Het uitbreiden van het werkgeheugen van een computer is echt geen ingewikkelde ingreep. U kunt het prima zelf doen, zonder dat u er een specialist voor inschakelt. De meeste tijd gaat zitten in de voorbereiding. Het inbouwen zelf is zo gebeurd. Wij laten zien welke stappen u moet zetten als u meer geheugen in uw systeem wilt hebben.

1. Stappenplan

Het uitbreiden van het computergeheugen is doorgaans een eenvoudig klusje, waarbij maar weinig kan misgaan zolang u voorzichtig en zorgvuldig te werk gaat. Bij een desktopcomputer opent u de behuizing, waarna u de plek waar het geheugen zit gemakkelijk zult herkennen. Bij laptops volstaat het meestal om een klepje aan de onderzijde te openen, waarna u meteen op de juiste plek bent. Soms kost het wat meer moeite om bij het geheugen te komen en bij sommige laptops moet eerst het toetsenbord worden verwijderd. Maar in de meeste gevallen is het inbouwen dus een fluitje van een cent. De meeste energie zit in de voorbereiding, als u moet bepalen hoeveel geheugen er nu in uw computer zit, wat er nog bijpast en vooral ook welk type geheugen u nodig hebt. Vandaar dat u voor een succesvolle uitbreiding een aantal voorbereidende stappen moet zetten.

2. Huidige capaciteit

Allereerst kijkt u hoeveel geheugen er nu in de computer aanwezig is. Dat kan via het configuratiescherm van Windows (de Mac komt later in dit artikel ook aan bod). Als u naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeem gaat, ziet u de hoeveelheid geïnstalleerd geheugen, of er een 32- of 64bit-versie van Windows draait, het type processor, de fabrikant en het computermodel. Al deze informatie is nodig om te bepalen wat u nodig hebt. Een andere manier om bij dit scherm te komen, is door in Windows Verkenner met rechts op Computer te klikken en te kiezen voor Eigenschappen.

©PXimport

Bekijk eerst hoeveel geheugen er al is geplaatst en noteer meteen de specificaties van uw systeem.

Processor en Windows-variant

Zit er een 32bit-processor in uw systeem, dan kan maximaal 4 GB geheugen worden aangestuurd. Meer geheugen plaatsen is dan wel mogelijk, maar het heeft geen zin. Met een 64bit-processor en de 64bit-versie van Windows kan een systeem meer werkgeheugen gebruiken. Windows Home Basic kan met 8 GB overweg, Home Premium, de meest gangbare variant voor consumenten, kan 16 GB gebruiken en de Enterprise-, Business- en Ultimate-versies van Windows kunnen nog aanzienlijk grotere hoeveelheden werkgeheugen aansturen. Vooral voor zakelijk gebruik kan dat interessant zijn.

3. Wat is er mogelijk?

Om het werkgeheugen uit te breiden, hebt u de technische specificaties van uw systeem nodig. Elk moederbord, dat is de grote printplaat in uw computer, heeft slechts een beperkt aantal plaatsen (sockets, slots of sleuven genoemd) waarop geheugen kan worden geprikt. Daarnaast past niet elk type geheugenmodule zomaar op ieder moederbord. Alle haken en ogen bij dit onderwerp zijn te vinden in de handleiding van uw computer of het moederbord - die u in de vorm van een meegeleverd boekje of cd of dvd kunt raadplegen. Mist u de handleiding, dan kunt u op internet naar de website van de fabrikant van uw computer gaan en daar een handleiding zoeken op de ondersteuningspagina. Hebt u geen kant-en-klare computer gekocht maar zelf een systeem in elkaar gezet, dan hebt u de gegevens van het specifieke moederbord nodig dat u hebt ingebouwd. Biedt dit alles geen uitkomst, dan kunt u meestal ook nog op de website van een geheugenfabrikant terecht. Omdat geheugenmodules voor nagenoeg alle gangbare typen computers worden gemaakt, is er vaak een adviesfunctie die u precies uitlegt wat de mogelijkheden zijn.

4. Geheugenadviseur

Als voorbeeld gebruiken we hier de geheugenadviseur die op de website van Kingston kan worden gevonden, maar u kunt ook bij diverse andere geheugenfabrikanten terecht, zoals Crucial. Meteen op de hoofdpagina van Kingston is rechts de optie memory search te vinden. Daar kiest u voor Desktop of Notebook. Vervolgens geeft u de fabrikant, productlijn en het model computer aan. Vervolgens verschijnen de geschikte geheugenmodules van Kingston in beeld. Op deze pagina is ook de knop Configuration Details te vinden, die een overzicht van mogelijke configuraties toont. U kunt het geheugen hier meteen bestellen, maar nu u weet wat u nodig hebt, kan dat natuurlijk ook bij uw favoriete winkel of webshop. Zo kunt u prijzen vergelijken tussen sites van onder andere Interngeheugen.com, Informatique, ReplaceDirect en Komplett. Daarmee bent u vaak een stuk goedkoper uit dan als u het geheugen direct bij een computer- of geheugenfabrikant bestelt.

