ID.nl logo
Stappenplan: overstappen op een warmtepomp
© Grassetto
Energie

Stappenplan: overstappen op een warmtepomp

Je bent eruit: je wilt een warmtepomp. Maar hoe pak je dat precies aan? Onze checklist Overstappen Warmtepomp maakt het je makkelijk. Alle aspecten komen namelijk aan bod: van de eerste inventarisatie van je huis tot de garantie achteraf. Zo verloopt je overstap zo makkelijk mogelijk en kom je niet meer voor vervelende verrassingen te staan!

Voordat je de vakman thuis uitnodigt om de woning, de isolatiegraad en de huidige installatie te bekijken, moet je even zelf de handen uit de mouwen steken en de overstap goed voorbereiden.

☐ Inventariseer je huidige verwarmingssysteem

Breng eerst je huidige verwarmingssysteem in kaart. Haal daarvoor de energierekeningen van de afgelopen vijf jaren tevoorschijn en noteer het gas- of stookolieverbruik en vergeet ook het elektriciteitsverbruik niet. Op die manier zie je trouwens straks, wanneer je warmtepomp daadwerkelijk geïnstalleerd is en een tijdje draait, ook meteen hoeveel winst je dat oplevert. Kook je op gas? Dan moet je dit via een schatting in mindering brengen.

Het is ook niet zo moeilijk om het vermogen van de huidige ketel te af te lezen. Maak een lijstje van de kamers die je wilt verwarmen en noteer ruwweg het aantal m2 oppervlak en m3 inhoud. Die gegevens zal de verkoper van de warmtepomp kunnen gebruiken.

☐ Controleer of je woning klaar is voor een warmtepomp

De hamvraag blijft of de woning voldoende geïsoleerd is voor een laag temperatuursysteem. Doe voor alle zekerheid de 50-graden test (lees hiervoor ook ons artikel Is mijn huis geschikt voor een warmtepomp?). Hiervoor stel je de uitvoer van de huidige verwarming in op 50°C. Dat betekent dat er door de radiatoren of de vloerverwarming cv-water stroomt van maximaal 50°C. Bij de klassieke cv-ketel staat deze aanvoertemperatuur standaard ingesteld tussen de 60 en 80°C. Als je de woning tijdens koude winterdagen kunt verwarmen met cv-water dat op een temperatuur van hoogstens 50° de ketel verlaat, dan weet je dat de woning klaar is voor een lage temperatuursverwarming.

Breng ook meteen in kaart hoe het met de isolatie van je huis gesteld is. Mis je nog ergens goede isolatie, dan pak je dat nu aan!

Kun je de woning met het huidig verwarmingssysteem verwarmen als je de uitvoertemperatuur op 50°C instelt?

☐ Bepaal welk type warmtepomp je wilt

Nog voor je een installateur in de arm neemt, denk je na over het type warmtepomp Meer daarover kun je lezen in ons artikel Wat voor typen warmtepompen zijn er? Gaat het om een nieuwbouw, dan kun je een bodem-waterwarmtepomp of een water-waterwarmtepomp overwegen. Die hebben het hoogste rendement, maar ze zijn het duurste. Een all-electric lucht-waterwarmtepomp is goedkoper en geschikt voor nieuwbouw en renovaties van woningen die uitstekend geïsoleerd zijn. Gaat het om een renovatie waarbij je de energiekosten wilt drukken terwijl je de bestaande gas- of stookolieketel wilt behouden, dan kom je uit bij de hybride warmtepomp.

Weten welke warmtepomp bij jou past?

Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!

☐ Vind een warmtepomp-installateur

Een installateur mag pas warmtepompen installeren wanneer hij daarvoor geschoold is. Toch zijn er in Nederland steeds meer bedrijven die warmtepompen plaatsen. Door de ontwikkeling van de afgelopen maanden is de vraag naar warmtepompen enorm gestegen, waardoor de wachttijden soms tot meer dan een jaar kunnen oplopen.

Laat je hierdoor niet ontmoedigen. Als je zelf al een idee hebt welk type warmtepomp bij je past, kom je sneller uit bij een aanbieder. Zorg wel dat je een vakbekwaam bedrijf vindt. Installatiebedrijven die schermen met een aantrekkelijke prijs maar die geen certificatie kunnen overleggen, zijn tijdverlies. In het Centraal Register Techniek en op Echteinstallateur.nl kun je het vakbedrijf en de vakspecialist checken.

