Longread: warmtepompboilers
Warmtepompen zijn er in verschillende soorten en maten. Naast de bodemwarmtepomp, de (hybride) luchtwaterwarmtepomp en de ventilatiewarmtepomp is er ook de warmtepompboiler. Dit is waarschijnlijk het minst bekende lid van de warmtepomp-familie, dus hoog tijd om ook de voordelen van deze oplossing te bespreken.
Een warmtepompboiler is een compacte warmtepomp, gekoppeld aan een wateropslagvat (boiler). De enige functie van de boiler is om te zorgen voor warm tapwater (douchewater), en dus niet om de woning te verwarmen. Dat maakt de warmtepompboiler anders dan een ‘gewone’ warmtepomp. Bij een warmtepompboiler passen de warmtepomp en de boiler samen in één behuizing. Het apparaat is qua grootte te vergelijken met een koelkast. Deze ‘koelkast’ staat binnen in je huis en er is geen aparte buitenunit nodig.
Boiler bij de cv-ketel
De warmtepompboiler wordt in de regel vlak bij de cv-ketel geplaatst en gekoppeld aan de leidingen die tapwater transporteren door je woning. Door het ontbreken van een buitenunit is het aansluiten van een warmtepompboiler relatief eenvoudig. De binnenunit heeft, net als een wasdroger, alleen een doorvoer naar buiten nodig om koude lucht te kunnen afvoeren. De aanvoer van lucht haalt de warmtepompboiler uit de ruimte waarin hij is geplaatst. In sommige gevallen kan hij ook extra lucht van buiten aanzuigen.
Een warmtepompboiler is dus vooral interessant als een relatief groot deel van het totale gasverbruik wordt gebruikt voor het verwarmen van tapwater. Hoe zit dat en wanneer is dat zo?
Waar gaat het gas naartoe?
Bij goed geïsoleerde woningen met veel gezinsleden gaat een relatief groot deel van het gasverbruik op aan het verwarmen van tap-/douchewater. Als vuistregel kun je aanhouden dat je per gezinslid gemiddeld 80-100 kubieke meter (m³) gas per jaar gebruikt voor het maken van warm tapwater. Bestaat je gezin uit vijf mensen, dan verbruik je zo’n 400-500 kuub aardgas alleen voor douchen. Om dat in perspectief te plaatsen: voor een twee-onder-een-kapwoning uit 2016 is een totaalverbruik van 1200 kuub gas per jaar niet ongewoon. Omdat zulke woningen goed geïsoleerd zijn, beslaat het gasverbruik voor tapwater voor een familie met 5 gezinsleden dus een aanzienlijk deel (40 procent) van het totale gasverbruik.
Het grote aandeel gasverbruik voor tapwater maakt de impact van een hybride warmtepomp in dit voorbeeld relatief beperkt. Dus wil je toch niet meteen van het gas af, maar wel serieus op gas besparen, dan is in deze situatie waarschijnlijk een warmtepompboiler een interessantere optie dan een hybride warmtepomp, omdat een warmtepompboiler goedkoper is. Andersom: bij oudere woningen en minder gezinsleden is het aandeel tapwater in het totale gasverbruik juist kleiner en de relatieve besparing met een hybride warmtepomp in potentie veel groter.
Stap voor stap verduurzamen
Wat het bouwjaar van de woning ook is, een warmtepompboiler is een interessant startpunt voor het stap voor stap verder verduurzamen van je huis. Een warmtepompboiler kan ongeacht de woningisolatie altijd geplaatst worden, mits er ruimte is voor een apparaat ter grootte van een koelkast. Is verbetering van de woningisolatie nodig, dan kan eventueel na renovatie een tweede warmtepomp voor verwarming van de woning worden bijgeplaatst. Toch kan ook deze eerste stap het gasverbruik al aanzienlijk verminderen.
