Zippen en unzippen is een van die veel voorkomende klusjes op een computer. En een verdraaid handig programma daarvoor is het kosteloze 7-Zip. En behalve zippen en unzippen kan dat nog veel meer!

Natuurlijk: je kunt bestanden en mappen ook zippen met Windows 10, net als unzippen. Maar als je echt het onderste uit de kan wil halen wat compressiemogelijkheden betreft is een speciaal daarvoor bedoelde tool altijd beter. Zoals 7-Zip. Deze alleen voor Windows bestaande open source tool kost je geen cent. Qua unzippen ondersteunt het niet alleen het welbekende .zip compressieformaat, maar ook een scala aan andere soortgelijke formaten. Denk aan RAR, ARJ, LZH en vele anderen. Alleen dat maakt het al een must-have stukje gereedschap om altijd achter de hand te hebben.

Het huiseigen .7z-compressieformaat kent nog wat extra aardigheidjes. Het is vaak net iets beter dan .zip en kent ook de optie om bestanden en mappen in een archief stevig te versleutelen. De sterkte van die versleuteling is eigenlijk alleen afhankelijk van de sterkte van je wachtwoord. Je kunt 7-Zip alhier downloaden, pak de meest recente stabiele release en installeer het programma door het .exe-bestand uit te voeren.

Waarom eigenlijk ‘zippen’...?

We beginnen bij het begin. Stel je hebt een map onderverdeeld in submappen met daarin weer diverse bestanden. En die hele handel wil je mailen. Normaal gesproken betekent dat elk bestand apart als bijlage toevoegen; de oorspronkelijke mappenstructuur gaat daarbij verloren. Wil je de mappenstructuur behouden, dan heb je alvast één goede reden om een bestanden- en mappenset te comprimeren naar (bijvoorbeeld) een .zip-bestand. De ontvanger kan het gezipte setje simpelweg unzippen en ervoor kiezen de mappenstructuur te behouden.

Dé reden voor zippen (of met een ander formaat comprimeren) is natuurlijk bestandsverkleining. Hoewel we tegenwoordig allemaal over razendrappe breedband-internetverbindingen beschikken is er meestal nog altijd een limiet aan de te uploaden bestandsgrootte. Met name dingen als Worddocumenten, Excel-sheets en dergelijk lenen zich bij uitstek voor compressie, je kunt dan heel veel winst behalen. Minder goed tot niet gaat comprimeren van .jpg-afbeeldingen. Die zijn immers al gecomprimeerd, natuurlijk. Maar onder de streep geldt dat een mix van verschillende bestandssoorten altijd flink veel minder ruimte inneemt in gezipte vorm dan ‘los’.

Instellingen en zippen

Heb je 7-Zip eenmaal geïnstalleerd, dan heb je er in het contextmenu in Verkenner (of op je bureaublad) een paar extra functies bij. Kopieer om te beginnen maar eens wat (niet al te grote) testbestanden naar je bureaublad om mee te experimenteren. Start nu eerst 7-Zip (of meer precies de 7-Zip File Manager, te vinden in het menu Start. Klik in het menu Extra daarvan op Opties. In principe staan de standaardinstellingen voor de meeste gebruikers goed. Mocht je bepaalde archiefformaten aan de File Manager willen koppelen, dan kan dat op de tab Systeem. Dubbelklik je dan op bijvoorbeeld een .zip-bestand, dan wordt dat geopend in 7-Zip.

Nodig is dat niet, want je zult veelal unzippen middels de rechter muisknop. Maar je weet nu in ieder geval de instellingsopties te vinden voor als je dingen wilt tweaken! Sluit het venster Opties en ook de File Manager. Blader naar de map waarin je de testbestanden hebt geplaatst. Selecteer er een paar (of allemaal) en klik met de rechter muisknop op deze selectie. In het contextmenu zie je de (nieuwe) groep 7-Zip, met daaronder allerlei opties.

