Kamerthermostaat én thermostaatkranen, de perfecte match
Eén centrale thermostaat in de woonkamer volstaat niet om overal in huis de temperatuur te regelen. Zo heeft het weinig zin om de slaapkamer overdag even hard te verwarmen als de woonkamer, terwijl de badkamer ’s morgens wel een graadje meer kan gebruiken. De oplossing? Combineer de kamerthermostaat met thermostatische radiatorkranen. ID.nl legt het hoe en wat uit.
In het kort: Een centrale thermostaat + thermostaatkranen: een prima combo die je niet alleen meer comfort oplevert, maar ook een lager energieverbruik. Met de thermostaat regel je de temperatuur in de hele woning, met de radiatorkranen stel je de temperatuur in elke kamer bij. De centrale thermostaat en de thermostaatkranen vervangen elkaar niet, ze versterken elkaar.
Lees ook: Dit is de ideale temperatuur voor in huis
Kamerthermostaat
De kamerthermostaat spreekt de ketel rechtstreeks aan als het in huis te warm of te koud wordt. Bij een te lage temperatuur laat hij de ketel opstarten, bij een te hoge temperatuur zet hij de ketel in rust. Zo’n centrale thermostaat heeft bovendien een tijdsfunctie waarmee je de nacht- en dagtemperatuur programmeert. Er zijn ook modellen met uitgebreide programmeermogelijkheden zodat je voor iedere weekdag een ander temperatuurscenario kunt vastleggen. Op die manier laat je bijvoorbeeld in het weekend wanneer je uitslaapt de dagtemperatuur later opstarten.
IDEAAL: DE MODULERENDE KLOKTHERMOSTAAT Een moderne cv-ketel kan moduleren, dat betekent dat de ketel niet botweg schakelt tussen uit of aan maar dat hij zijn eigen vermogen kan afstemmen op basis van de warmtevraag. Wanneer er minder warmte nodig is, zal de thermostaat de ketel dus minder hard laten branden. Op die manier werkt de cv-ketel zuiniger dan met een eenvoudige aan-uit-kamerthermostaat. Moduleren bespaart zo’n 3% op de stookkosten. Via de klok kun je instellen wanneer de verwarming aan en uit moet. Op die manier gebeurt dat automatisch en hoef je er zelf niet meer aan te denken. Ben je toe aan een nieuwe thermostaat, vraag de monteur dan of een modulerende klokthermostaat in jouw installatie een optie is. Een modulerende klokthermostaat kost ongeveer 150 euro.
Dirigent van de regeling
De kamerthermostaat blijft de dirigent van het verwarmingssysteem, terwijl de thermostaatkraan voor één specifieke radiator werkt. Omdat de kamerthermostaat enkel reageert op de temperatuur van de kamer waar hij tegen de wand hangt (dat noemen we de referentieruimte) kun je hiermee onmogelijk de temperatuur in de andere kamers regelen. Een kamer die veel bijvoorbeeld kleiner is dan de woonkamer, of die veel meer zon krijgt, zal sneller op temperatuur komen. Zonder thermostatische radiatorkraan zal de verwarming in die kleine kamer blijven branden tot de aangegeven temperatuur in de woonkamer is bereikt. Daarom rust je de radiatoren in de andere kamers uit met thermostatische kranen. In principe is het dus niet nodig om thermostatisch kranen te plaatsen in de ruimte waar de kamerthermostaat hangt. Houd ook rekening met de restwarmte. Dat is de warmte die in de kamer blijft hangen als de radiatoren uit gaan. Daarom kun je het beste een half uur voor je naar bed gaat de thermostaat laten overschakelen op nachttemperatuur.
Weersafhankelijke en zelflerende thermostaten
De kamerthermostaat staat in de meeste gevallen in de woonkamer en liefst op een plaats waar hij niet wordt beïnvloed door warme of koude luchtstromingen. Plaats hem dus niet naast een kachel, boven een radiator of op een muur die veel zon krijgt. Interessant zijn de kamerthermostaten die zijn uitgerust met een buitenvoeler die de temperatuur van het cv-water aanpast aan de actuele weersomstandigheden. Dit noemt men een weersafhankelijke regeling of een klimaatregeling. Wanneer het erg koud is, wordt het cv-water warmer en zal het huis sneller opwarmen. Op zachte dagen zal het cv-water minder warm zijn en werkt de ketel dus zuiniger. Die buitenvoeler moet correct worden geplaatst: op de noordelijke of noordwestelijke gevel op ongeveer 2,5 meter hoogte.