©PXimport

Geheugenfabrikanten weten van nagenoeg elk systeem welk geheugen erin past.

5. Meerdere smaken

In elk voetje op het moederbord past één geheugenmodule. Hoe meer geheugenstrips er in uw computer zitten, hoe minder u kunt bijplaatsen. Laptops hebben meestal maar twee slots. Dat is onhandig, vooral omdat computerfabrikanten vaak twee kleine modules plaatsen in plaats van één grote. Ze kiezen dan bijvoorbeeld voor twee modules van elk 2 GB in plaats van één module van 4 GB. Zolang er slots vrij zijn, kunt u geheugen bijplaatsen. Zijn alle slots bezet, dan zit er niets anders op dan enkele of alle geheugenmodules te vervangen door grotere exemplaren. Het kan overigens zo zijn dat u modules per twee of drie moet plaatsen.

6. Digitale adviseur

Om te zien hoeveel geheugenslots al in gebruik zijn, kunt u de computer openmaken. Er is echter een simpeler manier om hier achter te komen. U kunt uw computer door een speciale online dienst laten analyseren. Dat kan onder andere via de webshop Interngeheugen.com, maar bijvoorbeeld ook bij Crucial. Als u Interngeheugen.com gebruikt, klikt u op Scan uw computer nu! en vervolgens op Voer de scan nu uit! Er wordt vervolgens een programma, genaamd mappreporter.exe, naar uw computer gestuurd. Windows geeft nu een melding, waarop u via Uitvoeren toestemming moet geven om het programma te laten draaien. Vervolgens verschijnt een uitgebreid rapport met informatie over uw computer, de bezetting van de geheugenslots en uiteraard de modules die u kunt aanschaffen.

©PXimport

In plaats van alles zelf uit te zoeken, kunt u er ook voor kiezen om uw systeem online te scannen via www.interngeheugen.com.

Geheugensoorten

Er bestaan meerdere typen geheugen, zoals DDR, DDR2 en DDR3. Let er goed op dat u de juiste soort koopt, want ze zijn onderling niet uitwisselbaar. Ook wordt op geheugenmodules meestal een snelheidsaanduiding aangegeven, bijvoorbeeld '1333 MHz' en soms staan er nog extra termen bij, zoals 'unbuffered'. De handleiding en de geheugenadviseur op een website kunnen de juiste specificaties tonen van het geheugen dat in uw systeem past. Een geheugenmodule wordt soms ook wel met de technische term DIMM aangeduid en in oudere systemen kunt u SIMM-geheugen tegenkomen. DIMM's zijn vrij groot en zitten eigenlijk alleen in desktops. Vanwege ruimtegebrek worden in laptops en netbooks de veel kleinere SO-DIMM (Small Outline DIMM)-modules toegepast. Zowel DIMM- als SO-DIMM-geheugen kan van het type DDR, DDR2 of DDR3 zijn.

©PXimport

SO-DIMM-modules zijn een stuk kleiner dan DIMM's.

7. Een voorbeeld

Als voorbeeld hebben wij een laptop laten analyseren. In ons apparaat blijkt 6 GB werkgeheugen aanwezig, verdeeld over twee slots. Omdat het om een model met een quadcore-processor gaat, blijkt er nog een derde slot te zijn en dat is zowaar vrij. We kunnen dus nog een geheugenmodule bijplaatsen. Bijvoorbeeld een van 4 GB, zodat het totaal aan geheugen 10 GB telt. Willen we het geheugen nog verder uitbreiden, dan kunnen we de module van 2 GB die in het tweede slot zit, vervangen door een nieuwe module van 4 GB. Alle drie de slots zijn dan voorzien van dezelfde hoeveelheid geheugen, en in totaal telt het op tot 12 GB. Dat is meteen ook het maximum dat we in deze laptop mogen plaatsen.

©PXimport

Na analyse ziet u hoeveel geheugen er is en welke slots bezet of vrij. Als bonus krijgt u een uitbreidingsadvies.

