Aanschaf, installatie, verbruik: een warmtepomp kan een behoorlijke investering zijn. Aan de andere kant levert het je natuurlijk ook het nodige op. Dat begint al met de aanschaf: je kunt subsidie krijgen van de overheid. En ook je energierekening gaat natuurlijk omlaag. Om welke bedragen het gaat, is van veel factoren afhankelijk. In dit artikel laten we een aantal berekeningen en richtbedragen zien, zodat je in ieder geval een idee krijgt van wat voor jou de kosten en baten van een warmtepomp kunnen zijn.

Hoeveel kost een warmtepomp en wat brengt hij op? Dit blijft een lastige, om verschillende redenen. De energieprijzen die al sinds mei vorig jaar aan het stijgen waren, zijn door de Russische invasie in Oekraïne in een stroomversnelling geraakt. De markt gedraagt zich als een omgekeerde roetsjbaan. En wanneer je dit artikel leest, zijn de prijzen waarschijnlijk alweer anders dan op het moment dat we dit artikel schreven. Vorig jaar kostte 1 kilowattuur elektriciteit 22 eurocent. Eind augustus 2022 betaalde je 50 tot 70 cent. Voor gas betaalde de Nederlander een jaar geleden gemiddeld 95 cent per kubieke meter. Inmiddels lopen die tarieven nu al op tot 3 euro per kuub. Laten we in deze stormachtige markt toch enige houvast aanbieden.

Hoeveel kost een warmtepomp?

Om het overzichtelijk te houden, gaan we uit van vier typen. De eerste haalt warmte uit de buitenlucht, de tweede uit de bodem en de derde uit grondwater. Daarnaast geven we ook de prijzen voor de hybride warmtepomp die je naast de gewone gas- of stookoliebrander plaatst.

De prijzen lopen ontzettend uiteen: de hoogste prijs slaat niet alleen op een duurder merk, maar ook op het vermogen. Het aantal kW geeft het vermogen, zeg maar de sterkte, van de warmtepomp aan. Je kunt ISDE-subsidie ontvangen nadat je een warmtepomp hebt gekocht. Dit bedrag is afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen. Hieronder lees je de bedragen die vanaf 3 januari 2022 gelden en daarbij tonen we ook de subsidie.

Op de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (https://infographics.rvo.nl/isde-rekentool) vind je de rekentool waarmee je exact het subsidiebedrag kunt berekenen. Vergeet hier vooral het vakje niet aan te vinken dat de warmtepomp geïnstalleerd wordt vanaf 2022. Let op: het gaat steeds om een indicatief subsidiebedrag.

Voorwaarden subsidie

Hoeveel je precies ontvangt, lees je per apparaat op de lange apparatenlijst van rvo.nl (https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde/woningeigenaren/warmtepomp). Die lijst is recent en wordt regelmatig geüpdatet. Er zijn wel enkele belangrijke voorwaarden:

~ Je moet eigenaar zijn van de woning én de woning moet je hoofdverblijf zijn.

~ Het geldt alleen voor nieuwe warmtepompen; niet voor tweedehands toestellen.

~ De warmtepomp moet al geïnstalleerd zijn voordat je de aanvraag doet.

~ De installatie moet door een erkend installatiebedrijf uitgevoerd worden, je mag dit dus niet zelf doen.

~ Je moet in het bezit zijn van de factuur en het betaalbewijs van de aanschaf en de installatie.

~ Je moet de aanvraag binnen de 12 maanden na de installatie van de warmtepomp indienen.

Subsidie voor isolatiemaatregelen

Daarnaast is mogelijk om subsidie te ontvangen voor isolerende maatregelen die je door een professioneel laat uitvoeren. Deze subsidie kun je samen met de subsidie voor de warmtepomp aanvragen. Dit is een vast bedrag per vierkante meter. Gemiddeld krijg je 15 procent van de kosten terug voor isolatiewerken die na 2 april zijn uitgevoerd. Plaats je aanvraag op tijd bij RVO, want de wachttijden kunnen oplopen.

