Als je aan een Dyson Purifier denkt, dan denk je waarschijnlijk aan die bladloze ventilatoren/luchtreinigers die een langgerekte ovale opening hebben waar een krachtige luchtstroom uit komt. Hoe zit dat met de nieuwste van de fabrikant, de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde?

De Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde (een flinke mond vol, maar dit is de volledige productnaam) is een ontzettend dure luchtreiniger en ventilator voor in huis. Het apparaat heeft een prijskaart van maar liefst 999 euro, dus dan mogen de verwachtingen torenhoog zijn. Luchtreinigers heb je in allerlei soorten en maten, en kun je vaak al voor een paar tientjes op de kop tikken. Zo biedt Ikea betaalbare varianten aan, maar die zijn vrij beperkt in hun kunnen en informatievoorziening. Zijn ze handig en doen ze wat ze moeten doen? Dat zonder meer – en voor veel mensen is dat genoeg.

Maar ben je op zoek naar een apparaat dat alleen maar meer, meer en nog eens meer doet, dan kom je al gauw uit op de producten van het Britse Dyson. Tot op heden hebben we uitsluitend positieve ervaringen met de luchtreinigers van dit merk, en we kunnen alvast verklappen dat de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde daar geen verandering in aanbrengt. Ook zeggen we alvast dat je wat ruimte moet vrijmaken in je woonkamer als je dit apparaat wilt gebruiken. Want met afmetingen van 43,3 bij 41,5 bij 83 centimeter neemt het flink wat ruimte in beslag. Maar dat is met goede reden.

©WA | ID.nl

©WA | ID.nl

Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde: de grote koepel

Wat dit keer vooral opvalt is de grote koepel bovenop. Weg is die opening met dat kenmerkende design; Dyson gooit het over een andere boeg. En het is nu vooral… anders. We willen niet claimen dat het beter is, want dat is van een aantal factoren belangrijk. Veel mensen kopen ook Dyson-producten als een soort statussymbool, dat met trots naast andere meubels staat. En dat is prima (en daar is de prijs ook naar), maar dan moet het apparaat wel binnen je interieur passen. Aangezien de unit zo groot is, en dus op een zichtbare plek staat, is dat voor veel mensen belangrijk.

Kijken we meer naar de functionaliteit van die grote koepel, dan begrijpen we waarom Dyson hiervoor gekozen heeft. De schuine kop kan namelijk op een plezierige manier de wind de kamer in sturen. De windprojectie bereikt al snel een plek tien meter verderop, en circuleert vervolgens door heel de kamer. Dyson adviseert om de Purifier Big+Quiet Formaldehyde tegen een muur aan te plaatsen. Op deze manier kan de gezuiverde luchtstroming zich door de hele kamer verspreiden. Dat hebben we hier niet gedaan, maar ondanks dat zijn we enorm onder de indruk van waar we de windstroom kunnen voelen.

©WA | ID.nl

Grote en kleine woningen

Hier staat de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde gericht op de eettafel, in een kamer van 27 vierkante meter. Aangezien de luchtreiniger kamers kan hebben van maximaal honderd vierkante meter, is het dus een beetje overkill om hem hier te gebruiken. Tenminste, dat zou je in eerste instantie denken. Ja, deze Dyson misstaat niet in menig grote woonkamer, maar in de bescheiden woning van deze redacteur komt het apparaat alsnog goed tot z’n recht. Tijdens het koken kan de luchtreiniger namelijk ook aanspringen, ondanks het feit dat de keuken een kamer (en twee deuren) verderop is. Dan merk je hoe krachtig deze Dyson is.

Eenmaal teruggekeerd uit de keuken, trokken we de conclusie dat ons afzuigsysteem in de keuken blijkbaar niet krachtig genoeg is. Want de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde stond op bijna volle kracht (hij heeft tien standen) te loeien om alle nare geurtjes en stoffen uit de lucht te filteren. We lieten hem tijdens het eten aanstaan, terwijl we op zes meter afstand (hemelsbreed) op de bank zaten te eten. Het duurde niet lang voordat we de windvlaag langs ons gezicht voelden gaan, waardoor we sterk merkten hoe krachtig die circulatie is. Je voelt hem zelfs wanneer de reiniger níet op je gericht staat.

©WA | ID.nl

De luchtstroom aanpassen

Je kunt de luchtstroom overigens op verschillende manieren aanpassen. Wij hebben hem voor het grootste deel van de recensieperiode op de automatische stand laten staan, en dan regelt het systeem alles zelf. Constateert de Dyson een vreemde lucht of nare deeltjes, dan springt hij aan. Met de meegeleverde afstandsbediening of via de MyDyson-app kun je de snelheid en de hoek van de luchtstroom aanpassen, waardoor je hem dus effectiever en efficiënter te werk kunt laten gaan. De functies via de remote en de app zijn gelijk aan elkaar – dus het maakt niet uit welke je gebruikt.

Maar je kunt er tevens voor kiezen het apparaat op de laagste stand te zetten, om wat geluidsvorming te voorkomen. Dan duurt het wat langer voordat de lucht weer schoon is, maar dan heb je minder last van geluid of een koude luchtstroom. Ook al claimt Dyson dat de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde stil is (en ja, hij is behoorlijk stil), hoor je hem nog steeds zoemen wanneer het stil is in huis. Verder kan het vervelend zijn om de luchtstroom te voelen wanneer je langsloopt of er net in zit. Zelfs op de laagste stand kan dat voor een koud gevoel zorgen.