8. Geheugen inbouwen

Zodra u weet wat u nodig hebt, bent u natuurlijk vrij om het geheugen waar dan ook aan te schaffen. U kunt bij een computerwinkel langsgaan of het online bestellen, waarbij u het vaak een werkdag later al in huis hebt. Vervolgens is het moment aangebroken om het geheugen in te bouwen. Doorgaans is dat een erg eenvoudig klusje. Zoals eerder gezegd: de voorbereidingen geven het meeste werk. Sluit allereerst de computer volledig af. Zet hem dus niet in slaapstand, maar schakel hem echt uit. Koppel vervolgens alle kabels en snoertjes los, waaronder ook het netsnoer. Hebt u een laptop, haal dan ook de accu eruit. Zo voorkomt u dat het apparaat zich mogelijk alsnog inschakelt als u per ongeluk een knop aanraakt. Druk tot slot even op de aan/uitknop. De computer kan en mag niet meer opstarten, maar zo raakt u eventuele 'reststroom' uit het apparaat kwijt.

9. Desktop openen

Er zijn enorm veel verschillende behuizingen, dus aangeven hoe u een desktop precies opent is ondoenlijk. Het kan zijn dat u enkele schroeven aan de achterzijde, zijkant of voorzijde moet losdraaien. Soms kan dan de zijkant worden geopend, maar vaak schuift u de volledige kap van het chassis. Is de behuizing eenmaal geopend, dan gaat u op zoek naar het geheugen op het moederbord. De geheugenmodules staan netjes in het gelid en rechtop in voetjes op het moederbord. Soms zitten ze wat verstopt. Zo kunnen bijvoorbeeld kabelbundels of een dvd-speler in de weg zitten. Moet u iets loskoppelen voor werkruimte, onthoud dan goed hoe alles weer teruggeplaatst moet worden. Leg de desktop eventueel plat om er beter bij te kunnen.

10. Laptop openen

Bij laptops is het geheugen doorgaans veel simpeler te bereiken, namelijk door gewoon een klepje aan de onderzijde te openen. Vaak is er een pictogram op het plastic te zien: een rechthoek met streepjes aan een lange zijde. Zo weet u meteen onder welk dekseltje het geheugen verstopt zit. Ook andere componenten, zoals de harde schijf, zijn vaak aan de hand van een pictogram te vinden. Leg de dichtgeklapte laptop ondersteboven op iets zachts, zoals een handdoek, zodat u voorkomt dat er krassen op het deksel komen door het verschuiven van het apparaat. Draai de schroefjes los en haal het klepje voorzichtig weg. De schroefjes kunnen erg klein zijn. Leg ze dus op een plek waar u ze niet kwijtraakt.

©PXimport

Meestal is het geheugen van een laptop goed toegankelijk via een klepje aan de onderzijde.

©PXimport

Een pictogram geeft vaak aan onder welk deksel zich het geheugen en andere componenten bevinden.

11. 'Personeelsingang'

Zitten er geen schroefjes in het klepje van uw laptop, of is er zelfs helemaal geen klepje te zien, dan kunt u er vrij zeker van zijn dat u zich via het toetsenbord een weg naar binnen moet banen. Dat is omslachtiger en het levert helaas iets meer risico. Ga altijd op zoek naar instructies voor uw specifieke model laptop. Doorgaans komt de procedure neer op het losmaken van het toetsenbord. Dat doet u bijvoorbeeld door met een kleine schroevendraaier voorzichtig een paar palletjes in te drukken. Daarna licht u het toetsenbord op en moet het lintkabeltje van het moederbord worden losgekoppeld. Dat kabeltje is nogal teer, het moet dus heel voorzichtig gebeuren. Nu zijn er twee mogelijkheden: u kunt via de ontstane opening rechtstreeks bij het geheugen, of u moet enkele schroeven losmaken, waarna het klepje aan de onderzijde alsnog kan worden verwijderd. Let op dat de schroefjes in lengte kunnen verschillen. Onthoud of noteer daarom welk schroefje op welke plaats thuishoort.

©PXimport

Geen schroeven te zien? Grote kans dat u eerst het toetsenbord moet weghalen voordat u het geheugen uit kunt breiden.

Statische ontladingen

Als u aan computers sleutelt, is het van belang dat u maatregelen treft om schade door elektrische ontladingen te voorkomen. U hebt vast weleens meegemaakt dat u een schok kreeg bij het vastpakken van een autoportier of zodra u iemand een hand gaf. Dat geeft een kort maar onprettig gevoel en het is soms reden voor hilariteit. Helaas kan dit type ontladingen uw computer beschadigen. Een speciaal ESD-armbandje (ElectroStatic Discharge) helpt dit te voorkomen. Aan de armband zit een snoertje dat u met een klemmetje aan het ongelakte metaal van de systeemkast vastmaakt. Als alternatief kunt u met een vinger kort de metalen behuizing aanraken. Dit moet u dan wel steeds opnieuw doen als u bij uw computer terug bent gekeerd nadat u iets hebt gepakt. Laat het geheugen liefst zo lang mogelijk in zijn speciale verpakking zitten. Ook die beschermt namelijk tegen statische ontladingen.

