Wat begon als een veredelde playback-app is in een paar jaar uitgegroeid tot hét sociale medium van dit decennium. TikTok is immens populair, en allang niet meer alleen onder de jongste generaties. Inmiddels is de app een serieus platform met een verdienmodel, een enorme gebruikersschare en de nodige controverse. Het algoritme is anders dan dat van alle andere bekende socialmedia-diensten. Wat heeft TikTok dat Facebook en Instagram maar niet lijken te kunnen kopiëren?

TikTok is een socialmedia-dienst die nauwelijks is gericht op het in contact blijven met vrienden en bekenden, maar zich vooral richt op het ontdekken van hapklare brokken content van personen en bedrijven die je wellicht helemaal niet kent. Gemiddeld spenderen gebruikers anderhalf uur per dag op het platform, veel langer dan bijvoorbeeld op Facebook. De app is in zijn huidige vorm pas een jaar of vier oud, maar het aantal gebruikers groeit als kool. 

Het algoritme waaromheen TikTok is gebouwd, is in mysteriën gehuld. Vooraanstaande politici hebben geprobeerd de app te verbieden, en de haken en ogen die aan ieder sociaal medium zitten, lijken bij TikTok nog eens te worden uitvergroot. Toch blijft de app onverminderd populair, en het ziet er niet naar uit dat daar binnen afzienbare tijd verandering in komt. 

 Lees ook: Tiktok kan miljardenclaim verwachten in Nederland

Hoe het begon 

Het is 2016 als het Chinese bedrijf ByteDance een socialmedia-app met de naam Douyin op de markt brengt. Hoewel populair, met al snel honderd miljoen gebruikers, is de app vooral gericht op de Aziatische markt. Dat veranderde toen in 2017 de app Musical.ly werd aangekocht. Op Musical.ly plaatsten gebruikers in eerste instantie voornamelijk video’s waarin liedjes werden geplaybackt. De app brak al snel buiten China door, en ook in Nederland werd een trouwe schare fans gevonden. 

Een jaar later werden Douyin en Musical.ly samengevoegd in een enkele app: Douyin bleef de Chinese naam, terwijl de app voor de westerse markt werd omgedoopt in TikTok. Beide gebruikersdatabases werden samengevoegd, en het aantal gebruikers groeide vanaf dat moment harder dan ooit. Inmiddels zijn er wereldwijd 1,4 miljard actieve gebruikers, net zoveel als Instagram, en meer dan het in China eveneens populaire WeChat.  

Korte video’s 

Hoewel muziek nog steeds een grote rol speelt, mede door de gebruikersdatabase van Musical.ly, is TikTok inmiddels veel meer. De opzet blijft hetzelfde: gebruikers maken korte video’s via het platform. Begin je met het opnemen van een video, dan kun je kiezen tussen een lengte van 15 seconden, 60 seconden of 180 seconden (al zijn die lengtes aan veranderingen onderhevig). Over het zelf plaatsen van video’s lees je verderop meer, want TikTok is bij uitstek het sociale medium om te lurken: je hoeft niet per se zelf content te plaatsen – alleen kijken is meer dan genoeg. 

Open je TikTok, dan schotelt de app je een continue stroom van zichzelf repeterende video’s voor die pas stopt als je de app afsluit. In theorie kun je zo dagen achtereen door de feed scrollen, iets wat critici van sociale media nogal eens tegen de borst stuit.  

Het algoritme 

Het succes van TikTok komt grotendeels voort uit het algoritme dat wordt gebruikt om te bepalen welke content interessant is voor jou als gebruiker. Bij het aanmaken van een account kun je enkele gebruikers volgen en je interessegebieden aangeven, maar dat is niet eens per se nodig. Waar je bij platformen als Instagram en Facebook vooral vrienden volgt, en bij Twitter misschien een verzameling boeiende accounts in je volglijst hebt staan, hoeft dat bij TikTok helemaal niet. Het algoritme beslist wat je te zien krijgt. 

