Als je de upgrade naar Windows 10 hebt uitgevoerd, merk je dat je programma's, bestanden en instellingen overgenomen zijn uit je oude installatie. Sommige programma's of hardware-onderdelen kunnen zich echter verslikken in de upgrade. Wij leggen je uit hoe je je kersversie Windows 10 opschoont.

Microsoft kan nog zo vaak zeggen dat Windows 10 de eerste helemaal andere Windows is, het is stiekem toch gewoon Windows. En Windows heeft onderhoud nodig, soms zelfs al direct na de upgrade. De manier waarop je upgradet, lijkt wel heel veel op die van Vista naar 7 en nog meer die van 7 naar 8. Lees ook: 10 vragen en antwoorden over Windows 10.

Eerst worden alle benodigde nieuwe bestanden op de schijf geschreven, dan wordt de herstart voorbereid, tijdens de herstart wordt de oude Windows gearchiveerd en de nieuwe leidend gemaakt, en daarna volgen nog een of twee herstarts om alle zaken binnen de nieuwe Windows goed in te stellen en alle hardware te configureren. Na een upgrade zit je hierdoor altijd met resten van het oude systeem, zeker wanneer je ervoor gekozen hebt applicaties en instellingen te behouden. Maar ook wanneer je juist zo min mogelijk van de oude Windows meeneemt, is er genoeg om op te ruimen na de upgrade.

Systeemherstel

Een functie die al bekend is van vorige Windows-versies is Systeemherstel. Met Systeemherstel kun je een herstelpunt maken op het moment dat de pc stabiel en goed werkt, maar er worden bijvoorbeeld ook automatisch herstelpunten gemaakt. Dat doet Windows elke keer wanneer er een nieuwe app wordt geïnstalleerd, of een nieuwe driver, of een Windows-update.

Direct na de installatie van de upgrade, installeert Windows drivers en ook updates. Wanneer een daarvan problemen geeft, gebruik dan Systeemherstel om de pc terug te brengen naar een moment eerder. Op deze manier hoef je de upgrade niet ongedaan te maken. Systeemherstel vind je in Windows Verkenner: selecteer Deze pc en kies Eigenschappen in het snelmenu. Open Geavanceerde systeeminstellingen / Systeembeveiliging / Systeemherstel. Via Systeemherstel / Volgende krijg je een overzicht van de installaties na de upgrade. Selecteer een herstelpunt en gebruik de wizard om naar dat punt terug te keren.

©PXimport

Activeren

Het eerste wat je moet doen na een geslaagde upgrade naar Windows 10 én voor je gaat schoonmaken, is Windows 10 activeren. Door Windows 10 te activeren (zelfs als je het daarna weer wilt verwijderen) zorg je ervoor dat jouw pc bij Microsoft bekend is als een Windows 10-pc die bij een eventuele herinstallatie of schone installatie recht heeft op een Windows 10-licentie en bijbehorende activatie. Klik op Start en typ de zoekterm activering. Windows vindt het onderdeel Activering in de Instellingen. Kijk of Windows is geactiveerd. Zo niet, klik dan op Nu activeren of start een Opdrachtprompt (Ctrl+Shift+Enter), typ dan het commando slmgr.vbs /ato en druk op Enter. Windows zal dan worden geactiveerd.

©PXimport

Wat je ook doet na de upgrade, de eerste keer altijd activeren!

Drivers, drivers, drivers

Essentieel voor de goede werking van Windows 10, zijn goede drivers. Alle hardware heeft een driver nodig om door het systeem te worden herkend en daarna optimaal te kunnen worden gebruikt. Heel veel hardware wordt tijdens de installatie al goed herkend en er wordt dan door Windows zelf een goede driver geïnstalleerd. Maar dat geldt niet voor alle hardware. Oudere of minder bekende hardware wil je wel kunnen blijven gebruiken onder Windows 10 zoals je ook onder Windows 7 en 8.1 deed!

Controleren welke hardware een probleem geeft of in elk geval nog niet optimaal is herkend, doe je via het Apparaatbeheer.