12. Geheugenmodule

Pak geheugenmodules alleen langs de randen vast. Raak de chips, andere minuscule componenten en vooral het rijtje vergulde contacten liever niet aan. Let er verder bij het inbouwen op dat dit altijd maar op één manier kan: de vergulde contacten zijn verdeeld in twee rijtjes (soms meer) van ongelijke lengte. Kijkt u naar het voetje op het moederbord, dan zult u zien dat ook hier twee compartimenten zijn, met een plastic schotje ertussen. Dit tussenschot past precies in de inkeping tussen de contacten van de geheugenmodule.

©PXimport

Een geheugenmodule past maar op één manier in een slot.

13. Geheugen plaatsen (desktop)

In een desktopcomputer staat elke geheugenmodule rechtop in een voetje op het moederbord. Aan de zijkanten zitten klemmetjes die de module stevig op zijn plek houden. Om geheugen weg te halen, duwt u de klemmetjes (doorgaans plastic palletjes) naar buiten en omlaag. De geheugenmodule komt nu vanzelf omhoog en u kunt hem rechtstandig uit het voetje wegnemen. Bij het plaatsen van geheugen zet u de module rechtop in de sleuf. Duw de geheugenmodule met beide duimen op de bovenrand voorzichtig rechtstandig omlaag tot u hoort dat hij aan beide zijden is vastgeklikt. De klemmetjes komen vanzelf omhoog. Er kan enige kracht voor nodig zijn, maar forceer niets. Controleer of de klemmetjes inderdaad netjes in de uitsparingen van de module zijn verankerd.

14. Geheugen plaatsen (laptop)

Bij een laptop werkt het net even iets anders. Om ruimte te besparen liggen de modules hier plat. Vaak zelfs met twee modules boven elkaar! Om een module uit de laptop te halen, buigt u beide klemmetjes voorzichtig een stukje naar buiten, dus van de module af. De module schiet vanzelf los en wipt een stukje omhoog. Nu kunt u de module eenvoudig uit het voetje nemen. Onder die module kan dus nog een tweede exemplaar zitten. Om geheugen in een vrij slot te plaatsen, steekt u de module in een hoek van ongeveer vijfenveertig graden in het voetje. Gebruik geen kracht. De contacten moeten als vanzelf in het voetje glijden en er nagenoeg helemaal in verzinken. Druk de module vervolgens voorzichtig omlaag (plat) tot een klik hoort omdat de klemmen op hun plek vallen. Verdeel de kracht door dit met twee vingers te doen. Controleer daarna of de vergulde contacten nog steeds netjes in het voetje zitten. U mag hooguit een smalle, goudkleurige strook blijven zien.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

In een laptop ligt het geheugen plat. Steek een module eerst schuin in het voetje en druk hem dan voorzichtig omlaag.

15. Dichtmaken

Zodra het geheugen is geplaatst, zet u de kap weer op de desktop of schroeft u het klepje weer in de laptop. Eventueel kunt u met definitief vastschroeven wachten tot u zeker weet dat alles in orde is en nu eerst de computer opstarten. U hoeft niets bijzonders te doen, nieuw geheugen wordt tegenwoordig automatisch herkend. De hoeveelheid aanwezig geheugen controleren werkt weer hetzelfde als beschreven in tip 2. Er kan iets minder vrij geheugen gerapporteerd worden dan u verwacht, omdat bijvoorbeeld de grafische kaart er een klein deel van gebruikt. Ook hebben bepaalde processors en sommige Windows-versies beperkingen (meer daarover leest u in het kader ´Processor en Windows-variant´, elders in dit artikel).

16. Geheugenuitbreiding bij Apple

Ook het geheugen van een Apple-computer kunt u eenvoudig zelf uitbreiden. Om te achterhalen hoeveel geheugen er in zit en of er nog geheugenslots vrij zijn, gaat u in het Apple-menu naar Over deze Mac. Hier ziet u welke processor u hebt, de hoeveelheid geheugen en het type. Klik vervolgens op Meer info / Systeemoverzicht en kies voor Geheugen. Hier is per slot te zien wat er in zit. U kunt via de website van Apple achterhalen hoeveel werkgeheugen er maximaal in uw apparaat past. Ga daarvoor naar Apple.nl en kies Support / Technische specificaties. Kies de modellijn (met de juiste datumaanduiding) en controleer onder het kopje Processor en geheugen hoeveel geheugen er maximaal in kan en welke mogelijkheden en beperkingen er zijn.

