Windows is op pc’s qua marktaandeel nog altijd heer en meester, maar er wordt aan de stoelpoten gezaagd: Chromebooks zijn al jaren een goedkope (en veilige!) optie. Ook Valve, het bedrijf achter game-platform Steam en games als DOTA en Counter-Strike, zit niet stil. Op de achtergrond is Valve hard bezig om Linux klaar te stomen voor gaming. Heeft dit de potentie om de pc-markt op zijn kop te zetten, of is dit weer een van de vele floptheorieën onder de noemer ‘20XX wordt het jaar van Linux op de desktop’?

De discussie over het beste gaming-platform gaat vrijwel altijd over de verschillen tussen de bekende consoles (Microsoft Xbox, Sony PlayStation, Nintendo Switch etc.) en een computer met Windows. Linux is, als we de Steam Hardware Survey mogen geloven, voor gamers een niche besturingssysteem waar amper een procent gebruik van maakt. Het opensource-besturingssysteem heeft duidelijke voordelen, maar waarom slaat het dan nog niet aan? En zou daar binnenkort verandering in kunnen komen?

01 Linux leren gebruiken

Eén van de meest gebruikte argumenten om Linux links te laten liggen, is het gebruiksgemak van Windows of macOS. De workflow van Windows en macOS is verschillend, maar deze besturingssystemen zijn ondertussen geëvolueerd naar een systeem waarvan de basisfuncties duidelijk en gebruiksvriendelijk zijn. Linux daarentegen, zorgt al voor vragen vóór de installatie begint: welke distributie moet ik gebruiken? Ubuntu is het populairst met veel direct beschikbare tutorials, maar voor beginnende Linux-gamers is SteamOS een goed alternatief. Ubuntu heeft, ondanks de mooie interface, toch nog een kleine leercurve voordat gamers aan de slag kunnen. Hoewel dit sommigen zal afschrikken, is het voor de meer ervaren computergebruikers de moeite waard. SteamOS is een stuk simpeler in gebruik. Er kunnen, na het inloggen, direct games geïnstalleerd worden en alles dat op het platform beschikbaar is, zal zonder problemen werken.

©PXimport

Gamen op macOS

©PXimport

02 Hardware-support

Linux heeft lang een slechte naam gehad om z’n beperkte hardware-support en beroerde drivers, maar die tijden zijn voorbij. Zowel AMD als Nvidia komen regelmatig met updates en ook de nieuwste hardware is nu vanaf dag één te gebruiken op Linux. Laptopgebruikers met een Intel i-gpu kunnen genieten van moderne drivers, maar pas wel op met slaapstand en hibernate bij het sluiten van de laptop. Veel distributies en hardware-combinaties gaan niet goed samen met de hibernate-functie, waardoor er data verloren kunnen gaan.

De audiodrivers die vroeger nog weleens voor problemen zorgden, zijn tegenwoordig uitstekend. Sterker nog, door het gebruik van opensource-audiodrivers, zijn er veel meer mogelijkheden dan in Windows. Echoreductie en vergelijkbare features kunnen nog weleens voor problemen zorgen, maar voor de populaire Linux-distributies is er online genoeg informatie te vinden om dat op te lossen.

©PXimport

03 De correcte drivers

Na het installeren van een Linux-distributie, zijn er nog een aantal zaken die moeten gebeuren voordat je kunt gamen. Linux is een opensource-besturingssysteem en daar horen eigenlijk opensource-drivers bij, maar of dit verstandig is, is afhankelijk van de gebruikte hardware. AMD geeft officiële ondersteuning aan de opensource-drivers en de prestaties daarvan zijn ook uitstekend, maar dit is bij Nvidia niet het geval. Er zijn opensource-drivers beschikbaar van Nouveau, maar deze zijn reverse-engineered van de closedsource Nvidia-driver. Ondanks het goede werk van de Nouveau-community, ligt het prestatieniveau van de closedsource- drivers een stuk hoger. Zeker bij nieuwe grafische kaarten is het verschil groot, maar ook de grafische kaarten van een paar generaties terug doen het beter op de officiële Nvidia-drivers.

Ubuntu installeert automatisch de opensource-drivers van beide merken, maar om zeker te zijn van de laatste updates kun je gebruikmaken van het volgende commando voor AMD:

sudo add-apt-repository ppa:oibaf/graphics-drivers

sudo apt update

De makkelijkste manier om officiële Nvidia-drivers te installeren is met de volgende commando’s:

sudo apt-get purge nvidia*

sudo add-apt-repository ppa:graphics-drivers

sudo apt-get update

sudo apt-get install nvidia-driver-410

©PXimport

04 Native Linux-games

Het game-aanbod voor Linux was tot enkele jaren geleden zeer beperkt, maar Valve zet grote stappen om het aanbod te verbeteren. Steam, het digitale distributieplatform van Valve, biedt op dit moment ruim 4.000 games aan die geschikt zijn voor Linux. Hier zitten de bekende games tussen als Counter-Strike: Global Offensive en Sid Meier’s Civilization, maar ook honderden indie-games van kleine ontwikkelaars. Als een game eerder is aangeschaft voor Windows, dan hoeft deze niet opnieuw aangeschaft te worden voor Linux.