Praat met de installateur zeker ook over de elektriciteitsaansluiting. Is de huidige aansluiting geschikt voor de warmtepomp of moet je die nog laten verzwaren? Spreek met de installateur ook over het onderhoud. Raadt hij een onderhoudscontract aan? Wat rekent hij daarvoor? En mag je dan op een snelle respons rekenen bij een eventuele storing?

In het Centraal Register Techniek vind je gemakkelijk gecertificeerde bedrijven in de buurt.

☐ Vraag een offerte aan (of meerdere offertes natuurlijk)

Vraag om een gratis en vrijblijvende offerte. Daarin wil je verschillende dingen terugzien. Je wilt in de offerte de erkenning en certificering van het bedrijf lezen, zodat je dit rustig kunt controleren. Als het gaat om een bodem-waterwarmtepomp, dan komt er ook een gespecialiseerd bodemboringbedrijf aan te pas. Ook die certificering vraag je van tevoren op. Natuurlijk wil je weten wat het allemaal gaat kosten. Belangrijk: in een totaalofferte moeten alle bijkomende kosten opgenomen zijn zoals het aanpassen van de huidige meterkast. Wat je ook wilt weten, is het vermogen van de warmtepomp en een overzicht van alle bijkomende onderdelen. Staat er in de offerte wat de leverings- en uitvoeringstermijn is? Controleer ook goed of in de offerte is opgenomen of het voorstel aan de subsidievoorwaarden voldoet (meer over subsidie lees je in ons artikel Wat kost een warmtepomp en (vooral) wat bespaar je ermee?). Informeer tot slot ook of je een duidelijke Nederlandstalige handleiding bij je warmtepomp krijgt.

☐ Bespreek een eventuele aanbetaling

Je bent volgens de wet niet verplicht om een aanbetaling te doen. Wanneer het bedrijf waar je mee in zee gaat allerlei materialen moet bestellen, is het toch mogelijk dat het een aanbetaling vraagt. Zorg wel dat die aanbetaling beperkt blijft, om onnodig risico te vermijden. En: het is niet logisch dat een bedrijf dat een lange wachttijd hanteert, toch een hoge aanbetaling zou eisen.

☐ Kijk naar de financieringsmogelijkheden van het Nationaal Warmtefonds

Laten we er niet omheen draaien: de overstap naar een warmtepomp is een behoorlijke investering. Om de verduurzaming van woningen te stimuleren, stelt de overheid een speciale lening ter beschikking. Voor deze Energiebespaarlening is in totaal 1 miljard euro beschikbaar. Zowel rente als aflossing stromen weer terug naar dit fonds, zodat er aanhoudend nieuwe leningen kunnen worden verstrekt.

Toch moet je goed uitkijken, want we merken dat er op het internet tarieven circuleren die niet stroken met de werkelijkheid. Om zeker te zijn, neem je contact op met het Nationaal Warmtefonds. Wij vroegen bijvoorbeeld wat het zou kosten om een lening voor een warmtepomp van 12.000 euro te krijgen die we in 10 jaar wilden terugbetalen. We kregen onmiddellijk een helder antwoord. Hiervoor vraagt het Nationaal Warmtefonds 3,45 procent rente (peildatum 1 september 2022). Dat betekent dat we iedere maand 118,10 euro zouden afbetalen, wat na tien jaar neerkomt op 14.172 euro. Het is echter zo dat bepaalde Nederlandse provincies en steden bijspringen en een korting op die rente aanbieden. De provincie Drenthe vermindert bijvoorbeeld de rente met 1 procent; dat betekent dat de inwoners geen 3,45 procent, maar 2,45 procent rente betalen.

De rente hangt af van het bedrag dat je leent en de plaats waar je woont.

☐ Controleer of je subsidie kunt krijgen

De overheid ondersteunt de verduurzaming met subsidies, op voorwaarde dat het gaat om de woning waarin je daadwerkelijk woont. Een woning die je verhuurt, komt dus niet in aanmerking. Bovendien moet de warmtepomp al geïnstalleerd zijn voordat je de aanvraag doet. Je hebt na de installatie 12 maanden de tijd om de aanvraag in te dienen. Hoeveel subsidie je ontvangt, lees je per apparaat op https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde/woningeigenaren/warmtepomp. De installateur zal je haarfijn voorrekenen op hoeveel subsidie je recht hebt.

