🔥 Zo gebruik je thermostatische radiatorkranen op de juiste manier
De meeste woningen hebben centrale verwarming met radiatoren. Toch zijn veel van die installaties niet optimaal ingesteld, waardoor sommige radiatoren onnodig veel warmte afgeven. Dat kun je regelen met radiatorkranen, en vaak nog beter met thermostatische radiatorkranen. Wat is het verschil, hoe werken ze en wanneer kies je beter de ene of de andere?
In het kort… Radiatorkranen lijken zo eenvoudig. Je draait ze open om het warmer te krijgen en dicht als het te warm is. Toch kun je de regeling verstoren als je niet weet hoe ze precies werken. Bovendien leggen we het verschil uit tussen een gewone radiatorknop en een thermostatische kraan.
De gewone radiatorknop
Een gewone, ouderwetse radiatorkraan draai je open of dicht. Door eraan te draaien wijzig je de opening in de kraan die minder of meer warm water in de radiator laat stromen. Heb je de kraan helemaal opengedraaid en is het warm genoeg in de kamer, dan moet je de radiatorkraan weer dichtdraaien om de aanvoer van warm water te verminderen of om die te stoppen. Zo’n simpele radiatorkraan is niet gevoelig voor de omgevingstemperatuur in de kamer.
De thermostatische radiatorkraan
In tegenstelling tot de gewone radiatorknop zijn thermostatische radiatorkranen zelfregulerend. De kraan zal aan de hand van de instelling die je hebt gemaakt de luchttemperatuur meten en de stroom warm water aanpassen die de radiator in komt. Wanneer de ingestelde kamertemperatuur is bereikt, zal het ingebouwde mechanisme de kraan sluiten. Zo'n thermostatische kraan zorgt dus dat het niet te warm of te koud wordt.
Op zoek naar een thermostatische radiatordop?
Hier vind je de nieuwste modellen op een rij!De cijfers slaan op de kamertemperatuur
Een thermostaatkraan heeft cijfers van 1 tot en met 5. Daarover bestaat een misvatting. Veel mensen gaan ervan uit dat de cijfers betrekking hebben op de radiator. Dat is niet zo. Deze cijfers verwijzen naar de temperatuur in de kamer, niet naar de temperatuur van de radiator. Je kunt uitgaan van onderstaande waarden, maar je moet dat uiteraard nog zelf dubbelchecken.
🔥 0 = Uit, * = 7°C, 1 = 10°C, 2 = 15°C, 3 = 20°C, 4 = 25°C, 5 = 30°C
Stand nummer 3 kan in de ene kamer overeenkomen met 20°C, maar dat betekent niet dat dezelfde stand in een andere kamer ook overeenkomt met 20°C. De overeenkomst van de nummers en de binnentemperatuur is afhankelijk van verschillende aspecten in de kamer. Je moet het dus zelf uitzoeken en een beetje experimenteren voordat je de gewenste temperatuur per kamer hebt gevonden.
©alexlmx
Stand 3 of het zonnetje komt ongeveer overeen met 20°C.
Sterretje en zonnetje
Wanneer je een kamer niet gebruikt, draai je de radiatorkraan helemaal dicht, dus met de wijzers van de klok mee. Meestal zit er op zo’n kraan een pictogram van een sneeuwvlokje of een sterretje. Dat is de stand waarmee je vorstschade voorkomt. Dat is bedoeld voor als je 's winters langere tijd van huis bent. Hierdoor zullen de radiatoren opwarmen als de temperatuur onder de 7°C zakt.
Soms zie je ook een zonnetje. Deze stand zorgt ervoor dat het binnen ongeveer 20°C wordt. Bij enkele modellen zit er ook een afneembaar schuifje op de thermostaatkraan. Dat is een blokkeerschuifje om te voorkomen dat iemand per ongeluk de instelling wijzigt.
Thermostatische kraan én kamerthermostaat?
Vaak zie je dat mensen thermostatische radiatorkranen hebben geïnstalleerd in de woonkamer waar ook de thermostaatklok hangt. Eigenlijk heb je dan twee regelsystemen die elkaar kunnen tegenwerken. In dat geval kun je het best de thermostaatkranen in de woonkamer helemaal openzetten en regel je de binnentemperatuur met de thermostaatklok.