GOG.com is een andere grote aanbieder van games beschikbaar voor Linux. Anders dan Steam is GOG.com volledig gebaseerd op een website. Er hoeft dus geen extra programma geïnstalleerd te worden naast de gekochte games. Tevens is het mogelijk om games die zijn aangeschaft in Steam, over te zetten naar GOG via GOG Connect.

Veel bekende Linux-distributies hebben ook hun eigen software-repositories waar ook games worden aangeboden. Zo heeft Ubuntu een eigen Ubuntu Software Center waarin een groot aantal bekende en minder bekende games beschikbaar is. Hetzelfde geldt voor andere distributies zoals Linux Mint.

©PXimport

05 Windows-games in Linux

Het aanbod van Linux-games mag dan rap groter worden, de meeste grote titels zijn alleen beschikbaar voor Windows. Wederom komt Valve ons redden met een nieuwe functie binnen de Linux-variant van Steam: Steam Play. Steam Play gebruikt een aangepaste versie van Wine: een opensource-programma waarmee Windows-software gebruikt kan worden in een Linux-omgeving. Deze functie is alleen nog beschikbaar in bèta en zal dus apart geactiveerd moeten worden. Om het te activeren klik je in Steam op Steam en ga naar Settings. In het tabblad Account kun je onder het kopje Beta participation klikken op Change. Een nieuw venster zal openen, kies voor Steam BetaUpdate. Nadat je op OK hebt geklikt zal Steam opnieuw moeten opstarten en updaten voordat Steam Play beschikbaar komt. Om Steam Play te activeren open je weer Settings, waar je onder het nieuwe tabblad Steam Play een vinkje zet bij Enable Steam Play for supported titles. Hiermee worden de Windows-games beschikbaar die door Valve zijn getest. Met het vinkje bij Enable Steam Play for all titles komen alle Windows-games in Steam beschikbaar, maar kun je regelmatig tegen bugs of zeer lage framerates aanlopen.

©PXimport

Wine

©PXimport

06 Lagere framerate

Helaas is er niet alleen maar goed nieuws voor Linux. Hoewel drivers steeds beter worden, distributieplatformen voor meer aanbod zorgen en games vaker ontwikkeld worden voor Linux, zijn de prestaties nog steeds een probleem. Benchmarks met een systeem met een Nvidia Geforce GTX 1070 en een AMD Radeon RX 480 tonen een duidelijk beeld: games draaien in Windows (veel) beter, zie de tabel. In alle gevallen zijn de games getest met de hoogste grafische instellingen en een resolutie van 1440 × 2560 pixels. Van de geteste games deed Sid Meier’s Civilization VI het slechtst, in Ubuntu kwamen beide grafische kaarten nog niet op de helft van de framerate in Windows. Metro Last Light Redux en Counter-Strike: Global Offensive deden het uitstekend, de RX 480 wist in Metro zelfs een hogere framerate te behalen in Ubuntu. Helaas waren er wel andere gebreken aan de Linux variant van Metro Last Light Redux. Zo zijn de grafische instellingen beperkt tot één algemene low-high keuze en is het in-game zelfs niet mogelijk om de resolutie aan te passen. Voor uitgebreide instellingen moet het user.cfg-bestand aangepast worden met cryptische variabelen voor elke optie.

07 Toch maar gewoon Windows?

Microsoft Windows heeft een breder aanbod van games, is makkelijker in het gebruik en presteert vrijwel altijd beter … waarom zijn er dan toch mensen die voor Linux kiezen? Het makkelijkste antwoord is natuurlijk de prijs: Linux is gratis, terwijl een Windows-licentie minimaal 100 euro kost per computer. Dat is echter niet het enige: er valt iets te zeggen voor opensource-software, die – in theorie – een betere ervaring kan opleveren. Closedsource-software wordt immers puur met winstoogmerk uitgebracht, terwijl opensource staat voor vrijheid en veelzijdigheid.

Betalen voor extra ‘downloadable content’ (dlc) bij de lancering van een game zit er niet bij, want een slimme knaap zou direct een variant uitbrengen zonder de betaalmuur. Daarbij leidt opensource-software veel sneller tot nieuwe innovaties. Programmeurs hoeven voor basisfunctionaliteit het wiel niet opnieuw uit te vinden en kunnen hun eigen ideeën toevoegen aan een bestaand project. Hierdoor kunnen simpele ideeën sneller in de praktijk worden toegepast, met als resultaat betere software.

