Het uitbreiden van het werkgeheugen van een computer is echt geen ingewikkelde ingreep. U kunt het prima zelf doen, zonder dat u er een specialist voor inschakelt. De meeste tijd gaat zitten in de voorbereiding. Het inbouwen zelf is zo gebeurd. Wij laten zien welke stappen u moet zetten als u meer geheugen in uw systeem wilt hebben.

1. Stappenplan

Het uitbreiden van het computergeheugen is doorgaans een eenvoudig klusje, waarbij maar weinig kan misgaan zolang u voorzichtig en zorgvuldig te werk gaat. Bij een desktopcomputer opent u de behuizing, waarna u de plek waar het geheugen zit gemakkelijk zult herkennen. Bij laptops volstaat het meestal om een klepje aan de onderzijde te openen, waarna u meteen op de juiste plek bent. Soms kost het wat meer moeite om bij het geheugen te komen en bij sommige laptops moet eerst het toetsenbord worden verwijderd. Maar in de meeste gevallen is het inbouwen dus een fluitje van een cent. De meeste energie zit in de voorbereiding, als u moet bepalen hoeveel geheugen er nu in uw computer zit, wat er nog bijpast en vooral ook welk type geheugen u nodig hebt. Vandaar dat u voor een succesvolle uitbreiding een aantal voorbereidende stappen moet zetten.

2. Huidige capaciteit

Allereerst kijkt u hoeveel geheugen er nu in de computer aanwezig is. Dat kan via het configuratiescherm van Windows (de Mac komt later in dit artikel ook aan bod). Als u naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeem gaat, ziet u de hoeveelheid geïnstalleerd geheugen, of er een 32- of 64bit-versie van Windows draait, het type processor, de fabrikant en het computermodel. Al deze informatie is nodig om te bepalen wat u nodig hebt. Een andere manier om bij dit scherm te komen, is door in Windows Verkenner met rechts op Computer te klikken en te kiezen voor Eigenschappen.

©PXimport

Bekijk eerst hoeveel geheugen er al is geplaatst en noteer meteen de specificaties van uw systeem.

Processor en Windows-variant

Zit er een 32bit-processor in uw systeem, dan kan maximaal 4 GB geheugen worden aangestuurd. Meer geheugen plaatsen is dan wel mogelijk, maar het heeft geen zin. Met een 64bit-processor en de 64bit-versie van Windows kan een systeem meer werkgeheugen gebruiken. Windows Home Basic kan met 8 GB overweg, Home Premium, de meest gangbare variant voor consumenten, kan 16 GB gebruiken en de Enterprise-, Business- en Ultimate-versies van Windows kunnen nog aanzienlijk grotere hoeveelheden werkgeheugen aansturen. Vooral voor zakelijk gebruik kan dat interessant zijn.

3. Wat is er mogelijk?

Om het werkgeheugen uit te breiden, hebt u de technische specificaties van uw systeem nodig. Elk moederbord, dat is de grote printplaat in uw computer, heeft slechts een beperkt aantal plaatsen (sockets, slots of sleuven genoemd) waarop geheugen kan worden geprikt. Daarnaast past niet elk type geheugenmodule zomaar op ieder moederbord. Alle haken en ogen bij dit onderwerp zijn te vinden in de handleiding van uw computer of het moederbord - die u in de vorm van een meegeleverd boekje of cd of dvd kunt raadplegen. Mist u de handleiding, dan kunt u op internet naar de website van de fabrikant van uw computer gaan en daar een handleiding zoeken op de ondersteuningspagina. Hebt u geen kant-en-klare computer gekocht maar zelf een systeem in elkaar gezet, dan hebt u de gegevens van het specifieke moederbord nodig dat u hebt ingebouwd. Biedt dit alles geen uitkomst, dan kunt u meestal ook nog op de website van een geheugenfabrikant terecht. Omdat geheugenmodules voor nagenoeg alle gangbare typen computers worden gemaakt, is er vaak een adviesfunctie die u precies uitlegt wat de mogelijkheden zijn.

4. Geheugenadviseur

Als voorbeeld gebruiken we hier de geheugenadviseur die op de website van Kingston kan worden gevonden, maar u kunt ook bij diverse andere geheugenfabrikanten terecht, zoals Crucial. Meteen op de hoofdpagina van Kingston is rechts de optie memory search te vinden. Daar kiest u voor Desktop of Notebook. Vervolgens geeft u de fabrikant, productlijn en het model computer aan. Vervolgens verschijnen de geschikte geheugenmodules van Kingston in beeld. Op deze pagina is ook de knop Configuration Details te vinden, die een overzicht van mogelijke configuraties toont. U kunt het geheugen hier meteen bestellen, maar nu u weet wat u nodig hebt, kan dat natuurlijk ook bij uw favoriete winkel of webshop. Zo kunt u prijzen vergelijken tussen sites van onder andere Interngeheugen.com, Informatique, ReplaceDirect en Komplett. Daarmee bent u vaak een stuk goedkoper uit dan als u het geheugen direct bij een computer- of geheugenfabrikant bestelt.