Behalve de weersafhankelijke regeling zijn er nog andere extra’s die het gemak en comfort verhogen. Er zijn thermostaten die je van afstand met de smartphone kunt bedienen en er zijn ook zelflerende thermostaten die onthouden hoe lang het duurt voordat de woning is opgewarmd. Zo’n zelflerende thermostaat zorgt dat het interieur op de ingestelde tijd op temperatuur is, zodat je zelf geen opwarmtijd moet voorrekenen.
©Gregor Jericgjeric
De buitenvoeler geeft de externe temperatuur door aan de thermostaat.
Thermostatische radiatorkraan
De thermostatische kraan sluit de toevoer van warm water naar die radiator af wanneer die een voldoende hoge temperatuur heeft bereikt. Met een thermostaatknop wordt het dus niet te warm in de kamer. Dat is anders dan met een gewone radiatorknop: die kan alleen open en dicht en die blijft warmte afgeven zolang hij open is. In de kamers waar je zelden of nooit komt, kun je het beste de thermostaatknop dichtdraaien zodat je daar niet onnodig verwarmt. Een standaard radiatorknop kost zo’n 15 euro, een thermostaatknop kost het dubbele. Er bestaan ook elektronische radiatorknoppen die duurder zijn, maar die kun je dan van afstand bedienen.
Bij Kieskeurig 👇 kun je makkelijk slimme thermostaten vergelijken
Zo min mogelijk aanpassen
De meeste thermostaatkranen regelen nogal onnauwkeurig de temperatuur omdat ze de warmte weergeven in nummers in plaats van in graden Celsius. Daarom moet je in het begin even uitzoeken welk nummer overeen komt met het comfort dat je op het oog hebt. Heb je eenmaal het juiste nummer gevonden, blijf je bij voorkeur zoveel mogelijk van de kraan af. Speel dus niet voortdurend met de thermostaatkranen, want de rol van deze regeling is beperkt. Een thermostaatkraan vermijdt dat de temperatuur een bepaald niveau overschrijdt en hij sluit zichzelf wanneer het gewenste comfortniveau is bereikt.
©Olivier Le Moal
Speel niet te veel met de thermostatische radiatorkranen.
Thermostaatkranen in de referentieruimte?
In de ruimte waar de kamerthermostaat hangt, zijn thermostatische kranen in feite overbodig, want in die ruimte moeten de kranen altijd helemaal open staan. Wanneer de gewenste temperatuur in de referentiekamer bereikt is, worden alle radiatoren in huis uitgeschakeld. Het maakt niet uit of de thermostaatkranen openstaan of niet. Zijn er toch thermostaatkranen in de referentieruimte, dan stel je deze kranen het beste steeds in op de maximale warmte. Wanneer je de instelling van thermostaatkranen in de referentieruimte blijft veranderen, loop je het risico dat dit de werking van de kamerthermostaat verstoort.
Op zoek naar een nieuwe kamerthermostaat?
Loop er warm voorSamenspel
De centrale thermostaat in de woonkamer dient om in het hele huis over te schakelen naar het nachtregime. Je moet erop letten dat de kamerthermostaat in de woonkamer hoger staat dan de radiatorthermostaten zodat het volledige huis op de thermostatische kranen zal reageren. Hetzelfde verhaal als je een in woonkamer waar de centrale thermostaat hangt, ook een haard of gas- of houtkachel laat branden. In dat geval kan het nodig zijn dat je de thermostatische radiatorkranen in de woonkamer dichtdraait, terwijl je de centrale thermostaat toch hoger instelt dan de temperatuur die je in de woonkamer wilt verkrijgen. Op die manier blijven de slaapkamers en de badkamer hun warmte verder ontvangen.
