De eerste gecertificeerde usb3.0-producten werden getoond op de CES in Las Vegas. Nu is een groot deel daarvan dan ook eindelijk beschikbaar. Tijd om de balans op te maken en met een overzicht te komen. Is usb 3.0 al absoluut noodzakelijk op uw volgende pc of zelfs een upgrade waard?

Er wordt al jaren over gepraat, maar nu zijn usb 3.0-producten eindelijk beschikbaar. En dat werd tijd, want usb 2.0 zag alweer tien jaar terug het levenslicht. Hoewel usb 2.0 ten opzichte van de oorspronkelijke standaard een revolutie was, was het tegelijkertijd een teleurstelling. De doorvoersnelheid ging dan wel omhoog van 11 Mbit/s naar een theoretische 480 Mbit/s, maar de praktijk wijst uit dat in veel gevallen minder dan de helft van deze snelheid daadwerkelijk gehaald wordt. Vaak kan er niet meer dan 20 tot 30 MB/s uit usb 2.0 worden geperst, wat neerkomt op een effectieve snelheid van 240 Mbit/s. Zelfs firewire zet met 400 Mbit/s nog betere resultaten neer. De tegenvallende snelheid is vooral nadelig voor apparaten die sterk afhankelijk zijn van rappe prestaties, zoals externe harde schijven en snel flashgeheugen. Ondanks deze nadelen werd usb 2.0 een gigantisch succes en verdween het snellere firewire, dat later nog met een 800 Mbit/s-uitvoering kwam, langzaam uit de consumentenmarkt. In het professionele circuit wordt firewire nog wel steeds veel gebruikt.

Nu we steeds meer en grotere bestanden gebruiken, bijvoorbeeld via mp3-spelers, foto- en videocamera's, wordt de snelheidslimiet van usb 2.0 een steeds grotere beperking. In 2007 kondigde Intel aan dat de usb 3.0-standaard - genaamd SuperSpeed - voltooid was en dat bedrijven via het USB Implementers Forum konden beginnen met het ontwerpen van nieuwe producten. Nu, drie jaar later, verschijnen de eerste producten op de markt.

Betere techniek

Er is geleerd van de eerdere 'fouten' en tekortkomingen van usb 2.0, waardoor usb 3.0 een veel efficiënter protocol is dan zijn voorganger. De usb 2.0-standaard stuurt alle data via de usb-bus naar alle aangesloten apparaten. Wanneer er meerdere usb-apparaten in gebruik zijn, daalt de beschikbare bandbreedte dus aanzienlijk. Dit omdat alle apparaten de theoretische 480 Mbit/s moeten delen. Usb 3.0 stuurt de data vanaf de host direct naar het ontvangende apparaat, wat natuurlijk veel efficiënter is. Ook gaat de nieuwe standaard veel efficiënter met energie om en verbruikt daardoor minder energie (wat vooral een pluspunt is voor mobiele apparaten).

Dit alles is echter nog niet genoeg om de snelheid aanzienlijk op te krikken, waardoor er ook aan de bekabeling het een en ander veranderd is. Naast twee draden voor niet-SuperSpeed-data (lees: usb 2.0) zijn er vier nieuwe draden voor SuperSpeed-data (usb 3.). De draden zijn bovendien volledig van elkaar afgeschermd. Door de extra draden is de usb-kabel een stuk dikker dan een usb 2.0-kabel. Omdat er meer draden in een usb 3.0-kabel zitten, zijn er ook afwijkende aansluitingen vereist. Deze aansluitingen zijn zo ontworpen, dat er nog steeds compatibiliteit met usb 1.1 en 2.0 is. De vier standaardcontacten zitten dus op dezelfde plek. Aan de bovenzijde zitten echter nog vijf contacten. Aangesloten op een usb-2.0-aansluiting doen die niets, waardoor dan alleen de usb 2.0-kabels functioneren. De usb 3.0-aansluitingen hebben wel corresponderende contacten, waardoor de kabel dan optimaal zal kunnen functioneren.