De subsidie geldt voor 5 maatregelen: spouwmuurisolatie, een voorzetwand aan de binnen- of buitenkant van het huis, dak- of zolderisolatie, vloer- of bodemisolatie, hr++ of triple glas of een isolerende deur. Je mag meerdere keren subsidie aanvragen voor dezelfde woning, maar het moet dan wel om andere maatregelen gaan. Bijvoorbeeld: je laat het dak isoleren en daarvoor vraag je subsidie aan. Daarna laat je de muur ook nog isoleren en je plaatst een hybride warmtepomp. Opnieuw mag je hiervoor subsidie aanvragen.

Hoe efficiënt is een warmtepomp?

Bij de aankoop van een nieuwe warmtepomp laten de meeste mensen zich leiden door de kostprijs. Toch is het rendement een belangrijke beslissingsfactor. Een hoog rendement zorgt namelijk voor twee voordelen: een lagere energiefactuur om je woning te verwarmen en een kortere terugverdientijd van de investering.

Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP: Coëficient of Performance. COP geeft de verhouding weer tussen de geleverde warmte en de elektriciteit die de warmtepomp daarbij verbruikt. Of als we het in een breuk voorstellen(geleverde warmte in kWh)/(elektriciteitsverbruik in kWH)=COP. Als de warmtepomp met 1 kWh elektriciteit 5 kWh warmte produceert dan is de COP gelijk aan 5. In onze formule van daarnet ziet dat er als volgt uit: (5 kWh)/(1 kWH)=5 COP. Hoe hoger de COP, hoe minder elektriciteit er wordt verbruikt. De terugverdientijd van een warmtepomp met een hoge COP is dus ook korter dan van een type met een lage COP. Installateurs hebben een vuistregel: wanneer de COP hoger is dan 2,83 is een warmtepomp goedkoper dan een cv-ketel op gas.

Helaas is COP geen vast gegeven. In hartje winter ligt het rendement van een warmtepomp lager dan in de herfst. Daarom werd de SPF (SeizoensPrestatieFactor) of SCOP (Seasonal COP) in het leven geroepen. Een SCOP van 4,0 wil gewoon zeggen dat de warmtepomp op jaarbasis 4 keer zoveel warmte produceert als wat de pomp aan stroom verbruikt. Eigenlijk is een SCOP van 4,0 hetzelfde als zeggen dat de warmtepomp een rendement van 400 procent heeft.

Aan de hand van de SPF of SCOP kun je het gemiddelde rendement over een volledig jaar vergelijken. Een lucht-waterwarmtepomp heeft een SCOP tussen de 4,4 en 5,1. Een geothermische warmtepomp haalt een veel hogere SCOP: 5,5 tot 6,0.

Wat bespaar je met een warmtepomp?

Laten we uitgaan van een behoorlijk geïsoleerd huis waarin drie personen leven. Op dit moment swingen de energieprijzen de pan uit. Zal dit zo blijven? Zal dit nog verder toenemen? Of gaan die prijzen zich over enkele maanden normaliseren? Daarom geven we twee simulaties. De eerste is een simulatie op basis van de energieprijzen van 2021. Een kubieke meter gas kostte toen gemiddeld 0,95 euro en 1 kWh elektriciteit 0,22 euro.

Hieronder dezelfde berekening op basis van de energieprijzen van augustus 2022. Een kubieke meter gas kost nu gemiddeld 2,966 euro en 1 kWh elektriciteit 0,67 euro. Dat geeft de volgende simulatie.

Warmtepomp huren

Heb je geen budget om een warmtepomp te kopen. Viessmann Nederland werkt aan een huurvoorstel. Op dit moment loopt er in Nederland een pilot waarbij een kleine groep consumenten een volledige Viessmann-warmtepompinstallatie huren. In België heeft Viessmann de huurformule al enkele jaren uitgerold. Het is de bedoeling dat huren ook in Nederland vanaf dit najaar mogelijk zal zijn. Zonder dat deze cijfers al definitief zijn, denkt de fabrikant aan een huurcontract van 15 jaar waarbij de consument voor installatie en onderhoud 200 euro per maand betaalt.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.