Open het door op Start te drukken en apparaatbeheer te typen, druk op Enter. Het onderdeel laat je alle hardware in Windows zien die is herkend. Hardware die niet goed wordt ondersteund of waar geen goede driver voor is, is gemarkeerd met een gele driehoek met daarin een uitroepteken.

Voor onderdelen die volgens Windows nog niet optimaal functioneren, kun je via het rechtermuisknopmenu of via Acties in het linkerzijpaneel van het Apparaatbeheer op zoek gaan naar een betere of nieuwe driver. Wordt die niet gevonden, dan betekent dat niet dat die driver er niet is. Het betekent alleen dat die driver nog niet in Windows Update zit, want dat is de bibliotheek die Microsoft hiervoor gebruikt. Ga dan zelf op internet op zoek naar een goede driver. Het beste startpunt is dan de website van de makers van de hardware. Zoeken met Google kan ook helpen. Lukt het niet een driver te vinden en geeft de hardware geen problemen, laat die dan gewoon in de pc zitten. Een volgende update of een nieuwe driver in Windows Update kan zomaar ervoor zorgen dat de hardware wel goed werkt. Stoort de hardware, schakel deze dan via het contextmenu uit of verwijder deze zelfs fysiek uit de pc.

©PXimport

Apparaatbeheer laat alle hardware zien, ook die waarvan het systeem ziet dat die niet goed werkt.

Nieuwe functies activeren

Na de upgrade wil je de nieuwe functies van Windows 10 natuurlijk ook echt gaan gebruiken. Een mooie nieuwe functie van Windows 10 is login met vingerafdruk of door je gezicht te laten herkennen (Windows Hello). Voor dit laatste is bijvoorbeeld een Intel RealSense 3D-camera nodig. Het aantal notebooks dat hiermee is uitgerust is klein, maar een aantal van de populaire en veelverkochte Paeq-notebooks van de Media Markt heeft zo'n camera.

Na de upgrade naar Windows 10 zie je in het Apparaatbeheer ook dat de camera's perfect zijn herkend door Windows en dus klaar voor gebruik? Helaas, in het menu Instellingen ontbreekt vooralsnog elke mogelijkheid om Hello te gebruiken.

Om met gezichtsherkenning te kunnen inloggen, is blijkbaar de juiste driver nog niet voldoende. De oplossing is de installatie van de Intel RealSense Depht Camera Manager (DCM)-software. Deze vind je op de Intel-website en wordt regelmatig nog geüpdatet door Intel. Met de extra software geïnstalleerd kun je bij Instellingen / Accounts ineens wel kiezen voor Windows Hello. Je moet nog wel een pincode instellen, maar daarna kun je met de camera je gezicht registreren. In het vervolg hoef je alleen maar voor de pc te zitten om in te loggen of deze te ontgrendelen. We moesten er dus even wat voor doen, maar dan werkt het super!

©PXimport

De Intel RealSense F2000 3D camera's zijn herkend en hebben een goede driver, toch werkt Windows Hello na de installatie van Windows 10 niet.

Eerst upgrade, dan schone installatie

Van Windows zijn we gewend dat een schone installatie het meest optimale systeem oplevert. Bij een schone installatie neem je geen instellingen over en heb je na de installatie een kale Windows. Om Windows 10 schoon te installeren, moet je altijd eerst de upgrade naar Windows 10 uitvoeren vanaf een geactiveerde Windows 7 of 8.1. Hiermee leg je namelijk het recht op het gebruik van Windows 10 voor die pc vast.

Na de upgrade en activatie ga je naar deze website, gebruik het hulpprogramma dat daar staat om installatiemedia voor een andere pc te maken. Maak een opstartbare usb-stick of gebruik een iso-bestand dat je op dvd brandt. Start de pc vanaf die stick of dvd, sla het invoeren van de productcode over en kies Aangepast, alleen Windows installeren. Doorloop de wizard, verwijder de oude systeempartities en laat Windows 10 in de Niet-toegewezen ruimte dan de installatie uitvoeren.

©PXimport

Wil je een écht optimaal systeem zonder erfenis van de vorige Windows, doe dan eerst een upgrade en daarna een schone installatie.