08 Opensource is de toekomst

Met zo’n grote opensource-community wordt het voor technologie-bedrijven met hun closedsource-software in de toekomst onmogelijk om nog te kunnen concurreren. Nu al zijn er nog maar weinig start-ups die closedsource-software op de markt proberen te brengen. Er zal immers altijd een opensource-variant uitgebracht worden die, met behulp van de community, de closedsource-software voorbijstreeft. Bedrijven zullen dus op zoek moeten gaan naar een nieuw businessmodel waarbij opensource wordt omarmd en technologische vooruitgang voorop staat.

©PXimport

In de stortvloed aan nieuwe AI-videogeneratoren introduceren we Pollo. Net als bij de meeste AI-tools begin je met een tekstopdracht, maar in dit geval kun je van bestaande foto's fimpjes maken.

Stap 1: Image to video

Je kunt Pollo gratis uitproberen. Je start met 50 credits en ontvangt daarna elke maand 20 extra credits. De video's die je gratis maakt, zijn wel allemaal voorzien van een watermerk. Wil je video's zonder watermerk en toegang tot meer functies, dan zijn er drie abonnementsopties: 15, 30 en 90 dollar per maand, goed voor respectievelijk 300, 800 en 3000 credits. Pollo is een webapplicatie. Ga op je laptop naar https://pollo.ai en klik op Try for free. Vervolgens log je in met je e-mailadres.

Op de homepage zie je dat je deze generator niet alleen kunt gebruiken voor het maken van AI-video's, maar ook om AI-afbeeldingen te genereren, gezichten in filmpjes te vervangen door iemand anders of AI-effecten toe te passen op je foto's. Bekijk zeker de voorbeelden in de showcase. Wij kiezen in dit stappenplan voor de optie Image to Video, waarmee je stilstaande beelden tot leven wekt in een korte videoanimatie.

Stap 2: Beeld bijsnijden

Laad eerst de afbeelding in die je als basis voor je video wilt gebruiken. In de pop-up kun je bij Aspect Ratio de gewenste beeldverhouding van het eindresultaat instellen. Zo kun je bijvoorbeeld een staande foto bijsnijden naar een liggend (landscape) of vierkant formaat. Verschuif de foto indien nodig, zodat de belangrijkste onderdelen mooi in beeld blijven. Bevestig vervolgens met OK.

Stap 3: Video creëren

In het vak Prompt beschrijf je wat Pollo met de foto moet doen. In dit voorbeeld willen we bijvoorbeeld dat het meisje op de schouders van de man enthousiast de menigte aanmoedigt. Zet de optie Translate Prompt aan voor een beter resultaat. Je ziet meteen dat dit type opdracht 5 credits kost. Onder Advanced kun je extra instellingen aanpassen, zoals de videolengte die standaard op 5 seconden staat, maar die je kunt verlengen tot 10 seconden. Wil je meerdere outputvideo's genereren, dan kost dat uiteraard meer credits. Het eindresultaat kun je upscalen voor een hogere kwaliteit, delen en publiceren.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zoek je een goede tablet met een riant scherm? We hebben vijf interessante producten voor je op een rijtje gezet.

Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi

Zoek je een krachtige tablet met een groot scherm? De Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi heeft een indrukwekkend amoledscherm van 12,4 inch. Dat is een prettig formaat om bijvoorbeeld de digitale krant te lezen of Netflix-series te bingewatchen. Verder draait de aanwezige Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2-processor zijn hand niet om voor zware taken, zoals het spelen van 3D-games of monteren van video's. Deze chipset bevat acht rekenkernen waarvan de snelste cores zijn afgeregeld op een maximale klokfrequentie van 3,36 GHz. In combinatie met 12 GB werkgeheugen kun je vlot op deze tablet werken. Gebruik hiervoor eventueel de bijgesloten drukgevoelige stylus.

Voor beeldbewerkingen komt de respectabele resolutie van 2800 × 1752 pixels goed van pas. Foto's en video's ogen hierop haarscherp. Daarnaast ondersteunt het amoledscherm een vernieuwingsfrequentie van 120 hertz. Je speelt dus snelle games zonder haperingen. De basisuitvoering heeft 256 GB interne opslag. Kies tussen de kleurstellingen grafiet en beige. Je kunt de Galaxy Tab S9+ WiFi ook met 512 GB interne opslag kopen (grafiet/beige). Overigens heeft de waterdichte behuizing een microSD-kaartslot, waardoor je de opslagcapaciteit eenvoudig met maximaal 1 TB kunt uitbreiden. Tot slot is er nog een uitvoering met ondersteuning voor mobiel internet (5G) verkrijgbaar.