Om een zip te creëren waarbij je alles handmatig instelt klik je op de eerste optie Toevoegen aan archief… In het geopende venster geef je in het bovenste veld een archiefnaam op. Kies als archiefformaat voor het universele .zip, daar kan iedereen mee overweg. Het compressieniveau bepaalt de mate van compressie, Ultra is het best maar ook het langzaamst qua zippen (wat unzippen betreft maakt het weinig uit). Langzaam is op de huidige snelle pc’s bovendien relatief!

©PXimport

Als je onder Codering een wachtwoord in de daarvoor bestemde velden invoert, kun je je zipje ook stevig versleutelen. Kies dan achter codeermethode wel voor AES-256, dat is – in combinatie met een sterk wachtwoord – onkraakbaar. Als je niks wilt versleutelen laat je de wachtwoordvelden simpelweg leeg. Alles naar wens ingesteld? Klik dan op OK en het zipje wordt gemaakt.

Unzippen (aka uitpakken)

Verwijder de testbestanden behalve het gemaakte zipje. Om dit zip-bestand weer te unzippen, klik je er met de rechter muisknop op. En dan in het contextmenu onder 7-Zip op (bijvoorbeeld) Uitpakken (hier). Heb je net bij het zippen een wachtwoord ingesteld, dan wordt hierom gevraagd. Er gebeurt trouwens iets grappigs als je het verkeerde wachtwoord intikt. Het unzippen lijkt dan gewoon gewerkt te hebben, maar geen van de uitgepakte bestanden is te openen!

Dat is een tekortkoming van het .zip-formaat, zo lijkt het. Je kunt bestandsnamen namelijk niet versleutelen bij .zip. Hou dat wel in je achterhoofd, want een kwaadwillende kan ook aan de bestandsnamen al achterhalen of een een versleuteld bestand de moeite van een ‘brute force’-kraak waard is. De kans dat die met een simpel wachtwoord slaagt is groot, dus kies echt een veilig wachtwoord hierboven!

©PXimport

Extra veiligheid met .7z

Kies je bij het maken van een archief voor het huiseigen 7-Zip bestandsformaat, dan zijn bestandsnamen overigens wél te versleutelen! Dat maakt het een stuk veiliger. Een ander voordeel van .7z is dat je er desgewenst ook een zelfuitpakkend archief van kunt maken. Ofwel: aan het .7z-bestand wordt een klein stukje uitvoerbare code met de uitpakker toegevoegd. Zo kan iedereen zonder 7-Zip zo’n archief toch openen door simpelweg het resulterende .exe-bestand uit te voeren.

Een nadeel is er ook: .exe-bestanden worden door veel mailproviders geweigerd. Dus mailen zal waarschijnlijk niet lukken. Bovendien is het wellicht beter om mensen maar niet meer te leren op .exe-bestanden in mailbestanden of via file transfers overgehevelde zaken te klikken… Maar goed: het kán! En als je het zo wilt, schakel je simpelweg de optie SFX archief maken in.

©PXimport

Xiaomi doet al een tijd mee in de wereld van robotstofzuigers en de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro is daar een recent wapenfeit van. Dit is de net iets uitgebreidere versie van de Robot Vacuum 5 en hij heeft een stevige adviesprijs van 799 euro.

De Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro heeft bovenop een telescopische AI-camera en aan de voorkant twee infraroodogen. Daarmee herkent hij tot wel 200 objecten en onderscheidt hij 47 soorten vuil. Handig, want zo kan hij onderweg zijn route en zuigkracht aanpassen. Met de uitschuifbare borstel en het dweilpad pakt hij ook de plinten en lastige hoekjes mee. En met een maximale zuigkracht van 20.000 Pa zuigt de 5 Pro alle viezigheid op die hij tegenkomt.

Onderop zit een borstel die haren netjes meeneemt zonder dat ze erin verstrikt raken. De twee dweilpads klikken met magneten vast. Soms hangen ze wat scheef als de robot met zijn achterkant ergens tegenaan botst, maar ze blijven altijd zitten. Opvallend is dat de pads tijdens een gewone stofzuigbeurt niet in het station achterblijven. Omdat ze bij de volgende ronde toch droog zijn, is dat eigenlijk geen nadeel.