Apps verwijderen

Net zozeer dat je wilt dat alles wat in de pc zit ook goed werkt, zo wil je ook dat er niets op staat dat je niet gebruikt. Na de installatie merk je bijvoorbeeld dat er een aantal Windows 10-apps al door Microsoft zijn geïnstalleerd, en daar zijn ook apps bij die je mogelijk helemaal nooit gebruikt. En nu is de impact van een ongebruikte app kleiner dan die van een traditioneel Windows-programma, doordat een app een soort container is die daarbuiten nauwelijks sporen achterlaat. Toch kunnen ook apps met vaak een eigen live-tegel in het startmenu knap vervelend zijn. Schoonmaken dus!

Heb je bijvoorbeeld niets met de financiële informatie van de Geldzaken-app, dan kom je die app standaard toch op veel plaatsen tegen. Hij staat bijvoorbeeld in de lijst met apps in het startmenu, en er is ook een eigen live-tegel. Wil je de app verwijderen, klik dan met de rechtermuisknop op de live-tegel en kies Installatie ongedaan maken. Dit is de meest rigoureuze keuze, nu wordt de live-tegel uit het startmenu verwijderd én de app van de pc.

Vind je een app wel redelijk maar hoeft die niet in het startmenu te staan, dan kun je ook alleen de live-tegel verwijderen. Kies dan voor Live-tegel uitschakelen als je het alleen vervelend vindt dat de tegel telkens verandert, of kies voor Van Start losmaken als je de app gewoon niet in dit deel van het startmenu wilt zien. Heeft een app die je wilt verwijderen geen live-tegel, open dan de lijst met Alle apps en zoek daar de app op. Heb je bijvoorbeeld niets met spelletjes of houd je van hele andere games, dan kun je de app Candy Crush Saga gewoon verwijderen.

©PXimport

Apps die je helemaal niet gebruikt of waarvoor je een beter alternatief kent, kun je van je systeem verwijderen.

Apps herstellen

Als je al Windows 8.1 hebt gebruikt, dan ben je bekend met de Windows Store en heb je mogelijk ook al apps geïnstalleerd gehad. Na een installatie ontbreken die apps. Wil je ze allemaal of een deel ervan ook in Windows 10 gaan gebruiken? Dat gaat het snelst wanneer je Windows Store start en dan het menu met de persoonlijke instelling opent door op de eigen account-afbeelding te klikken. Kies dan Mijn bibliotheek, hier staan alle apps die zijn geïnstalleerd en die je al eens eerder hebt geïnstalleerd maar die nu nog niet op Windows 10 staan. Deze laatste zijn te herkennen aan het download-symbool aan het einde van de regel achter de naam van de app. Klik op het download-symbool om de app te installeren.

©PXimport

Eerder gebruikte apps herstel je het snelst via de persoonlijke bibliotheek in de Windows Store.

Programma's verwijderen

Behalve de apps, kunnen er ook programma's op de pc staan die je wilt verwijderen. Bijvoorbeeld programma's die na de upgrade minder goed werken, maar niet belangrijk genoeg zijn om de upgrade terug te draaien. Of programma's waarvoor een beter alternatief bestaat in Windows 10 zelf.

Om een programma te verwijderen moet je in het oude vertrouwde Configuratiescherm zijn. Het zit wat verstopt in Windows 10, je opent het door met de rechtermuisknop op Start te klikken en dan Configuratiescherm te kiezen. Kies dan voor Programma's / Programma's en onderdelen / Een programma verwijderen. Hier zie je het bekende overzicht van alle geïnstalleerde programma's. Blader door de lijst en selecteer programma's die je niet gebruikt. Klik dan op Verwijderen om ze van het systeem te vegen.

©PXimport

Programma's verwijderen zit goed verstopt in Windows 10 maar is nog steeds belangrijk voor een optimaal systeem.

Onderdelen verwijderen of juist toevoegen

Behalve losse programma's, zijn er ook Windows-onderdelen die je mogelijk wilt verwijderen. Dit gaat wel even een slag dieper dan het verwijderen van een programma, nu ben je echt in Windows bezig. Maar bijvoorbeeld Internet Explorer 11 zou je kunnen verwijderen, of beter gezegd: uitschakelen. De code blijft namelijk wel gewoon op de pc maar het onderdeel van Windows wordt niet meer geladen en ontbreekt dan in de installatie.