Xiaomi Pad 6

De Xiaomi Pad 6 is een krachtige tablet die zich richt op zowel entertainment als productiviteit. Het absolute hoogtepunt is het 11-inch WQHD+ scherm met een verversingssnelheid van 144Hz. Dit zorgt voor een aanzienlijk vloeiender beeld. Onder de motorkap vind je een snelle Snapdragon 870-processor, waardoor zware apps en games moeiteloos draaien.

De tablet heeft een luxe, volledig metalen behuizing en vier luidsprekers met Dolby Atmos-ondersteuning voor een ruimtelijk geluid. De accu van 8840 mAh gaat lang mee en laadt snel op (33W). Let wel dat de optionele stylus niet standaard wordt meegeleverd.

OnePlus Pad

Je koopt met de OnePlus Pad een grote tablet voor een schappelijke prijs. Het lcd-scherm van 11,61 inch bevat 2800 × 2000 pixels, waardoor je films, series en tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt bewonderen. Er is 128 GB opslagcapaciteit ingebouwd. Naast huisvesting van Android en alle apps blijft er dus nog voldoende ruimte over voor eigen data. Gunstig voor het geval je bijvoorbeeld een complete serie van Netflix offline wilt bekijken. Games zien er trouwens ook fraai uit, want het scherm ondersteunt een hoge vernieuwingsfrequentie van 144 hertz.

Voor het rekenwerk is een octacore-processor van MediaTek verantwoordelijk. De rapste kern levert een maximale kloksnelheid van 3,05 GHz. Daarnaast is er een geheugenmodule met 8 GB RAM geïntegreerd. De OnePlus Pad leent zich prima voor alledaagse toepassingen, terwijl je bijvoorbeeld ook eens een foto kunt bewerken. Deze groene tablet is met zijn aluminium behuizing een echte blikvanger!

Lenovo Tab P12 (ZACH0112SE)

Op zoek naar een betaalbare tablet met een groot scherm? Dan zit je met de Lenovo Tab P12 wel goed, want dit apparaat heeft een indrukwekkende schermdiagonaal van 12,7 inch. De resolutie is met 2944 × 1840 pixels eveneens prima op orde, zodat je foto's en video's in een hoge kwaliteit kunt bekijken. Verder heeft de fabrikant ook aan een goed geluid gedacht. De metalen behuizing bevat vier minispeakers van het bekende audiomerk JBL. Een bluetooth-koptelefoon koppelen kan uiteraard ook.

De Tab P12 is met name geschikt voor alledaagse apps, zoals Facebook, YouTube, Chrome en simpele spelletjes. Voor veeleisende 3D-games en andere zware toepassingen heeft de MediaTek Dimensity 7050-processor iets te weinig power. Zes rekenkernen presteren op 2 GHz, terwijl de twee resterende cores zijn geklokt op 2,6 GHz. Deze tablet heeft daarnaast 8 GB werkgeheugen en 128 GB interne opslag. Overigens breid je de opslagcapaciteit makkelijk uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Lenovo levert bij dit product een stylus mee. Benieuwd naar ervaringen van andere gebruikers? Lees dan deze reviews op Kieskeurig.nl.

Lenovo Tab M11 (ZADA0134SE)

Lenovo bewijst met zijn Tab M11 dat een goede tablet helemaal niet zo veel geld hoeft te kosten. Zo komen diverse onafhankelijke testers op Kieskeurig.nl tot een gemiddelde score van een 9. Vaak benoemde pluspunten zijn onder meer de hoge beeldkwaliteit, de lange accuduur en het goede geluid. Verder vinden gebruikers het prettig dat er al een stylus is inbegrepen. Handig voor wie graag tekeningen of handgeschreven notities maakt. Het lcd-scherm telt 1920 × 1200 pixels. De resolutie is weliswaar wat lager vergeleken met die van duurdere modellen, maar je kunt nog altijd films in Full-HD-kwaliteit streamen. De beelden ogen op het 11inch-scherm dan ook scherp. Ondanks de lage aanschafprijs heeft deze stevige tablet een metalen behuizing.

Voor het opslaan van apps en eigen data bevat de Tab M11 128 GB intern geheugen. Breid dat desgewenst uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Het rekencentrum bestaat uit de veelgebruikte MediaTek Helio G88-processor en 4 GB werkgeheugen. Voor basistaken als e-mailen, internetten, webwinkelen en video's streamen is dat ruimschoots voldoende. Nuttig om te weten is dat Lenovo tot januari 2028 software-updates levert, zodat je het apparaat de komende jaren veilig kunt blijven gebruiken.