Dat uit zich op de For You Page, of kortweg FYP, of Voor Jou in het Nederlands. Al na het bekijken van een paar simpele filmpjes begint die pagina zich te vormen naar jouw wensen. Anders dan bij de meeste socialmedia-diensten hoef je daar zelf niets voor te doen: liken en reageren kan en mag, maar het algoritme kijkt vooral naar hoe vaak en hoelang je een video bekijkt. 

Schieten met hagel 

Waar veel platformen hun content verrijken met trefwoorden, categorieën of zelfs uitgebreide gebruikersanalyses, werkt TikTok op een totaal andere manier. Iedere video die wordt geplaatst op het platform, wordt aan een bepaald aantal gebruikers getoond. TikTok weet een aantal zaken van degenen aan wie de video wordt voorgeschoteld, omdat die personen het platform al langer gebruiken. Op die manier leert het algoritme voor welke gebruikers die specifieke video geschikt is. De video wordt vervolgens getoond aan meer personen, en opnieuw wordt bekeken hoe goed de video presteert, en vooral bij wie. Zo wordt een steeds specifiekere analyse van de inhoud van de video gemaakt, zonder dat er ook maar iemand hoeft te beschrijven waar de video over gaat.  

TikTok gebruiken 

TikTok is een app die beschikbaar is voor zowel Android als iOS, en zodoende op praktisch elke smartphone of tablet kan draaien. Bovendien zijn er versies voor bijvoorbeeld Android TV en kun je de app in je browser gebruiken. Je downloadt de app in de App Store of in Google Play. Na het downloaden wordt aan je gevraagd een account aan te maken. Dat kan via je telefoonnummer of e-mailadres, maar ook met je account op Google, Twitter of Facebook. Na het invullen van je geboortedatum vul je je telefoonnummer of e-mailadres in en verzin je een wachtwoord. Vervolgens kies je een aantal globale interesses. Je landt meteen op de Voor Jou-pagina, de plek bij uitstek waar het algoritme van TikTok huist.

Scrollen door de video’s doe je door omlaag te swipen. De video’s worden automatisch afgespeeld, en als een video af is, begint hij weer opnieuw. Onder de video zie je wat metadata staan, zoals de naam van de video en een aantal tags. Aan de rechterkant vind je knoppen om het betreffende account te volgen, de post te liken, te reageren of te delen op andere platformen. Tik je op de profielfoto van een account, dan kun je alle posts van die persoon zien. 

Video’s plaatsen 

Zelf een video maken doe je door onderaan het scherm op het plusje te tikken. In principe wordt je frontcamera gebruikt, maar je kunt ook de camera achterop je smartphone gebruiken om iets of iemand anders te filmen. Via de knoppen aan de rechterkant kun je lagen met filters over je video heen leggen, maar ook bijvoorbeeld digitale make-up toevoegen. Ook bestaande video’s die je al op je telefoon hebt staan, kun je gebruiken. Bovenin zie je een balkje met daarin een muzieknoot. Tik daarop om een rechtenvrij audiofragment of een stukje van een bekend liedje aan je video te hangen. 

Hoewel TikTok draait om bewegende beelden, kun je ook statische foto’s plaatsen. Onderaan het scherm is Camera standaard geselecteerd, maar je kunt ook verder scrollen naar MV, oftewel Mysterieus Verhaal. Hier kun je een of meerdere foto’s selecteren, die dan in een TikTok-jasje gegoten worden. Via de optie Verhaal kun je ook je eigen verhaal samenstellen.  

Power Unlimited 

Een populair Nederlands account op TikTok is dat van gamewebsite en -magazine Power Unlimited. Martin Verschoor, Creative Director Gaming, is de drijvende kracht achter het account, dat op het moment van schrijven 435.000 volgers heeft. Maar zelfs voor een populair account als dat van PU blijft het algoritme van TikTok ondoorgrondelijk. “Het is een soort black box”, zegt Verschoor. “Niemand weet precies hoe het werkt. Toch kun je als maker mooi gebruikmaken van dit algoritme, want als je een video op de juiste manier van tags voorziet, wordt de video ook gepresenteerd aan mensen die geïnteresseerd zijn in het onderwerp en nog nooit van jouw platform hebben gehoord.” 