©PXimport

Geheugenfabrikanten weten van nagenoeg elk systeem welk geheugen erin past.

5. Meerdere smaken

In elk voetje op het moederbord past één geheugenmodule. Hoe meer geheugenstrips er in uw computer zitten, hoe minder u kunt bijplaatsen. Laptops hebben meestal maar twee slots. Dat is onhandig, vooral omdat computerfabrikanten vaak twee kleine modules plaatsen in plaats van één grote. Ze kiezen dan bijvoorbeeld voor twee modules van elk 2 GB in plaats van één module van 4 GB. Zolang er slots vrij zijn, kunt u geheugen bijplaatsen. Zijn alle slots bezet, dan zit er niets anders op dan enkele of alle geheugenmodules te vervangen door grotere exemplaren. Het kan overigens zo zijn dat u modules per twee of drie moet plaatsen.

6. Digitale adviseur

Om te zien hoeveel geheugenslots al in gebruik zijn, kunt u de computer openmaken. Er is echter een simpeler manier om hier achter te komen. U kunt uw computer door een speciale online dienst laten analyseren. Dat kan onder andere via de webshop Interngeheugen.com, maar bijvoorbeeld ook bij Crucial. Als u Interngeheugen.com gebruikt, klikt u op Scan uw computer nu! en vervolgens op Voer de scan nu uit! Er wordt vervolgens een programma, genaamd mappreporter.exe, naar uw computer gestuurd. Windows geeft nu een melding, waarop u via Uitvoeren toestemming moet geven om het programma te laten draaien. Vervolgens verschijnt een uitgebreid rapport met informatie over uw computer, de bezetting van de geheugenslots en uiteraard de modules die u kunt aanschaffen.

©PXimport

In plaats van alles zelf uit te zoeken, kunt u er ook voor kiezen om uw systeem online te scannen via www.interngeheugen.com.

Geheugensoorten

Er bestaan meerdere typen geheugen, zoals DDR, DDR2 en DDR3. Let er goed op dat u de juiste soort koopt, want ze zijn onderling niet uitwisselbaar. Ook wordt op geheugenmodules meestal een snelheidsaanduiding aangegeven, bijvoorbeeld '1333 MHz' en soms staan er nog extra termen bij, zoals 'unbuffered'. De handleiding en de geheugenadviseur op een website kunnen de juiste specificaties tonen van het geheugen dat in uw systeem past. Een geheugenmodule wordt soms ook wel met de technische term DIMM aangeduid en in oudere systemen kunt u SIMM-geheugen tegenkomen. DIMM's zijn vrij groot en zitten eigenlijk alleen in desktops. Vanwege ruimtegebrek worden in laptops en netbooks de veel kleinere SO-DIMM (Small Outline DIMM)-modules toegepast. Zowel DIMM- als SO-DIMM-geheugen kan van het type DDR, DDR2 of DDR3 zijn.

©PXimport

SO-DIMM-modules zijn een stuk kleiner dan DIMM's.

7. Een voorbeeld

Als voorbeeld hebben wij een laptop laten analyseren. In ons apparaat blijkt 6 GB werkgeheugen aanwezig, verdeeld over twee slots. Omdat het om een model met een quadcore-processor gaat, blijkt er nog een derde slot te zijn en dat is zowaar vrij. We kunnen dus nog een geheugenmodule bijplaatsen. Bijvoorbeeld een van 4 GB, zodat het totaal aan geheugen 10 GB telt. Willen we het geheugen nog verder uitbreiden, dan kunnen we de module van 2 GB die in het tweede slot zit, vervangen door een nieuwe module van 4 GB. Alle drie de slots zijn dan voorzien van dezelfde hoeveelheid geheugen, en in totaal telt het op tot 12 GB. Dat is meteen ook het maximum dat we in deze laptop mogen plaatsen.

©PXimport

Na analyse ziet u hoeveel geheugen er is en welke slots bezet of vrij. Als bonus krijgt u een uitbreidingsadvies.