©WA | ID.nl

Informatie opvragen

Hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit kun je op twee manieren checken: via het display op de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde en via de gekoppelde app. Via de afstandsbediening kun je langs alle typen informatie scrollen en zien hoe het gesteld is met de algemene luchtkwaliteit en een flink aantal andere dingen. Denk dan aan PM₂,₅, PM₁₀, HCHO, VOS, NO₂, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Mochten de termen je niets zeggen: binnen de app legt Dyson haarfijn uit wat ze inhouden. Plus: je ziet meteen of de lucht schadelijk is of goed gereinigd is.

Een van de speerpunten van deze reiniger is dat hij formaldehyde kan herkennen en verwijderen. Die stof kan voorkomen in hout, lijm, verf, vernis, luchtverfrissers, matrassen, huishoudelijke schoonmaakmiddelen, meubilair, stoffen en vloeren. Het katalytische filter in de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde houdt de formaldehyde vast in tunnels en breekt dat permanent af tot water en CO₂. Wanneer er een teveel van deze stof aanwezig is in huis, dan kan dat hoofdpijn en huidirritatie opleveren. Reden genoeg om daar serieus naar te kijken.

©WA | ID.nl

©WA | ID.nl

Filters gaan lang mee

Wat heel erg opvalt aan het gebruik van de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde is dat de temperatuurmeting niet overeenkomt met twee andere meetinstrumenten in huis. Zo hebben we hier een Tado V3-thermostaat, een bewegingssensor van Philip Hue (die ook temperatuur opmeet) en een Airthings View Plus, die allemaal lagere temperaturen presenteren dan de Dyson. Meestal is de temperatuur 18,5 tot 19,5 graden, maar de luchtreiniger denkt dat het 20 tot 22 graden is. Waar dat verschil vandaan komt is ons onduidelijk, maar de reiniger verplaatsen loste het probleem niet op.

Misschien dat die meting zich nog rechttrekt, maar voor nu moeten we concluderen dat dit dus niet goed gaat. Verder hebben we geen problemen ondervonden aan het gebruik en de overige metingen, dus dat is gelukkig positief. Wat ook positief is: de HEPA H13-filters gaan tot vijf jaar mee en hoef je dus niet per se jaarlijks te vervangen. Zo’n filter (dat weliswaar onderdeel uitmaakt van het grootste filtersysteem van Dyson) kost je 189 euro. Dat is een flinke prijs bovenop de aanschafprijs; maar als je het geld hebt voor zo’n product, dan ben je waarschijnlijk welvarend genoeg voor het onderhoud.

Overige zaken

Tot slot willen we nog even de nadruk leggen op wat functies en onderdelen die nog niet aan bod kwamen. Zo vinden we het fijn dat de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde wieltjes heeft (die je niet ziet zitten wanneer je gewoon naar het apparaat kijkt). Mocht je de luchtreiniger willen verplaatsen (om even van die wind af te komen of om de stroom langs de muur te laten gaan), dan kun je hem dus gemakkelijk rondrijden door het huis. Ook laat de machine zich gemakkelijk demonteren, waardoor je de filters zonder al te veel moeite kunt vervangen mocht dat nodig zijn.

Verder focussen we ons nog even speciaal op een van de tien standen van de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde: de Breeze Mode. Wanneer je deze modus activeert, dan blaast het apparaat de windprojecties met enige willekeur de kamer in, waardoor een soort koele lentebries wordt gesimuleerd. Dat is ontzettend lekker, bijvoorbeeld als je in slaap probeert te komen. Toegegeven, zoiets is fijner wanneer het weer wat warmer wordt en het huis minder koel is, maar het punt is: je zit niet vast aan een rechte windlijn in een hoek van 0, 25 of 50 graden.

©WA | ID.nl

Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde kopen?

Voor een bedrag van 999 euro haal je een flinke luchtreiniger in huis - flink zowel in gestalte als in prestaties. We hebben tijdens het testen (los van die prijs) maar twee dingen gevonden die tegenvielen. Het apparaat meet steevast een hogere temperatuur dan de thermostaat (of luchtkwaliteitmeter) en het kan soms vervelend zijn om precies in de luchtstroom te zitten. Dat laatste kun je zelf nog oplossen, omdat de reiniger gemakkelijk te verplaatsen is en je de hoek van die stroming kunt aanpassen. Maar zeker in de winter kan dit voor koude rillingen zorgen.

Het apparaat is met name gericht op grotere huiskamers (tot honderd vierkante meter). Voor de wat kleinere huiskamers is de Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde misschien een beetje too much, maar onze ervaring leert dat het apparaat ook gewoon de lucht filtert die uit een andere kamer komt.

De Dyson Purifier Big+Quiet Formaldehyde is voorzien van een grote hoeveelheid sensoren die heel de dag de luchtkwaliteit meten. Zo heb je aan één luchtreiniger genoeg. Bovendien is er haast ook geen betere optie als je op zoek bent naar luchtreiniger die je compleet voorziet in gedetailleerde metingen en informatievoorziening.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.