Omgekeerd geldt hetzelfde: een usb 2.0-kabel kan op een usb 3.0-poort worden gebruikt, maar functioneert dan op de 'oude' snelheid. Om duidelijk het verschil aan te geven zijn usb 3.0-kabels en connectors aan het uiteinde blauw gekleurd in plaats van het gebruikelijke zwart van usb 2.0. De kabel die wordt aangesloten op het usb 3.0-product heeft wel een iets andere aansluiting (type B). Bovenop is een extra uitkeping gemaakt waar de nieuwe contactpunten zitten. Voor mobiele producten is de micro-usb-connector ook aangepast. Deze was simpelweg te klein om de vijf nieuwe contacten toe te voegen. Naast de usb 2.0-connector zit een tweede - marginaal bredere - connector. Deze past dus niet op een usb 2.0-apparaat.

©PXimport

Hoewel usb 3.0-kabels fysiek verschillen van usb 2.0, zijn ze toch in grote mate compatibel.

Snelheid

De maximale theoretische snelheid is 4,8 Gbit/s (oftewel 600 MB/s), al moeten we dat met een flink korreltje zou nemen. De eerste generatie usb 3.0-harde schijven haalt een lees- en schrijfsnelheid van circa 110 en 140 MB/s. Dit is natuurlijk zowel afhankelijk van het usb-protocol als de harde schijf zelf, want schijven die 600 MB/s halen bestaat nog niet. Reken in eerste instantie op een verviervoudiging van de snelheid ten opzichte van usb 2.0. Dat is beduidend minder dan de beloofde 10x, maar winst is winst. Volgens de ontwerpers van de standaard zal 3,2 Gbit - oftewel - 400 MB/s in de praktijk haalbaar zijn. De voor de hand liggende vraag is welke producten gebaat zijn bij de nieuwe usb-standaard. Het antwoord ligt eveneens voor de hand: producten die afhankelijk zijn van snelheid. Denk in eerste instantie vooral aan externe harde schijven, ssd's en snelle usb-sticks. Ook foto- en videocamera's zijn gebaat bij snelheid, al voldoet usb 2.0 daar in veel gevallen nog wel. Maar met de opkomst van HD-video is het slechts een kwestie van tijd voor de eerste producten met usb 3.0-verschijnen. Voor veel andere randapparatuur, denk aan printers, scanners, toetsenborden en muizen ligt de nieuwe standaard niet erg voor de hand omdat deze nauwelijks afhankelijk zijn van snelheid en usb 2.0 of zelfs 1.1 hiervoor ruim voldoende is. Maar wellicht dat er in de toekomst toch redenen zijn om deze uit te rusten met usb 3.0, bijvoorbeeld vanwege het betere energiebeheer, het gemak van universele aansluitingen en nieuwe functionaliteiten die gebaat zijn bij meer snelheid.

Uitbreidingskaarten

Wilt u direct met usb 3.0-producten aan de slag, maar hebt u nog geen pc die voorzien is van usb 3.0, dan kunt u gelukkig ook upgraden. Voor zowel desktops als notebooks zijn er uitbreidingskaarten van diverse fabrikanten beschikbaar. Voor desktops is er een PCI Express x1-insteekkaart die twee nieuwe poorten toevoegt. Hiervoor moet uw moederbord wel een x1 PCIx-sleuf (beschikbaar) hebben. Voor notebooks is er een ExpressCard-versie. Er komen geen PCMCIA-versies (voor oudere notebooks), omdat deze standaard te langzaam is. Zowel de insteekkaart als de ExpressCard zijn te vinden voor minder dan 40 euro. U hoeft dus geen nieuwe pc te kopen om met usb 3.0-producten aan de slag te gaan.