8. Geheugen inbouwen

Zodra u weet wat u nodig hebt, bent u natuurlijk vrij om het geheugen waar dan ook aan te schaffen. U kunt bij een computerwinkel langsgaan of het online bestellen, waarbij u het vaak een werkdag later al in huis hebt. Vervolgens is het moment aangebroken om het geheugen in te bouwen. Doorgaans is dat een erg eenvoudig klusje. Zoals eerder gezegd: de voorbereidingen geven het meeste werk. Sluit allereerst de computer volledig af. Zet hem dus niet in slaapstand, maar schakel hem echt uit. Koppel vervolgens alle kabels en snoertjes los, waaronder ook het netsnoer. Hebt u een laptop, haal dan ook de accu eruit. Zo voorkomt u dat het apparaat zich mogelijk alsnog inschakelt als u per ongeluk een knop aanraakt. Druk tot slot even op de aan/uitknop. De computer kan en mag niet meer opstarten, maar zo raakt u eventuele 'reststroom' uit het apparaat kwijt.

9. Desktop openen

Er zijn enorm veel verschillende behuizingen, dus aangeven hoe u een desktop precies opent is ondoenlijk. Het kan zijn dat u enkele schroeven aan de achterzijde, zijkant of voorzijde moet losdraaien. Soms kan dan de zijkant worden geopend, maar vaak schuift u de volledige kap van het chassis. Is de behuizing eenmaal geopend, dan gaat u op zoek naar het geheugen op het moederbord. De geheugenmodules staan netjes in het gelid en rechtop in voetjes op het moederbord. Soms zitten ze wat verstopt. Zo kunnen bijvoorbeeld kabelbundels of een dvd-speler in de weg zitten. Moet u iets loskoppelen voor werkruimte, onthoud dan goed hoe alles weer teruggeplaatst moet worden. Leg de desktop eventueel plat om er beter bij te kunnen.

10. Laptop openen

Bij laptops is het geheugen doorgaans veel simpeler te bereiken, namelijk door gewoon een klepje aan de onderzijde te openen. Vaak is er een pictogram op het plastic te zien: een rechthoek met streepjes aan een lange zijde. Zo weet u meteen onder welk dekseltje het geheugen verstopt zit. Ook andere componenten, zoals de harde schijf, zijn vaak aan de hand van een pictogram te vinden. Leg de dichtgeklapte laptop ondersteboven op iets zachts, zoals een handdoek, zodat u voorkomt dat er krassen op het deksel komen door het verschuiven van het apparaat. Draai de schroefjes los en haal het klepje voorzichtig weg. De schroefjes kunnen erg klein zijn. Leg ze dus op een plek waar u ze niet kwijtraakt.

©PXimport

Meestal is het geheugen van een laptop goed toegankelijk via een klepje aan de onderzijde.

©PXimport

Een pictogram geeft vaak aan onder welk deksel zich het geheugen en andere componenten bevinden.

11. 'Personeelsingang'

Zitten er geen schroefjes in het klepje van uw laptop, of is er zelfs helemaal geen klepje te zien, dan kunt u er vrij zeker van zijn dat u zich via het toetsenbord een weg naar binnen moet banen. Dat is omslachtiger en het levert helaas iets meer risico. Ga altijd op zoek naar instructies voor uw specifieke model laptop. Doorgaans komt de procedure neer op het losmaken van het toetsenbord. Dat doet u bijvoorbeeld door met een kleine schroevendraaier voorzichtig een paar palletjes in te drukken. Daarna licht u het toetsenbord op en moet het lintkabeltje van het moederbord worden losgekoppeld. Dat kabeltje is nogal teer, het moet dus heel voorzichtig gebeuren. Nu zijn er twee mogelijkheden: u kunt via de ontstane opening rechtstreeks bij het geheugen, of u moet enkele schroeven losmaken, waarna het klepje aan de onderzijde alsnog kan worden verwijderd. Let op dat de schroefjes in lengte kunnen verschillen. Onthoud of noteer daarom welk schroefje op welke plaats thuishoort.

©PXimport

Geen schroeven te zien? Grote kans dat u eerst het toetsenbord moet weghalen voordat u het geheugen uit kunt breiden.

Statische ontladingen

Als u aan computers sleutelt, is het van belang dat u maatregelen treft om schade door elektrische ontladingen te voorkomen. U hebt vast weleens meegemaakt dat u een schok kreeg bij het vastpakken van een autoportier of zodra u iemand een hand gaf. Dat geeft een kort maar onprettig gevoel en het is soms reden voor hilariteit. Helaas kan dit type ontladingen uw computer beschadigen. Een speciaal ESD-armbandje (ElectroStatic Discharge) helpt dit te voorkomen. Aan de armband zit een snoertje dat u met een klemmetje aan het ongelakte metaal van de systeemkast vastmaakt. Als alternatief kunt u met een vinger kort de metalen behuizing aanraken. Dit moet u dan wel steeds opnieuw doen als u bij uw computer terug bent gekeerd nadat u iets hebt gepakt. Laat het geheugen liefst zo lang mogelijk in zijn speciale verpakking zitten. Ook die beschermt namelijk tegen statische ontladingen.