Bovendien kun je ook subsidie ontvangen voor isolerende maatregelen die je door een vakman laat uitvoeren. Op die manier kun je tot 15 procent van de kosten terugvorderen.

☐ Lees de labels

Kies een warmtepomp die minimaal het A++ label heeft; dit komt overeen met een seizoensrendement (SCOP) hoger dan 5,1. Geef de voorkeur aan een modulerende warmtepomp: dat betekent dat de warmtepomp niet simpelweg aangaat als er warmte wordt gevraagd en uit wanneer de temperatuur is bereikt. Een modulerende warmtepomp past voortdurend haar vermogen aan en stelt de capaciteit af op de warmtevraag. Kijk ook naar het aantal decibel dat de warmtepomp voortbrengt; je wilt natuurlijk een zo stil mogelijk exemplaar.

Heb je zonnepanelen? Kies dan een warmtepompsysteem dat in staat is zijn stroomverbruik af te stemmen op de energie die zonnepanelen op dat moment kunnen leveren. Men noemt dat een warmtepomp die Smart Grid Ready is. Zo’n warmtepomp heeft een knop die het toestel aanspoort om meer of minder stroom te gebruiken afhankelijk wat de zonnepanelen te bieden hebben.

Je warmtepomp moet minstens het energielabel A++ hebben (links). Of je warmtepomp slim kan samenwerken met je zonnepanelen, die je wanneer hij het Smart Grid Ready-logo heeft (rechts).

☐ Controleer de garantie die je op je warmtepomp krijgt

Als niet-zakelijke eindgebruiker heb je sowieso recht op twee jaar garantie. Deze garantiewet geldt voor alle consumenten van de Europese Unie. Die garantie wordt gegeven door de verkoper van de installatie en níet door de fabrikant van de warmtepomp. Met andere woorden: de verkoper kan de verantwoordelijkheid nooit afschuiven op het merk. Als de installateur van oordeel is dat het om een fabricagefout gaat, dan moet híj en niet de klant zich wenden tot de fabrikant. Deze garantie geldt op de geleverde toestellen en op alle facetten van de installatie. Deze wettelijke consumentengarantie bedraagt twee jaar, maar de installateur soms verlengt deze termijn omwille van commerciële redenen.

▼ Volgende artikel
Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je de juiste maten
© RossandHelen
Huis

Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je de juiste maten

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Wil je je inbouwapparatuur tot op de millimeter nauwkeurig installeren, dan is precies meten onmisbaar. In dit artikel lees je over: • Algemene meetprincipes • Waar je precies op moet letten bij een ⋄ inbouwkoelkast of -vriezer  ⋄ inbouwoven en -magnetron  ⋄ inbouwvaatwasser ⋄ inbouw-espressomachine  • Welke veelgemaakte fouten je moet zien te vermijden • Wat je altijd als laatste moet doen

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.

▼ Volgende artikel
Dit zijn dé tuinklussen om te doen in april
© Leika production
Huis

Dit zijn dé tuinklussen om te doen in april

Het heeft even geduurd, maar de winter is eindelijk (zo goed als) voorbij. De zomertijd is ingegaan, 's morgens vroeg hoor je de vogels weer en de zon zien we ook steeds vaker. Tijd dus om lekker veel buiten te zijn om je tuin helemaal zomerklaar te maken. Dit zijn de tuinklusjes die je in april allemaal kunt doen.

Dit doe je in april: 🌻 Planten afharden 🌻 Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten 🌻 Heggen snoeien en bemesten 🌻 Meeldauw voorkomen en bestrijden 🌻 Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

📆Handig: onze tuinkluskalender voor heel het jaar rond

Planten afharden

Planten die je in de afgelopen maanden binnen hebt gehouden, kun je nu langzaam laten wennen aan de lagere buitentemperaturen. Begin in de tweede helft van april door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer naar binnen te halen, bijvoorbeeld in de schuur of garage. Hoewel de lente begonnen is, kunnen de nachten nog koud zijn, zeker omdat de IJsheiligen nog niet voorbij zijn. Sommige nachten kan het zelfs nog vriezen. Geef kuipplanten een meststof met langdurige werking, zodat ze voldoende voeding hebben voor de komende maanden. Bescherm eenjarige planten, jonge gewassen en bloesembomen tegen nachtvorst met een vliesdoek.

Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten

Heb je nog geen rozen of heesters geplant? Dan is dit het moment om dat alsnog te doen, zodat ze deze zomer in volle bloei staan. Is het lekker weer in april? Op zonnige dagen kun je ook heiligenbloem of lavendel in de grond zetten. Zorg er wel voor dat je eerst onkruid verwijdert en de bodem losmaakt.

Wil je borderplanten aanplanten? Begin dan met bodembedekkers. Dit is bovendien een ideaal moment om de beplanting een voedingsboost te geven met mest. Heb je in maart eenjarige, tweejarige of vaste planten binnen gezaaid? Dan kun je ze nu voorzichtig verpotten. Nog niet gezaaid? Dat kan nog steeds.

Vanaf half april is het ook een goed moment om zomerbollen te planten. Denk aan lelies, dahlia's, siergember, canna's en gladiolen. Bloembollen die meerdere jaren in de grond blijven, geef je extra voeding met organische mest en een laagje compost. Wil je direct meer kleur in de tuin? Zet dan bakken en potten vol met bloeiende planten. Die zijn nu volop verkrijgbaar bij tuincentra.

🧄🌷🧄🌷 De zomer(bollen) in je hoofd?

Kijk & kies

©Alexander Raths

Heggen en klimplanten

Haal de heggenschaar maar tevoorschijn, want dit is het moment om hagen zoals taxus, conifeer, liguster en leylandii te snoeien. Zo houd je ze in vorm en voorkom je dat ze te breed uitgroeien. Geef de hagen meteen een speciale haagmeststof en leg een laag bodembedekking, houtsnippers of mulch rondom de wortels. Dit helpt de grond vocht vast te houden in de zomer en verbetert de bodemstructuur. Bovendien remt het de groei van onkruid.

Dunne en dode takken in heesters kun je nu ook verwijderen. De hoofdtakken mag je flink terugsnoeien om de struik voller te laten groeien. Dit geldt ook voor winterjasmijn en forsythia, die na de bloei een snoeibeurt kunnen gebruiken. Winterbloeiende heide knip je eenvoudig terug met een heggenschaar. Vergeet niet om klimplanten, zoals clematis, goed vast te zetten. Het kan deze maand namelijk nog flink waaien.

Meeldauw voorkomen en bestrijden

Meeldauw is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door een schimmel. Vooral bij warm en droog weer, in combinatie met vochtige nachten door dauw, kan deze ziekte zich snel verspreiden. De schimmel laat een wit, poederachtig laagje achter op de bladeren. Dit is niet alleen lelijk, maar ook schadelijk. De schimmel dringt diep door in het plantenweefsel en onttrekt voedingsstoffen, waardoor de plant minder goed groeit. Rozen, ridderspoor, kamperfoelie, begonia's, aardbeien, tomaten, komkommers, courgette en druiven zijn extra gevoelig voor meeldauw.

Om meeldauw te voorkomen is het belangrijk om bij droog weer extra water te geven en ervoor te zorgen dat er voldoende ruimte tussen de planten blijft. Aangetaste bladeren kun je het beste meteen wegknippen en in de vuilnisbak gooien, zodat de schimmel zich niet verder verspreidt. Gooi ze niet op de composthoop! Daarnaast is het verstandig om meeldauwgevoelige planten niet te plaatsen op plekken waar eerder meeldauw heeft gezeten. Mocht een plant toch helemaal onder deze schimmel zitten, dan is een bestrijdingsmiddel de beste oplossing.

©cocci65

Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

Controleer of het gazon zieke of kale plekken heeft. Wil je die direct aanpakken? Steek de aangetaste plek dan in een vierkante vorm uit en leg er een nieuw, op maat gesneden grasmat in. Opnieuw inzaaien is natuurlijk ook een optie. Vanaf nu kun je het gras weer maandelijks maaien. Lang gras langs de randen werk je bij met een grastrimmer of kantenknipper, zodat het gazon er weer strak uitziet.

Bemesting is belangrijk voor een gezond gazon. Dit doe je in de periode van maart tot en met september minstens drie keer. Heb je in maart nog niet bemest? Dan is het nu de hoogste tijd. Sluit daarnaast de buitenkraan weer aan, zodat de sproeiers in de tuin klaar zijn voor gebruik.

Lees ook: Grasmaaien: fluitje van een cent met deze tips