©Wesley Akkerman

Goede en betrouwbare navigatie

Navigeren gaat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro erg goed af. Nadat hij eerst de kamer(s) omlijnt, gaat hij systematisch te werk door zigzaggend de grond te reinigen (eigenlijk zoals elke robotstofzuiger dat doet). Opvallend is hoe voorzichtig het systeem daarbij te werk gaat. In tegenstelling tot de vergelijkbaar geprijsde Philips Homerun 5000 slaat hij gelukkig weinig plekken over. Zo nu en dan lijkt het net alsof de robot zich namelijk herpakt. Dan stopt hij met bewegen, rijdt-ie een stukje naar achteren om de situatie in te schatten en vervolgens pakt-ie de taak weer op.

Nu zou je kunnen stellen dat dit een wat onhandige manier van werken is, of dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro niet slim genoeg is alles in één keer mee te pakken. Maar wij focussen liever op het positieve en zien er juist de waarde van in. De robotstofzuiger komt hierdoor namelijk niet snel klem te zitten. Hij vermijdt stoel- en tafelpoten en rijdt zich nergens op vast. Het enige waar hij wel moeite mee heeft, zijn vloerkleden. De 5 Pro herkent ze als zodanig en stofzuigt ze gewoon, maar op de een of andere manier slaat hij soms hele delen van het kleed over.

©Wesley Akkerman

Dweilen zonder zeep

We hebben de 5 Pro niet kunnen betrappen op het gebruiken van de uitschuifbare borstel. Wellicht acht de robot dat niet nodig, maar die van Dreame maakt er wel degelijk gebruik van. Daarentegen is het goed om te zien dat de Xiaomi de dweilschommel wel inzet. Bij randen en kasten komt de dweilpad naar buiten om dichter op de muren en andere objecten schoon te maken. Ook rijdt hij weleens een stukje naar achteren en naar voren om eventueel overgeslagen delen mee te pakken. De 5 Pro laat bovendien geen dweilstrepen achter; heel fijn om te zien.

Net als bij veel andere dweilende robotstofzuigers kun je er niet van uitgaan dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro echt hardnekkige plekken aanpakt. Maar voor dagelijks onderhoud is dit meer dan prima. Het basisstation zorgt er daarnaast voor dat de robot altijd schoon en klaar voor gebruik is. De stofopvangbak wordt leeggezogen, het water wordt bijgevuld en de dweilpads worden netjes gedroogd. Helaas is er geen zeepbak aanwezig, waardoor je dus met alleen koud water wast. Verder vinden we het vreemd dat de robot ook het kleed dweilt, ondanks de tapijtherkenning.

©Wesley Akkerman

De capaciteit van de waterbak stelt met 80 ml ook iets teleur. Voor het huis van ondergetekende (57 vierkante meter) is dat voldoende, maar in een groter huis kan dat voor uitdagingen zorgen. De robot doet er al best lang over om overal te komen. Dat is in principe niet verkeerd, omdat hij secuur te werk gaat. Maar het kan dus zijn dat het systeem nog meer tijd kwijt is aan zijn dweiltaak, omdat hij zonder water komt te zitten en dus moet 'tanken' bij het basisstation. Geen issue als je op vaste momenten schoonmaakt, maar wellicht onhandig als je dat net voor een feestje wilt doen.

Uitgebreide app

Binnen de app kun je overigens flink wat zaken instellen. Je ziet de aanpasbare kaart, de positie van de robot tijdens het rijden en kunt precies instellen hoe je wilt dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro schoonmaakt. Ook bepaal je gemakkelijk hoe secuur de robot moet zijn, door invloed uit te oefenen op het gezigzag, in welke mate hij zich moet focussen op hoeken, randen en obstakelvermijding en hoe het basisstation de boel schoonmaakt. Verder kun je altijd meekijken met de camera. In de app zie je tot slot foto's staan van herkende objecten.

Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro kopen?

De Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro doorbreekt geen barrières. De meest opvallende feature is de manier van navigeren: dat gaat hem heel goed af. Daarnaast is het keurig dat je op dit prijspunt een uitschuifbare borstel én dweil krijgt. Daar staat tegenover dat je koud en zonder zeep moet dweilen, dat de waterbak wellicht te klein voor je is en dat de robot óók het kleed dweilt. Dat zijn een aantal onhandige zaken, waardoor de vraagprijs gevoelsmatig hoog ligt. Mocht de prijs onder de 700 euro zakken, dan is dit een aantrekkelijkere deal.

Apples slimme AI-functies zijn er nu ook in het Nederlands. Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 krijgen Schrijfhulp en Visual Intelligence officiële taalondersteuning. Eerst alleen in de developer-bèta, over enkele weken in de public bèta en later dit najaar in de definitieve release.

Wat is Apple Intelligence eigenlijk?

Apple Intelligence is het AI-platform dat Apple in 2024 lanceerde als antwoord op ChatGPT. Geen losse app, maar een set slimme functies die diep verweven zit in iOS, iPadOS, macOS en watchOS. Je krijgt daarmee schrijfhulpen, visuele herkenning, vertaalopties en creatieve tools. Belangrijk verschil met veel andere AI-diensten: Apple laat je data zoveel mogelijk op je eigen toestel verwerken. Alleen bij complexere taken springt de cloud bij, afgeschermd via Private Cloud Compute.

Vanaf iOS 26.1 ook bruikbaar in Nederland

Early adapters weten het: tot nu toe moest je in het Engels werken. Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 schakelt Apple Intelligence echter eindelijk naar het Nederlands. Daarmee wordt het herschrijven van teksten, samenvatten van documenten en aanpassen van toon opeens een stuk toegankelijker. Ook Visual Intelligence, dat teksten op je scherm kan herkennen, samenvatten en vertalen, spreekt onze taal.

Apple voegt tegelijk andere talen toe, waaronder Deens, Noors, Zweeds, Turks en traditioneel Chinees. Het is een voorzichtige, maar gestage wereldwijde uitrol.

©Apple

Siri krijgt eindelijk hersens

Siri stond jarenlang te boek als de domste assistent van de klas. Apple Intelligence verandert dat beeld. Siri kan nu meerdere taken combineren en context begrijpen. Een opdracht als 'Stuur de notulen van mijn laatste vergadering naar Lisa' wordt direct uitgevoerd: Siri zoekt het juiste document in Notities en verstuurt het via Mail of Berichten. Met de komst van Nederlandse taalondersteuning wordt Siri dus ook hier een stuk bruikbaarder.

Niet alles werkt meteen hier

Toch loopt Europa achter op sommige punten. De Workout Buddy in watchOS 26 komt wel, maar voorlopig alleen in het Engels. Deze functie geeft tijdens het sporten motiverende aanwijzingen en feedback. Ook de live-vertaling via de AirPods – die nu ook Japans, Koreaans, Italiaans en Chinees ondersteunt – blijft in de EU nog uit. Reden: strengere Europese regels rondom privacy en veiligheid.

Heb jij de juiste hardware?

Niet elk Apple-apparaat kan trouwens overweg met Apple Intelligence. Voor iPhones geldt dat alleen de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de hele iPhone 16-serie en uiteraard de nieuwste 17-serie worden ondersteund. Op iPads en Macs is een M-chip vereist: minimaal een M1 dus. Draait je toestel wel iOS 26 of macOS 26, maar heeft het oudere hardware, dan val je helaas buiten de boot.

©Apple

Europa stelt extra eisen

Dat Apple hier later start, komt door de Digital Markets Act. Deze Europese wet verplicht grote techbedrijven transparanter te zijn over datagebruik. Apple moest zijn AI-platform daarom aanpassen met strengere privacyregels en een opt-in model voor functies zoals de koppeling met ChatGPT. In de VS konden gebruikers dus eerder aan de slag.

Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 start Apple Intelligence eindelijk officieel in het Nederlands. Voorlopig nog in de developer- en public bèta, later dit najaar in de definitieve versie. Het vraagt recente hardware en niet elke functie is hier meteen beschikbaar. Maar dit is wel de stap waarop veel Nederlandse Apple-fans hebben gewacht: kunstmatige intelligentie die naadloos in je iPhone en Mac zit, en eindelijk ook in je eigen taal.