©PXimport

Bestaande pc's (notebooks en desktops) zijn eenvoudig uit te breiden met usb 3.0

Nieuwe pc

Als u toch al van plan was een nieuwe pc te kopen, let er dan vooral op of deze ook over usb 3.0 beschikt. Momenteel betreft het nog maar een beperkt aantal producten, van een aantal fabrikanten waaronder ASUS, HP, Dell en Packard Bell. De nieuwe standaard zit nog niet op oudere modellen die vaak in de aanbiedingsfolders pronken. Omdat het om splinternieuwe producten gaat, is het prijskaartje dus nog relatief hoog. Wel is er een breed aanbod van verschillende soorten pc's, variërend van desktops en notebooks tot en met netbooks. Voor ieder wat wils dus.

©PXimport

Enkele voorbeelden:

• Asus EEE pc 1018P (netbook)

• Asus N61Jq (notebook)

• Dell Precision M6500 (notebook)

• HP Envy 15 (notebook)

• Packard Bell iPower X3.0 (desktop)

Moederborden

Wie zelf graag een systeem bouwt, of laat bouwen bij een computerzaak, kan gelukkig al kiezen uit een redelijk aanbod moederborden met usb 3.0. Onder andere Asrock, Asus, EVGA, Gigabyte en MSI hebben al verschillende borden in het assortiment. In alle gevallen gaat het om een combinatie van reguliere usb 2.0-poorten en nieuwe 3.0-versies, herkenbaar aan de blauwe kleur. De verhouding is vaak zes tegenover twee. Zeker in dit beginstadium is dat ruim voldoende, omdat er nog maar een beperkt aanbod is van randapparatuur die usb 3.0 ondersteunt en deze standaard bovendien bedoeld is voor apparaten die zeer snelle dataoverdracht vereisen. Mochten de twee poorten later onvoldoende blijken, dan is een (usb 3.0-compatibele) usb-hub nog altijd een oplossing.

©PXimport

Enkele voorbeelden:

• Asrock 870/880 Extreme3

• Asus M4A88TD-V EVO

• Asus P7H55D-M EVO

• EVGA Classified SR-2

• Gigabyte GA-890FXA-UD7

• Gigabyte GA-790XT

• Gigabyte H55 (mini-ITX)

• MSI XPower X58

• MSI 870A-GD60

• MSI H55M-ED55 wifi

Externe schijven

De voornaamste producten die profiteren van de hogere snelheid van usb 3.0 zijn externe harde schijven. Zoals gezegd was het prestatieverschil tussen een interne en een externe schijf tot voor kort vrij groot, omdat usb 2.0 simpelweg niet genoeg bandbreedte bood. Mede daardoor werd eSATA(2) een beter alternatief voor usb als het om harde schijven ging. Met usb 3.0 zal dat waarschijnlijk snel weer veranderen. Veel fabrikanten van externe harde schijven, zoals Western Digital, Freecom, Seagate en Buffalo, hebben inmiddels usb 3.0-versies van hun producten aangekondigd. Het wachten is nu nog op betaalbare zelfbouwkits (zoals die van AC Ryan), zodat u zelf een externe schijf kunt samenstellen. Er zijn momenteel zowel 3,5 als 2,5 inch schijven met usb 3.0 beschikbaar.

©PXimport

Enkele voorbeelden:

• Freecom XS 3.0 (1, 1,5, 2 TB)

• Western Digital My Book 3.0 (1, 2 TB)

• Buffalo DriveStation HD-HXU3 (1, 1,5, 2 TB)

• PQI H566 (320, 500, 640 GB - 2,5 inch)

• Seagate BlackArmor PS 110 (500 GB - 2,5 inch)

Sharkoon

Een speciale vermelding is weggelegd voor de Sharkoon Quickport, die nu ook in usb 3.0-uitvoering verkrijgbaar is. Vooral voor de techneuten onder ons is dit product een uitkomst, omdat u hiermee een losse harde schijf snel kunt aansluiten op een pc. Via een usb 3.0-kabel sluit u hem aan op de pc, waarna er simpelweg een losse harde schijf in geklikt kan worden. De Quickport ondersteunt zowel 2,5- als 3,5-inch (sata) harde schijven en kan er zelf twee tegelijkertijd aan. Met een dergelijk product kunt u nieuwe of oude harde schijven heel simpel (her)gebruiken om back-ups te maken, zonder dat u ze in een externe behuizing hoeft te proppen. En dankzij usb 3.0 is de snelheid van de schijf vrijwel net zoals snel als de interne harde schijf.