Verschoor weet wel hoe bepaalde zaken werken. “Als je een community wilt bouwen, heb je herkenbaarheid nodig en moet je een gebruiker het liefst meerdere keren per sessie bereiken, waardoor die herkenning ontstaat. Daarom plaats ik drie video’s per dag en houd ik me vast aan de niche. Zo worden je video’s getoond aan mensen die het interessant vinden. Als mensen je video’s bekijken en erop reageren, merkt het algoritme dat het een interessante video kan zijn voor een bredere doelgroep en wordt de video aan een steeds grotere groep op de Voor Jou-pagina getoond. 

Lengte en tijdstip 

Hoewel TikTok het toonbeeld van snelle contentconsumptie is, betekent dat niet dat video’s altijd kort hoeven te zijn. Verschoor: “TikTok vindt het juist fijn als je langere video’s post, want ze willen de mensen zo lang mogelijk in de app houden. Voor langere video’s zul je dus ook beloond worden. Ik merk zelf wel dat de aandachtsspanne van de gebruiker kort is, en ervaring leert dat de best presterende video’s tussen de elf en twintig seconden duren.” 

Ook qua tijdstip van plaatsing is PU door schade en schande wijs geworden. Verschoor: “Je ziet in de cijfers dat de meeste mensen rond 21:00 uur online zijn, dus dan wil je sowieso content posten. De kans dat een video door een grote groep mensen wordt opgepikt is dan het grootst.” Dat weten andere gebruikers inmiddels natuurlijk ook, dus trekt Verschoor zijn eigen plan. “Ik zit er nu het liefst vlak voor, of juist op momenten dat andere mensen geen video’s publiceren. Vroeg in de ochtend, bijvoorbeeld.”  

Verdienmodel 

TikTok is een commercieel bedrijf, en dus moet er geld verdiend worden. Dat gebeurt voor een groot deel door advertenties in de app zelf. Dat gebeurt op de manier die je kent van bijvoorbeeld Instagram, met advertenties die tussen de posts door worden getoond. Bedrijven kunnen een eigen video maken, en betalen om die video te tonen aan bepaalde doelgroepen. Doordat het algoritme zo goed werkt, worden advertenties alleen getoond aan gebruikers die affiniteit hebben met het product, iets waar adverteerders maar wat graag voor in de buidel tasten. 

Verder zijn er zogenaamde Brand Takeover-advertenties, die getoond kunnen worden zodra een gebruiker de app opent. Steeds belangrijker zijn ook de gesponsorde hashtags: bedrijven kunnen zo’n hashtag ‘kopen’, waarna TikTok de video’s waaraan de tag is toegevoegd op een goed zichtbare plek toont. Brand Takeover-advertenties en gesponsorde hashtags kosten bedrijven zo’n 100.000 euro per keer. Ook kunnen gebruikers hun favoriete accounts sponsoren door cadeautjes te kopen in de app. Tot slot haalt het bedrijf jaarlijks honderden miljoenen op via externe investeerders.  

Toekomst 

De opkomst van TikTok was stormachtig en de rek is er nog lang niet uit. Het aantal nieuwe accounts lijkt in de jongste doelgroepen wat te stagneren, maar oudere generaties vinden nog steeds massaal hun weg naar het platform. Nu de gebruikersaantallen van doorgewinterde socialmedia-diensten als Facebook en Instagram op hun retour lijken, ligt de weg open voor TikTok om het medialandschap naar de hand te zetten. 

Voorlopig zijn de controverses en de geheimzinnigheid van het algoritme in elk geval nog geen reden voor gebruikers om de app links te laten liggen. 

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.