Maar hoeveel bespaar je uiteindelijk in euro’s met een warmtepompboiler? Met een variant op de vuistregel uit een van de vorige alinea’s kun je het gasverbruik ook uitdrukken in kilowatturen (kWh) energie. In huishoudens tot 3 gezinsleden wordt vaak uitgegaan van 1000 kWh energie voor warm tapwater per gezinslid per jaar. Daarboven vlakt dit verbruik iets af. Voor een huishouden met 4 gezinsleden wordt gerekend met 3500 kWh.
Bij een cv-ketel staat 3500 kWh energie gelijk aan een verbruik van circa 390 kuub gas per jaar. De kosten daarvan zijn bij 1,50 euro per kuub ongeveer 600 euro per jaar. Met een warmtepompboiler kun je dit bedrag aan gas besparen. Je krijgt er dan wel een stijging van de stroomrekening voor terug. Om dezelfde 3500 kWh warmte op te wekken met een warmtepompboiler is per jaar circa 1000 kWh aan elektriciteit nodig. Dat kost zo’n 300 euro per jaar, natuurlijk afhankelijk van de actuele stroomtarieven. In dit voorbeeld kun je hiermee netto dus ongeveer 300 euro per jaar besparen .
Besparen met zonnepanelen
De aanwezigheid van zonnepanelen maakt een warmtepompboiler nog interessanter, omdat hij opgewekte zonnestroom kan omzetten in warm water dat je kunt opslaan. De warmtepompboiler functioneert dan eigenlijk als een ‘warmwaterbatterij’. Door zonnestroom om te zetten in warm water, wordt de opgewekte energie lokaal gebruikt en bewaard voor later gebruik (douchen), en niet teruggeleverd aan het energienet. Dat is interessant, omdat het terugleveren van stroom aan het energienet financieel steeds minder aantrekkelijk wordt. De salderingsregeling voor zonne-energie wordt afgebouwd, waardoor je deze opgewekte stroom beter lokaal (binnen de woning) kunt benutten. Met een warmtepompboiler kan dat.
Zonneboiler
Ten slotte willen we nog een spraakverwarring voorkomen. Naast de warmtepompboiler is er namelijk ook nog de zonneboiler. Beide apparaten zijn makkelijk door elkaar te halen, maar een zonneboiler werkt wezenlijk anders. Een zonneboiler bestaat uit zonnecollectoren op het dak en een boiler om het warme water in op te slaan. Zonnecollectoren lijken op zonnepanelen, maar ze wekken geen stroom op. De collectoren nemen de warmte van de zon op, en geven deze af aan het water dat door de leidingen in het paneel stroomt. Het grote voordeel is dat de warmte van de zon gratis is. Het nadeel is dat in Nederland een zonneboiler vrijwel nooit voldoende capaciteit heeft om al het warmtapwater te maken; je bespaart ongeveer de helft van de energiekosten voor warmtapwater. Je hebt voor de andere helft dus altijd nog een andere oplossing nodig, zoals een warmtepomp of een cv-ketel. Zonneboilers zijn bovendien in vergelijking met warmtepompboilers tot twee keer zo duur in aanschaf en installatie.
Energiezuinige oplossing
Een interessant voorbeeld van deze warmtepompboiler is de Inverter warmtepompboiler van LG. Dit is een energiezuinige warmwateroplossing die warmtepomptechnologie combineert met LG's smart control. Deze LG-warmtepomp haalt 75 procent van zijn energie uit de buitenlucht. De LG Inverter warmtepompboiler heeft een hoge efficiëntie en kan dankzij de zogeheten DUAL Inverter Compressor meer dan 70 procent besparen vergeleken met een conventionele elektrische boiler. Door een strak design kan de nieuwe LG Inverter warmtepompboiler worden geïnstalleerd in de garage, de keuken, de wasruimte, de badkamer en elke andere ruimte in huis.
De Tapo C460 is een buitencamera, maar is dankzij de magnetische bevestiging ook heel handig voor binnengebruik.