©PXimport

Een Apple-computer toont niet alleen de hoeveelheid geheugen, maar ook de bezetting van de geheugenslots.

17. Geheugenscanner voor Apple

Ook voor het uitbreiden van een Apple-computer kunt u prima terecht bij de vele webshops op internet. Voor een advies kunt u eventueel ook naar de website van een geheugenfabrikant zoals Kingston of Crucial gaan (zie tip 4 en 6). Zo kunt u de geheugenscanner van Crucial gebruiken, daar bestaat namelijk zowel een Windows- als een Mac-versie van. Ga naar Crucial.com, klik op Memory (RAM) en kies Scan my system. Installeer het programma en voer het uit. Dit scheelt u handmatig zoekwerk. Overigens kan het geheugen van een MacBook Air, iPad of iPhone helaas niet worden uitgebreid. Kies bij aanschaf van zo'n apparaat dus meteen voor een model met ruim voldoende geheugen voor de taken waarvoor u het gebruikt.

©PXimport

Crucial kan ook uw Apple-computer scannen.

18. Bestellen bij Apple

Geheugen bijkopen kan eventueel via de webshop van Apple zelf, al bent u daar doorgaans duurder uit dan op andere locaties. Op Apple.nl klikt u op Store. Vervolgens kiest u in de linkerkolom in het kader Populaire accessoires onder het kopje Voor Mac voor Geheugen. Vervolgens kiest u de juiste productlijn, zoals MacBook Pro of iMac. Let goed op de datumaanduiding (deze staat tussen haakjes). Op het volgende scherm selecteert u het model dat u hebt, waarna wordt getoond welke geheugenmodules er in passen.

©PXimport

Geheugen voor een Apple-computer bestelt u bij een van de vele webshops of in de officiële Apple Store.

19. MacBook Pro

Een MacBook Pro heeft maar twee slots en die zijn standaard al bezet. Om de hoeveelheid geheugen uit te breiden, kunt u dus niets anders doen dan de bestaande modules vervangen door versies met een grotere capaciteit. Omdat een MacBook Pro 'slechts' met maximaal 8 GB kan werken, moet u voor twee modules van elk hooguit 4 GB kiezen. Door twee dezelfde modules te gebruiken, presteert het systeem optimaal. Na het losdraaien van enkele schroeven (let op: deze hebben verschillende lengtes!) en het verwijderen van de onderkant van de behuizing, gaat het plaatsen of verwijderen van geheugen op dezelfde manier als bij een laptop, dus zoals beschreven in tip 14.

20. iMac

Afhankelijk van het model kan een iMac 8 of 16 GB geheugen aansturen. Het apparaat beschikt over twee geheugenslots. Modules van 2 of 4 GB plaatst u steeds per twee. U legt de iMac met het scherm omlaag op een zachte ondergrond, zoals een handdoek. Duw de standaard omhoog en neem het klepje weg nadat u de schroefjes hebt losgedraaid. Trek de lipjes in de compartimenten naar buiten. Als u de bestaande geheugenmodules wilt vervangen, trekt u aan de lipjes om de modules los te halen. Druk nieuwe geheugenmodules stevig maar voorzichtig aan tot u een klik hoort. Eerst worden de twee slots aan de achterzijde gevuld, daarna de slots aan de schermzijde. Stop vervolgens de lipjes terug in de compartimenten. Schroef het klepje weer vast en klap de standaard terug.

©PXimport

Op www.apple.nl vindt u onder Support / Handleidingen documenten waarin onder andere wordt uitgelegd hoe u het geheugen uitbreidt.

21. Oops!

Wordt het geheugen niet herkend of hebt u na het uitbreiden plotseling problemen met uw computer? Controleer of alle kabeltjes en het netsnoer zijn aangesloten. Aan de achterzijde van desktops zit vaak nog een aparte aan/uitschakelaar. Hebt u binnenin misschien iets losgekoppeld om bij het geheugen te kunnen? Zit de accu van de laptop wel goed vast? Als niets helpt, moet u even controleren of de geheugenmodules goed zijn geplaatst. Haal ze eruit en stop ze er opnieuw in. Als niets helpt, is het een idee om het nieuwe geheugen weer uit te bouwen. In de originele staat zou uw pc het weer als vanouds moeten doen. Controleer vervolgens opnieuw of u wel het juiste geheugen voor uw computer hebt aangeschaft. Schakel eventueel externe hulp in om het probleem op te lossen.

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.