Stel dat je de thermostaatkranen in de woonkamer zou instellen op 18°C en de kamerthermostaat op 20°C. In dat geval zal de kamerthermostaat aan de cv-ketel vragen om warmte te blijven produceren die niet kan worden afgeleverd, want het zal 18°C in de woonkamer blijven. Soms is er nog een andere warmtebron in de kamer, bijvoorbeeld een houtkachel of open haard. Als in die ruimte ook het thermostaatkastje hangt, dan heeft dat invloed op de centrale verwarming. Door de warmte van de haard zal de thermostaat afslaan, waardoor het in de andere kamers mogelijk frisser wordt.
©Olivier Le Moal
Vervang een radiatorknop door een thermostatische kraan
Stap 1: Schakel de cv-ketel uit met de aan-uitknop of door de stekker uit het stopcontact te halen.
Stap 2: Draai de kraan van de cv-installatie open en laat de installatie leeglopen. Je kunt volgen hoe de druk op de drukmeter daalt. Als het water eruit is gelopen, draai je de kraan opnieuw dicht.
Stap 3: Laat de radiator leeglopen. Onderaan de radiator vind je meestal een aftapkraantje. Plaats een emmer of teiltje onder de radiator waarvan je de radiatorkraan wilt vervangen en draai ook het ontluchtingskraantje open. Hierdoor zal de radiator sneller leeglopen. Houd een oude handdoek of dweil bij de hand, want dit water kan vies zijn.
Stap 4: Neem een moersleutel en draai daarmee de kraan los van de radiator waar de nieuwe thermostatische kraan op moet komen. Als die los is, maak je de schroefdraad schoon. Vroeger werd vlasdraad gebruikt om de verbinding waterdicht te maken. Verwijder eventuele resten van die oude vlasdraad.
Stap 5: Plaats de thermostatische radiatorkraan. Neem de thermostatische radiatorkraan en wikkel teflontape rond de schroefdraad. Draai de teflon drie keer rond de schroefdraad met de klok mee, zodat de kraan straks niet gaat lekken. Vervolgens draai je de thermostatische radiatorkraan op het koppelstuk. Let er op dat de radiatorknop naar voren of naar de zijkant wijst. Als die naar boven of naar beneden gericht is, kan dat de werking van de thermostatische kraan beïnvloeden.
Stap 6: Vul het verwarmingssysteem opnieuw met water tot je op de drukmeter een druk ziet van 1,5 tot 2 bar. Dat vullen doe je met een vulslang, maar heel vaak staat er een vaste vulkraan onder de ketel. Is het systeem opnieuw op druk, dan kan de ketel opnieuw worden ingeschakeld. Vergeet niet de radiatoren achteraf te ontluchten.
©NESTOR BANDRIVSKYY
Vergeet niet de radiatoren achteraf te ontluchten.
Geblokkeerde kraan losmaken Het gebeurt af en toe dat een radiator die voorzien is van een thermostatische kraan niet meer warm wordt als je hem na de zomer voor de eerste keer weer opendraait. Vaak is de oorzaak dat het pennetje van thermostatische kraan vastzit. Het is niet moeilijk om dat pennetje te deblokkeren. In dit artikel hebben we stap voor stap uitgelegd hoe je dat pennetje losmaakt.
Op de juiste manier gebruiken
Gebruik thermostatische kranen op de juiste manier om te besparen. Staat de thermostatische kraan op 2 en vind je het te koud, draai hem dan niet op 5 met de bedoeling om de kamer sneller op te warmen. Je wint op die manier geen snelheid. Als je de kraan op 5 instelt, zeg je eigenlijk dat hij warm water in de radiator moet toelaten tot de kamer een heel hoge temperatuur (ongeveer 30°C) heeft bereikt. Je kunt beter de kraan op 3 draaien en gewoon afwachten. Het voortdurend wijzigen van de thermostatische kranen is niet verstandig en zorgt ervoor dat je meer verbruikt dan nodig.
Voor- en nadelen thermostaatkranen
Goedkope en zinvolle investering
Met thermostatische radiatorkranen bespaar je sowieso op de energierekening. Je kunt verwarmingszones in de woning creëren waarbij iedere radiator in zo’n zone een thermostatische kraan heeft. Een standaard thermostatische radiatorkraan kost in totaal tussen de € 10 en € 20. Voor een manuele thermostaatkraan met digitale tijdregelaar moet je rekenen op een prijs van € 25 tot € 35 euro. Er zijn ook slimme thermostaatkranen die werken op wifi zodat je ze met de smartphone kunt bedienen. Die kosten € 25 à € 50.