12. Geheugenmodule

Pak geheugenmodules alleen langs de randen vast. Raak de chips, andere minuscule componenten en vooral het rijtje vergulde contacten liever niet aan. Let er verder bij het inbouwen op dat dit altijd maar op één manier kan: de vergulde contacten zijn verdeeld in twee rijtjes (soms meer) van ongelijke lengte. Kijkt u naar het voetje op het moederbord, dan zult u zien dat ook hier twee compartimenten zijn, met een plastic schotje ertussen. Dit tussenschot past precies in de inkeping tussen de contacten van de geheugenmodule.

©PXimport

Een geheugenmodule past maar op één manier in een slot.

13. Geheugen plaatsen (desktop)

In een desktopcomputer staat elke geheugenmodule rechtop in een voetje op het moederbord. Aan de zijkanten zitten klemmetjes die de module stevig op zijn plek houden. Om geheugen weg te halen, duwt u de klemmetjes (doorgaans plastic palletjes) naar buiten en omlaag. De geheugenmodule komt nu vanzelf omhoog en u kunt hem rechtstandig uit het voetje wegnemen. Bij het plaatsen van geheugen zet u de module rechtop in de sleuf. Duw de geheugenmodule met beide duimen op de bovenrand voorzichtig rechtstandig omlaag tot u hoort dat hij aan beide zijden is vastgeklikt. De klemmetjes komen vanzelf omhoog. Er kan enige kracht voor nodig zijn, maar forceer niets. Controleer of de klemmetjes inderdaad netjes in de uitsparingen van de module zijn verankerd.

14. Geheugen plaatsen (laptop)

Bij een laptop werkt het net even iets anders. Om ruimte te besparen liggen de modules hier plat. Vaak zelfs met twee modules boven elkaar! Om een module uit de laptop te halen, buigt u beide klemmetjes voorzichtig een stukje naar buiten, dus van de module af. De module schiet vanzelf los en wipt een stukje omhoog. Nu kunt u de module eenvoudig uit het voetje nemen. Onder die module kan dus nog een tweede exemplaar zitten. Om geheugen in een vrij slot te plaatsen, steekt u de module in een hoek van ongeveer vijfenveertig graden in het voetje. Gebruik geen kracht. De contacten moeten als vanzelf in het voetje glijden en er nagenoeg helemaal in verzinken. Druk de module vervolgens voorzichtig omlaag (plat) tot een klik hoort omdat de klemmen op hun plek vallen. Verdeel de kracht door dit met twee vingers te doen. Controleer daarna of de vergulde contacten nog steeds netjes in het voetje zitten. U mag hooguit een smalle, goudkleurige strook blijven zien.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

In een laptop ligt het geheugen plat. Steek een module eerst schuin in het voetje en druk hem dan voorzichtig omlaag.

15. Dichtmaken

Zodra het geheugen is geplaatst, zet u de kap weer op de desktop of schroeft u het klepje weer in de laptop. Eventueel kunt u met definitief vastschroeven wachten tot u zeker weet dat alles in orde is en nu eerst de computer opstarten. U hoeft niets bijzonders te doen, nieuw geheugen wordt tegenwoordig automatisch herkend. De hoeveelheid aanwezig geheugen controleren werkt weer hetzelfde als beschreven in tip 2. Er kan iets minder vrij geheugen gerapporteerd worden dan u verwacht, omdat bijvoorbeeld de grafische kaart er een klein deel van gebruikt. Ook hebben bepaalde processors en sommige Windows-versies beperkingen (meer daarover leest u in het kader ´Processor en Windows-variant´, elders in dit artikel).

16. Geheugenuitbreiding bij Apple

Ook het geheugen van een Apple-computer kunt u eenvoudig zelf uitbreiden. Om te achterhalen hoeveel geheugen er in zit en of er nog geheugenslots vrij zijn, gaat u in het Apple-menu naar Over deze Mac. Hier ziet u welke processor u hebt, de hoeveelheid geheugen en het type. Klik vervolgens op Meer info / Systeemoverzicht en kies voor Geheugen. Hier is per slot te zien wat er in zit. U kunt via de website van Apple achterhalen hoeveel werkgeheugen er maximaal in uw apparaat past. Ga daarvoor naar Apple.nl en kies Support / Technische specificaties. Kies de modellijn (met de juiste datumaanduiding) en controleer onder het kopje Processor en geheugen hoeveel geheugen er maximaal in kan en welke mogelijkheden en beperkingen er zijn.