Om Windows-onderdelen te verwijderen open je opnieuw het Configuratiescherm en kies dan voor Programma's / Programma's en onderdelen / Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Wacht tot Windows de lijst met onderdelen heeft gevuld en zoek het onderdeel om uit te schakelen. Haal het vinkje weg, bevestig dat je dit ook echt wilt en sluit af via OK.

Op dezelfde manier kun je ook onderdelen toevoegen. Heb je Windows 10 Pro, dan kun je bijvoorbeeld Hyper-V toevoegen. Je kunt dan op eigen virtuele machines maken en bijvoorbeeld nog een oudere versie van Windows op Windows 10 gebruiken. Zo kun je voorkomen dat je in Windows 10 allerlei zaken moet aanpassen om een oudere applicatie toch te kunnen gebruiken of dat je zelfs terug zou moeten naar Windows 7. Voeg Hyper-V toe, maak een virtuele machine aan, installeer daar Windows 7 in met de betreffende applicatie, en je kunt toch over naar Windows 10. Standaard staat Hyper-V uit, maar je kunt dit dus simpelweg toevoegen door een vinkje te zetten. Als de wijziging is doorgevoerd en de pc opnieuw gestart, vind je in de lijst met alle apps in het startmenu het nieuwe programma Hyper-V Beheer om met de virtuele machines aan de slag te gaan.

Wel of niet een terrasje pakken? Jas mee of hoeft dat niet? Vanavond de BBQ aan of toch maar binnen de airfryer? Even snel de weerapp checken is inmiddels een automatisme geworden. Vooral in de zomer bekijken we massaal de regenradar. Maar hoe betrouwbaar zijn die voorspellingen eigenlijk? Waarom kloppen ze soms tot op de minuut, en lijken ze op andere momenten nergens op? En kun je erop vertrouwen als je je planning erop afstemt?

Lees ook: De handigste apps voor een onvergetelijke zomer

Van meting tot melding: hoe een app aan zijn data komt

Weerapps maken geen eigen voorspellingen, maar gebruiken data van meteorologische instituten zoals het KNMI, ECMWF (European Centre for Medium-Range Weather Forecasts) of het Amerikaanse NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration). Die instellingen verwerken gigantische hoeveelheden informatie uit weerstations, satellieten, vliegtuigen, weerballonnen en radars. Op basis daarvan draaien ze computermodellen die het weer proberen te voorspellen. Zo'n model analyseert bijvoorbeeld hoe luchtdruksystemen zich bewegen, hoe windrichtingen veranderen en wat de temperatuurverschillen zijn in verschillende lagen van de atmosfeer.

Een weerapp kiest één of meer van die modellen als basis en combineert dat met eigen algoritmes en visualisaties. De bekende buienradars gaan nog een stap verder en laten regen zien die al is gevallen of onderweg is. Daarvoor gebruiken ze gegevens van neerslagradars, die elk kwartier of zelfs elke vijf minuten een nieuwe 'foto' maken van waar regenbuien zich bevinden en hoe die zich verplaatsen.

Waarom voorspellingen wél en soms juist níet kloppen

In grote lijnen zijn de verwachtingen van weerapps vaak behoorlijk accuraat, zeker als het om de eerstkomende uren gaat. Hoe dichter je bij het moment zit, hoe betrouwbaarder de voorspelling. Dat komt omdat het weer zich op korte termijn minder grillig gedraagt dan op langere termijn. Je kunt een bui redelijk goed volgen over een tijdsbestek van een uur of twee, maar het is veel lastiger om drie dagen vooruit exact te zeggen wanneer en waar die bui valt.

Vooral bij regenval in de zomer zit daar vaak de grootste afwijking. Zomerse buien ontstaan door opwarming van de lucht en ontwikkelen zich snel en lokaal. Op het ene moment lijkt er nog niets aan de hand, en tien minuten later valt er een wolkbreuk in één wijk, terwijl een paar straten verderop de stoep droog blijft. Dat maakt het haast onmogelijk om op straatniveau precies te voorspellen waar het gaat regenen.