©PXimport

Voor wie een stapeltje losse harde schijven heeft liggen is de Sharkoon Quickport ideaal. Helemaal nu hij ook beschikbaar is in usb 3.0-uitvoering.

Usb-stick

Een nieuwe usb-standaard vraagt ook op een nieuwe serie usb-sticks. Een gemiddelde usb-stick heeft weinig baat bij usb 3.0, omdat de lees- en schijfsnelheid niet boven de 30 MB/s uitkomt. Maar de nieuwste generatie flashchips kan overweg met lees- en schrijfsnelheden tot en met 170 MB/s en is derhalve alleen effectief in combinatie met usb 3.0. Op dit moment is het aanbod van dergelijke usb-sticks nog heel beperkt. Onder andere A-Data, PQI en SuperTalent hebben dergelijke stickjes aangekondigd, maar voor de rest is het nog wat stil. Volgens SuperTalent biedt hun USB 3.0 Express Drive een lees- en schrijfsnelheid van respectievelijk 125 en 50 MB per seconde, waardoor volgens de fabrikant een bestand van 600 MB in 12 seconden op de stick staat. Er zijn momenteel versies van 16 en 32 GB (met richtprijzen van circa 80 en 130 euro). PQI en A-Data hebben ook al een 64 GB stick aangekondigd.

©PXimport

Enkele voorbeelden:

• A-Data (16, 32, 64 GB)

• Active Media (16, 32 GB)

• PQI (64 GB)

• SuperTalent (16, 32 GB)

Usb-hub

Een nieuwe usb-standaard vereist (helaas) ook nieuwe usb-hubs. Oude hubs kunt u wel gebruiken, maar u verliest dan alle snelheidswinst. Zijn de twee of drie usb 3.0-poorten op uw pc niet genoeg, dan kunt u altijd nog een usb-hub overwegen. Op moment van schrijven hebben we alleen een usb 3.0-hub van Buffalo ontdekt, die weliswaar aangekondigd, maar nog niet te koop is. Gezien het schaarse productaanbod is het ook wel logisch dat we nog niet overspoeld worden met hubs, te meer omdat twee usb 3.0-poorten in de meeste gevallen wel voldoende zijn. Maar de grootverbruiker kan in ieder geval uitkijken naar dit product.

©PXimport

Wie niet genoeg heeft aan twee of drie usb 3.0-poorten kan een usb-hub overwegen. Oude usb 2.0-hubs zijn weliswaar compatibel, maar niet optimaal geschikt.

Kaartlezer

We hebben het hele internet afgespeurd en bij fabrikanten geïnformeerd, maar tot op heden hebben we nog geen usb 3.0-kaartlezer kunnen spotten. Zowel externe als interne kaartlezers zijn momenteel alleen voor de usb 2.0-standaard beschikbaar en een enkeling voor firewire 800. Heel vreemd is dit overigens niet. Vrijwel alle flashkaarten gaan momenteel niet verder dan 30 MB/s, wat de usb 2.0-standaard prima aankan. Alleen CompactFlash-kaarten zijn beduidend sneller (tot 100 MB/s), maar deze worden momenteel alleen gebruikt in professionele camera's die dergelijke snelheidswinst ook echt nodig hebben. Voor deze professionals zijn er dus FireWire 800-kaartlezers, al zullen deze uiteindelijk ook opgevolgd worden door usb 3.0. Overigens staan de nieuwste generatie SD-kaartjes op het punt de snelheidsbarrière van 30 MB's te doorbreken, net zoals hun grotere CompactFlash-broers. Het is dus geen vraag of maar wanneer de eerste usb 3.0-kaartlezers zullen verschijnen.

©PXimport

Helaas hebben we tot op heden nog geen usb 3.0-kaartlezers gespot en moeten we het nog even doen met usb 2.0 - al duurt dat vast niet lang.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.