsmiddelen met veel vet en suiker. Oftewel: snacktrek! Ook zijn er aanwijzingen dat suikerrijke voedingsmiddelen je cortisol kunnen verhogen. Daardoor kom je in een vicieuze cirkel terecht. Ook alcohol zou je cortisol kunnen verhogen.

Is emotie-eten schadelijk?

“Dat hoeft niet, maar als het een probleem wordt wél,” zegt Van de Waterlaat. “Je merkt dat vooral vrouwen een verminderd zelfbeeld krijgen. Niet alleen omdat ze zwaarder worden, maar ook omdat ze het idee krijgen: het lukt mij niet. We denken vaak dat we gewoon wat meer discipline of doorzettingsvermogen moeten hebben en als het dan niet lukt, voelt het als falen. Daarnaast kom je ervan aan. Als je er steeds meer last van krijgt, kan het ook overgaan in een eetstoornis.”

©somemeans - stock.adobe.com

Binge-eating bij mannen en bij vrouwen

Emotie-eten lijkt op het eerste oog veel vaker voor  te komen bij vrouwen dan bij mannen. Maar het percentage binge-eating (binge eating disorder: BED, ofwel eetbui-stoornis) bij vrouwen en mannen is bijna gelijk: 1-4 % van de vrouwen en 1-3% bij mannen. “Waarschijnlijk hebben mannen meer last van emotie-eten dan gedacht wordt,” zegt de dieetpsycholoog, “maar ze praten er minder over. Je ziet dat de druk van het schoonheidsideaal ook bij mannen meer een rol gaat spelen.”

Wanneer wordt emotie-eten een eetstoornis?

Emotie-eten kan uiteindelijk tot een eetbuistoornis lijden wanneer je frequent, namelijk minimaal één keer per week gedurende minimaal drie maanden, forse eetbuien hebt en gevoelens van controleverlies ervaart. “Bij een eetbui-stoornis is de lijdensdruk forser en is er een extreem gevoel van schaamte- en schuldgevoel. De ernst van de stoornis wordt bepaald door de frequentie van de eetbuien,” legt Van de Waterlaat uit. “Een gemiddelde van één tot drie eetbuien per week is qua ernst licht; veertien of meer keer per week is zeer ernstig.”

Wat kun je doen tegen emotie-eten?

“Het jezelf niet kwalijk nemen. Daar begint het mee,” zegt de dieetpsycholoog. “En het krijgen van inzicht. Vaak komt het doordat we onze emoties of gevoelens niet goed kunnen duiden. Dan ontstaat er onrust en stress in je lichaam. Dan moet je gaan onderzoeken in je lichaam: waar heb ik nu echt behoefte aan? Hoe vaker je daarmee gaat oefenen, hoe meer je in het moment kunt ontdekken wat je behoefte is, en daarnaar luisteren.”

De uitdaging zit 'em dus in jezelf en je persoonlijkheid leren kennen. Daarnaast is de uitdaging om voor voldoende ontspanning, beweging en gezonde basisvoeding te zorgen. Van de Waterlaat: “Je ziet vaak emotie-eten als je de rest van de dag niet goed hebt gegeten; de gedachte dat gezond eten die dag toch al mislukt is, speelt hierbij een grote rol. Ook voldoende slaap en de slaapkwaliteit zijn heel belangrijk.”

Het verschil tussen lichamelijke honger en emotionele honger herkennen

Dit is één van de eerste dingen die dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat bespreekt met cliënten in haar praktijk die willen afvallen: het verschil tussen lichamelijke en emotionele honger. Hoe kun je dat onderscheiden van elkaar? Check dan onderstaande tabel.

Bron tabel: Slank Denken, Slank Leven, Doris Wild Helmering D. Hales

Vind je het moeilijk om een ongezond voedingspatroon te doorbreken? Hulp vragen kan ook de oplossing zijn. Bijvoorbeeld bij een coach, psycholoog of een diëtist die gespecialiseerd is in emotie-eten.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.