Daarnaast hangt veel af van welk weermodel de app gebruikt. Het Europese ECMWF-model wordt wereldwijd gezien als zeer nauwkeurig, maar is ook duur om te gebruiken. Sommige apps kiezen daarom voor Amerikaanse modellen of zelfs simpelere versies om kosten te besparen. Dat maakt de ene app betrouwbaarder dan de andere, ook al lijken ze qua uiterlijk op elkaar.

©ID.nl

De weerapp goed interpreteren

Wie slim omgaat met weerapps, kan er veel profijt van hebben. Kijk niet alleen naar het icoontje van een zon of wolk, maar naar de verwachte neerslag in millimeters en het tijdstip daarvan. Bekijk ook de regenradar in beweging en niet als stilstaand beeld: je ziet dan hoe snel een bui zich verplaatst en of je die kunt ontwijken.

Veel apps geven tegenwoordig ook aan hoe 'zeker' een voorspelling is. Staat er bijvoorbeeld 40% kans op regen? Dan betekent dat: op 4 van de 10 vergelijkbare dagen in het verleden viel er daadwerkelijk neerslag. Het is geen gokje, maar een inschatting op basis van modelberekeningen. En hoe hoger dat percentage, hoe groter de kans dat het ook echt nat wordt.

Waarom het weer (vooral lokaal!) blijft verrassen

Ondanks alle technologie blijft het weer een natuurverschijnsel met een eigen wil. Geen enkel model is feilloos. Kleine veranderingen in luchtdruk of windrichting kunnen grote gevolgen hebben, zeker in een land als Nederland waar zee, rivieren en open vlaktes allemaal invloed uitoefenen. Dat verklaart waarom het soms ineens hard begint te regenen terwijl je app nog droog weer beloofde – of andersom.

Toch is de betrouwbaarheid van de meeste apps de afgelopen jaren sterk toegenomen. Snellere computers, betere satellietbeelden en geavanceerdere modellen zorgen ervoor dat de inschattingen steeds dichter bij de werkelijkheid komen. Maar honderd procent garantie biedt geen enkele app, en dat is misschien maar goed ook: want we moeten natuurlijk wel íéts hebben om over te klagen, toch?

Een robotstofzuiger scheelt flink wat werk, maar alleen als je hem goed gebruikt. Wie er net een in huis heeft, merkt al snel dat hij niet alles vanzelf doet. En ook als je al langer een robotstofzuiger gebruikt, valt er vaak nog winst te halen. Met deze tien praktische tips werkt je robotstofzuiger beter – en hoef jij minder te doen!

Lees ook: Hier moet je op letten wanneer je een robotstofzuiger wilt kopen

1. Laat hem eerst je huis leren kennen

Veel robotstofzuigers kunnen een plattegrond van je woning maken. Dat kost eenmalig wat tijd, maar levert daarna veel gemak op. Tijdens zo'n verkenningsronde reinigt hij meestal nog niet, maar scant hij alleen. Geef hem de ruimte en zorg dat er geen spullen over de vloer slingeren. Als de kaart eenmaal is aangemaakt, kun je zones instellen, schoonmaakschema's maken en no-go-gebieden markeren.

2. Zorg voor voldoende licht

Robotstofzuigers met optische sensoren hebben licht nodig om goed te navigeren. Als je hem 's avonds laat rijden terwijl de lampen uit zijn, herkent hij obstakels minder goed. Plan het schoonmaken liever overdag of laat een lamp aan in de ruimte waar hij aan het werk is. Als het apparaat regelmatig moeite heeft om meubels of muren goed te herkennen, komt dat mogelijk door te weinig licht.

3. Stel schoonmaakzones en kamers in

In de app van de meeste modellen kun je na de kaartopbouw aangeven welke kamers of delen van het huis wanneer moeten worden schoongemaakt. Dat is handig als je bijvoorbeeld elke ochtend de gang en keuken wilt laten doen, maar de slaapkamers alleen op zaterdag. Door het schoonmaken slim te verdelen, werkt de robotstofzuiger efficiënter en hoeft hij tussendoor minder vaak op te laden.