©PXimport

Een Apple-computer toont niet alleen de hoeveelheid geheugen, maar ook de bezetting van de geheugenslots.

17. Geheugenscanner voor Apple

Ook voor het uitbreiden van een Apple-computer kunt u prima terecht bij de vele webshops op internet. Voor een advies kunt u eventueel ook naar de website van een geheugenfabrikant zoals Kingston of Crucial gaan (zie tip 4 en 6). Zo kunt u de geheugenscanner van Crucial gebruiken, daar bestaat namelijk zowel een Windows- als een Mac-versie van. Ga naar Crucial.com, klik op Memory (RAM) en kies Scan my system. Installeer het programma en voer het uit. Dit scheelt u handmatig zoekwerk. Overigens kan het geheugen van een MacBook Air, iPad of iPhone helaas niet worden uitgebreid. Kies bij aanschaf van zo'n apparaat dus meteen voor een model met ruim voldoende geheugen voor de taken waarvoor u het gebruikt.

©PXimport

Crucial kan ook uw Apple-computer scannen.

18. Bestellen bij Apple

Geheugen bijkopen kan eventueel via de webshop van Apple zelf, al bent u daar doorgaans duurder uit dan op andere locaties. Op Apple.nl klikt u op Store. Vervolgens kiest u in de linkerkolom in het kader Populaire accessoires onder het kopje Voor Mac voor Geheugen. Vervolgens kiest u de juiste productlijn, zoals MacBook Pro of iMac. Let goed op de datumaanduiding (deze staat tussen haakjes). Op het volgende scherm selecteert u het model dat u hebt, waarna wordt getoond welke geheugenmodules er in passen.

©PXimport

Geheugen voor een Apple-computer bestelt u bij een van de vele webshops of in de officiële Apple Store.

19. MacBook Pro

Een MacBook Pro heeft maar twee slots en die zijn standaard al bezet. Om de hoeveelheid geheugen uit te breiden, kunt u dus niets anders doen dan de bestaande modules vervangen door versies met een grotere capaciteit. Omdat een MacBook Pro 'slechts' met maximaal 8 GB kan werken, moet u voor twee modules van elk hooguit 4 GB kiezen. Door twee dezelfde modules te gebruiken, presteert het systeem optimaal. Na het losdraaien van enkele schroeven (let op: deze hebben verschillende lengtes!) en het verwijderen van de onderkant van de behuizing, gaat het plaatsen of verwijderen van geheugen op dezelfde manier als bij een laptop, dus zoals beschreven in tip 14.

20. iMac

Afhankelijk van het model kan een iMac 8 of 16 GB geheugen aansturen. Het apparaat beschikt over twee geheugenslots. Modules van 2 of 4 GB plaatst u steeds per twee. U legt de iMac met het scherm omlaag op een zachte ondergrond, zoals een handdoek. Duw de standaard omhoog en neem het klepje weg nadat u de schroefjes hebt losgedraaid. Trek de lipjes in de compartimenten naar buiten. Als u de bestaande geheugenmodules wilt vervangen, trekt u aan de lipjes om de modules los te halen. Druk nieuwe geheugenmodules stevig maar voorzichtig aan tot u een klik hoort. Eerst worden de twee slots aan de achterzijde gevuld, daarna de slots aan de schermzijde. Stop vervolgens de lipjes terug in de compartimenten. Schroef het klepje weer vast en klap de standaard terug.

©PXimport

Op www.apple.nl vindt u onder Support / Handleidingen documenten waarin onder andere wordt uitgelegd hoe u het geheugen uitbreidt.

21. Oops!

Wordt het geheugen niet herkend of hebt u na het uitbreiden plotseling problemen met uw computer? Controleer of alle kabeltjes en het netsnoer zijn aangesloten. Aan de achterzijde van desktops zit vaak nog een aparte aan/uitschakelaar. Hebt u binnenin misschien iets losgekoppeld om bij het geheugen te kunnen? Zit de accu van de laptop wel goed vast? Als niets helpt, moet u even controleren of de geheugenmodules goed zijn geplaatst. Haal ze eruit en stop ze er opnieuw in. Als niets helpt, is het een idee om het nieuwe geheugen weer uit te bouwen. In de originele staat zou uw pc het weer als vanouds moeten doen. Controleer vervolgens opnieuw of u wel het juiste geheugen voor uw computer hebt aangeschaft. Schakel eventueel externe hulp in om het probleem op te lossen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).