©Wesley Akkerman | ID.nl

4. Gebruik virtuele afbakeningen waar nodig

Veel modellen bieden de mogelijkheid om virtuele grenzen aan te maken: gebieden waar de robotstofzuiger niet mag komen. Denk aan een speelkleed met speelgoed, een losse kabel achter de bank of een plek waar de vloer nat kan zijn. In plaats van zo'n verboden plek elke keer handmatig af te schermen, door er bijvoorbeeld iets voor te zetten, stel je die zones gewoon één keer digitaal in. Het apparaat houdt daar vanaf dan automatisch rekening mee en weet dat hij daar niet meer mag komen.

5. Dweilen? Wees voorzichtig met schoonmaakmiddelen

Kan jouw robotstofzuiger ook dweilen? Gebruik dan alleen het aanbevolen reinigingsmiddel of gewoon water. Veel gewone schoonmaakmiddelen zijn te sterk of laten resten achter, waardoor leidingen of sproeiers kunnen verstoppen. Sommige robotstofzuigers hebben een speciaal reservoir voor schoonmaakmiddel, maar dat geldt niet voor elk model. Iets om naar te kijken voordat je een robotstofzuiger gaat kopen.

6. Maak borstels, wieltjes en sensoren regelmatig schoon

Haren, stof en vuil hopen zich snel op rond de draaiende onderdelen van de robotzuiger. Vooral huisdierharen kunnen oor problemen zorgen. Maak elke week de hoofdborstel los, controleer de zijborstels en veeg vuil weg met een droge doek of meegeleverd hulpstuk. Vergeet ook de val- en navigatiesensoren niet: die kunnen door stof minder goed functioneren, wat de navigatie beïnvloedt.

©Vershinin Evgenii

7. Leeg het stofreservoir af en toe ook zelf

Veel robotstofzuigers hebben een zelflegende functie. Handig, maar ook dan is het slim om af en toe zelf te controleren of alles goed blijft werken. Het stofreservoir is meestal klein en raakt sneller verstopt dan je denkt. Leeg het na een paar schoonmaakbeurten, zeker als je merkt dat hij minder vuil opzuigt of als hij zelf aangeeft dat het reservoir leeg is, maar je toch nog stof en kruimels op de vloer ziet liggen.

8. Zet het laadstation op een vaste plek

Een robotstofzuiger onthoudt zijn omgeving en zoekt na elke beurt zijn laadstation op. Verplaats je dat station naar een andere plek, dan moet hij opnieuw leren waar hij zich bevindt. Zet het station dus op een centrale, bereikbare plek waar voldoende ruimte is en laat het daar staan. Zo voorkom je dat hij de weg kwijt raakt of fouten maakt bij het navigeren.

9. Pas op bij huisdieren

Een ongelukje van een huisdier kan vervelende gevolgen hebben als de stofzuiger erdoorheen rijdt. Laat hem daarom liever schoonmaken op momenten dat je huisdieren buiten zijn of je zeker weet dat de vloer schoon is. Zo voorkom je niet alleen vieze sporen, maar ook schade aan het apparaat en extra schoonmaakwerk achteraf.

©Надія Коваль - stock.adobe.com

10. Automatiseer waar het kan, maar houd controle

Robotstofzuigers zijn bedoeld om werk uit handen te nemen. Toch blijft het verstandig om regelmatig de app te openen, meldingen te controleren en updates uit te voeren. Soms kun je met een kleine aanpassing – zoals het verplaatsen van een kabel, het instellen van een extra schoonmaakbeurt op vrijdag – het resultaat flink verbeteren.

Robotstofzuiger klaar? Zuigen maar!

Het is simpel: hoe beter je robotstofzuiger weet wat hij moet doen, hoe beter hij zijn werk doet. Met deze tips zorg je ervoor dat dat het geval is. En ja, je moet zelf ook af en toe nog wat doen, zoals het stofreservoir controleren of dierenhaar uit de wieltjes te peuteren, maar dat kost hooguit een paar minuutjes van je tijd. Want je weet nu hoe je ervoor zorgt dat de omstandigheden zo goed mogelijk zijn én hoe je hem 'traint'. En daarmee komt hij dicht in de buurt van je ideale huishoudhulp!